SKKN Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học

Từ những quan niệm trên đây, có thể thấy kĩ năng sống bao gồm một loạt các kĩ năng cụ thể, cần thiết cho cuộc sống hàng ngày của con người. Bản chất của kĩ năng sống là kĩ năng tự quản lí bản thân và kĩ năng xã hội cần thiết để cá nhân tự lực trong cuốc sống, học tập và làm việc hiệu quả. Nói cách khác, kĩ năng sống là khả năng làm chủ bản thân của mỗi người, khả năng ứng xử phù hợp với những người khác và với xã hội, khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc sống.

Download

Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học

NỘI DUNG

TRANG

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài nghiên cứu.

2. Mục đích nghiên cứu.

3. Đối tượng nghiên cứu.

4. Nhiệm vụ nghiên cứu.

5. Phương pháp nghiên cứu.

6. Phạm vi nghiên cứu.

7. Thời gian nghiên cứu.

8. Đóng góp mới của đề tài.

NỘI DUNG

CHƯƠNG I: Cơ sở lí luận của biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho

học sinh tiểu học.

1. Các khái niệm cơ bản của đề tài.

2. Tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh

Tiểu học trong nhà trường phổ thông.

CHƯƠNG II: Thực trạng về việc giáo dục kĩ năng sống cho học

sinh trường Tiểu học .

CHƯƠNG III: Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo

dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học.

1. Biện pháp 1. Lập kế hoạch chỉ đạo việc giáo dục kĩ năng sống

cho học sinh và triển khai tới toàn thể cán bộ, giáo viên trong nhà

trường.

2. Biện pháp 2: Tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên đổi mới

phương pháp dạy học phù hợp với đối tượng học sinh.

3. Biện pháp 3: Chỉ đạo giáo viên đưa việc giáo dục kĩ năng sống

cho học sinh vào tất cả các môn học.

4. Biện pháp 4: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong các hoạt

động ngoại khoá.

4.1. Hoạt động văn hóa nghệ thuật.

4.2. Hoạt động vui chơi giải trí, thể dục thể thao.

4.3. Hoạt động lao động công ích.

4.4. Các phong trào thi đua.

4.5. Hoạt động Đoàn Đội.

5. Biện pháp 5: Phối kết hợp nhà trường – Gia đình – Xã hội trong

việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh.

6. Biện pháp 6: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh từ cuộc vận

động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh"

iV.KÕt qu¶

KẾT LUẬN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học

MỞ ĐẦU

1.Lý do chọn đề tài nghiên cứu.

Chúng ta biết rằng kĩ năng sống là nhân tố quan trọng để con người vươn

lên gặt hái thành công. Tuy nhiên kĩ năng sống không phải tự nhiên mà có. Kĩ

năng sống là kết quả của quá trình học tập và rèn luyện bản thân mỗi con người.

Ở tất cả các bậc học, giáo dục kĩ năng sống đều cần phải được quan tâm, giáo

dục, đặc biệt là đối với học sinh Tiểu học. Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ là giúp

trẻ rèn luyện những hành vi có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng; giúp trẻ

có khả năng bảo vệ, phòng ngừa và giảm thiểu các hành vi có nguy cơ gây hại

cho sức khỏe, sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Kĩ năng sống còn giúp

trẻ ứng xử phù hợp nhất với các tình huống. Nó giúp trẻ có cách thức tích cực để

đối phó với những thách thức trong cuộc sống.

Năm học 2014 - 2015 toàn ngành giáo dục và đào tạo tiếp tục triển khai

phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực.” Phong

trào thi đua đã tạo nên diện mạo mới trong các nhà trường, góp phần gắn bó thầy,

trò và cộng đồng trong học tập, rèn luyện, trau dồi kĩ năng sống và tích cực tham

gia các hoạt động xã hội. Một trong 5 nội dung hết sức quan trong của phong trào

thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" là giáo dục rèn luyện

kĩ năng sống cho học sinh. Đây là một nội dung thiết thực, gắn liền với các hoạt

động giáo dục trong nhà trường. Học sinh sống trong một xã hội phát triển cần

phải được trang bị những kì năng thích hợp để hòa nhập với cộng đồng, với xu

thế toàn cầu hóa. Đối với học sinh, đặc biệt là học sinh tiểu học cần phải được

giáo dục rèn luyện kĩ năng sống. Giáo dục kĩ năng sống càng trở nên cấp thiết đối

với thế hệ trẻ bởi vì các em là những chủ nhân tương lai của đất nước. Lứa tuổi

học sinh là lứa tuổi đang hình thành nhân cách, giàu ước mơ, ham hiểu biết, thích

tìm tòi, khám phá song còn thiếu hiểu biết sâu sắc về xã hội, còn thiếu kinh

nghiệm sống, dễ bị lôi kéo, .... Vì vậy, việc giáo dục kĩ năng sống cho thế hệ trẻ là

vấn đề cần thiết.

