Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh

Rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh

MỞ ĐẦU

Trong những năm gần đây, vấn đề đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học đã

được các nhà nghiên cứu, cán bộ quản lí chỉ đạo cũng như giáo viên trực tiếp giảng

dạy đặc biệt quan tâm.

Đổi mới phương pháp dạy học có thể hiểu tìm con đường ngắn nhất để đạt chất

lượng và hiệu quả cao. Con đường này không có sẵn, không bằng phẳng mà đầy

chông gai, khúc khuỷu, gập ghềnh với sự đan xen giữa cái chung và cái riêng, cái

cũ và cái mới. Vì vậy, đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) bao gồm cả hai mặt:

Phải đưa vào các PPDH mới đồng thời đồng thời tích cực phát huy những ưu điểm

của PPDH truyền thống. Lý luận dạy học đã khẳng định không có phương pháp vạn

năng, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục, yếu tố kinh nghiệm và sự kế thừa thể hiện

khá đậm nét (thuyết trình, vấn đáp là những phương pháp rất xưa cũ nhưng hiện tại

vẫn được sử dụng trong các tiết dạy với mức độ đậm nhạt khác nhau). Đổi mới

PPDH là sự kết hợp nhuần nhuyễn sáng tạo giữa kinh nghiệm của giáo viên với

những yếu tố mới của PPDH hiện đại. Với cách nhìn từ phương pháp mới, giáo

viên có thể thực hiện việc cải tiến PPDH nói chung và môn Tiếng Việt lớp 5 nói

riêng nhằm gây hứng thú học tập, tạo niềm tin, niềm vui bằng sự hình thành và phát

triển ở học sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt: nghe, nói, đọc, viết để học sinh

giao tiếp. Thông qua việc dạy Tiếng Việt góp phần rèn luyện thao tác tư duy.

Tiếng Việt là tiếng ghi âm, nghĩa là viết như thế nào thì đọc như thế ấy, có

đọc được thì mới hiểu được nội dung. Vì thế phân môn Tập đọc có vị trí đặc biệt

trong chương trình Tiểu học. Nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển cho học

sinh kĩ năng đọc, một kĩ năng quan trọng hàng đầu của học sinh Tiểu học đồng thời

làm cơ sở, nền móng cho mọi sự phát triển. Đọc trở thành nhiệm vụ cấp thiết của

mỗi người đi học. Biết đọc con người đã nhân khả năng tiếp nhận lên nhiều lần, từ

đây họ biết tìm hiểu, đánh giá cuộc sống, nhận thức các mối quan hệ tự nhiên, xã

hội.

Nhờ đọc mà con người bày tỏ ý kiến của mình. Từ đó con người có điều kiện

tự học và hiểu biết các môn học khác. Như vậy có thể khẳng định rằng đọc là cầu

nối của mọi tri thức, của mọi môn học. Đọc chính là học, học nữa, học mãi, đọc để

tự học, học cả đời. Bởi vậy dạy cho học sinh biết đọc, đọc đúng, đọc hiểu và đọc

diễn cảm là một việc làm cần thiết và có ý nghĩa rất quan trọng.

Trong thực tế hiện nay, ở trường Tiểu học việc dạy đọc, bên cạnh những

thành công, còn nhiều hạn chế. Học sinh của chúng ta chưa đọc được như mong

1

Rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh

muốn, kết quả đọc của các em chưa đáp ứng được yêu cầu của việc hình thành kĩ

năng đọc. Các giờ Tập đọc thì hầu như học sinh chỉ mới biết đọc đúng, đọc trơn, số

lượng học sinh biết đọc diễn cảm tốt còn rất hữu hạn. Giáo viên tiểu học còn lúng

túng khi dạy Tập đọc đồng thời những phương pháp cụ thể hướng dẫn rèn đọc diễn

cảm cho học sinh Tiểu học cũng rất ít được quan tâm.

Vậy để giúp học sinh đọc đúng, đọc diễn cảm, hiểu và cảm thụ được bài văn,

bài thơ thì đòi hỏi người giáo viên phải đổi mới phương pháp dạy học theo định

hướng mới đó là “Mọi học sinh đều phải tích cực tham gia vào hoạt động học tập”.

