Sáng kiến kinh nghiệm Rèn viết đúng chính tả cho học sinh Lớp Năm

Đối với người sử dụng tiếng Việt, viết đúng chính tả chứng tỏ đó là người có trình độ văn hoá về mặt ngôn ngữ. Viết đúng chính tả giúp học sinh có điều kiện sử dụng tiếng Việt đạt hiệu quả cao trong việc học tập các bộ môn văn hoá, trong việc viết các văn bản, thư từ. Đồng thời viết đúng chính tả còn thể hiện sự tôn trọng của người viết đối với người đọc và với chính bản thân mình.
Tr-êng TiÓu häc C¸t Linh  
Gi¸o viªn : H¸n ThÞ Quúnh Nga  
Líp 5  
A- PhÇn më ®Çu  
I - Lý do chän ®Ò tµi  
Tõ xa x-a, nh©n d©n ta ®· cã c©u “NÐt ch÷, nÕt ng-êi” cã nghÜa lµ nÐt  
ch÷ thÓ hiÖn tÝnh c¸ch con ng-êi. Th«ng qua nÐt ch÷ ng-êi ta cã thÓ ®¸nh gi¸  
ng-êi viÕt lµ ng-êi nh- thÕ nµo?  
Cho ®Õn nay, c©u nãi trªn vÉn ®-îc coi lµ ®óng. Tuy nhiªn chóng ta cÇn  
ph¶i hiÓu “ nÐt ch÷” kh«ng ph¶i ®¬n thuÇn lµ nÐt thanh, nÐt ®Ëm mµ nã bao hµm  
c¶ viÖc viÕt ®Ñp, viÕt ®óng chuÈn mùc TiÕng ViÖt vÒ ng÷ ©m, tõ vùng vµ ng÷  
ph¸p.  
Ng-êi x-a nãi “NÐt ch÷, nÕt ng-êi” kh«ng chØ hµm ý nÐt ch÷ thÓ hiÖn  
tÝnh c¸ch con ng-êi mµ nã hµm ý r»ng th«ng qua viÖc rÌn luyÖn ch÷ viÕt mµ  
gi¸o dôc nh©n c¸ch con ng-êi. Nh- vËy viÖc rÌn luyÖn cho häc sinh viÕt ch÷  
®Ñp, viÕt ®óng chuÈn mùc TiÕng ViÖt vÒ ng÷ ©m, tõ vùng vµ ng÷ ph¸p võa lµ  
môc ®Ých võa lµ ph-¬ng tiÖn cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc toµn diÖn nh©n c¸ch häc  
sinh.  
XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc trªn, ë bËc TiÓu häc, ph©n m«n chÝnh t¶ cã vÞ trÝ  
quan träng trong c¬ cÊu ch-¬ng tr×nh m«n TiÕng ViÖt nãi riªng, c¸c m«n häc ë  
tr-êng nãi chung. Nã gióp häc sinh h×nh thµnh n¨ng lùc vµ thãi quen viÕt ®óng  
chÝnh t¶, nãi réng h¬n lµ n¨ng lùc vµ thãi quen viÕt ®óng tiÕng ViÖt v¨n hãa,  
tiÕng ViÖt chuÈn mùc. Ngoµi ra, ph©n m«n chÝnh t¶ cßn rÌn cho häc sinh mét sè  
phÈm chÊt nh- tÝnh cÈn thËn, ãc thÈm mü, båi d-ìng cho häc sinh lßng yªu quý  
tiÕng ViÖt vµ ch÷ viÕt cña tiÕng ViÖt.  
§èi víi ng-êi sö dông tiÕng ViÖt, viÕt ®óng chÝnh t¶ chøng tá ®ã lµ ng-êi  
cã tr×nh ®é v¨n ho¸ vÒ mÆt ng«n ng÷. ViÕt ®óng chÝnh t¶ gióp häc sinh cã ®iÒu  
kiÖn sö dông tiÕng ViÖt ®¹t hiÖu qu¶ cao trong viÖc häc tËp c¸c bé m«n v¨n ho¸,  
trong viÖc viÕt c¸c v¨n b¶n, th- tõ. §ång thêi viÕt ®óng chÝnh t¶ cßn thÓ hiÖn sù  
t«n träng cña ng-êi viÕt ®èi víi ng-êi ®äc vµ víi chÝnh b¶n th©n m×nh.  
VÊn ®Ò chÝnh t¶ cña ch÷ ViÖt ®· ®-îc bµn kh¸ nhiÒu vµ ®· ®¹t ®-îc  
nh÷ng thµnh tùu tèt. Song ®Õn nay ch-a ph¶i vÊn ®Ò ®· ®-îc gi¶i quyÕt hoµn  
toµn. Qua c¸c giê d¹y cña gi¸o viªn vµ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh trong d¹y  
vµ häc chÝnh t¶ hiÖn nay.Trong thùc tÕ, häc sinh cßn viÕt sai nhiÒu lçi. T×nh  
tr¹ng ®ã cã nguyªn nh©n tõ c¶ néi dung vµ ph-¬ng ph¸p d¹y häc ph©n m«n nµy.  
XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ trªn mµ t«i chän ®Ò tµi nghiªn cøu víi néi dung “RÌn  
viÕt ®óng chÝnh t¶ cho häc sinh líp N¨m”.  
