SKKN Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS
Đối với mô hình trường học mới THCS, vừa chú trọng đến tính trải nghiệm của HS qua các bài học, vừa chú trọng các hoạt động trải nghiệm sáng tạo theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông mới nhằm giúp HS có cơ hội trải nghiệm nhiều hơn ở ngoài lớp học. Hơn nữa, từ năm 2008 đến nay, căn cứ chỉ thị số 40/CT BGD ĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo về thực hiện phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”; để thực hiện tốt phong trào này đòi hỏi phải thực hiện tốt tất cả các mặt giáo dục trong nhà trường theo 5 nội dung của trường học thân thiện, học sinh tích cực mà điều cần quan tâm là việc nâng cao chất lượng hoạt động trải nghiệm cho học sinh mà từ trước đến nay chúng ta còn xem nhẹ.
Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà
nước và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển và được ưu tiên
đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.
Chính vì vậy, Hội nghị Trung ương 8 khóa XI, Đảng ta đã đề ra Nghị
quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và
đào tạo với mục tiêu là: Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu
quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ
Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát
triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá
nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu
quả. Gần đây nhất đại hội Đảng khóa XII đã nêu ra một vài biện pháp về đổi
mới cản bản, toàn diện giáo dục trong đó “ Đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ mục
tiêu, chương trình, nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục, đào tạo theo
hướng coi trọng phát triển năng lực và phẩm chất của người học” được quan
tâm hàng đầu. Xây dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệp, dạy tốt, học
tốt, quản lý tốt; có cơ cấu và phương thức giáo dục hợp lý, gắn với xây dựng xã
hội học tập; bảo đảm các điều kiện nâng cao chất lượng; chuẩn hóa, hiện đại
hoá, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế hệ thống giáo dục và đào tạo;
giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa và bản sắc dân tộc. Phấn đấu đến năm
2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực.
Xuất phát từ mục tiêu trên, trong năm học 2015- 2016 và 2016-2017,
trường THCS nơi tôi công tác đã đi đầu trong việc đổi mới giáo dục, dạy học thí
điểm mô hình Trường học mới đến nay đã được hai năm. Để nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện cho trẻ em, môi trường giáo dục trong nhà trường là
nơi quan trọng nhất. Chúng tôi thực hiện bắt đầu từ các hoạt động trải nghiệm
sáng tạo cho học sinh. Qua gần hai năm thực hiện, các hoạt động trải nghiệm
sáng tạo đã thu hút được sự tham gia tích cực của đội ngũ giáo viên, các em học
sinh và được cha mẹ học sinh (CMHS) đồng tình ủng hộ . Với mục đích là huy
động tất cả HS, phụ huynh, cộng đồng xã hội cùng vào cuộc để tạo ra môi
trường học tập “ thân thiện, tích cực” phát huy khả năng sáng tạo và rèn kĩ năng
sống cho HS thông qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, giúp các em tự tin
hơn trong giao tiếp và trong học tập góp phần nâng cao chất lượng dạy-học. Đây
là một nội dung mới mẻ, hấp dẫn tôi và chưa có nhiều người nghiên cứu. Căn cứ
vào những việc thực tế mình đã làm, tôi viết thành sáng kiến “Một số kinh
nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS” để
Trang 1 / 28
Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS
chia sẻ với đồng nghiệp, bạn bè những kinh nghiệm mà tôi đã áp dụng tại đơn vị
công tác
I. Cơ sở lí luận
Trong Luật giáo dục Việt Nam năm 2005, điều 2 chương 3 đã quy định
như sau: “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện,
có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lí tưởng
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm
chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc.”
Dự thảo Đề án đổi mới chương trình và sách giáo khoa giáo dục phổ thông
sau năm 2015 đã nêu: Trong định hướng chương trình giáo dục phổ thông mới,
các hoạt động giáo dục trong trường THCS gồm: Hoạt động tập thể (sinh hoạt
lớp, sinh hoạt trường, Sinh hoạt Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, sinh
hoạt Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh), hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp được tổ chức theo chủ đề, hoạt động giáo dục hướng nghiệp...được gọi
chung là Hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Tuy là một khái niệm khá mới mẻ
nhưng thực tế dạy học giáo dục bấy lâu nay, chúng ta vẫn đang thực hiện hoạt
động này.
