SKKN Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học bài vẽ tranh chân dung ở khối Lớp 4 trường Tiểu học Cát Linh, Quận Đống Đa, Thành Phố Hà Nội

Mĩ thuật là một môn học độc lập trong chương trình học của bậc tiểu học với mục tiêu giáo dục tiểu học là: Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để tiếp tục học trung học cơ sở, bởi nghệ thuật luôn mở ra con đường mới và lý thú cho nền văn minh nhân loại. Cũng như bao loại hình nghệ thuật khác, nền nghệ thuật tạo hình không ngừng ban tặng cho các thế hệ thưởng ngoạn, mỹ thuật nhiều mỹ cảm manh mẽ, với học sinh tiểu học khi được học mĩ thuật sẽ có những cảm nhận riêng của mình.
Môc lôc  
Më ®Çu  
1. Lý do chän ®Ò bµi  
2. Môc ®Ých nghiªn cøu  
3. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu  
4. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu  
Néi dung:  
Ch-¬ng I: LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña tranh ch©n dung.  
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c gi¶ng d¹y bµi vÏ tranh ch©n dung ë tr-êng tiÓu häc.  
Ch-¬ng III: §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p d¹y häc bµi vÏ tranh ch©n dung.  
KÕt luËn:  
Tµi liÖu tham kh¶o  
1
Më ®Çu  
1.Lý do lùa chän ®Ò tµi  
Tr¶i qua hµng tr¨m thÕ kû tån t¹i vµ ph¸t triÓn tõ trong hang ®éng nguyªn thuû  
tíi c¸c xu h-íng ®-¬ng ®¹i, c¸c ho¹ sÜ ®· thÓ nghiÖm rÊt nhiÒu lèi vÏ víi ®ñ chÊt liÖu  
thÝch hîp ®Ó lµm giµu kho tµng mÜ thuËt thÕ giíi.  
Sù ph¸t triÓn héi ho¹ kh«ng theo ®-êng th¼ng mµ th«ng qua sù l¾t lÐo ®Æc thï,  
kh«ng thÓ ®ång nhÊt gi÷a c¸c c¸ch nh×n kh¸c nhau vµ thêi ®¹i kh¸c nhau. Mèi “bÊt  
hoµ” gi÷a héi ho¹ “hiÖn thùc” vµ héi ho¹ “trõu t-îng” thÞ gi¸c truyÒn thèng söng sèt  
tr-íc h×nh th¸i s¸ng t¹o nghÖ thuËt l¹ m¾t, kú quÆc.  
MÜ thuËt lµ mét m«n häc ®éc lËp trong ch-¬ng tr×nh häc cña bËc tiÓu häc víi  
môc tiªu gi¸o dôc tiÓu häc lµ: Gi¸o dôc tiÓu häc nh»m gióp häc sinh h×nh thµnh nh÷ng  
c¬ së ban ®Çu cho sù ph¸t triÓn ®óng ®¾n vµ l©u dµi vÒ ®¹o ®øc, trÝ tuÖ, thÓ chÊt, thÈm  
mü vµ c¸c kü n¨ng c¬ b¶n ®Ó tiÕp tôc häc trung häc c¬ së, bëi nghÖ thuËt lu«n më ra  
con ®-êng míi vµ lý thó cho nÒn v¨n minh nh©n lo¹i. Còng nh- bao lo¹i h×nh nghÖ  
thuËt kh¸c, nÒn nghÖ thuËt t¹o h×nh kh«ng ngõng ban tÆng cho c¸c thÕ hÖ th-ëng  
ngo¹n, mü thuËt nhiÒu mü c¶m manh mÏ, víi häc sinh tiÓu häc khi ®-îc häc mÜ thuËt  
sÏ cã nh÷ng c¶m nhËn riªng cña m×nh.  
Víi b¶n th©n t«i lµ mét gi¸o viªn trùc tiÕp d¹y bé m«n MÜ thuËt, lu«n mong  
muèn n©ng cao chÊt l-îng d¹y vµ häc MÜ thuËt nãi chung vµ chÊt l-îng häc bµi vÏ  
tranh ch©n dung nãi riªng, nªn t«i chän ®Ò tµi: “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao  
chÊt l-îng d¹y häc bµi vÏ tranh ch©n dung ë khèi líp 4 tr-êng tiÓu häc C¸t Linh,  
QuËn §èng §a, Thµnh Phè Hµ Néi” nh»m gióp cho c¸c em häc sinh vÏ bµi tranh ch©n  
dung ®-îc ®Ñp h¬n vµ c¸c em thªm yªu m«n häc.  