II- Môc ®Ých - ph¹m vi nghiªn cøu  
1- Môc ®Ých nghiªn cøu  
Qua ®Ò tµi nµy t«i muèn m×nh thùc sù nghiªn cøu néi dung ch-¬ng tr×nh  
m«n tiÕng ViÖt ë tiÓu häc, cô thÓ lµ ph¸t hiÖn, t×m nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p  
söa lçi chÝnh t¶ cho häc sinh líp N¨m. Tõ ®ã tÝch luü kinh nghiÖm cho b¶n  
Tr-êng TiÓu häc C¸t Linh  
Gi¸o viªn : H¸n ThÞ Quúnh Nga  
Lp 5  
th©n, phôc vô viÖc gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt nãi chung vµ ph©n m«n chÝnh t¶ nãi  
riªng ë tiÓu häc.  
2- Ph¹m vi nghiªn cøu : §Ò tµi giíi h¹n ph¹m vi nghiªn cøu ë viÖc thèng  
kª ph©n lo¹i c¸c lçi chÝnh t¶ mµ häc sinh líp N¨m hay m¾c ph¶i, tõ ®ã t×m  
nguyªn nh©n vµ ®-a ra c¸c biÖn ph¸p gióp häc sinh söa lçi.  
III- Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu  
§Ó thùc hiÖn ®Ò tµi nµy t«i ®· sö dông c¸c biÖn ph¸p nghiªn cøu sau:  
1- Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu lý luËn :  
Trªn c¬ së lý luËn cña c¸c vÊn ®Ò nh- t©m lý häc, gi¸o dôc häc, ph-¬ng  
ph¸p d¹y bé m«n t«i nghiªn cøu ®Ó rót ra c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn viÖc d¹y  
häc chÝnh t¶ ë tiÓu häc. §ång thêi kÕt hîp víi viÖc nghiªn cøu c¸c tµi liÖu tham  
kh¶o vÒ ch÷a lçi chÝnh t¶ cho häc sinh, tõ ®ã t«i t×m ra ph-¬ng ph¸p chung  
còng nh- t×m ra nguyªn nh©n vµ c¸ch söa lçi chÝnh t¶ thÝch hîp cho häc sinh  
líp N¨m.  
2- Ph-¬ng ph¸p ®iÒu tra kh¶o s¸t:  
- Môc ®Ých : Th«ng qua viÖc ®iÒu tra, kh¶o s¸t, t«i cã thÓ n¾m ®-îc thùc  
tÕ cña viÖc d¹y häc m«n tiÕng ViÖt nãi chung vµ ph©n m«n chÝnh t¶ nãi riªng.  
Tõ ®ã t×m ra nguyªn nh©n vµ cã c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó söa c¸c lçi chÝnh t¶  
cho häc sinh.  
- C¸ch tiÕn hµnh: §iÒu tra vµ kh¶o s¸t häc sinh t¹i tr-êng TiÓu häc C¸t  
Linh qua h×nh thøc  
+ PhiÕu ®iÒu tra.  
+ Nãi chuyÖn, trao ®æi víi häc sinh.  
3- Ph-¬ng ph¸p trß chuyÖn :  
Sö dông ph-¬ng ph¸p nµy t«i ®· trùc tiÕp trao ®æi, hái ý kiÕn cña gi¸o  
viªn trong khèi ®Ó t×m hiÓu thùc tr¹ng viÖc d¹y häc chÝnh t¶, nh÷ng khã kh¨n  
cña häc sinh còng nh- cña gi¸o viªn khi d¹y chÝnh t¶, nh÷ng lçi chÝnh t¶ mµ  
häc sinh th-êng m¾c vµ nh÷ng biÖn ph¸p söa lçi cho häc sinh cña gi¸o viªn.  
4- Ph-¬ng ph¸p quan s¸t:  
- Quan s¸t vµ dù giê d¹y chÝnh t¶ cña ®ång nghiÖp.  
- Quan s¸t häc sinh thùc hiÖn c¸c bµi chÝnh t¶.  
5- Ph-¬ng ph¸p thùc nghiÖm :  
T«i ®· trùc tiÕp d¹y c¸c tiÕt chÝnh t¶ ®Ó t×m ra c¸c lçi mµ häc sinh hay  
m¾c, t×m nguyªn nh©n vµ cã biÖn ph¸p thÝch hîp kÞp thêi söa lçi cho c¸c em.  
B - Néi dung nghiªn cøu  
Ch-¬ng I  
C¬ së lý luËn  
I- C¬ së ng«n ng÷ häc  
Mäi sù vËt, hiÖn t-îng lu«n lu«n vËn ®éng vµ ph¸t triÓn theo nh÷ng  
quy luËt nhÊt ®Þnh. C¸c quy luËt nµy ®-îc ph¸t hiÖn, ®-îc ý thøc vµ trë thµnh  
c¸c nguyªn t¾c. HiÖn t-îng chÝnh t¶, trong qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn  
2
Tr-êng TiÓu häc C¸t Linh  
Gi¸o viªn : H¸n ThÞ Quúnh Nga  
Lp 5  
còng cã quy luËt riªng vµ ®-îc ý thøc thµnh c¸c nguyªn t¾c. Muèn hiÓu vµ viÕt  
®óng chuÈn mùc chÝnh t¶ th× tr-íc tiªn ta ph¶i n¾m v÷ng c¸c nguyªn t¾c nµy.  