Đối với mô hình trường học mới THCS, vừa chú trọng đến tính trải
nghiệm của HS qua các bài học, vừa chú trọng các hoạt động trải nghiệm sáng
tạo theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông mới nhằm giúp HS có cơ
hội trải nghiệm nhiều hơn ở ngoài lớp học. Hơn nữa, từ năm 2008 đến nay, căn
cứ chỉ thị số 40/CT BGD ĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo về thực hiện phong
trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”; để thực hiện tốt phong
trào này đòi hỏi phải thực hiện tốt tất cả các mặt giáo dục trong nhà trường theo
5 nội dung của trường học thân thiện, học sinh tích cực mà điều cần quan tâm là
việc nâng cao chất lượng hoạt động trải nghiệm cho học sinh mà từ trước đến
nay chúng ta còn xem nhẹ.
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo do nhà trường quản lí, tiến hành ngoài giờ
dạy học trên lớp theo chương trình, kế hoạch dạy học. Nó được tiến hành xen kẽ
hoặc nối tiếp chương trình dạy học trong phạm vi nhà trường hoặc trong đời
sống xã hội do nhà trường chỉ đạo, diễn ra trong suốt năm học và cả thời gian
nghỉ.
II. Cơ sở thực tiễn:
1.Thuận lợi
a) Về phía nhà trường và các cấp ngành
Trang 2 / 28
Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS
- Nhà trường đã có kế hoạch tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp, hoạt động
tập thể cho học sinh hàng năm.
- Có định hướng kịp thời cho giáo viên trong công tác chủ nhiệm
b) Về phía giáo viên:
- Giáo viên chủ nhiệm phối hợp tốt với giáo viên bộ môn, ban giám hiệu, giáo
viên tổng phục trách để tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
- Luôn trau dồi, học hỏi đồng nghiệp, tham gia các lớp tập huấn Mô hình
Trường học mới năm học 2016 – 2017, tham gia lớp bồi dưỡng nghiệp vụ công
tác đội – giáo viên chủ nhiệm – phụ trách chi đội khối THCS.
c) Về phía học sinh:
- Việc tổ chức các hội thi, các sân chơi trí tuệ vừa tạo ra không khí vui tươi phấn
khởi cho HS sau những giờ học căng thẳng vừa góp phần rèn luyện kỹ năng
sống cho HS.
- HS được tham gia hoạt động được giao lưu, học hỏi, rèn sự tự tin mạnh dạn
trong giao tiếp và trong học tập.
d) Về phía cha mẹ học sinh:
- Phần lớn cha mẹ học sinh ủng hộ các hoạt động của nhà trường về cả vật chất
lẫn tinh thần.
- Trao đổi kịp thời với giáo viên chủ nhiệm tình hình học tập, rèn luyện của HS
2. Khó khăn
a) Về phía giáo viên
- Đây là hoạt động mới mẻ nên bản thân giáo viên vừa trải nghiệm, vừa rút kinh
nghiệm nên đôi khi còn lúng túng
- Trong khi tổ chức các hoạt động giáo dục, GV chỉ tập trung khuyến khích cho
các HS nhanh nhẹn, có năng lực hơn, GV chưa biết cách kết nối các em lại với
nhau, chưa hướng dẫn, chưa tạo cơ hội cho các em gặp khó khăn trong học tập
và trong giao tiếp cách học hỏi bạn khi mình không hiểu, không biết cách làm.
b) Về phía học sinh
- Số lượng học sinh được tham gia thực sự vào các sân chơi đó rất hạn chế do
vậy chỉ có những HS đó thực sự được rèn kỹ năng sống và có được sự tự tin,
mạnh dạn trong giao tiếp và học tập.
- Hội đồng tự quản đôi khi còn thụ động, chưa linh hoạt trong việc điều hành lớp
c) Về phía cha mẹ học sinh
- Một số cha mẹ học sinh cho rằng trách nhiệm của họ là cho con đến trường còn
việc tổ chức các hoạt động giáo dục là của nhà trường nên còn phó mặc và
không ủng hộ nhà trường trong các hoạt động tập thể.