2.Môc ®Ých nghiªn cøu  
Gièng nh- bao thÓ lo¹i tranh kh¸c, tranh ch©n dung còng cã nh÷ng nÐt riªng,  
®éc ®¸o, sù ®éc ®¸o cña tranh ch©n dung lµ ë chç ngoµi viÖc biÓu ®¹t mét con ng-êi  
cô thÓ cßn thÓ hiÖn ®-îc néi t©m vµ suy nghÜ cña con ng-êi ®ã b»ng sù c¶m nhËn cña  
ng-êi vÏ vµ b»ng t×nh c¶m cña ng-êi vÏ nãi chung vµ cña häc sinh nãi riªng.  
§Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p d¹y häc bµi vÏ tranh ch©n dung cho häc sinh líp 4.  
Nh»m n©ng cao chÊt l-îng d¹y vµ häc mÜ thuËt nãi chung vµ chÊt l-îng bµi vÏ cña  
häc sinh trong tr-êng nãi riªng.  
Lµ mét gi¸o viªn d¹y bé m«n mÜ thuËt ë løa tuæi tiÓu häc t«i cÇn trau dåi vµ bæ  
xung thªm nhiÒu kiÕn thøc vÒ tranh ch©n dung ®Ó truyÒn thô cho c¸c em mét c¸ch dÔ  
hiÓu nhÊt. Vµ th«ng qua bµi häc c¸c em häc sinh thªm yªu mÕn víi bé m«n nghÖ  
thuËt t¹o h×nh.  
2
3. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu.  
3.1 §èi t-îng nghiªn cøu.  
- Mét sè biÖn ph¸p d¹y häc vÏ tranh ch©n dung.  
- Häc sinh líp 4.  
3.2 Ph¹m vi nghiªn cøu.  
- Nghiªn cøu vÒ tranh ch©n dung cña c¸c ho¹ sÜ nãi chung ®Æc biÖt  
nghiªn cøu tranh ch©n dung cña häc sinh tiÓu häc vÏ.  
4. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu.  
- Thu thËp tµi liÖu.  
- S-u tÇm tranh ch©n dung cña ho¹ sÜ vµ cña häc sinh tiÓu häc.  
- M« t¶, ph©n tÝch vµ tæng hîp.  
3
Néi dung  
Ch-¬ng I: LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña tranh ch©n dung  
1. ThÕ nµo lµ tranh ch©n dung  
1.1Kh¸i niÖm tranh ch©n dung.  
Tranh ch©n dung lµ tranh vÏ mét ng-êi hoÆc mét mÉu ng-êi nµo ®ã nh- tranh  
ch©n dung c¸c anh hïng d©n téc, c¸c nhµ khoa häc, nhµ tri thøc cã c«ng víi ®Êt n-íc  
hoÆc lµ tranh ch©n dung cña ng-êi th©n, b¹n bÌ, cã khi lµ mét mÉu ng-êi m×nh thÝch,  
cã khi lµ tù ho¹...  
Tranh ch©n dung nhÊt thiÕt ph¶i miªu t¶ con ng-êi cã thùc chø kh«ng ph¶i do con  
ng-êi t-ëng t-îng hoÆc bÞa ®Æt ra. NÕu cã sù t-ëng t-îng víi ý nghÜa s¸ng t¹o th×  
tranh ch©n dung Êy còng ph¶i dùa vµo con ng-êi cã thùc, con ng-êi ng-êi vÏ ®·  
®-îc nh×n thÊy, biÕt tíi hoÆc ®· quen th©n.  
1.2ThÓ lo¹i tranh ch©n dung:  
ThÓ lo¹i tranh ch©n dung rÊt ®a d¹ng cã ch©n dung tù ho¹, ch©n dung nhãm hoÆc  
ch©n dung cã phong c¸ch lµm nÒn...  