Nguyªn t¾c c¬ b¶n cña ch÷ ViÖt lµ nguyªn t¾c ng÷ ©m häc. NghÜa lµ ph¸t  
©m thÕ nµo th× viÕt thÕ Êy, gi÷a ch÷ viÕt vµ ph¸t ©m cã sù nhÊt trÝ cao. Nh- vËy,  
ngay tõ néi dung cña nguyªn t¾c nµy ta còng thÊy vai trß cña viÖc ph¸t ©m lµ  
quan träng. NÕu nh- thÇy ®äc ®óng( ph¸t ©m ®óng) th× häc sinh sÏ viÕt ®óng vµ  
ng-îc l¹i nÕu nh- thÇy ®äc sai th× häc sinh sÏ viÕt sai. Cã tr-êng hîp thÇy ®äc  
®óng nh-ng häc sinh nhËn sai ( do qua mét lÇn ®äc l¹i cña c¸c em) nªn vÉn viÕt  
sai. V× vËy khi d¹y chÝnh t¶ ta cÇn kÕt hîp víi viÖc rÌn luyÖn ph¸t ©m.  
Ngoµi nguyªn t¾c trªn, chÝnh t¶ cßn nguyªn t¾c h×nh th¸i häc vµ nguyªn  
t¾c theo truyÒn thèng.  
Nguyªn t¾c h×nh th¸i häc ®Æc biÖt quan träng víi c¸c ng«n ng÷ biÕn h×nh.  
TiÕng ViÖt kh«ng ph¶i lµ ng«n ng÷ biÕn h×nh. Theo nguyªn t¾c nµy, c¸ch ghi  
mét tõ tè bao giê còng viÕt nh- nhau mÆc dï c¸ch ®äc cã kh¸c nhau. Cßn  
nguyªn t¾c theo truyÒn thèng chØ dùa vµo truyÒn thèng ch÷ viÕt cña b¶n ng÷ hay  
cña ng«n ng÷ mµ nã m-în tõ hoÆc cña hÖ thèng ch÷ viÕt ®-îc dïng lµm c¬ së.  
Nguyªn t¾c theo truyÒn thèng nµy ®· g©y nhiÒu r¾c rèi, nhÊt lµ víi trÎ em. Vµ ë  
mçi ®Þa ph-¬ng, ng-êi d©n cã nh÷ng thãi quen ph¸t ©m riªng, lÖch chuÈn so víi  
hÖ thèng. DÊu nµy cña ph-¬ng ng«n ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn chÝnh t¶. Mçi vïng  
cã mét sè lçi chÝnh t¶ ®Æc thï mµ ®Þa ph-¬ng kh¸c, vïng kh¸c kh«ng m¾c ph¶i.  
II- VÊn ®Ò chÝnh t¶ trong nhµ tr-êng  
Cho ®Õn nay ch-a cã v¨n b¶n chÝnh thøc vÒ chÝnh t¶ tiÕng ViÖt. Tuy nhiªn  
®Ó cã sù thèng nhÊt th× Bé ®· cã v¨n b¶n t¹m thêi vÒ c¸c hiÖn t-îng chÝnh t¶.  
ë TiÓu häc kh«ng cã c¸c tiÕt d¹y riªng vÒ nguyªn t¾c chÝnh t¶ mµ häc  
sinh ®-îc h×nh thµnh dÇn qua c¸c bµi häc cô thÓ. VÊn ®Ò quan träng lµ víi mçi  
mét nguyªn t¾c gi¸o viªn cÇn tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò häc sinh dÔ m¾c lçi.  
1- Yªu cÇu vÒ chÝnh t¶ trong nhµ tr-êng  
Tõ l©u, chÝnh t¶ ®· lµ mét m«n häc chÝnh thøc trong nhµ tr-êng, yªu cÇu  
vÒ chÝnh t¶ trong nhµ tr-êng ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn nghiªm kh¾c, cÊp b¸ch vµ  
triÖt ®Ó h¬n, tuyÖt ®èi kh«ng ®-îc tuú tiÖn. Häc chÝnh t¶, häc sinh ph¶i n¾m  
®-îc c¸c quy t¾c, rÌn luyÖn ®Ó cã kü n¨ng vµ thãi quen viÕt ®óng chÝnh t¶. Mçi  
gi¸o viªn ph¶i cã kü n¨ng viÕt ®óng, viÕt ®Ñp, viÕt nhanh.  
2- Néi dung chÝnh t¶ gåm cã  
- X¸c ®Þnh vµ thùc hiÖn c¸ch viÕt hoa ®óng víi tõ ng÷.  
- X¸c ®Þnh vµ thùc hiÖn nh÷ng nguyªn t¾c kh¸c cña chÝnh t¶ nh- viÕt  
hoa, viÕt t¾t, dïng dÊu, phiªn ©m...  
3- C¸ch thùc hiÖn  
ë tiÓu häc hiÖn nay cã thÓ d¹y chÝnh t¶ b»ng hai ph-¬ng ph¸p: tÝch cùc  
vµ tiªu cùc. Theo ph-¬ng ph¸p tÝch cùc, gi¸o viªn cho häc sinh nh×n c¸ch viÕt  
®óng, nghe c¸ch nãi ®óng ®Ó råi b¶n th©n sÏ viÕt ®óng vµ nãi ®óng. Theo  
3
Tr-êng TiÓu häc C¸t Linh  
Gi¸o viªn : H¸n ThÞ Quúnh Nga  
Lp 5  
ph-¬ng ph¸p tiªu cùc, gi¸o viªn t×m ra c¸c lçi chÝnh t¶ cña häc sinh, råi trªn c¬  
së ®ã ch÷a ®Ó c¸c em kh«ng cßn ph¹m lçi nh- vËy n÷a.  
Tõ hai ph-¬ng ph¸p trªn, gi¸o viªn thùc hiÖn linh ho¹t c¸c kiÓu bµi chÝnh  
t¶ kh¸c nhau :  
- TËp chÐp (dµnh cho líp 1 vµ 2)  
- ChÝnh t¶ nhí - viÕt.  
- ChÝnh t¶ nghe - ®äc.  