Tham gia công tác quản lý, là phó hiệu trưởng nhà trường trực tiếp phụ

trách công tác chuyên môn và hoạt động phong trào, xác định được tầm quan

trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, tôi đã đi sâu tìm hiểu, nghiên

cứu và rút ra “Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh

Tiểu học” .

2. Mục đích nghiên cứu:

Nghiên cứu mục tiêu, yêu cầu, nội dung giáo dục kĩ năng sống thông qua

các hoạt động giáo dục của nhà trường nhằm trang bị cho học sinh những kiến

thức bổ ích góp phần thi đua xây dựng “Trường học thân thiện - học sinh tích

cực ”.

3. Đối tượng nghiên cứu:

- Nghiên cứu đánh giá những thuận lợi, những khó khăn khách quan, chủ

quan của nhà trường trong quá trình thực hiện giáo dục kĩ năng sống để tìm ra

những biện pháp thích hợp.

- Nghiên cứu những vấn đề cần thiết liên quan đến giáo dục kĩ năng sống như:

giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh, các ngành, đoàn thể liên quan.

4. Nhiệm vụ nghiên cứu:

Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học

4.1 Nghiên cứu những tài liệu, những vấn đề liên quan đến việc giáo dục kĩ

năng sống học sinh.

4.2 Phân tích đánh giá thực trạng về việc giáo dục kĩ năng sống cho học

sinh tại trường tiểu học

4.3 Đề xuất một số biện pháp giáo dục về giáo dục kĩ năng sống cho học

sinh.

4.4 Thử nghiệm, kiểm chứng các biện pháp đã đề xuất. Rút ra kết luận, đề

xuất phương án hỗ trợ để việc thực hiện tốt hơn.

5. Phương pháp nghiên cứu:

- Nghiên cứu lý luận: Tìm đọc tài liệu về tâm sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học. Tìm

đọc các tài liệu có liên quan đến việc rèn kĩ năng sống cho học sinh.

- Nghiên cứu thực tế:

+ Khảo sát thực tế GV, HS

+ Thực hiện phương pháp phỏng vấn, hỏi đáp, điều tra.

+ Sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp

+ Sử dụng phương pháp thực nghiệm, đối chiếu, so sánh.

- Tổng kết kinh nghiệm: Từ những phương pháp trên rút ra kết luận, những bài

học kinh nghiệm cho việc thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tốt hơn.

6. Phạm vi thực hiện: Đề tài sẽ trình bày hệ thống rèn kĩ năng sống cho học

sinh.Tuy nhiên do dung lượng của một sáng kiến kinh nghiệm, tôi xin được trình

bày một số biện pháp trong hệ thống đó.

Các biện pháp tôi đưa ra nhằm nâng cao chất lượng giáo dục kĩ năng sống

cho học sinh trường Tiểu học

7.Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 6/2014 đến hết tháng 3 /2015

8. Đóng góp mới của đề tài.

8.1. Xác định được một quy trình giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trường

Tiểu học Phúc Đồng một cách khoa học.

8.2. Đề xuất được một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học.

Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học

NỘI DUNG

CHƯƠNG I:

CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA CÁC BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG

CHO HỌC SINH TIỂU HỌC

1/ Khái niệm cơ bản của đề tài.

Kĩ năng sống: có nhiều quan niệm khác nhau về kĩ năng sống nhưng theo

Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá Liên hợp Quốc (UNESCO), kĩ năng

sống gắn với 4 trụ cột của giáo dục, đó là:“ Học để biết, học để làm người, học

để tự khẳng định mình và học để cùng chung sống”.

Từ những quan niệm trên đây, có thể thấy kĩ năng sống bao gồm một loạt

các kĩ năng cụ thể, cần thiết cho cuộc sống hàng ngày của con người. Bản chất

của kĩ năng sống là kĩ năng tự quản lí bản thân và kĩ năng xã hội cần thiết để cá

nhân tự lực trong cuốc sống, học tập và làm việc hiệu quả. Nói cách khác, kĩ năng

sống là khả năng làm chủ bản thân của mỗi người, khả năng ứng xử phù hợp với

những người khác và với xã hội, khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống

của cuộc sống.

