SKKN Một số đổi mới phương pháp dạy học thực hành môn Công nghệ 8
Không những thế mà cũng cần rèn luyện cho các em tưởng tượng được các hình chiếu, hình cắt , mặt cắt của một vật thể từ đó các em mới làm các bài tập thực hành được. Để thực hiện được điều này giáo viên cần phải hướng dẫn cô thể về cách quan sát các mặt phẳng chiếu được đặt như thế nào đối với người quan sát, vật thể được đặt như thế nào đối với các mặt phẳng chiếu. Điều quan trọng ở đây là giáo viên phải chuẩn bị thật chu đáo các thiết bị dạy học trực quan.
UBND QUẬN ĐỐNG ĐA
----------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề Tài:
“Một số đổi mới phương pháp dạy học
thực hành môn công nghệ 8”
Môn: Công nghệ
Cấp học: THCS
Năm 2017
MỤC LỤC
Trang
3
4
4
5
7
9
- Một số phương pháp có thể áp dụng với bài thực hành.
- Giáo án thực nghiệm
4. Kết quả
23
24
26
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Chúng ta biết môn công nghệ có những đặc thù riêng so với môn học khác
đây là môn học gắn với thực tiễn, với công nghệ và sản xuất.
Môn công nghệ là môn học mang nhiều tính thực tiễn do vậy phương pháp
chủ yếu trong giảng dạy là kết hợp lí thuyết với thực hành, thực hành một mặt
cũng cố lí thuyết cho học sinh mặt khác để hình thành những kĩ năng cần thiết cho
học sinh và tập cho học sinh vận dụng các kiến thức kĩ năng đã được học vào thực
tế vào cuộc sống hàng ngày, qua đó gây thêm sự hứng thú và lòng say mê của học
sinh đối môn học góp phần chuẩn bị cho học sinh phân luồng để một bộ phận sẽ
vào học các lĩnh vực giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp, số còn lại sẽ đi
vào cuộc sống lao động.
Công nghệ là một trong những môn học quan trọng trong trường học, trang
bị cho học sinh những tri thức kỹ năng cơ bản của nghề với những kiến thức đã
học các em có thể áp dụng được trong đời sống hàng ngày từ đó giúp các em có
hướng đi thích hợp sau khi tốt nghiệp bậc trung học cơ sở.
Môn công nghệ mang tính kỹ thuật, mang tính thực tiễn và nó rất gần gũi
với cuộc sống sinh hoạt của các em.Vậy việc học tập của các em phải kết hợp
chặt chẽ giữa lý thuyết với thưc hành. Đây là một việc hết sức quan trọng, thực
hành để củng cố kiến thức, mặt khác thực hành giúp các em hình thành kỹ năng
kỹ xảo và tư duy công nghệ tất cả cho các em biết vận dụng kiến thức vào thực
tế, qua đó gây sự hứng thú say mê cho các em trong tiết học.
Chính vì thế mà phương pháp giảng dạy của thầy cũng hết sức quan trọng
thầy phải tìm ra phương pháp giảng dạy như thế nào để cho hoc sinh dễ hiểu, dễ
nhớ vận dụng các thao tác một cách công nghiệp.
2. Mục đích của đổi mới phương pháp dạy thực hành môn
công nghệ 8.
- Nhằm tìm hiểu một cách thật đầy đủ về thực trạng của việc dạy và học để quá
trình giảng dạy đưa ra được các ứng dụng bài thực hành đạt kết quả cao cho học
sinh. Từ đó tìm ra được một số giải pháp để nâng cao hiệu quả của giờ lên lớp và
đáp ứng một phần yêu cầu về công tác giảng dạy phục vụ cho các phong trào giáo
dục hướng nghiệp dạy nghề ở địa phương trong giai đoạn hiện nay.
- Rèn luyện cho học sinh tính cẩn thận, tỉ mỉ, an toàn, tác phong công nghiệp trong
lao động.
3. Đối tượng – phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng : Học sinh lớp 8 trường Trung học cơ sở .
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1.Cơ sở lí luận:
Học đi đôi với hành là một nguyên lí giáo dục. Nguyên lí này đối với môn
Công nghệ lại càng được quan tâm hơn vì thời lượng thực hành chiếm tỉ lệ
cao,chương trình và nội dung môn học gắn nhiều với thực tế sản xuất.