Trong thực tế giảng dạy của giáo viên cũng như việc học tập của học sinh và

kết quả khảo sát chất lượng đầu năm của trường, để đảm bảo cho chất lượng cuối

năm thực sự là những con số thật, tránh được hiện tượng học sinh ngồi nhầm lớp và

để học sinh có thể học tốt môn văn trong chương trình Trung học cơ sở, tôi thấy

việc đọc diễn cảm cho học sinh lớp 5 là thực sự cần thiết.

Mục tiêu cần đạt của môn Tập đọc lớp 5 là: hình thành và phát triển ở học

sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt (nghe - nói - đọc - viết) để học tập và giao tiếp

trong môi trường hoạt động của lứa tuổi.

Thông qua việc dạy và học Tiếng Việt góp phần rèn luyện các thao tác của tư

duy, kiến thức sơ giản về tự nhiên, về xã hội, văn hoá, văn học, về con người trong

nước và nước ngoài.

Bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng

của Tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ

nghĩa.

Ở lớp 5, các mục tiêu của môn Tiếng Việt được cụ thể hoá thành những yêu

cầu về kiến thức, kĩ năng đối với học sinh đó là các kĩ năng nghe - nói - đọc - viết.

Cụ thể nghiên cứu về đọc:

Biết cách đọc các loại văn bản hành chính, khoa học, báo chí, văn học phù

hợp với nội dung văn bản thể hiện được tình cảm, thái độ của tác giả, giọng điệu

của nhân vật thông qua giọng đọc.

Biết đọc thầm với tốc độ nhanh hơn học sinh lớp 4.

Biết cách xác định đại ý của bài, chia đoạn văn bản, nhận ra mối quan hệ giữ

các nhân vật, tình tiết trong bài, biết nhận xét về một số hình ảnh, nhân vật trong

các bài tập đọc có giá trị văn chương.

Xuất phát từ việc nhận thức về tầm quan trọng của việc rèn đọc diễn cảm cho

học sinh lớp 5 qua phân môn Tập đọc. Để chỉ đạo tốt công tác giảng dạy phân môn

2

Rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh

Tập đọc của giáo viên tôi đã chọn đề tài “ Rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học

sinh” làm đề tài nghiên cứu.

CHƯƠNG 1: THỰC TRẠNG VIỆC RÈN ĐỌC DIỄN CẢM CHO HỌC SINH

TIỂU HỌC

Qua qu¸ tr×nh gi¶ng dạy nhiÒu n¨m ë tr-êng TiÓu häc, t«i nhËn thÊy viÖc rÌn

®äc diÔn c¶m cho häc sinh có những thuận lợi và khó khăn như sau:

Phân môn Tập đọc có một nhiệm vụ rất quan trọng đối với học sinh Tiểu

học. Do đó, vấn đề dạy học phân môn Tập đọc hiện nay rất được chú trọng. Có

nhiều chuyên đề, phương pháp đặt ra nhằm đưa chất lượng đọc của các em nâng

lên. Nhưng nhìn chung chủ yếu chỉ tập trung đến các lớp đầu cấp để làm sao các

em đọc đúng, đọc trôi chảy là được. Còn ở các lớp cuối cấp, giáo viên chỉ tập trung

nhận xét cách đọc đúng, đọc trơn chứ chưa có biện pháp cụ thể để dành cho việc

luyện đọc diễn cảm.

Qua thực tế giảng dạy và nghiên cứu khảo sát chất lượng phân môn Tập đọc

của học sinh lớp 5, bản thân tôi nhận thấy: học sinh có nhiều điều kiện tốt giúp cho

việc rèn đọc có kết quả. Những điều kiện đó là về chương trình, trình độ quan tâm

ciuar gia đình, thầy cô và bạn bè.

MÆc dï cã thuËn lîi nh- vËy, thùc tÕ t«i thÊy kh¶ n¨ng ®äc cña häc sinh

kh«ng ®ång ®Òu, mét sè em cã kh¶ n¨ng ®äc rÊt tèt chØ lµ sau khi nghe gi¸o viªn

®äc mÉu vµ h-íng dÉn lµ c¸c em cã thÓ ®äc kh¸ ®¹t mét t¸c phÈm. Song bªn c¹nh

®ã, cã nh÷ng em cã kh¶ n¨ng ®äc cßn h¹n chÕ mÆc dï ®· ®-îc h-íng dÉn tØ mØ.