Cã thÓ chiatranh ch©n dung thµnh 3 lo¹i:  
Ch©n dung vÏ g-¬ng mÆt con ng-êi (gåm ®Çu, mÆt. cæ vµ cã thªm mét phÇn  
vai) th-êng ®-îc ®Æc t¶ rÊt chi tiÕt, ®Æc biÖt lµ ®«i m¾t vµ c¸i miÖng. Víi lo¹i tranh  
nµy, ngoµi nh÷ng yÕu tè nh- c¸c nÐt vÏ vµ c¸ch c¾t cóp g-¬ng mÆt ( chÝnh diÖn,  
nghiªng hoÆc quay ) ®«i m¾t vµ c¸i miÖng cã mét ý nghÜa quan träng trong viÖc thÓ  
hiÖn thÇn th¸i hoÆc mäi diÔn biÕn c¶m xóc t©m lý cña nh©n vËt.  
Ch©n dung nöa ng-êi ( tõ ®Çu, mÆt ®Õn ngùc hoÆc ®Õn th¾t lung, thËm chÝ ®Õn  
®Çu gèi). Lo¹i ch©n dung nµy ngoµi viÖc diÔn t¶ d-¬ng mÆt nh©n vËt cßn ®-îc ho¹ sÜ  
chó ý miªu t¶ trang phôc cña nh©n vËt ®Ó ph« diÔn vÎ ®Ñp cña c¬ thÓ.  
Ch©n dung toµn th©n: §èi víi lo¹i tranh nµy ng-êi vÏ rÊt quan t©m ®Õn d¸ng  
h×nh vµ c¸c ®éng t¸c cña nh©n vËt; cö chØ, th¸i ®é øng xö qua ®éng t¸c vµ d¸ng ®iÖu  
cßn biÓu ®¹t c¶ mèi t-¬ng quan, quan hÖ t©m lý gi÷a c¸c nh©n vËt trong tranh.  
1.3§èi t-îng tranh ch©n dung  
Tranh ch©n dung lµ mét thÓ lo¹i rÊt khã vÏ v× ®èi t-îng diÔn t¶ chÝnh lµ con  
ng-êi, mµ con ng-êi th-êng rÊt phøc t¹p vµ tinh tÕ, ë mçi thêi kú lÞch sö sÏ t¹o ra  
nh÷ng bøc ch©n dung kh¸c nhau vÒ ®èi t-îng.  
ë thêi trung cæ, ®èi t-îng chñ yÕu trong tranh ch©n dung lµ th¸nh thÇn, ®øc  
chóa trêi, nh÷ng mÉu ng-êi phï hîp víi t«n gi¸o, cã trßng m¾t më to nh- võa ng¬  
ng¸c võa ®¾m ch×m trong thÕ giíi thÇn linh. Mét mÉu ng-êi lu«n h-íng tíi thÕ giíi  
vÜnh cöu trªn thiªn ®-êng.  
4
ë thêi kú Phôc h-ng ®èi t-îng ®-îc chän lµ nh÷ng thiªn thÇn, c¸c gi¸o sÜ,  
chiÕn binh...  
Tõ thÕ kû 18-19 ®Õn nay, c¸c ®èi t-îng trong tranh cã phÇn ®a d¹ng h¬n. C¸c  
ho¹ sÜ ®· khai th¸c triÖt ®Ó s¾c th¸i. Néi t©m vµ hoµn c¶nh sèng cña nh©n vËt, tõ nh÷ng  
ng-êi quyÒn quý trong x· héi, nh÷ng nhµ tri thøc, c«ng nh©n, n«ng d©n, cho ®Õn  
nh÷ng kÎ sèng d-íi ®¸y bïn x· héi nh- g¸i ®iÕm, kÎ ¨n xin, nh÷ng kÎ lang thang c¬  
nhì...  
Mét bøc ch©n dung ®Ñp ph¶i ®¹t ®-îc 2 yÕu tè: ®Ñp vÒ ngo¹i h×nh vµ ®Ñp c¶ vÒ  
néi t©m nh©n vËt. Cã ý nghÜa lµ vÒ mÆt h×nh thøc ph¶i gièng ®èi t-îng, mÆt kh¸c nh©n  
vËt Êy tr«ng sinh ®éng, cã hån ph¶n ¸nh ®-îc nÐt ®Æc tr-ng nhÊt cña tÝnh c¸ch vµ t©m  
tr¹ng. Ngoµi nh÷ng phÈm chÊt trªn, t¸c phÈm ch©n dung cßn ph¶n ¸nh ®-îc c¶ tÝnh  
giai cÊp, tÝnh x· héi vµ tÝnh thêi ®¹i cña nh©n vËt.  
2. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña tranh ch©n dung.  
Trong lÞch sö nghÖ thuËt thÕ giíi, thÓ lo¹i tranh ch©n dung cã tõ l©u ®êi vµ ph¸t  
triÓn m¹nh. ViÖc vÏ tranh vµ lµm t-îng ch©n dung lµ mét nhu cÇu lín cña c¸c thêi ®¹i,  
c¸c tÇng líp vµ c¸ nh©n nhÊt lµ tÇng líp giµu cã. NÕu chóng ta biÕt r»ng c¸c thî chôp  
¶nh ch©n dung ngµy nay bËn rén nh- thÕ nµo th× chóng ta còng kh«ng thÓ ng¹c nhiªn  
khi thÊy sè l-îng nh÷ng bøc tranh ch©n dung nhiÒu kh«ng kÓ xݪt cña c¸c ho¹ sÜ ®· vÏ  
vµo thêi tr-íc. Do ®ã, tr-íc khi ph¸t minh ra m¸y chôp h×nh, vÏ ch©n dung lµ c«ng  
viÖc cña mçi ho¹ sÜ ®Òu ph¶i lµm ®-îc.  
Cã thÓ nãi tõ thêi phôc h-ng trë ®i tranh ch©n dung ®· ph¸t triÓn m¹nh. §ã lµ  
cã thêi kú giai cÊp t- s¶n ngµy cµng lín m¹nh, nh©n c¸ch con ng-êi ®-îc t«n träng.  
Con ng-êi cã thÓ tù do ph¸t triÓn trong mäi lÜnh vùc. Cã rÊt nhiÒu nhµ bu«n, häc gi¶  
vµ nh÷ng ng-êi giµu lµm cho nhu cÇu tranh ch©n dung ngµy cµng lín. §· xuÊt hiÖn  
nh÷ng ho¹ sÜ chuyªn vÏ ch©n dung nh- Holbein, Moroni, Drues...  
Nh÷ng bøc ch©n dung næi tiÕng ®· ®i vµo lÞch sö mÜ thuËt thÕ giíi nh- t¸c  
phÈm “laJoconde” cña leonar de Vinci. Ca ngîi vÎ ®Ñp vµ nô c-êi bÝ hiÓm cña ng-êi  
thiÕu phô trong tranh, bøc tranh “ §øc mÑ Maria vµ chña hµi ®ån” cña Raphaen ca  
ngîi vÎ ®Ñp vÒ sù th¸nh thiÖn cña t×nh mÉu tö, cßn t¸c phÈm “ Ng-êi ®µn bµ xa l¹” cña  
Kramska ho¹ sÜ Nga miªu t¶ vÎ ®Ñp kiªu sa cña ng-êi thiÕu phô Nga.  
ë Hµ Lan ®· xuÊt hiÖn hµng lo¹t tªn tuæi c¸c ho¹ sÜ nh- Rubens. Rembrandt  
ch©n dung næi tiÕng nh- Reoir víi “ch©n dung n÷ diÔn viªn Janxamarri” hay “ ThiÕu  
n÷ víi chiÕc qu¹t”, Van Gogh víi nhiÒu ch©n dung tù ho¹’’, CÐzanne víi “ng-êi thiÕu  
n÷ ®éi chiÕc mò len” hay “Lucie vµ b¹n cïng héi viªn”... §Æc biÖt Picasso víi bøc  
ch©n dung tuyÖt ®Ñp “Gertrude Stein” Picasso vÏ rÊt nhiÒu tranh ch©n dung. N¨m  
1996, viÖn b¶o tµng MÜ thuËt hiÖn ®¹i NewYork ®· më mét triÓn l·m mang tªn  
“Picasso vµ tranh ch©n dung” ®ã lµ t¸c phÈm chuyªn vÏ vÒ ch©n dung cña «ng trong  
suèt b¶y thËp niªn.  