Công việc giảng dạy của giáo viên hầu hết các giáo viên nắm bắt được các
phương pháp giảng dạy bộ môn trong đó nhất là phần rèn luyện kĩ năng thực hành
. Trong suốt quá trình giảng dạy khi làm một việc nào đó giáo viên cần hướng dẫn
cho các em hiểu qui trình , bắt đầu từ việc chuẩn bị, tiếp đó đến các bước , các
công đoạn cô thể để thực hiện công việc và cuối cùng được kết thúc bằng việc tự
đánh giá kết quả thực hiện. Giáo viên phải tăng cường vận dụng các phương pháp
dạy học nhằm phát huy được tính tích cực của học sinh, chủ động và sáng tạo.
Môn công nghệ có nhiều dạng thực hành. Trước khi dạy thực hành, giáo
viên cần phải quan sát, tìm hiểu về nguyên lí, cấu tạo, số liệu kĩ thuật vàcách sử
dụng các dụng cụ để thực hành, các thao tác mẫu, các lời giải thích được chính
xác, đúng kĩ thuật, đúng qui trình công nghệ. Điều này rất quan trọng, vì rằng nếu
học sinh đó quen với thao tác không chính xác, tuỳ tiện thì sửa chữa rất khó khăn.
Trong đó việc đánh giá kết quả thực hành của học sinh, việc đánh giá kĩ năng thực
hành của học sinh có một ý nghĩa quan trọng . Kĩ năng cần được đánh giá trên hai
mặt: đánh giá căn cứ vào kết quả công việc ( có thể là sản phẩm) mà học sinh thực
hiện được trong giờ thực hành so với chuẩn được qui định và đánh giá căn cứ vào
qui trình đó thực hiện so với qui trình hợp lí mà học sinh được học .
Để thực hiện tốt việc rèn luyện kĩ năng thực hành môn công nghệ lớp 8 cho
học sinh cấp THCS nói chung và trường tôi nói riêng thì mỗi giáo viên cần phải
có những phương pháp dạy học đặc trưng để có sự hứng thú cho các em học tập
bộ môn một cách có hiệu quả. Đồng thời rèn luyện kĩ năng thực hành cho các em
một cách thành thạo có khoa học và thực hiện đúng qui trình công nghệ.
Điều đầu tiên người giáo viên giảng dạy môn công nghệ phải biết phân loại
các dạng bài để có những phương pháp giảng dạy khác nhau để rèn luyện kỹ năng
kỹ xảo, các kiến thức từ những bài học lý thuyết được nhắc lại trong các bài thực
hành này. Mà quá trình thực hiện là cả một chu kỳ hay một kế hoạch của môn
học. Vì vậy chúng ta cần phải định hướng để thực hiện tốt yêu cầu, mục đích và
nhiệm vụ của môn học. Vậy tôi mạnh dạn đưa ra một số phương pháp giảng dạy
cho bài thực hành công nghệ lớp 8 nhằm giải quyết những cấp thiết cho học sinh
trong năm học được tốt hơn.
Tổ chức giờ học thực hành bao gồm những công việc của giáo viên và học
sinh nhằm thực hiện giờ học. Dựa vào cấu trúc nội dung phương pháp của
chư-
ơng trình có thể tiến hành giảng dạy. Để thực hiện mục đích đào tạo và giáo dục
của môn học cần có những hình thức phong phú về phương pháp giảng dạy thực
hành, điều này đòi hỏi giáo viên phải chủ động sáng tạo tìm ra cho mình có một
phương pháp thích hợp với bài dạy để có hiệu quả cao nhất, tức là việc lựa chọn
phơng pháp phải đa dạng không được dập khuôn máy móc. Trong giảng dạy cần
việc phát huy tính tích cực chủ động của học sinh thể hiện ở ý thức đối với các
vấn đề khoa học kỹ thuật và tính kinh tế. Để hình thành phẩm chất trên cần thông
qua việc trình bày bài một cách chặt chẽ. Cuối cùng các nhận thức, các quan niệm
và luyện tập phải đi tới một kết quả là giáo dục cho học sinh có thái độ và học tập,
lao động với một ý chí quyết tâm có trách nhiệm.
2.1. Hiện trạng thực tế.
Như chúng ta đã biết ngày nay, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và
công nghệ, với xu thế tiếp cận và liên thông giữa giáo dục phổ thông và giáo dục
nghề nghiệp. Ở nước ta trong chương trình THCS trước đây đã đưa môn kĩ thuật
và theo chương trình đổi mới thay sách hiện nay, môn kĩ thuật được lấy tên là
môn công nghệ. Môn công nghệ góp phần thực hiện mục tiêu chung của giáo dục
phổ thông và chuẩn bị phân luồng cho học sinh sau này.