Nguyªn nh©n t×nh tr¹ng nµy cã c¶ nguyªn chñ quan vµ kh¸ch quan.

Qua tìm hiểu tôi rút ra được một số nguyên nhân sau:

- Học sinh đọc chưa đúng cách phát âm theo phương ngữ, thường phát âm lệch

chuẩn viết, cụ thể các em thường mắc lỗi sau:

+ Các lỗi phụ âm đầu: l/n. Ví dụ: nổi lửa/ lổi lửa; nấu nướng/ lấu lướng…

+ Các lỗi về thanh: Các em đọc còn nhầm lẫn giữa thanh ngã và thanh sắc.

Ví dụ: suy nghĩ/ suy nghí; nghĩ kĩ/ nghí kí…

- Học sinh đọc chưa hay, chưa có tình cảm

+ Do các em chưa nắm vững cách ngắt hơi, nghỉ hơi, ngữ điệu, chưa biết

nhấn giọng, lên giọng hạ giọng những từ cần thiết.

+ Do các em lười đọc sách không chịu khó rèn đọc.

- Học sinh chưa tìm hiểu kĩ nội dung bài đọc, chưa xác định được nội dung chính

và giọng đọc toàn bài do học sinh chỉ đọc lướt qua và chưa trả lời các câu hỏi cuối

mỗi bài tập đọc

3

Rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh

Do đó ngay từ đầu năm học, trong phạm vi nghiên cứu, tôi đã thống kê chất

lượng đọc của học sinh lớp 5A7 như sau:

Bảng chất lượng khảo sát phân môn Tập đọc lớp 5A7 đầu năm

Số em đọc

Số em đọc đạt

Số em đọc

Tổng

số

chưa đạt yêu

trung bình

đúng, rõ ràng diễn cảm tốt

cầu

Lớp

HS

SL

9

%

SL

11

%

SL

16

%

SL

9

%

5A7 45

20

24,4

35,6

20

CHƯƠNG 2. MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN ĐỌC DIỄN CẢM CHO HỌC

SINH

Để đưa chất lượng đọc đúng, đọc diễn cảm có sự thay đổi, tôi xin mạnh dạn

đưa ra một số biện pháp sau:

1. Hướng dẫn học sinh luyện đọc đúng một cách linh hoạt, khéo léo

Như chúng ta đã biết đọc diễn cảm chỉ thực hiện được trên cơ sở học sinh đã

đọc đúng và đọc lưu loát. Đọc đúng không đọc thừa, không sót tiếng. Đọc đúng

phải thể hiện được hệ thống ngôn ngữ âm chuẩn, tức là đọc đúng chính âm. Bởi

vậy việc rèn cho học sinh luyện đọc đúng là khâu đầu tiên của việc rèn đọc diễn

cảm và đã thực hiện ở các lớp 1, 2, 3, 4. Đối với học sinh lớp 5 thì việc luyện đọc

đúng được rèn luyện như sau:

a. Luyện đọc đúng:

- Trước khi tiến hành luyện đọc, chia văn bản thành các đoạn đọc (đơn vị

chia tạm thời, không phải bao giờ cũng đồng nhất với cách chia đoạn theo bố cục

của văn bản) mà giáo viên căn cứ vào trình độ đọc của học sinh trong lớp để chia

văn bản thành các đoạn, sao cho các đoạn không quá dài hoặc quá chênh lệch nhau

về chữ số, cách ngắt đoạn không quá chi li, gây khó khăn cho học sinh đọc theo dõi

và đọc nối tiếp.

- Dựa vào số đoạn, giáo viên chỉ định trước số học sinh thạm gia đọc nối tiếp

ở mỗi vòng đọc. Học sinh có thể đứng hoặc ngồi tại chỗ với tâm thế sẵn sàng đọc

nối tiếp.

- Để củng cố kĩ năng đọc trơn đã được rèn ở các lớp dưới, giáo viên nên

hướng dẫn học sinh đọc nối tiếp qua 3 vòng:

+ Vòng 1: Qua những học sinh đọc nối tiếp, giáo viên nghe và phát hiện

những hạn chế về cách phát âm, ngắt nghỉ, ngữ điệu câu, từ đó có biện pháp hướng

4

Rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh

dẫn đối với cá nhân hoặc nhắc nhở chung đối với cả lớp để học sinh đạt yêu cầu

đọc đứng và đọc rành mạch.