Trang 3 / 28
Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS
- Một số ít phụ huynh chưa phối hợp chặt chẽ với GV, đôi khi còn bênh con, sợ
con tham gia các hoạt động trải nghiệm sẽ mệt, chỉ muốn con tập trung vào việc
học văn hóa mà quên việc rèn kĩ năng sống cho con.
d) Về phía cơ sở vật chất
- Nguồn kinh phí của nhà trường còn hạn chế nên không có đủ kinh phí để tổ
chức nhiều hoạt động lớn
Từ cơ sở lí luận và thực tiễn trên, tôi thấy trước tiên mình cần phải tạo cơ
hội tốt nhất cho HS để các em được gần gũi với thầy cô, bè bạn, phát huy hết
khả năng của từng em và huy động tất cả các em cùng tham gia các hoạt động
giáo dục là vô cùng cần thiết, đáp ứng với nhu cầu đổi mới toàn diện của ngành
Giáo dục . Do vậy tôi đã mạnh dạn chọn vấn đề cần quan tâm nhất hiện nay là
“Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học
sinh THCS” . Qua đây tôi cũng muốn nhận được sự góp ý từ Ban giám khảo,
Ban giám hiệu và các đồng nghiệp để đề tài ngày càng hoàn thiện hơn. Bên cạnh
đó tôi cũng muốn chia sẻ những kinh nghiệm nhỏ bé của mình tới bạn bè, đồng
nghiệp.
III. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu
1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là học sinh lớp tôi chủ nhiệm. Năm học 2016 – 2017
tôi được BGH nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 7A3, một trong hai lớp 7
được nhà trường chọn để dạy thí điểm Mô hình THM. Cho nên trong phạm vi
của đề tài này tôi sẽ khảo sát dựa trên kết quả giáo dục đạo đức của lớp tôi chủ
nhiệm.
2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nhiệm vụ đặt ra là phải hiểu rõ được các vấn đề của hoạt động trải nghiệm
sáng tạo như: mục tiêu, yêu cầu cần đạt, cách tổ chức ... Muốn vậy cần phải hiểu
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là gì, xây dựng hoạt động TNST ra sao, tổ chức
như thế nào để đạt hiệu quả cao?
IV. Phương pháp nghiên cứu
1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:
- Đọc, nghiên cứu tài liệu, phân tích, tổng hợp, đối chiếu, so sánh.
- Thu thập những thông tin lý luận của hoạt động trải nghiệm sáng tạo trên
các tập san giáo dục, các bài tham luận trên Internet.
2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
a) Phương pháp quan sát:
- Quan sát hoạt động học và sinh hoạt tập thể của HS.
b) Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
Trang 4 / 28
Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS
- Trò chuyện, trao đổi với các GVBM, cán bộ lớp, Ban đại diện hội cha
mẹ học sinh, phụ huynh học sinh, bạn bè và hàng xóm của HS.
- Xây dựng các phiếu điều tra, bảng hệ thống các câu hỏi để khảo sát các
đối tượng.
c) Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
- Tham khảo những bản báo cáo, tổng kết hàng năm của nhà trường.
- Tham khảo kinh nghiệm của các GVCN có kinh nghiệm trong và ngoài
nhà trường.
- Rút kinh nghiệm từ những lần chủ nhiệm trước đây.
V. Phạm vi nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lí luận về công tác hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
- Nghiên cứu thực trạng công tác hoạt động trải nghiệm sáng tạo của
trường THCS
- Đề tài nghiên cứu: “Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải
nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS”
- Địa bàn nghiên cứu: học sinh lớp 7A3 (Từ năm học 2016 – 2017) do tôi
làm chủ nhiệm.
Trang 5 / 28
Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO Ở TRƯỜNG THCS
1. QUAN NIỆM
1.1.Hoạt động giáo dục (theo nghĩa rộng) là những hoạt động có chủ đích, có kế
hoạch hoặc có sự định hướng của nhà giáo dục, được thực hiện thông qua những
cách thức phù hợp để chuyển tải nội dung giáo dục tới người học nhằm thực
hiện mục tiêu giáo dục.
a) Trong chương trình giáo dục phổ thông hiện hành: Kế hoạch giáo
dục bao gồm các môn học và hoạt động giáo dục (theo nghĩa hẹp). Khái niệm
hoạt động giáo dục (theo nghĩa hẹp) dùng để chỉ các hoạt động giáo dục được tổ
chức ngoài giờ dạy học các môn học và được sử dụng cùng với khái niệm hoạt
động dạy học các môn học. Như vậy, hoạt động giáo dục (theo nghĩa rộng) bao
gồm hoạt động dạy học và hoạt động giáo dục (theo nghĩa hẹp).