- Phân loại kĩ năng sống: Chúng ta đã biết, bốn trụ cột giáo dục của

UNESCO thế kỉ 21 là: Học để biết, học để làm, học để làm người và học để

chung sống. Theo UNESCO, kĩ năng sống gắn với 4 trụ cột giáo dục, đó là:

+ Học để biết: gồm các kĩ năng tư duy như phê phán, sáng tạo, quyết định,

giải quyết vấn đề, nhận thức được hậu quả, ...

+ Học để làm: gồm các kĩ năng thực hiện công việc và các nhiệm vụ như

đảm nhận trách nhiệm, kĩ năng đạt mục tiêu, ....

+ Học để chung sống: gồm các kĩ năng giao tiếp, thương lượng, tự khẳng

định, hợp tác, làm việc theo nhóm, ...

+ Học để làm người: gồm các kĩ năng cá nhân như ứng phó với căng thẳng,

kiểm soát cảm xúc, tự nhận thức, tự tin, kiên định, .....

Trên đây chỉ là một trong các cách phân loại kĩ năng sống. Tuy nhiên, mọi

cách phân lọai chỉ là tương đối. Trên thực tế, các kĩ năng sống thường không tách

rời nhau mà có liên quan chặt chẽ đến nhau.

Vậy “Biện pháp giáo dục giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học” là

gì? Đó là một số cách thức tiến hành tác động có hệ thống đến trẻ em từ 6 đến 11

tuổi một cách phù hợp để trang bị cho các em những kĩ năng cụ thể hoá, cần thiết

cho cuộc sống hàng ngày với mục tiêu “Học để biết, học để làm người, học để tự

khẳng định mình và học để cùng chung sống” .

2. Tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học

trong nhà trường phổ thông.

Việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong nhà trường phổ thông đóng

một vai trò vô cùng quan trọng. Nó thúc đẩy sự phát triển cá nhân và xã hội.

Thực tế cho thấy, có khoảng cách giữa nhận thức và hành vi của con người,

có nhận thức đúng chưa chắc đã có hành vi đúng. Vì vậy, có thể nói kĩ năng sống

chính là những nhịp cầu giúp con người biến kiến thức thành thái độ, hành vi và

thói quen tích cực, lành mạnh. Người có kĩ năng sống phù hợp sẽ luôn vững vàng

trước những khó khăn, thử thách; biết ứng xử, giải quyết vấn đề một cách tích cực

và phù hợp; họ thường thành công hơn trong cuộc sống, luôn yêu đời và làm chủ

Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học

cuộc sống của mình. Ngược lại, người thiếu kĩ năng sống thường bị vấp váp, dễ bị

thất bại trong cuộc sống.

Ví dụ: Người không có kĩ năng ra quyết định sẽ dễ mắc sai lầm hoặc chậm

trễ trong việc đưa ra quyết định và phải trả giá cho quyết định sai lầm của mình;

người không có kĩ năng ứng phó với căng thẳng sẽ hay bị căng thẳng, làm ảnh

hưởng không tốt đến sức khoẻ, học tập, công việc ,của bản thân. Hoặc người

không có kĩ năng giao tiếp sẽ khó khăn hơn trong việc xây dựng các mối quan hệ

tốt đẹp với mọi người xung quanh, sẽ khó khăn hơn trong hợp tác cùng làm việc,

giải quyết những nhiệm vụ chung. Không những thúc đẩy sự phát triển cá nhân kĩ

năng sống còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của xã hội, giúp ngăn ngừa các

vấn đề xã hội và bảo vệ quyền con người. Việc thiếu kĩ năng sống của cá nhân là

một nguyên nhân làm nảy sinh nhiều vấn đề xã hội.Việc giáo dục kĩ năng sống sẽ

thúc đẩy những hành vi mang tính xã hội tích cực, giúp nâng cao chất lượng cuộc

sống xã hội và giảm các vấn đề xã hội. Giáo dục kĩ năng sống còn giải quyết một

cách tích cực nhu cầu và quyền con người, quyền công dân được ghi trong luật

pháp Việt Nam và quốc tế.