+ Vòng 2: Học sinh đọc nối tiếp, kết hợp nắm nghĩa của từ được chú giải

trong SGK, nó có tác dụng góp phần nâng cao kĩ năng đọc hiểu (việc tìm hiểu

nghĩa từ có thể xen kẽ trong quá trìng đọc nối tiếp hoặc sau khi đọc hết bài). Nếu

học sinh đọc sai, giáo viên vẫn tiếp tục hướng dẫn, sửa chữa.

+ Vòng 3: Học sinh đọc nối tiếp để giáo viên đánh giá sự tiến bộ, tiếp tục

hướng dẫn hoặc nhắc nhở.

Việc luyện đọc từng đoạn nối tiếp tạo điều kiện cho nhiều học sinh được

thực hành đọc. Qua thực hành mà học sinh được giáo viên chỉ dẫn, uốn nắn hay

động viên, khích lệ để đạt được vững chắc kĩ năng đọc, chuẩn bị luyện tập kĩ năng

mới: Đọc diễn cảm.

b. Luyện đọc hay (đọc diễn cảm)

- Đối với loại hình văn bản nghệ thuật: Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc

diễn cảm thông qua việc dẫn dắt, gợi mở giúp học sinh hiểu biết thể hiện tình cảm,

thái độ qua giọng đọc phù hợp với sự việc, hình ảnh cảm xúc, tính cách nhân vật

trong bài…(Bước đầu biết làm chủ được giọng đọc về ngữ điệu, về tốc độ, trường

độ và âm sắc, diễn tả đúng nội dung). Tuy nhiên, học sinh đọc diễn cảm như thế

nào còn phụ thuộc vào sự cảm nhận riêng của từng em, giáo viên không nên áp đặt

học sinh một cách theo khuôn mẫu.

- Đối với loại hình văn bản phi nghệ thuật: Giáo viên hướng dẫn học sinh xác

định ngữ điệu đọc sao cho phù hợp với mục đích thông báo (làm rõ những thông tin

c¬ bản, giúp người nghe tiếp nhậ được những vấn đề quan trọng hay nổi bật trong

văn bản) khắc phục những cách đọc thiên về hình thức “diễn cảm” của học sinh

Tiểu học.

c. Các hình thức luyện đọc

Để hướng dẫn học sinh luyện đọc thành tiếng, giáo viên có thể tổ chức cho

học sinh hoạt động theo các hình thức sau:

- Đọc cá nhân (đọc riêng lẻ hoặc nối tiếp từng đoạn, đọc trước lớp hoặc đọc

theo cặp, theo nhóm).

- Đọc theo phân vai (nhiều học sinh hợp tác đọc theo lời nhân vật mình đóng

vai, tham gia các trò chơi luyện đọc).

d. Khai thác giọng đọc của học sinh thông qua việc tìm hiểu nội dung bài

5

Rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh

- Hướng dẫn học sinh tìm hiểu bài nhằm trao đổi kĩ năng đọc - hiểu, góp

phần năng cao năng lực cảm thụ văn học và tạo cơ sở cho luyện đọc diễn cảm.

Nắm được nội dung chính của bài sẽ giúp các em xác định giọng đọc chung

của đoạn, của bài. Ví dụ: Bài đọc với giọng nhẹ nhàng, tha thiết, vui tươi, mạnh

mẽ…

- Giáo viên nêu câu hỏi để định hướng cho học sinh đọc thầm (đoạn, bài) và

trả lời đúng nội dung. Có thể kết hợp cho học sinh đọc thành tiếng.

2. Giáo viên đọc mẫu diễn cảm

Đọc mẫu diễn cảm là sử dụng ngữ điệu để phô diễn cảm xúc của bài đọc.

Phải hoà nhập tâm hồn với nội dung bài đọc, với văn cảnh thì mới có cảm xúc, mới

tìm thấy ngữ điệu phù hợp.

Đọc mẫu đòi hỏi giáo viên phải đọc đúng, rõ ràng, ngữ điệu đọc phù hợp. Đó

là việc thể hiện giọng đọc, ngắt giọng biểu cảm, thể hiện tốc độ, cường độ, cao độ

để biểu đạt đúng ý nghĩa và tình cảm mà tác giả đã gửi gắm trong bài đọc, đồng

thời thể hiện sự thông hiểu, cảm thụ của người đọc đối với tác phẩm.