5
ë ViÖt Nam, trong kho tµng nghÖ thuËt truyÒn thèng, sè l-îng tranh ch©n dung  
hÇu nh- rÊt Ýt, c¨n b¶n lµ ch©n dung thê cóng. VÝ dô ch©n dung NguyÔn Tr·i (lôa).  
N¨m 1952, Tr-êng Cao ®¼ng MÜ thuËt §«ng D-¬ng ra ®êi, chÊm døt nÒn nghÖ  
thuËt khuyÕt danh th× lo¹i tranh ch©n dung míi ph¸t triÓn vµ ngµy cµng phæ biÕn.  
Chóng ta cã rÊt nhiÒu t¸c phÈm ®Ñp nh-: “ThiÕu n÷ bªn hoa huÖ” cña ho¹ sÜ T« Ngäc  
V©n; “Em Thuý” cña ho¹ sÜ TrÇn V¨n CÈn, “ThiÕu n÷ bªn hoa sen” cña ho¹ sÜ NguyÔn  
S¸ng, “Em Liªn” cña ho¹ sÜ Huúnh V¨n GÊm, “Tù ho¹” cña ho¹ sÜ Bïi Xu©n Ph¸i...  
VËy lµ tr¶i qua mét qu¸ tr×nh l©u dµi g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i  
tranh ch©n dung ®· xuÊt hiÖn theo nhu cÇu cuéc sèng cña con ng-êi, ®¸p øng nhu cÇu  
thùc tÕ vµ nhu cÇu tinh thÇn cña con ng-êi nã ®· tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®Õn ngµy nµy,  
gãp phÇn kh«ng nhá vµo nÒn MÜ ThuËt cña ThÕ Giíi còng nh- cña ViÖt Nam.  
6
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c gi¶ng d¹y bµi vÏ tranh ch©n d  
ung ë tr-êng tiÓu häc  
1. C¸ch suy nghÜ, sù nh×n nhËn cña häc sinh ®èi víi tranh ch©n dung.  
Tr¸i ng-îc víi c¸ch suy nghÜ, nh×n nhËn cña ng-êi lín. NÕu tranh cña ng-êi  
lín th-êng mang tÝnh thÞ gi¸c: Bøc tranh thu l¹i thÕ giíi bªn ngoµi nh- m¾t mµ  
ng-êi lín nh×n thÊy kÝch th-íc, tØ lÖ, mµu s¾c, h×nh thÓ... Th× ®èi víi c¸c em häc  
sinh c¶m nhËn vÒ thÕ giíi cña nh÷ng ph¶n øng hÖ thÇn kinh vËn ®éng, rÊt gièng  
thÕ giíi cña ng-êi mï.  
Mäi thø c¸c em vÏ ®Òu thÓ hiÖn b»ng nh÷ng biÓu t-îng thuéc vÒ xóc gi¸c nh-  
thÓ c¸c em ®ang sê thÊy thø ®ã hay ®Õm ®-îc thø ®ã b»ng nh÷ng ®Çu ngãn tay.  
C¸c em kh«ng vÏ mét vËt gièng nh- vËt ®ã xuÊt hiÖn tr-íc m¾t thay vµo ®ã c¸c em  
sÏ tù håi t-ëng l¹i c¶m gi¸c khi nhËn biÕt l¹i h×nh d¸ng, sè l-îng, chç u lªn hay  
lâm xuèng vµ sù vËn ®éng cña vËt thÓ b»ng xóc gi¸c.  
C¸c em vÏ mét bøc tranh ch©n dung víi ®«i m¾t vßng trßn v× trßng m¾t h×nh  
cÇu, víi mét mí nh÷ng ®-êng th¼ng bï xï lµ tãc v× c¸c em thÊy tãc nh- nh÷ng  
®-êng th¼ng m¶nh. Mòi lµ h×nh tam gi¸c hay h×nh mãc c©u víi hai lç ë bªn d-íi.  