Giáo dục kĩ năng sống càng trở lên cấp thiết đối với thế hệ trẻ, bởi vì

các em chính là những chủ nhân tương lai của đất nước, là những người sẽ quyết

định sự phát triển của đất nước trong những năm tới. Nếu không có kĩ năng sống,

các em sẽ không thể thực hiện tốt trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, cộng

đồng và đất nước.

Lứa tuổi học sinh là lứa tuổi đang hình thành những giá trị nhân cách, giàu

ước mơ, ham hiểu biết, thích tìm tòi, khám phá song còn thiếu hiểu biết sâu sắc

về xã hội, còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị lôi kéo, kích động. Đặc biệt là trong

bối cảnh hội nhập quốc tế và cơ chế thị trường hiện nay, thế hệ trẻ thường xuyên

chịu tác động đan xen của những yếu tố tích cực và tiêu cực, luôn được đặt vào

hoàn cảnh phải lựa chọn những giá trị, phải đương đầu với những khó khăn thử

thách, những áp lực tiêu cực. Nếu không được giáo dục kĩ năng sống, nếu thiếu kĩ

năng sống, các em dễ bị lôi kéo vào những hành vi tiêu cực, bạo lực, vào lối sống

ích kỉ, lai căng, thực dụng, dễ bị phát triển lệch lạc về nhân cách.

Kĩ năng sống có thể hình thành tự nhiên, học được từ những trải nghiệm

của cuộc sống và do giáo dục mà có. Không phải đợi đến lúc được học kĩ năng

sống một con người mới có những kĩ năng sống đầu tiên. Chính cuộc đời, những

trải nghiệm, những va vấp, thành công và thất bại giúp con người có được bài học

quí giá về kĩ năng sống. Tuy nhiên, nếu được dạy từ sớm, con người sẽ rút ngắn

thời gian học hỏi qua trải nghiệm, sẽ thành công hơn.

Kĩ năng sống cần cho suốt cả cuộc đời và luôn luôn được bổ sung, nâng

cấp để phù hợp với sự thay đổi cả cuộc sống biến động. Người trưởng thành cũng

vẫn cần học kĩ năng sống.

Bậc Tiểu học là bậc góp phần quan trọng trong việc đặt nền móng cho việc

hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Ở bậc học này, các em bắt đầu

phải tư duy để tiếp thu những tri thức khoa học ban đầu, những nhận thúc về

thế giới xung quanh nhằm phát triển năng lực nhận thức, hoạt động tư duy và

bồi dưỡng tình cảm tốt đẹp của con người. Đây là giai đoạn rất quan trọng giúp

các em có những kĩ năng sống tốt ngay từ ban đầu, từ đó giúp các em mạnh

Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học

dạn, tự tin hơn trong cuộc sống. Giai đoạn đầu các em phát triển tốt thì đó là

nền móng vững chắc cho sự phát triển sau này. Và để có những ảnh hưởng tích

cực tới học sinh thì trước hết ở lớp,

ở

trường phải có những hoạt động tích cực,

bổ ích cho các em tham gia. Mỗi giáo viên phải là tấm gương sáng cho học sinh

noi theo.

Đặc biệt, với học sinh, các em như trang giấy trắng, nên những va vấp của

cuộc sống sẽ để lại cho các em những ấn tượng sâu đậm. Mặt khác, các em đang

có sự phát triển về trí tuệ, tâm hồn, các em thích quan sát mọi vật xung quanh. Về

tình cảm, các em rất dễ xúc động, nhưng cũng rất nhanh thích ứng trước các tình

huống của cuộc sống và có khả năng ứng xử phù hợp với những người khác và xã

hội.

Vì vậy, việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học nhằm giúp học

sinh bước đầu hình thành và rèn luyện cho học sinh các kĩ năng sống cần thiết,

phù hợp với lứa tuổi, giúp các em nhận biết được những giá trị tốt đẹp trong cuộc

sống, biết tự nhìn nhận, đánh giá đúng về bản thân để tự tin, tự trọng và không

ngừng vươn lên trong cuộc sống; biết ứng xử phù hợp trong các mối quan hệ với

người thân, với cộng đồng và với mơi trường xung quanh, biết sống tích cực, chủ

động trong mọi điều kiện, hoàn cảnh.