- Bµi tËp chÝnh t¶.  
Víi nhiÒu lo¹i bµi tËp chÝnh t¶ nh- :  
- Bµi tËp ®iÒn phô ©m ®Çu, vÇn, thanh vµo tõ hoÆc c©u.  
- Bµi tËp so s¸nh chÝnh t¶.  
- Bµi tËp t×m c¸c tiÕng cã cïng vÇn, thanh hoÆc phô ©m ®Çu…  
Ch-¬ng II  
Thùc tr¹ng viÖc d¹y chÝnh t¶ ë TiÓu häc  
I- Môc ®Ých ®iÒu tra thùc tr¹ng  
Th«ng qua viÖc ®iÒu tra, t«i cã thÓ n¾m ®-îc thùc tÕ cña viÖc d¹y häc  
ph©n m«n chÝnh t¶. Tõ ®ã t×m ra nguyªn nh©n vµ cã biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó söa  
c¸c lçi chÝnh t¶ cho häc sinh.  
II- Ph-¬ng ph¸p ®iÒu tra  
1-Trß chuyÖn víi häc sinh  
2- Dù giê, trao ®æi víi gi¸o viªn  
3- KiÓm tra vë, chÊm bµi chÝnh t¶ cña häc sinh  
4-Thùc nghiÖm, d¹y c¸c giê chÝnh t¶  
III- Néi dung ®iÒu tra  
1-PhiÕu kh¶o s¸t  
2-PhiÕu ®iÒu tra  
PhiÕu kh¶o s¸t  
§ång chÝ h·y cho biÕt :  
- Hä vµ tªn:...............................................................................................................................  
- Sè n¨m c«ng t¸c:................................................................................................................  
- Tr-êng :...................................................................................................................................  
* §ång chÝ cho biÕt mét sè ý kiÕn cña m×nh vÒ c¸c néi dung sau :  
1. Trong m«n tiÕng ViÖt, ph©n m«n nµo cho ®ång chÝ cã høng thó nhÊt khi  
gi¶ng d¹y :  
( ) TËp ®äc  
( ) ChÝnh t¶  
4
Tr-êng TiÓu häc C¸t Linh  
Gi¸o viªn : H¸n ThÞ Quúnh Nga  
Lp 5  
( ) Tõ ng÷  
( ) TËp lµm v¨n  
( ) KÓ chuyÖn  
( ) Ng÷ ph¸p  
2. Suy nghÜ cña ®ång chÝ vÒ vÞ trÝ cña ph©n m«n chÝnh t¶ trong ch-¬ng  
tr×nh TiÓu häc  
………………………………………………………………………………………………………..……  
…………………..........................................................................................................................................  
3. §ång chÝ cã ®Çu t- nhiÒu cho ph©n m«n chÝnh t¶ kh«ng ?  
- Thêi gian 40 phót cã ®ñ cho 1 tiÕt d¹y chÝnh t¶ kh«ng?  
- Kh«ng khÝ cña líp häc trong nh÷ng giê chÝnh t¶ ?  
…………………………………………………………………………………...…………………………  
…………………………………………………………………………...…………………………………  
……..............................................................................................................................................................  
Nh÷ng lçi chÝnh t¶ mµ häc sinh líp ®ång chÝ th-êng m¾c?  
……..............................................................................................................................................................  
§ång chÝ sö dông biÖn ph¸p g× ®Ó ph¸t hiÖn vµ söa lçi chÝnh t¶ cho häc  
sinh :  
* Ph¸t hiÖn :……………………………………………………………………………………………  
* Söa lçi:……………………………………………………………………………………...…………  
Nh÷ng chuyÓn biÕn cña häc sinh sau khi ®-îc ®ång chÝ söa lçi:  
.......................................................................................................................................................................  
Nh÷ng khã kh¨n khi d¹y ph©n m«n chÝnh t¶ ?  
.......................................................................................................................................................................  
.......................................................................................................................................................................  
NguyÖn väng vµ kiÕn nghÞ cña ®ång chÝ ? .........................................................................  
...............................................................................................................................................................  
.......................................................................................................................................................................  
PhiÕu ®iÒu tra  
Hä vµ tªn häc sinh : ............................................................................................................  
Líp : ............................... Tr-êng : .......................................................................................  
Trong c¸c ph©n m«n sau, con thÝch häc ph©n m«n nµo nhÊt ?  
( ) TËp ®äc  
( ) Tõ ng÷  
( ) Ng÷ ph¸p  
( ) ChÝnh t¶  
( ) TËp lµm v¨n  
( ) KÓ chuyÖn  
5
Tr-êng TiÓu häc C¸t Linh  
Gi¸o viªn : H¸n ThÞ Quúnh Nga  
Lp 5  
V× sao con thÝch ph©n m«n ®ã ? ……………………………………….………..  
Con cã bÞ m¾c lçi chÝnh t¶ hay kh«ng ? ............................................................  
NÕu cã, con th-êng m¾c nh÷ng lçi g× ? ............................................................  
C« gi¸o cã gióp con söa lçi chÝnh t¶ kh«ng ? ...............................................  
C« gióp con b»ng c¸ch : ............................................................................................  
Tõ khi c« gióp, con cã cßn m¾c lçi n÷a kh«ng ? ........................................  
IV- KÕt qu¶ ®iÒu tra vµ ph©n tÝch  
1 - T×nh h×nh d¹y vµ häc ph©n m«n chÝnh t¶ ë líp 5 hiÖn nay :  
1.1-D¹y:  
Mçi tuÇn cã mét tiÕt chÝnh t¶ :  
- Cã 3 kiÓu bµi chÝnh t¶ :Nhí - viÕt, nghe ®äc.  