§ã lµ c¶m nhËn b»ng nh÷ng ngãn tay. MiÖng cã r¨ng vµ tai th× ch×a ra. C¸c em  
vÏ bµn tay víi 5 c¸i mãc nghÐo v× em ®Õm ®-îc 5 ngãn tay vµ ®Ó vÏ bµn ch©n c¸c  
em vÏ cuèi c¸i ch©n lµ nh÷ng ngãn ch©n nhá. C¸i quan träng nhÊt khi vÏ quÇn ¸o  
c¸c em cho lµ nh÷ng c¸i cóc (nót) v× chóng cøng, ®Ñp hoÆc v× nhí khi c¸c em mÆc  
vµo hoÆc cëi ra...  
Nh÷ng g× mµ c¸c em vÏ kh«ng ph¶i thÕ giíi mµ c¸c em thÊy nh-ng thÕ giíi mµ  
c¸c em biÕt lµ ®©y.  
2. Thùc tr¹ng c«ng t¸c gi¶ng d¹y bµi vÏ tranh ch©n dung cho häc sinh tiÓu  
häc  
Ch-¬ng tr×nh mÜ thuËt bËc tiÓu häclµ ch-¬ng tr×nh ®ång t©m, nghÜa lµ bµi vÏ  
tranh ch©n dung c¸c em ®-îc häc tõ líp 1 ®Õn líp 4 ®Òu cã nh-ng víi mçi líp yªu  
cÇu cña b×a kh¸c nhau.  
VÝ dô víi líp 1, 2 chØ yªu cÇu häc sinh ®Æt ®-îc h×nh vÏ c©n ®èi trong trang  
giÊy. §Õn líp 3 ngoµi viÖc ®Æt h×nh vÏ c©n ®èi trong trang giÊy c¸c em vÏ ®-îc ®ñ  
c¸c bé phËn trªn khu«n mÆt t-¬ng ®èi víi khu«n mÆt.  
Líp 4 th× c¸c em vÏ ®-îc mét khu«n mÆt ®ñ chi tiÕt, c©n ®èi, vÏ mµu kÝn khu«n  
mÆt... Nh-ng thùc tÕ bªn c¹nh nh÷ng em häc sinh vÏ ®-îc h×nh khu«n mÆt c©n ®èi,  
®Ñp trong trang giÊy ngay tõ líp 1,2 th× vÉn cßn rÊt nhiÒu em häc sinh ch-a hiÓu  
hÕt vÒ tranh ch©n dung, vÒ c¸ch vÏ tranh ch©n dung...nªn ®Õn líp 3,4 mµ bµi vÏ vÉn  
cßn nhá so víi trang giÊy hoÆc rÊt vÊt v¶ khi vÏ c¸c bé phËn trªn khu«n mÆt.  
Nguyªn nh©n:  
7
- C¸c em ch-a hiÓu hÕt vÒ tranh ch©n dung.  
- C¸c em ch-a hiÓu vµ ch-a n¾m râ c¸ch vÏ tranh ch©n dung.  
- C¸c em Ýt ®-îc xem tranh ch©n dung.  
- C¸c em Ýt ®-îc vÏ tranh ch©n dung.  
- C¸c em cã suy nghÜ m«n MÜ ThuËt chØ lµ m«n phô kh«ng quan träng nªn  
kh«ng cÇn chó t©m.  
- C¸c em kh«ng thÝch vÏ.  
3. §Ò xuÊt biÖn ph¸p.  
Tr-íc thùc tr¹ng nh- vËy víi c-¬ng vÞ lµ mét gi¸o viªn d¹y m«n MÜ thuËt t«i  
m¹nh d¹n ®Ò ra mét sè biÖn ph¸p cô thÓ nh»m n©ng cao chÊt l-îng d¹y häc bµi  
vÏ tranh ch©n dung.  
T«i thùc hiÖn trong c¸c bµi d¹y vÏ tranh ch©n dung t¹i c¸c líp khèi 4.  
8
Ch-¬ng III: §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p d¹y häc  
bµi vÏ tranh ch©n dung  
BiÖn ph¸p 1:  
Sö dông t¸c phÈm ch©n dung cña c¸c ho¹ sÜ trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y ®Ó ®¹t  
hiÖu qu¶ tèt.  
Môc tiªu:  
- Gióp häc sinh hiÓu thÕ nµo lµ tranh ch©n dung.  
- C¸c em hiÓu h¬n vÒ c¸ch s¾p xÕp h×nh vÏ trong trang giÊy.  
- Gióp c¸c em thÊy ®-îc vÎ ®Ñp cña tranh ch©n dung.  