Môn công nghệ 8 trang bị cho học sinh một kiến thức cơ bản về vẽ kĩ thuật, cơ
khí, kĩ thuật điện gắn liền với thực tế hàng ngày và có thể các em tham gia vào
trong lao động khi cần thiết mà bản thân các em đã có kĩ năng thực hành môn
công nghệ.
Tuy nhiên không biết từ bao giờ học sinh có khái niệm môn học ''chính ''
với môn học ''phụ ''. Chính vì quan niệm đó mà dẫn đến phong trào học tập của
các em có phần hạn chế trong các buổi học lý thuyết cũng như thực hành .
Đối với những tiết thực hành học sinh thường dễ nhầm lẫn khi thực hiện các
thao tác kỹ thuật, các bước trong lóc thực hành.
Học sinh chưa phân đoạn được các thao tác kỹ thuật và mức độ thời gian cho từng
cung đoạn.
Thực hành công nghệ ở đây là một bài khó - phức tạp đòi hỏi sự kết hợp hài
hoà giữa các quy trình thực hiện, giữa lý thuyết với thực hành.
Mặt khác trang thiết bị có nhưng chưa đảm bảo, cơ sở vật chất còn chưa đáp ứng
nên các giờ thực hành thường không đem lại hiệu quả.
Chương trình quá nặng so với kiến thức của các em được học trong chương trình
nhất là phần vẽ kĩ thuật và kĩ thuật điện.
2.2. Đối với giáo viên.
Qua hiện trạng thực tế giảng dạy các giáo viên được phân công giảng dạy
môn học "công nghệ ": Nói chung về phương pháp đều đặt ra câu hỏi cho chính
bản thân là làm như thế nào để có những giải pháp khắc phục được hiện trạng
thực tế. Nhưng về cách giảng dạy, trình độ chuyên môn còn một số hạn chế như
:
- Chưa nắm vững về cách phân loại của trình độ tiếp thu thực hiện của các đối
tượng học sinh.
- Chưa đưa ra được những đặc điểm về phương pháp đổi mới và những trọng điểm
kiến thức của bài học để dẫn đến việc hình thành các khái niệm kỹ năng, kỹ xảo
thực hành cũng như sự phát triển tư duy, trí tuệ, tính kiên trì của học sinh còn yếu.
2.3. Về cơ sở vật chất
Trong tình trạng chung của các trường học hiện nay còn thiếu về trang thiết
bị, dụng cô phục vụ cho các tiết dạy về chuyên môn chưa được đảm bảo .
Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào các tiết dạy còn hạn chế, thiết bị
dạy thực hành chưa đầy đủ nên độ chính xác, mức độ an toàn chưa cao.
Phòng thực hành thí nghiệm chưa đủ nên việc sử dụng thực hành còn khó
khăn cho các giờ ứng dụng đối với môn học.
MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP CÓ THỂ ÁP DỤNG VỚI BÀI THỰC HÀNH.
3.1.Vận dụng lí thuyết để giải quyết các bài tập tình huống
Trong dạng này gồm các bài cụ thể như sau:
Phần 1 : Vẽ kĩ thuật :
- Đọc bản vẽ các khối đa diện
- Đọc bản vẽ các khối tròn xoay .
- Đọc bản vẽ nhà đơn giản .
Phần 2: Cơ khí:
- Đo và vạch dấu
- Truyền chuyển động
Phần 3: Kĩ thuật điện:
- Cứu người bị tai điện
- Tính toán điện năng tiêu thụ trong gia đỡnh .
- Sơ đồ điện
- Thiết kế mạch điện .
Tuỳ từng bài mà giáo viên có những phương pháp dạy khác nhau cô thể:
a)
Vẽ kĩ thuật
Đây là phân môn rất khó bởi vì kiến thức rất mới đối với các em học sinh,
các em chưa được học hình học không gian kiến thức này đòi hỏi các em, phải
có óc tưởng tượng mới học được phần này . Vì vậy để rèn luyện được kĩ năng
vẽ hình và đọc được các bản vẽ kĩ thuật đơn giản đòi hỏi giáo viên phải chú
trọng đến phương pháp trực quan , phải kết hợp chặt chẽ việc giảng dạy với thiết
bị. Phân môn vẽ kĩ thuật gắn với hoạt động thực tiễn nên chú trọng làm các bài
tập thực hành mà đặc biệt giáo viên phải hướng dẫn cho các em biết nhận ra
được các phép chiếu như :
Loại
Đặc điểm của Tia chiếu đối
Số chiều của
hình chiếu
Ba chiều
Loại
phép chiếu
các tia chiếu
Các tia chiếu
đồng qui
với mặt chiếu
hình chiếu
Hình chiếu
phối cảnh
Hình chiếu
trục đo
Phép chiếu
xuyên tâm
Xiên góc
Phép chiếu song Các tia chiếu
song song song
Xiên góc
Ba chiều
Vuông góc
Vuông góc
Hai chiều
Hình chiếu
Vuông góc
Không những thế mà cũng cần rèn luyện cho các em tưởng tượng được các
hình chiếu, hình cắt , mặt cắt của một vật thể từ đó các em mới làm các bài tập
thực hành được. Để thực hiện được điều này giáo viên cần phải hướng dẫn cô thể
về cách quan sát các mặt phẳng chiếu được đặt như thế nào đối với người quan
sát, vật thể được đặt như thế nào đối với các mặt phẳng chiếu. Điều quan trọng ở
đây là giáo viên phải chuẩn bị thật chu đáo các thiết bị dạy học trực quan.