- Trong khi ®äc, häc sinh viÕt nh÷ng cÆp tõ dÔ lÉn lén phô ©m ®Çu nh-:  
(s/x; v/d; tr/ch; l/n), vÇn ( ªnh/ªn; u«n/u«ng; -¬u/-u; iªu/ªu), thanh ( ? ; ~  
;) vµ ph©n biÖt nghÜa c¸c tõ ®ã trong khi viÕt bµi.  
- Bµi chÝnh t¶ dµi kho¶ng 120 ch÷.  
- Yªu cÇu: Ch÷ viÕt ®Òu nÐt, râ rµng, s¹ch sÏ, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶ th«ng  
th-êng. Tèc ®é viÕt 80 ch÷ trong 15 phót.  
b. Gi¸o viªn tiÓu häc ph¶i d¹y ®ñ c¸c m«n nªn thêi gian ®Ó ®Çu t- thùc sù  
cho c¸c ph©n m«n cô thÓ lµ kh«ng cã hoÆc rÊt Ýt.  
c. Gi¸o viªn Ýt cã tµi liÖu tham kh¶o hoÆc ng¹i ph¶i t×m tßi, tù nghiªn cøu  
trong khi tiÕng ViÖt cña ta ®a d¹ng vµ phong phó.  
d. Gi¸o viªn th-êng sö dông ph-¬ng ph¸p diÔn gi¶i vµ ph-¬ng ph¸p ®µm  
tho¹i. §«i khi l¹m dông qu¸ hai ph-¬ng ph¸p nµy, do ®ã kh«ng ph¸t huy ®-îc  
tÝnh chñ ®éng tÝch cùc cña häc sinh.  
e. §Æc biÖt viÖc söa lçi chÝnh t¶ cho häc sinh cßn gÆp khã kh¨n h¬n. Gi¸o  
viªn Ýt cã biÖn ph¸p ®Ó söa lçi cho häc sinh, ®å dïng trùc quan cã thÓ sö dông lµ  
rÊt Ýt. Tõ ®ã dÉn ®Õn viÖc, trong c¸c giê chÝnh t¶, gi¸o viªn th-êng chó träng  
®Õn viÖc rÌn ch÷ h¬n lµ rÌn ch÷ chÝnh t¶.  
1.2- Häc:  
a. Tõ tinh thÇn vµ ph-¬ng ph¸p trªn cña gi¸o viªn dÉn ®Õn viÖc kÐm hiÖu  
qu¶ trong d¹y häc chÝnh t¶ hiÖn nay. Trong thùc tÕ häc sinh khi viÕt cßn m¾c  
nhiÒu lçi chÝnh t¶.  
b. Mét sè ý kiÕn cña häc sinh vÒ ph©n m«n chÝnh t¶:  
Khi ®-îc hái, hÇu hÕt häc sinh ®Òu nãi thÝch häc chÝnh t¶. Trong sè liÖu  
®iÒu tra t¹i líp 5B tr-êng C¸t Linh, 49/51 häc sinh ( chiÕm 96%) nãi thÝch häc  
chÝnh t¶. Tuy nhiªn c¸c em ch-a ý thøc ®-îc hÕt tÇm quan träng còng nh- khã  
kh¨n trong viÖc häc chÝnh t¶. 50 % häc sinh nãi thÝch häc v× ch÷ c¸c em ®ang  
xÊu, em muèn viÕt ®Ñp h¬n. Em NguyÔn Minh HiÕu - líp 5B, tr-êng C¸t Linh:  
“ Em thÝch häc chÝnh t¶. M«n chÝnh t¶ gióp em viÕt ®Ñp h¬n, ch÷ em ®ang xÊu”  
6
Tr-êng TiÓu häc C¸t Linh  
Gi¸o viªn : H¸n ThÞ Quúnh Nga  
Lp 5  
* Bªn c¹nh ®ã cßn cã ý kiÕn kh¸c:  
- Em Vò H¶i Nam - líp 5B tr-êng tiÓu häc C¸t Linh: “Em thÝch häc  
chÝnh t¶ v× chÝnh t¶ chØ cÇn viÕt, kh«ng cÇn ph¶i nghÜ nhiÒu”.  
- Em NguyÔn TuÊn Trung - líp 5C tr-êng tiÓu häc C¸t Linh: “Em kh«ng  
thÝch häc chÝnh t¶ v× em th-êng bÞ ®iÓm kÐm, em bÞ m¾c rÊt nhiÒu lçi”.  
3. Thèng kª lçi chÝnh t¶ mµ häc sinh th-êng m¾c.  
C¸c lo¹i lçi  
Líp 5B Tr-êng TH  
C¸t Linh ( 51 häc sinh)  
Líp 5C Tr-êng TH  
C¸t Linh  
(52 häc sinh)  
- Thõa, thiÕu nÐt  
11  
12  
16  
9
11  
14  
14  
7
- ThiÕu ch÷  
- Sãt dÊu, sai dÊu thanh  
- ViÕt hoa tuú tiÖn  
- Kh«ng viÕt hoa ®Çu c©u  
- Kh«ng viÕt hoa danh tõ riªng  
5
8
10  
9
- Sai vÇn  
17  
16  
- Sai phô ©m ®Çu  
+ l - n  
16  
13  
11  
15  
14  
11  
15  
14  
10  
14  
13  
12  
+ s - x  
+ ch - tr  
+ r - d - gi  
+ Mét sè phô ©m kh¸c  
Ng/ ngh, g/ gh  
T«i ®· sö dông nh÷ng bµi chÝnh t¶ sau ®Ó kh¶o s¸t häc sinh :  
Bµi 1- B¸c l¸i ®ß  
“T«i lµm nghÒ l¸i ®ß ®· n¨m n¨m nay. Nhµ t«i lµ chiÕc thuyÒn gç lªnh  
®ªnh trªn mÆt n-íc. T«i n¾m v÷ng n¬i nµo n-íc ch¶y xiÕt, n¬i nµo cã ®¸ ngÇm.  