Néi dung:  
- Giíi thiÖu cho c¸c em hiÓu thÕ nµo lµ tranh ch©n dung?  
- Cho c¸c em xem tranh ch©n dung do c¸c ho¹ sÜ vÏ.  
C¸ch tiÕn hµnh:  
Nh- trªn ®· nãi, chóng ta thÊy r»ng c¸ch suy nghÜ, c¸ch nh×n nhËn cña c¸c em  
vÒ thÕ giíi bªn ngoµi rÊt kh¸c víi ng-êi lín. VËy lµm thÕ nµo ®Ó ®-a c¸c bøc tranh  
ch©n dung do c¸c ho¹ sÜ vÏ vµo lµm t- liÖu, ®å dïng d¹y häc cho häc sinh ®¹t hiÖu qu¶  
tèt. §ã lµ c«ng viÖc vµ c¸ch xö lý cña tõng gi¸o viªn d¹y mÜ thuËt.  
ë ch-¬ng tr×nh häc mÜ thuËt tiÓu häc c¸c em ®-îc häc c¸c bµi vÏ ch©n dung  
nh- “ ch©n dung b¹n”, “ch©n dung ng-êi th©n trong gia ®×nh”, “ ch©n dung chó bé  
®éi” ...ë nh÷ng bµi häc nµy muèn l«i cuèn häc sinh vµo bµi vÏ, gi¸o viªn ph¶i kÕt hîp  
®-a ra cho häc sinh xem mét sè t¸c phÈm tranh ch©n dung cña c¸c ho¹ sÜ tiªu biÓu.  
Víi t¸c phÈm ®ã gi¸o viªn cÇn ph©n tÝch ®-îc c¸i hay, c¸i ®Ñp, cÇn nªu lªn ®-îc vai  
trß cña t¸c phÈm ®ã ®èi víi nÒn mÜ thuËt nãi riªng vµ trong cuéc sèng nãi chung.  
ViÖc giíi thiÖu víi c¸c em häc sinh vÒ c¸c t¸c phÈm tranh ch©n dung cña c¸c  
ho¹ sÜ næi tiÕng nµy gióp cho gi¸o viªn tù thÊy m×nh lu«n ph¶i häc hái, s-u tÇm tµi  
liÖu, tranh ch©n dung còng nh- ng-êi gi¸o viªn ph¶i cã sù hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ cuéc  
®êi, th©n thÕ, sù nghiÖp cña t¸c gi¶, nh÷ng ho¹ sÜ næi tiÕng trong lÜnh vùc vÏ tranh  
ch©n dung vµ biÕt vÒ hoµn c¶nh ra ®êi mét sè t¸c phÈm cña nh÷ng ho¹ sÜ ®ã, ®Ó ®Õn  
khi ®øng tr-íc c¸c em häc sinh ng-êi gi¸o viªn sÏ cho c¸c em xem vµ hiÓu h¬n mét  
sè kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ tranh ch©n dung cña c¸c ho¹ sÜ lín.  
ViÖc cho c¸c em häc sinh xem nh÷ng t¸c phÈm næi tiÕng cña c¸c ho¹ sÜ  
kh«ng ph¶i ®Ó yªu cÇu c¸c em ph¶i vÏ ®Ñp, vÏ gièng nh- tranh cña c¸c ho¹ sÜ mµ ®¬n  
thuÇn chØ phÇn nµo gióp c¸c em hiÓu h¬n vÒ nghÖ thuËt vÏ tranh ch©n dung, phÇn nµo  
c¶m nhËn ®-îc vÎ ®Ñp cña bøc tranh ®Ó tõ ®ã c¸c em sÏ thÝch thó khi vÏ tranh lµ thµnh  
c«ng ban ®Çu cña ng-êi gi¸o viªn. ViÖc thµnh c«ng h¬n n÷a lµ c¸c em vÏ ra ®-îc  
nh÷ng bøc tranh ®Ñp theo suy nghÜ vµ c¶m nhËn cña c¸c em, ®Ñp vÒ c¸ch tr×nh bµy bµi  
9
trong trang giÊy, ®©y chÝnh lµ nh÷ng b-íc ®Çu tiªn ®Ó h×nh thµnh trong c¸c em vÒ viÖc  
s¾p xÕp h×nh vÏ trªn tranh.  