CHƯƠNG II

THỰC TRẠNG VỀ VIỆC GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG TẠI TRƯỜNG

TIỂU HỌC

Để làm sáng tỏ thực trạng này tôi đã tiến hành các biện pháp quan sát, đàm

thoại, tham khảo ý kiến giáo viên và phiếu hỏi. Sau đây là thực trạng của việc

giáo dục kiến thức về kĩ năng sống tại trường tiểu học.

Chúng ta đều biết, môi trường sống ảnh hưởng đến kĩ năng sống của trẻ.

Thời gian trong 6 năm đầu đời và giai đoạn học tiểu học của trẻ, các em sống

trong gia đình, nhà trẻ và lớp mẫu giáo, trường tiểu học, các em bước đầu tích lũy

được một số ít những kinh nghiệm, kĩ năng, tri thức, thói quen đạo đức để các em

dùng trong cuộc sống hàng ngày bằng cách học lỏm, học mót, học tại chỗ, học

trực tiếp nhờ phương pháp kèm cặp, truyền tay, thầy cô hướng dẫn, ... Trong giai

đoạn hiện nay, Việt Nam đang hội nhập với các nước trên thế giới từng bước phát

triển vươn lên, những mặt tốt của xã hội được phát triển mạnh song những mặt

trái của xã hội cũng xuất hiện nhiều ảnh hưởng đến sự tồn tại, phát triển của mỗi

tập thể, cá nhân trong đó có một bộ phận là trẻ em. Theo guồng quay của xã hội,

một số gia đình bố mẹ chỉ quan tâm, mải lo đến việc làm kinh tế mà quên mất gia

đình là chiếc nôi của trẻ, quên đi việc cần tao một môi trường gia đình đầm ấm,

người lớn gương mẫu, quan tâm dạy dỗ trẻ. Không những thế còn có những gia

đình cha mẹ nghiện ngập, cờ bạc, rượu chè, ... ảnh hưởng vô cùng to lớn tới tâm

hồn trẻ, tới sự phát triển nhân cách của trẻ.

Trong thực tế hiện nay, việc nhận thức tầm quan trọng, cần thiết rèn kĩ

năng sống cho học sinh ở một số giáo viên còn hạn chế. Một số giáo viên còn

lúng túng cả về nội dung, biện pháp rèn kĩ năng sống cho học sinh. Nhận thức của

Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học

một bộ phận giáo viên còn mơ hồ, chưa rõ, chưa đầy đủ rèn kĩ năng sống cho học

sinh là rèn những kĩ năng gì, hình thức tổ chức ra sao.

Học sinh trường Tiểu học được học hai buổi/ ngày nên phần lớn thời gian

trong ngày các em học tập và vui chơi tại trường. Hoạt động giáo dục kĩ năng

sống cho học sinh luôn được Ban giám hiệu nhà trường quan tâm thường xuyên

qua các hoạt động giáo dục trên lớp và hoạt động đội...Tuy nhiên khi quan sát các

hoạt động, tôi thấy nội dung thông tin giáo dục còn nghèo nàn phần lớn là những

bài viết có sẵn về giáo dục kĩ năng sống cho học sinh và ghép cùng với các thông

tin tuyên truyền khác, chưa phản ánh kịp thời tình hình thực tế. Điều này khẳng

định rằng: nội dung giáo dục kĩ năng sống cho học sinh còn hạn chế, thông tin

tuyên truyền còn chưa sát, mang tính chủ quan.

Khi được hỏi về hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, phần lớn

các cô giáo cho biết luôn nhắc nhở các em trong các tiết học, mọi hoạt động vui

chơi nhưng chưa có kế hoạch cụ thể xuyên suốt năm học. Điều này cũng cho thấy

việc xây dựng kế hoạch và nội dung giáo dục ngay từ đầu năm học là một yêu cầu

cần được giải quyết.

Từ nhiều năm nay, giáo viên của trường tôi cũng đã chú trọng đến việc

dạy kĩ năng sống cho học sinh. Trong quá trình giảng dạy, nhiều giáo viên đã rất

quan tâm đến việc đưa các kĩ năng vào trong các bài học. Tuy nhiên do một số

giáo viên còn trẻ nên kinh nghiệm giảng dạy kĩ năng sống còn bị hạn chế.

Từ năm học 2010-2011, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành cuốn sách

Giáo dục kĩ năng sống trong các môn học ở Tiểu học dành cho giáo viên. Cuốn

sách được biên soạn nhằm giúp giáo viên có thêm hiểu biết về kĩ năng sống

và nội dung cách thức giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong các môn học.