Lóc ®ªm ®Õn, trong khi con thuyÒn l-ít nhÑ trªn dßng s«ng ph¼ng lÆng, t«i nh×n  
chç nµy c©y l-a th-a, chç nä nhµ næi lªn nèi tiÕp nhau còng ®o¸n biÕt ®-îc  
thuyÒn ®· ®Õn n¬i nµo.”  
(TrÝch trong s¸ch “ LuyÖn ph¸t ©m- chÝnh t¶- Gi¸o tr×nh tr-êng C§SP Hµ Néi)  
7
Tr-êng TiÓu häc C¸t Linh  
Gi¸o viªn : H¸n ThÞ Quúnh Nga  
Lp 5  
Bµi 2- “ S¸ng nay em dËy sím, söa so¹n s¸ch vë, xem l¹i bµi mét l-ît, «n  
bµi xong, em so¸t l¹i bµi tËp råi sang nhµ b¹n Trinh rñ b¹n cïng ®i häc.Tr-êng  
em kh«ng xa, x©y b»ng g¹ch, xinh x¾n, s©n x©y b»ng xi m¨ng s¹ch sÏ. Ngoµi  
s©n cã c©y xoµi, c©y bµng l¸ xum xuª. D-íi bãng c©y xanh häc sinh xóm quanh  
c« gi¸o trÎ, sung s-íng, rÝu rÝt nh- ®µn chim s¸o.”  
(TrÝch trong s¸ch “ LuyÖn ph¸t ©m- chÝnh t¶- Gi¸o tr×nh tr-êng C§SPHN)  
Bµi 3- “ Suèi b¾t nguån tõ ®Ønh nói. N-íc ch¶y ri rØ trªn ®Ønh nói cao, rãc  
rãc qua rõng rËm, rµo rµo tõ trªn v¸ch ®¸ r¬i xuèng xen lÉn víi tiÕng l¸ r× rµo.  
Khi cã c¬n b·o nh÷ng cµnh c©y ®æ xuèng r¨ng r¾c, th¸c n-íc nh- reo hß.  
Nh÷ng ngän suèi gÆp nhau thµnh con s«ng réng ch¶y ra m·i ®Õn biÓn.”  
(TrÝch trong s¸ch “ LuyÖn ph¸t ©m- chÝnh t¶- Gi¸o tr×nh tr-êng C§SP HN)  
Ngoµi phÇn chÝnh t¶ trªn, t«i cßn chÊm bµi viÕt cña häc sinh qua c¸c bµi  
tËp chÝnh t¶ vµ c¸c m«n häc kh¸c cña c¸c em.  
4- Nguyªn nh©n m¾c lçi chÝnh t¶  
Tõ kÕt qu¶ ®iÒu tra trªn, t«i thÊy r»ng së dÜ häc sinh líp 5B tr-êng tiÓu  
häc C¸t Linh m¾c c¸c lo¹i lçi trªn lµ do mét sè nguyªn nh©n sau :  
a- Lçi do ¶nh h-ëng cña c¸ch ph¸t ©m tiÕng ®Þa ph-¬ng:  
ë ®ång b»ng B¾c Bé c¸c lo¹i lçi th-êng m¾c lµ: l/ n, ch/ tr, s/ x, d/ r/  
gi. ë Hµ Néi viÖc ph¸t ©m c¸c phô ©m trªn lµ t-¬ng ®èi chuÈn. Tuy nhiªn cßn  
mét sè häc sinh do ph¸t ©m sai dÉn ®Õn viÕt sai chÝnh t¶.  
VD: Do häc sinh ph¸t ©m sai gi÷a l/ n nªn viÕt sai chÝnh t¶  
- T«i lµm nghÒ l¸i ®ß T«i nµm nghÒ n¸i ®ß  
- T«i n¾m v÷ng…  
T«i l¾m v÷ng…  
- §Êt cao lanh  
§Êt cao nanh  
§Ó ph¸t hiÖn ra nguyªn nh©n nµy sau khi viÕt xong chÝnh t¶, trong phÇn  
ch÷a bµi, t«i cã yªu cÇu häc sinh m¾c ph¶i lçi trªn ph¸t ©m l¹i (®äc l¹i) tõ mµ  
m×nh viÕt sai.  
b- Lçi chÝnh t¶ do kh«ng hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ c¸c nguyªn t¾c chÝnh t¶ vµ  
néi dung ng÷ nghÜa cña tõ.  
Lo¹i lçi nµy th-êng gÆp khi viÕt c¸c phô ©m ®Çu : d/ gi, ch/ tr, ng/ ngh, s/  
x, ... häc sinh kh«ng hiÓu nghÜa cña tõ dÉn ®Õn viÕt sai chÝnh t¶.  