Giáo viên đọc mẫu nhằm minh hoạ, gợi ý hoặc “tạo tình huống” cho học sinh

nhận xét, giải thích, tự tìm ra cách đọc. Ví dụ: Nghe và phát hiện cách đọc của cô;

ngừng nghỉ, ngắt nhịp ở chỗ nào, nhấn giọng hay cao giọng, kéo dài giọng ở từ ngữ

nào?...Mỗi cá nhân có cảm thụ riêng, từ đó có cách đọc diễn cảm bộc lộ sự sáng tạo

của mình.

Muốn học sinh đọc hay, đọc đúng, đọc diễn cảm thì trước hết người giáo

viên phải đọc tốt để thâm nhập, lây truyền tới học sinh nhằm gây hứng thú cho học

sinh trong tiết học. Để đọc tốt thì người giáo viên luôn coi trọng việc đọc mẫu để từ

đó thường xuyên rèn luyện giọng đọc của mình, có ý thức tự điều chỉnh mình đọc

đúng hơn và phải có lòng ham muốn đọc hay.

3. Luyện tập thực hành đọc diễn cảm văn bản

Tạo điệu kiện cho từng học sinh được thực hành luyện đọc diễn cảm (theo

cặp, theo nhóm) để rút kinh nghiệm.

- Luyện đọc diễn cảm các câu tiêu biểu trong bài: Cách luyện đọc này tạo

điệu kiện cho tất cả học sinh đều được đọc. Theo các bước sau:

+ Giáo viên đưa ra câu cần luyện đọc đã ghi ở bảng phụ

+ Học sinh tìm hiểu nghĩa của câu văn đó.

+ Học sinh xác định giọng đọc của câu văn.

6

Rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh

+ Học sinh đọc mẫu (Giáo viên đọc mẫu) – Học sinh thảo luận, nhận xét về

giọng đọc của cô, của bạn mà mình yêu thích.

+ Học sinh luyện đọc theo nhóm, tổ, cá nhân.

- Luyện đọc diễn cảm đoạn văn hoặc khổ thơ.

Giáo viên cho học sinh nhắc lại cách thể hiện giọng đọc, cách ngắt giọng,

nhấn giọng ở những từ ngữ biểu cảm trong đoạn hoặc khổ thơ đó rồi cho học sinh

luyện đọc theo trình tự các bước:

+ Giáo viên đọc mẫu – Học sinh thảo luận, nhận xét về giọng đọc.

+ Học sinh luyện đọc theo cặp.

+ Tổ chức cho học sinh thi đọc diễn cảm trước lớp để các em học tập lẫn

nhau và được giáo viên động viên hay uốn nắn.

- Học sinh luyện đọc diễn cảm cả bài.

+ Giáo viên tiến hành các bước như trên.

+ Học sinh đọc cá nhân – Giáo viên nhận xét đánh giá.

Đối với những văn bản có từ hai nhân vật trở lên, tổ chức cho học sinh thể

hiện giọng đọc theo nhân vật của văn bản hoặc cho học sinh đọc phân vai. Rèn cho

các em biết thay đổi giọng đọc khi nhập vai các nhân vật trong bài đọc. Cụ thể các

em phải đọc phân biệt được lời của tác giả và lời của nhân vật; phân biệt được lời

của nhân vật khác. Giáo viên nên hướng dẫn như sau:

- Cho học sinh đọc bài và tìm trong bài có mấy nhân vật.

- Giáo viên giúp học sinh chỉ ra từng tính cách của từng nhân vật và xác định

giọng đọc phù hợp với từng nhân vật

- Giáo viên thực hiện đọc mẫu lời các nhân vật bằng giọng đọc của mình

(hoặc có thể gọi học sinh có năng lực đọc tốt thể hiện)

- Học sinh luyện tập nhiều lần theo hướng dẫn của giáo viên.

4. Xây dựng không khí hào hứng, say mê học tập cho học sinh bằng cách

tổ chức các trò chơi học tập trong giờ Tập đọc

Để kích thích hứng thú luyện đọc của học sinh, giáo viên có thể tổ chức các

trò chơi học tập cho học sinh. Thông qua các trò chơi kích thích hứng thú đọc; rèn

tư duy linh hoạt; luyện tác phong nhanh nhẹn, tháo vát, tự tin; giáo dục tư tưởng,

tình cảm tốt đẹp.