Cuốn sách là tài liệu giúp giáo viên thực hiện việc nâng cao chất lượng giáo

dục, đáp ứng yêu cầu về nguồn nhân lực trong thời đại mới.

Ngoài những thuận lợi trên, chúng tôi cũng gặp một số khó khăn trong quá

trình giảng dạy. Chương trình học hiện nay đang gặp phải nhiều ý kiến cho rằng

quá nặng về kiến thức, trong khi những tri thức vận dụng cho đời sống hàng

ngày bị thiếu vắng. Hơn nữa, người học đang chịu nhiều áp lực về học tập từ phía

gia đình, nhà trường khiến cho học sinh không còn nhiều thời gian cho các hoạt

động ngoại khóa, hoạt động xã hội. Điều này dẫn đến sự “xung đột” giữa nhận

thức, thái độ, hành vi với những vấn đề xảy ra trong cuộc sống.

Mặc dù, ở một số môn học, các hoạt động ngoại khóa, giáo dục kĩ năng sống

đã được đề cập đến, tuy nhiên, do nội dung, phương pháp, cách thức truyền tải

chưa phù hợp với tâm sinh lí của học sinh nên hiệu quả lồng ghép còn chưa cao.

Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học

CHƯƠNG III

MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO

GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH

1. Biện pháp 1: Lập kế hoạch chỉ đạo việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh

và triển khai tới toàn thể cán bộ, giáo viên trong nhà trường.

Hoạt động giáo dục là hoạt động diễn ra liên tục, thường xuyên nên ngay từ

đầu năm học tôi đã lập kế hoạch chỉ đạo, cùng giáo viên thực hiện dạy giáo dục kĩ

năng sống cho học sinh.Trong những buổi họp hội đồng sư phạm, các kế hoạch

này được thông qua để các bộ phận có liên quan biết nội dung công việc cụ thể

mà thực hiện trong các hoạt động dạy học.

Bên cạnh việc thông qua kế hoạch và đề ra những biện pháp cụ thể, thích

hợp nhằm thực hiện từng nội dung kế hoạch, tôi còn xây dựng một lộ trình hợp lý

cho từng hoạt động trong từng giai đoạn, từng thời điểm khác nhau của năm học

phù hợp với chủ đề từng tháng.

Tôi luôn tham gia họp với cấp uỷ Đảng và chính quyền, đoàn thể của địa

phương. Thông qua các văn bản, kế hoạch của nhà trường trong việc thực hiện

phong trào, tham mưu tích cực với cấp uỷ Đảng và chính quyền địa phương cùng

góp sức xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh.

Đầu năm, Ban giám hiệu họp với các đoàn thể, tổ chuyên môn, ban đại diện

cha mẹ học sinh và nhân viên nhà trường: Phổ biến mục tiêu, yêu cầu, nội dung

và tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Xác định những

việc cụ thể, cần làm trong năm học 2014- 2015 và các năm tiếp theo. Việc chỉ đạo

giáo dục kĩ năng sống cho học sinh cũng như tổ chức quán triệt thực hiện kế

hoạch ngay từ đầu năm đã định hướng cho giáo viên trong giảng dạy kĩ năng

sống cho học sinh. Ngoài ra, Ban giám hiệu cử GV tham gia đầy đủ các lớp tập

huấn, chuyên đề, hội thảo về việc giáo dục kĩ năng sống do cấp trên tổ chức.

Thường xuyên triển khai các nội dung về kỹ năng sống trong HĐSP và trong học

sinh dưới hình thức chuyên đề, thảo luận, sinh hoạt tập thể, tuyên truyền… . Giúp

cán bộ, giáo viên nhận thức được ý nghĩa của KNS trong xã hội hiện nay và tính

tất yếu phải giáo dục KNS cho HS và biết sử dụng các con đường, nguyên tắc

giáo dục KNS phù hợp với học sinh Tiểu học nói chung và với từng HS nói riêng.

2. Biện pháp 2: Tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên đổi mới phương pháp

dạy học phù hợp với đối tượng học sinh.

Tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm khuyến khích sự chuyên

cần, tích cực, chủ động, sáng tạo và ý thức vươn lên, rèn luyện khả năng tự học

của học sinh.