VD : Do kh«ng n¾m v÷ng quy t¾c chÝnh t¶ khi viÕt ch/ tr  
“tr” ®i víi thanh huyÒn vµ nÆng (tr×nh ®é, lËp tr-êng, trÞnh träng, triÖu  
phó) cßn “ch” th× kh«ng ®i víi hai thanh ®ã nªn häc sinh viÕt “trßn trÜnh” thµnh  
“chßn trÜnh”, “triÒu ®¹i” thµnh “chiÒu ®¹i” hay do kh«ng n¾m v÷ng quy t¾c  
“ngh” th-êng ®i víi c¸c ©m “i, e, ª” nªn häc sinh viÕt “nghÖ nh©n” thµnh “ngÖ  
nh©n”, “nghÜ ngîi” thµnh “ngÜ ngîi”. Tr-êng hîp häc sinh kh«ng hiÓu nghÜa  
cña tõ dÉn ®Õn viÕt sai chÝnh t¶.  
8
Tr-êng TiÓu häc C¸t Linh  
Gi¸o viªn : H¸n ThÞ Quúnh Nga  
Lp 5  
VD :  
a- §iÒn vµo chç trèng tr hay ch?  
Nh- e mäc th¼ng, con ng-êi kh«ng Þu khuÊt. Ng-êi x-a cã c©u:  
óc dÉu ¸y, ®èt ngay vÉn th¼ng”. e lµ th¼ng th¾n, bÊt khuÊt! Ta kh¸ng  
chiÕn, e l¹i lµ ®ång ÝiÕn ®Êu cña ta. e vèn cïng ta lµm ¨n, l¹i v× ta mµ  
cïng ta ®¸nh giÆc.  
Cã mét sè häc sinh do kh«ng hiÓu nghÜa cña tõ nªn ®· ®iÒn ©m “ch” vµo  
tõ “tre”, hay “tróc”,v× vËy häc sinh ®iÒn vµo bµi nh- sau:  
Nh- che mäc th¼ng, con ng-êi kh«ng chÞu khuÊt. Ng-êi x-a cã c©u:  
“Chóc dÉu ch¸y, ®èt ngay vÉn th¼ng”. Tre lµ th¼ng th¾n, bÊt khuÊt! Ta kh¸ng  
chiÕn, che l¹i lµ ®ång chÝ triÕn ®Êu cña ta. Che vèn cïng ta lµm ¨n, l¹i v× ta mµ  
cïng ta ®¸nh giÆc.  
(Theo bµi cña häc sinh NguyÔn Trung HiÕu, NguyÔn Thanh Loan - líp  
5B- tr-êng tiÓu häc C¸t Linh)  
c- Lçi chÝnh t¶ do kh«ng n¾m v÷ng cÊu tróc ©m tiÕt TiÕng ViÖt  
V× kh«ng hiÓu cÊu tróc néi bé cña ©m tiÕt TiÕng ViÖt nªn häc sinh viÕt  
thõa, viÕt sai tõ.  
VD : QuÐt s¹ch - quyÐt s¹ch  
Khóc khuûu - khóc khuû  
Quanh co - qoanh co  
Ngo»n ngoÌo - ngo»n nghÌo  
d - Lçi do cÈu th¶ cña ng-êi viÕt  
NhiÒu häc sinh khi viÕt bµi chÝnh t¶ ( nghe viÕt hay nhí viÕt) th× viÕt  
thËt nhanh ®Ó ngåi ch¬i hay ®Ó thi víi b¹n bªn c¹nh, do ®ã khi viÕt th-êng m¾c  
mét sè lçi nh-: thiÕu ch÷, thiÕu nÐt, thiÕu dÊu thanh, sai phô ©m ®Çu, sai vÇn.  
e - Lçi do nh-îc ®iÓm cña ch÷ quèc ng÷  
* Bªn c¹nh sù t-¬ng hîp gi÷a ©m vµ ch÷, ch÷ ViÖt cßn cã nhiÒu tr-êng  
hîp kh«ng ®¶m b¶o sù t-¬ng hîp nµy. §©y còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn  
nh©n dÉn ®Õn lçi chÝnh t¶ cña häc sinh. VÝ dô ë c¸c tr-êng hîp sau:  
- ¢m ®Öm lóc ghi “u”, lóc ghi “o”, häc sinh rÊt lóng tóng khi gÆp tr-êng  
hîp nµy. Cïng lµ vÇn “oanh” nh-ng lóc viÕt “oanh” lóc viÕt “uanh”, khi nghe  
gi¸o viªn ®äc “ loanh quanh” häc sinh kh«ng biÕt ghi “loanh quanh”, “luanh  
quanh” hay “ loanh qoanh”.  
§Ó viÕt ®óng ®-îc c¸c ©m ®Öm nµy, häc sinh cÇn n¾m v÷ng quy t¾c chÝnh  
t¶ khi viÕt ©m ®Öm. §ã lµ vÊn ®Ò rÊt khã vµ phøc t¹p ®èi víi c¸c em.  
- Phô ©m “k” lóc ghi “c”, lóc ghi “k”, lóc ghi “q”.  
Khi nghe c« gi¸o ph¸t ©m c¸c tiÕng ®¸nh vÇn víi “ c” häc sinh lóng tóng.  
Tuy ®èi víi häc sinh líp 5 ®©y kh«ng ph¶i lµ lo¹i lçi phæ biÕn nh-ng mét sè em  
vÉn bÞ m¾c lçi khi viÕt chÝnh t¶  
HiÖn t-îng bÞ ®Çy l-ìi, ng¾n l-ìidÉn ®Õn tr-êng hîp häc sinh ph¸t ©m  
kh«ng chuÈn vµ viÕt sai chÝnh t¶. VÝ dô: Nãi ngäng “b¶o” thµnh “b¹o”, “nghÜ  
9
Tr-êng TiÓu häc C¸t Linh  
Gi¸o viªn : H¸n ThÞ Quúnh Nga  
Lp 5  
ngîi” thµnh “nghÝ ngîi”, “m¶i mª” thµnh “m·i mª”®Õn khi viÕt c¸c em viÕt  
nh- m×nh ph¸t ©m. §©y lµ tr-êng hîp lçi cña 3 em häc sinh líp 5C tr-êng tiÓu  
häc C¸t Linh ( Em NguyÔn Anh Qu©n, TrÇn Minh Sang, NguyÔn Xu©n D-¬ng).  