Trò chơi học tập thường được tổ chức khi luyện đọc hoặc đọc diễn cảm

(HTL). Tuỳ thời gian và điều kiện cho phép, giáo viên lựa chọn trò chơi học tập

thích hợp để tổ chức cho học sinh tham gia. Ví dụ: Thi đọc nối tiếp từng đoạn (theo

7

Rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh

nhóm, tổ), đọc “truyền điện” thi tìm nhanh - đọc đúng; nhìn một từ đọc cả câu

(hoặc nhìn một câu đọc cả đoạn), nghe đọc đoạn - đoán tên bài; thi đọc truyện theo

vai, thả thơ…

Dưới đây tôi xin giới thiệu một số trò chơi luyện đọc như sau:

a. Thi đọc tiếp sức:

* Chuẩn bị: 1 đồng hồ, SGK, giáo viên dự kiến số nhóm tham gia chơi.

* Tiến hành:

- Giáo viên yêu cầu, hướng dẫn cách chơi.

- Giáo viên quy định các nhóm có số lượng học sinh bằng nhau.

- Từng nhóm lên bảng đứng thành hàng ngang. Mỗi em cầm một cuốn

SGK, đã mở sẵn trong đó có bài văn sẽ thi đọc.

- Giáo viên hô lệnh: “bắt đầu”, em số 1 (đầu hàng bên phải hoặc bên trái)

đọc câu thứ nhất của bài, dứt tiếng cuối cùng câu thứ nhất, em số 2 (cạnh số 1) mới

được đọc tiếp câu thứ hai…Cứ như vậy cho đến em cuối cùng của nhóm. Nếu chưa

hết bài, câu tiếp theo lại đến lượt em số 1, em số 2 đọc…cho đến hết bài văn thì

dừng lại – Giáo viên tính và ghi bảng thời gian đọc của mỗi nhóm.

- Học sinh sẽ bị trừ điểm nếu đọc sai lẫn hay thừa thiếu tiếng trong câu hoặc

đọc câu sau khi người trước chưa đọc xong, đọc vượt quá một câu theo quy định.

- Giáo viên cho từng nhóm thi đọc, tính thời gian của mỗi nhóm cho điểm

nhóm “đọc tiếp sức” mỗi câu văn đọc đúng cho một điểm, không cho điểm các

trường hợp vi phạm.

- Giáo viên cùng cả lớp nhận xét, chọn và tuyên dương nhóm đọc tiếp sức

nhanh nhất, hay nhất.

* Lưu ý: ở tiết Tập đọc một bài thơ, giáo viên nên cho học sinh đọc 2 dòng

hoặc một câu lục bát. Nếu là tiết Tập đọc – Học thuộc lòng, giáo viên cho thi

tiếp sức theo cách trên nhưng học sinh không nhìn SGK.

b. Thả thơ:

* Chuẩn bị: Giáo viên viết vào phiếu câu thơ đầu (hoặc giữa) ở mỗi khổ thơ,

hoặc 1- 2 từ đầu của mỗi câu thơ.

Ví dụ bài: Hành trình của bầy ong (Tập đọc – Học thuộc lòng, lớp 5)

Giáo viên làm các phiếu như sau:

Phiếu 1: Với đôi cánh…………………sắc màu

Phiếu 2: Tìm nơi………………………không tên

Phiếu 3: Bầy ong……………………...mật thơm

8

Rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh

* Tiến hành: Giáo viến hướng dẫn cách chơi và nêu yêu cầu:

- Mỗi lượt chơi gồm 2 nhóm và số người bằng số phiếu mỗi nhóm cử nhóm

trưởng, 2 nhóm trưởng bốc thăm để giành quyền “thả thơ” trước.

- Mỗi em trong nhóm cầm 1 tờ phiếu (giữ kín). Giáo viên hô “bắt đầu” nhóm

được thả thơ trước cử 1 người thả ra một tờ phiếu cho một bạn nhóm kia. Bạn nhận

được phiếu phải đọc thuộc cả khổ thơ (hoặc câu thơ lục bát) có câu từ ghi trên

phiếu. Nếu đọc đúng được tính 1 điểm.