Để thực hiện được mục tiêu này điều cốt yếu và có ý nghĩa quyết định đó là

người thầy. Thầy cô giáo có trách nhiệm, tâm huyết, có trình độ chuyên môn

nghiệp vụ cao, tích cực đổi mới trong phương pháp dạy học mới thu hút được sự

chú ý, say mê, sáng tạo, phát huy trí lực của học sinh. Ban giám hiệu chúng tôi

phải hết sức tạo điều kiện tốt cho giáo viên như phân công lớp phù hợp với năng

lực, trình độ của giáo viên, sắp xếp thời khoá biểu hợp lý. Vì vậy, 100% giáo viên

cảm thấy thoải mái, tự tin và yên tâm công tác, tích cực đổi mới phương pháp và

hình thức tổ chức dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục.

Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học

Đặc biệt, Ban giám hiệu và 100% giáo viên đã được tập huấn các lớp ứng

dụng công nghệ thông tin trong dạy học; Tập huấn kĩ năng sống ... Do đó, giáo

viên đã sử dụng hiệu quả các đồ dùng hiện đại như máy vi tính, máy chiếu

projeter, sử dụng thành thạo các phần mềm dạy học, các phần mềm tư liệu, tra

cứu thông tin trên mạng Internet. Vì vậy, các đồng chí giáo viên luôn cập nhật các

thông tin cũng như phương pháp giáo dục kĩ năng sống phù hợp để áp dụng vào

giảng dạy cho học sinh cho nên chất lượng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh

ngày càng được nâng cao.

Chất lượng giáo dục cũng như giáo dục kĩ năng sống ngày càng đạt hiệu

quả cao hơn và kích thích được sự hăng say của mọi người. Ban giám hiệu chúng

tôi đã chọn những tiết dạy đạt điểm cao nhất để động viên, khen thưởng. Đồng

thời có những đánh giá và rút kinh nghiệm thật cụ thể những nội dung còn hạn

chế.

Chỉ đạo và nâng cao chất lượng của hoạt động tổ chuyên môn: hoạt động tổ

chuyên môn phải được quan tâm, chú trọng.Các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn

phải mang tính thiết thực, cụ thể.Việc trao đổi, thống nhất phương pháp dạy các

bài khó, thảo luận những vấn đề giáo viên quan tâm như: cách thức tổ chức các

hoạt động học tập của học sinh như thế nào cho hiệu quả, cách thức sử dụng đồ

dùng dạy học hiện đại, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh…

Giáo viên tích cực đổi mới hình thức tổ chức dạy học, áp dụng các hình

thức như: Học nhóm đôi, nhóm 4, nhóm 5... thay đổi địa điểm học tập, môi

trường học tập, giúp học sinh có hứng thú hơn, giờ học trở lên nhẹ nhàng và hiệu

quả hơn. Bằng hình thức “Đôi bạn cùng tiến” đã góp phần rất lớn khuyến khích,

hướng dẫn học sinh giúp đỡ nhau trong học tập, học sinh khá giỏi giúp học sinh

yếu kém, phân công các em đó ngồi cùng một bàn để có những giúp đỡ hàng

ngày. Động viên các em mạnh dạn đề xuất ý kiến, sáng kiến của mình trong học

tập và hoạt động. Rèn cho các em thói quen tự học, tự nghiên cứu, tự tìm hiểu

thêm tài liệu ngoài bài giảng của giáo viên ở trường.

Chính vì được học tập đầy đủ và đa dạng các hình nên các em học sinh đã

rất hứng thú với môn học, giúp các em tự tin, chủ động hơn trong học tập, chất

lượng giáo dục cũng như kĩ năng sống theo đó mà nâng cao hơn.

3. Biện pháp 3: Chỉ đạo giáo viên đưa việc giáo dục kĩ năng sống cho học

sinh vào tất cả các môn học.

Giáo dục phổ thông ở nước ta những năm qua đó được định hướng cả về

mục tiờu, nội dung và phương pháp gắn với 4 trụ cột của thế kỷ XXI: Học để biết,

học để làm người, học để tự khẳng định, học để cùng chung sống, đó thực chất là

cách tiếp cận kĩ năng sống .

Việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh không phải chỉ thông qua một

môn học, một giờ học nào mà ở tất cả các môn học ở Tiểu học và tổ chức các

hoạt động giáo dục nhưng lồng ghép, tích hợp thêm kỹ năng sống vào nội dung

các môn học và hoạt động giáo dục mà theo cách tiếp cận mới. Đó là sử dụng các

phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực để tạo điều kiện, cơ hội cho học sinh

được thực hành, trải nghiệm kĩ năng sống trong quá trình học tập. Với cách tiếp

cận này việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh sẽ không nặng nề, quá tải thêm

nội dung các môn học nói chung và các hoạt động giáo dục nói riêng, mà ngược

Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học

lại, còn giúp cho các giờ học, các hoạt động dạy học trở nên nhẹ nhàng, thoải

mái, thiết thực, bổ ích hơn và hiệu quả hơn đối với học sinh.