Trªn ®©y lµ nh÷ng ®iÒu tra mµ t«i thu thËp ®-îc trong thêi gian gi¶ng d¹y.  
Qua phÇn ®iÒu tra t«i thÊy r»ng viÖc söa lçi chÝnh t¶ cho häc sinh cña gi¸o viªn  
ch-a ®-îc quan t©m ®óng møc. Trong thùc tÕ häc sinh cßn nhiÒu em m¾c lçi  
chÝnh t¶.  
Ch-¬ng III  
Nh÷ng ®Ò xuÊt  
XuÊt ph¸t tõ c¬ së lý luËn còng nh- thùc tr¹ng cña viÖc d¹y häc chÝnh t¶  
hiÖn nay, t«i thÊy cÇn thiÕt ph¶i cã c¸c h×nh thøc tæ chøc vµ biÖn ph¸p söa lçi  
chÝnh t¶ cho häc sinh mét c¸ch kÞp thêi dùa trªn c¸c nguyªn nh©n m¾c lçi cña  
chÝnh b¶n th©n c¸c em.  
C¸ch ch÷a lçi th-êng nh¾c ®Õn lµ tËp ph¸t ©m cho ®óng. C¸ch thø hai lµ  
nhí tõng tõ mét vµ c¸ch thø ba lµ dïng mÑo.  
Sau ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p mµ t«i sö dông ®Ó söa lçi cho häc sinh trong  
qu¸ tr×nh t«i gi¶ng d¹y líp 5 vµ qua mét sè gîi ý tham kh¶o vÒ c¸ch söa lçi  
chÝnh t¶ cho häc sinh mµ gi¸o viªn cã thÓ tiÕn hµnh trong kho¶ng thêi gian dµi  
hay ng¾n tïy vµo ®iÒu kiÖn cña líp m×nh. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nµy t«i dùa  
chñ yÕu trªn tinh thÇn: Yªu cÇu häc sinh “tù söa lçi chÝnh t¶, tù t×m ra kiÕn thøc  
b»ng chÝnh hµnh ®éng cña m×nh, tù ®Æt m×nh vµo t×nh huèng, nghiªn cøu c¸ch  
xö lý, tù ®¸nh gi¸, tù kiÓm tra s¶n phÈm ban ®Çu.”, cßn gi¸o viªn lµ “ng-êi  
h-íng dÉn, tæ chøc” cho häc sinh häc tËp. ViÖc söa lçi ®-îc tiÕn hµnh mäi lóc,  
mäi n¬i, trong tÊt c¶ c¸c m«n häc d-íi h×nh thøc ®¬n gi¶n, nhÑ nhµng “häc mµ  
ch¬i, ch¬i mµ häc”, vµ lu«n lu«n tËp trung chó ý tíi ba ®èi t-îng häc sinh giái,  
kh¸, trung b×nh- yÕu. LÊy häc sinh giái lµm trung t©m.  
I - Söa lçi phô ©m l, n”  
HiÖn t-îng lÉn lén “ l” vµ “n” lµ lçi chÝnh t¶ t-¬ng ®èi phæ biÕn ë ®ång  
b»ng B¾c Bé. Qua ®iÒu tra, t«i thÊy hiÖn t-îng nµy x¶y ra chñ yÕu cã sù lÉn lén  
vÒ tõ vùng vµ c¸ch ph¸t ©m. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy t«i ®· dïng mét sè  
biÖn ph¸p nh- sau:  
1- Gióp häc sinh n¾m v÷ng quy t¾c chÝnh t¶ cña cÆp phô ©m l, n”  
* Môc ®Ých: Trªn c¬ së häc sinh n¾m v÷ng c¸c quy t¾c chÝnh t¶, c¸c em sÏ  
viÕt ®óng chÝnh t¶ cho dï c¸c em cã ph¸t ©m sai.  
- Thêi gian thùc hiÖn: ViÖc ®-a c¸c quy t¾c chÝnh t¶ ®-îc thùc hiÖn ngay  
trong c¸c tiÕt d¹y chÝnh t¶. Tuy nhiªn trong mét kho¶ng thêi gian 40 phót ta  
kh«ng thÓ ®-a hÕt c¸c quy t¾c ®-îc mµ ph¶i kÕt hîp víi c¸c m«n häc kh¸c nh-  
tËp ®äc, luyÖn tõ vµ c©umçi khi cã hiÖn t-îng chÝnh t¶ liªn quan.  
* Néi dung quy t¾c:  
a) “L” ®øng tr-íc ©m ®Öm nh-ng “N” l¹i kh«ng ®øng tr-íc ©m ®Öm,  
ngo¹i lÖ duy nhÊt lµ “ no·n”. Khi häc sinh ®· n¾m ®-îc quy t¾c nµy c¸c em sÏ  
kh«ng bÞ lóng tóng khi viÕt c¸c tõ cã ©m ®Öm b¾t ®Çu “ L”.  
10  

Tải về để xem bản đầy đủ

doc 24 trang huongnguyen 26/01/2025 60
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Rèn viết đúng chính tả cho học sinh Lớp Năm", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • docsang_kien_kinh_nghiem_ren_viet_dung_chinh_ta_cho_hoc_sinh_lo.doc