- Giáo viên tính số điểm của nhóm đọc thuộc thơ. Đổi nhóm chơi tương tự

như trên. Giáo viên tính điểm nhóm thứ 2.

- Kết thúc trò chơi: Giáo viên tuyên dương nhóm đọc tốt, điểm cao.

c. Đọc thơ truyền điện

* Chuẩn bị: Thời điểm chơi cuối tiết Tập đọc – HTL; Hoặc tiết ôn tập HTL.

Học sinh 2 nhóm ngồi quay mặt vào nhau.

* Tiến hành:

- Giáo viên nêu tên bài thơ sẽ đọc truyền điện, nêu cách chơi.

- Hai nhóm bắt thăm (hoặc oẳn tù tì) để giành quyền đọc trước.

+ Đại diện nhóm đọc trước là (A) đọc khổ thơ đầu tiên của bài thơ rồi chỉ

định thật nhanh “truyền điện” một bạn bất kì (nhóm B). Bạn được chỉ định đọc tiếp

khổ thơ thứ 2 của bài. Nếu đọc thuộc được chỉ định một bạn nhóm (A) đọc tiếp khổ

thơ thứ 3…Cứ như vậy cho đến hết bài.

Ví dụ: Bài “Bầm ơi” (lớp 5)

HS A₁: Đọc khổ thơ 1

HS B₁: Đọc khổ thơ 2

HS A₂: Đọc khổ thơ 3

Tiếp tục như vậy cho hết bài. Trường hợp học sinh được “truyền điện” chưa

thuộc, các bạn nhóm đối diện sẽ hô từ 1 đến 5, nếu không đọc được phải đứng yên

tại chỗ bị “điện giật” Lúc đó HS A₁chỉ tiếp HS B₂…

Nhóm nào có nhiều người phải đứng bị “điện giật” là nhóm thua cuộc. Như

vậy, ta thấy tổ chức trò chơi học tập luôn luôn làm cho học sinh hào hứng, say mê

tích cực trong học tập, làm cho học sinh ham mê học hơn.

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC SAU KHI VẬN DỤNG SÁNG KIẾN

Tuy thời gian không dài nhưng với cách tổ chức dạy học theo các biện pháp

nêu trên, hiệu quả giờ dạy được nâng lên rõ rệt. Học sinh hứng thú học tập, hoạt

9

Rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh

động tích cực hơn, các em mạnh dạn tự tin hơn khi đọc bài. Số em đọc chưa đạt

yêu cầu đã giảm đi. Số em đọc đúng, đọc diễn cảm được nâng lên rõ rệt. Kết quả

thực nghiệm được thể hiện qua bảng sau:

Bảng kết quả thực nghiệm

Số em đọc chưa

đạt yêu cầu

Số em đọc

Tổng

số

đạt trung bình đúng, rõ ràng diễn cảm tốt

Lớp

HS

SL

0

%

0

SL

1

%

SL

16

%

SL

28

%

5A7

45

2,2

35,6

62,2

Như vậy với một thời gian ngắn nhưng tôi nhận thấy những biện pháp mà tôi

đưa ra đã thu được kết quả thật khả quan. Thiết nghĩ nếu giáo viên áp dụng các biện

pháp này một cách thường xuyên ở lớp thì chắc chắn chất lượng đọc diễn cảm của

các em được nâng lên.

KẾT LUẬN

Trên đây tôi đã đưa ra một số biện pháp rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học

sinh góp phần vµo viÖc d¹y nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng

dạy - học môn Tiếng Việt nói riêng. Sáng kiến giúp hiệu quả giờ dạy được nâng lên

rõ rệt. Học sinh hứng thú học tập, hoạt động tích cực hơn, các em mạnh dạn tự tin

hơn khi đọc bài. Số em đọc chưa đạt yêu cầu đã giảm đi. Số em đọc đúng, đọc diễn

cảm được nâng lên rõ rệt

Đó là những kinh nghiệm mà tôi đã tìm tòi, nghiên cứu qua thực tế công tác

giảng dạy của mình. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp của bạn bè, đồng nghiệp

để những giải pháp của tôi đạt quả hơn nữa.

Tôi xin cam kết không sao chép của ai

Long Biên, ngày 10 tháng 4 năm 2019

TÁC GIẢ SÁNG KIẾN

Đỗ Thị Kiều Hoa

10