Giáo dục cũng như kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học qua môn Tiếng

việt, Tự nhiên xã hội, Đạo đức... và Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, chúng

tôi đã vận dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực sau:

- Phương pháp dạy học nhóm

- Phương pháp nghiên cứu các trường hợp điển hình.

- Phương pháp giải quyết vấn đề.

- Phương pháp đóng vai.

- Phương pháp trò chơi.

- Phương pháp dự án...

Trong qúa trình giảng dạy, tùy từng bài học cụ thể giáo viên lựa chọn

phương pháp dạy học và áp dụng kỹ thuật dạy học tích cực cho phù hợp để mục

tiêu bài học đặc biệt là mục tiêu giáo dục kĩ năng sống đạt kết quả cao nhất. Một

số kỹ thuật dạy học tích cực như: kỹ thuật chia nhóm, kỹ thuật giao nhiệm vụ, kỹ

thuật đặt câu hỏi...

Ví dụ: Trong chương trình lớp Một, ở môn Tiếng Việt, tất cả các bài đều

có phần luyện nói theo chủ đề như là: Tự giới thiệu; Bé và bạn bè; Mai sau khôn

lớn; Vâng lời cha mẹ; Giúp đỡ cha mẹ; Nghề nghiệp của cha mẹ; Những người

bạn tốt; Sức khỏe là vốn quý nhất hay trong các bài tập đọc ... được lồng cụ thể

qua các tình huống giao tiếp. Khi dạy Tiếng Việt chủ đề luyện nói: "Bé Tự giới

thiệu", hay môn Đạo đức bài: “Em là học sinh lớp một”, giáo viên cần đưa ra

nội dung: “Em hãy nói về bản thân em và làm quen với mọi người”. Sau vài lời

khuyến khích đầu tiên, giáo viên tổ chức cho các em đứng thành vòng tròn tự giới

thiệu về tên và sở thích của từng em và làm quen với các bạn xung quanh. Lúc

đầu các em rất ái ngại không tự tin khi nói về mình nhưng sau đó các em thực

hiện rất tốt, không còn những cái nhìn ái ngại. Thay vào đó là những cánh tay tự

tin cùng câu nói chắc gọn: “Mình tên là gì, mình học ở đâu, mình thích và không

thích điều gì....”

Mặt khác, chương trình môn Tiếng Việt chú trọng rèn kỹ năng nhận thức

cho học sinh thông qua một chương trình mang tính tích hợp. Hướng tích hợp

được thực hiện thông qua hệ thống chủ điểm học tập, tích hợp một đơn vị kiến

thức và kỹ năng mới với những kiến thức và kỹ năng đó học trước đó theo

nguyên tắc đồng tâm. Kiến thức và kỹ năng của lớp trên bao hàm kiến thức và kĩ

năng của lớp dưới, nhưng cao hơn, sâu hơn.

Với môn Đạo đức thì khả năng Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của

môn Đạo đức không những thể hiện ở nội dung môn học mà còn thể hiện ở

phương pháp dạy học đặc trưng của môn học. Để các chuẩn mực đạo đức, pháp

luật xã hội trở thành kĩ năng sống của học sinh thì đòi hỏi giáo viên phải biết tổ

chức các hoạt động sao cho phong phú đa dạng như: Kể chuyện theo tranh, quan

sát tranh ảnh băng hình, tiểu phẩm, trò chơi...Thông qua các hoạt động đó, sự

tương tác giữa giáo viên- học sinh, học sinh- học sinh được tăng cường và học

sinh có thể tự phát hiện và chiếm lĩnh tri thức mới.

Ví dụ: Khi dạy bài Đạo đức lớp 1- Bài 1: “Em là học sinh lớp một”, đầu

tiên bản thân giáo viên cần tự giới thiệu về mình trước các em, sau đó tổ chức cho

Tải về để xem bản đầy đủ

23 trang huongnguyen 06/09/2024 580

Download

Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

skkn_mot_so_bien_phap_chi_dao_giao_duc_ki_nang_song_cho_hoc.doc