Giáo viên phải hướng dẫn cho học sinh thực hiện được các nội dung sau :
* Về đọc bản vẽ:
- Hình dung đúng hình dạng vật thể
- Phân tích đúng hình chiếu các mặt , các cạnh của vật thể .
- Thời gian đọc ngắn .
* Về vẽ bản vẽ :
-Vẽ đúng các hình chiếu của vật thể .
- Đặt đúng vị trí các hình chiếu .
- Trình bày bản vẽ cân đối, vẽ đúng thời gian qui định .
b) Kĩ thuật điện:
Phần tính toán giáo viên cần phải rèn luyện kĩ năng tính toán và liên hệ tới
các kiến thức vật lí cần thiết để tính toán , nếu giáo viên không luyện tập cho học
sinh thì khó mà các em có kĩ năng vận dụng để tính toán .
3.2. Thực hành sản phẩm đơn giản
Trong dạng này gồm các bài cụ thể:
Phần 1: Cơ khí:
- Ghép nối chi tiết
- Truyền chuyển động
Phần 2: Kĩ thuật điện
- Đèn ống huỳnh quang
- Quạt điện
- Máy biến áp 1 pha
- Lắp mạch điện .
Giáo viên tiến hành theo các bước sau:
- Chuẩn bị nguyên liệu và dụng cụ .
- Giáo viên hướng dẫn thao tác mẫu – Học sinh quan sát
- Học sinh thực hiện theo qui trình .
- Các sản phẩm làm ra sẽ được đánh giá theo tiêu chuẩn kĩ thuật.
Tăng cường vận dụng các phương pháp thực hành rèn luyện kĩ năng thực hành là
đặc thù của môn công nghệ , khi dạy thực hành và rèn luyện kĩ năng thực hành
cho học sinh các thao tác mẫu của thầy phải thật chính xác, đúng theo qui trình
công nghệ, vì rằng nếu học sinh đó quen với thao tác không chính xác thì sau này
sửa chữa các em rất khó. Cho nên mỗi thầy cô giáo dạy thực hành cần phải rèn
luyện kĩ năng thực hành cho học sinh, kết thúc cuối buổi thực hành cần được đánh
giá sản phẩm học sinh làm ra. Muốn vậy giáo viên cần áp dụng hai phương pháp
để dạy là :
Phương pháp làm mẫu :
Giáo viên thực hiện – học sinh quan sát làm theo.
Giai đoạn thực hiện thao mẫu giáo viên cần thực hiện theo các bước :
+ Định hướng hoạt động của học sinh bằng cách nêu rõ mục đích của việc cần
thao tác mẫu, tên công việc, trình tự công việc, yêu cầu học sinh quan sát .
+ Làm mẫu toàn bộ qui trình thực hành, qua đó giúp các em có được (hình mẫu )
khái quát về toàn bộ nội dung công việc cần thực hiện tạo ra sự hứng thú và chú
ý trong qui trình theo dõi thực hành vấn đề quan trọng ở đây là giáo viên phải rèn
luyện cho được kĩ năng thực hành tạo ra sản phẩm đạt theo các tiêu chí .
+ Giáo viên thực hiện thao tác mẫu với tốc độ chậm , cho công việc thành các
bước thao tác, động tác riêng biệt để hướng dẫn, dừng lại ở những thời điểm cần
thiết , ở những chỗ khó để giải thích học sinh hiểu , nhắc nhở học sinh tránh sai
lầm , nếu cần thiết giáo viên làm lại nhiều lần những thao tác khó để học sinh
quan sát kĩ lưỡng .
Tải về để xem bản đầy đủ
24 trang
11/12/2024
110
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số đổi mới phương pháp dạy học thực hành môn Công nghệ 8", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_mot_so_doi_moi_phuong_phap_day_hoc_thuc_hanh_mon_cong_n.pdf