KÕt qu¶:  
Qua qu¸ tr×nh t×m tßi, thu thËp tµi liÖu, gi¸o viªn ®· cã thªm nh÷ng kiÕn thøc  
c¬ b¶n vÒ nghÖ thuËt vÏ tranh ch©n dung, cã thªm nh÷ng bøc tranh ch©n dung ®Ñp cña  
c¸c ho¹ sÜ næi tiÕng trong bé s-u tËp, thªm nh÷ng bµi b¸o, bµi viÕt hay vÒ c¸c t¸c gi¶  
còng nh- c¸c t¸c phÈm ®ã.  
- Bµi vÏ cña häc sinh ®· cã sù s¾p ®Æt vÒ h×nh vÏ trong trang giÊy.  
- C¸c em ®· hiÓu tranh ch©n dung lµ tranh vÏ vÒ c¸i g× vµ c¸c em thÊy ®-îc vÎ  
®Ñp cña tranh ch©n dung.  
BiÖn ph¸p 2:  
- Minh ho¹ c¸ch s¾p xÕp h×nh vÏ trong trang giÊy ®Ó häc sinh dÔ nhËn thÊy bè côc  
®Ñp vµ ch-a ®Ñp.  
Môc tiªu:  
- Häc sinh n¾m v÷ng c¸ch s¾p xÕp bè côc h×nh vÏ trong trang giÊy;  
- vÏ ®-îc bµi cã h×nh vÏ s¾p xÕp c©n ®èi trong trang giÊy.  
Néi dung:  
- Häc sinh quan s¸t vµ t×m chän nh÷ng bøc tranh cã bè côc (h×nh vÏ) c©n ®èi trong  
trang giÊy.  
- Trß ch¬i “§i t×m b¸u vËt”.  
C¸ch tiÕn hµnh:  
Sau phÇn giíi thiÖu bµi vµ phÇn xem mét sè t¸c phÈm ®Ñp, vµo phÇn h-íng dÉn  
c¸ch vÏ gi¸o viªn cho häc sinh xem mét lo¹t nh÷ng tranh vÏ ch©n dung víi nh÷ng  
c¸ch s¾p xÕp kh¸c nhau vµ cho häc sinh chän theo c©u hái “Em thÝch nh÷ng bøc tranh  
nµo? V× sao?  
Häc sinh sÏ lùa chän vµ tr¶ lêi theo c¶m nhËn riªng cña m×nh. Khi häc sinh tr¶  
lêi, gi¸o viªn sÏ h-íng vµo phÇn ®Ñp vÒ h×nh vÏ, ®Ñp vÒ mµu s¾c, ®Ñp vÒ c¸ch s¾p xÕp  
h×nh vÏ trong bøc tranh (bè côc) vµ ®Ñp theo ý thÝch cña häc sinh. Tuyªn d-¬ng nh÷ng  
bµi vÏ cã bè côc ®Ñp ®Ó nhÊn m¹nh cho häc sinh thÊy ý nghÜa cña viÖc s¾p xÕp h×nh  
¶nh trong tranh.  
Sau khi häc sinh vÏ bµi xong, gi¸o viªn thu tranh vµ bæ sung thªm mét sè bøc  
tranh ®· s-u tÇm, chia thµnh 2-3 tËp tranh. Líp chia thµnh 2,3 nhãm cho häc sinh ch¬i  
trß ch¬i “ ®i t×m vËt b¸u” yªu cÇu ‘vËt b¸u” ë ®©y lµ nh÷ng bøc tranh ch©n dung ®Ñp  
c¶ vÒ h×nh ¶nh, mµu s¾c vµ bè côc.  
Tuyªn d-¬ng nhãm nµo chän ®-îc nhiÒu tranh ch©n dung ®Ñp.  
10  

Tải về để xem bản đầy đủ

doc 13 trang huongnguyen 28/01/2025 30
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học bài vẽ tranh chân dung ở khối Lớp 4 trường Tiểu học Cát Linh, Quận Đống Đa, Thành Phố Hà Nội", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • docskkn_mot_so_bien_phap_nham_nang_cao_chat_luong_day_hoc_bai_v.doc