b) Trong chương trình giáo dục phổ thông mới: Kế hoạch giáo dục bao
gồm các môn học, chuyên đề học tập (gọi chung là môn học) và hoạt động trải
nghiệm sáng tạo. Hoạt động giáo dục (theo nghĩa rộng) bao gồm hoạt động dạy
học (các môn học, các chuyên đề học tập) và hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Như vậy, hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong chương trình giáo dục phổ thông
mới tương đương với chương trình giáo dục (theo nghĩa hẹp) trong chương trình
giáo dục phổ thông hiện hành.
Theo đó, có thể hiểu Hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong chương trình
giáo dục phổ thông mới bao gồm:
(1).Hoạt động tập thể (sinh hoạt lớp, sinh hoạt trường, sinh hoạt Đội
Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, sinh hoạt Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ
Chí Minh);
(2).Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp được tổ chức theo các chủ đề
giáo dục;
(3).Hoạt động giáo dục hướng nghiệp (cấp trung học cơ sở và cấp trung
học phổ thông) giúp học sinh tìm hiểu để định hướng tiếp tục học tập và định
hướng nghề nghiệp;
(4).Hoạt động giáo dục nghề phổ thông (cấp trung học phổ thông) giúp
học sinh hiểu được một số kiến thức cơ bản về công cụ, kỹ thuật, quy trình công
nghệ, an toàn lao động, vệ sinh môi trường đối với một số nghề phổ thông đã
học; hình thành và phát triển kỹ năng vận dụng những kiến thức vào thực tiễn;
có một số kỹ năng sử dụng công cụ, thực hành kỹ thuật theo quy trình công nghệ
để làm ra sản phẩm đơn giản.
Trang 6 / 28
Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS
1.2.Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục trong đó cá nhân học
sinh được trải nghiệm, tham gia trực tiếp vào các tình huống trong học tập và
trong thực tiễn, qua đó phát triển tình cảm, đạo đức, các kỹ năng và tích luỹ kinh
nghiệm riêng của cá nhân.
Nội dung hoạt động trải nghiệm sáng tạo được thực hiện trong nhà trường
phổ thông theo từng cấp học; được xây dựng dựa trên các lĩnh vực giáo dục, các
lĩnh vực của đời sống kinh tế, văn hoá, chính trị xã hội,... của địa phương, vùng
miền và quốc tế; phù hợp đặc điểm phát triển tâm sinh lý như sở thích, hứng thú,
năng lực, thiên hướng và kinh nghiệm của cá nhân học sinh,...
1.3.Phân nhóm hoạt động chính:
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo gồm các nhóm hoạt động chính sau:
- Hoạt động tự chủ (thích ứng, tự chủ, tổ chức sự kiện, sáng tạo độc lập,...);
- Hoạt động câu lạc bộ (hội thanh niên, văn hoá nghệ thuật, thể thao, ...)
- Hoạt động tình nguyện (chia sẻ quan tâm tới hàng xóm láng giềng và những
người xung quanh, bảo vệ môi trường, nhân đạo,…);
- Hoạt động định hướng (tìm hiểu thông tin về hướng phát triển tương lai, tìm
hiểu bản thân,... );
- Các hoạt động khác : Trò chơi; Diễn đàn; Sân khấu tương tác; Tham quan,
dã ngoại; Hội thi/ Cuộc thi; Giao lưu; Chiến dịch; v.v..
GV có thể lựa chọn và tổ chức thực hiện một cách linh động sao cho phù hợp
với đặc điểm của học sinh, cấp học, khối lớp, nhà trường và điều kiện xã hội của
địa phương.
2. MỤC TIÊU GIÁO DỤC CỦA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO
2.1. Mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông mới
Chương trình giáo dục phổ thông nhằm tạo ra những con người Việt Nam
phát triển hài hoà về thể chất và tinh thần, có những phẩm chất cao đẹp, có các
năng lực chung và phát huy tiềm năng của bản thân, làm cơ sở cho việc lựa chọn
nghề nghiệp và học tập suốt đời.
Chương trình giáo dục cấp trung học cơ sở nhằm phát triển hài hoà về thể
chất và tinh thần trên cơ sở duy trì, tăng cường các phẩm chất và năng lực đã
hình thành ở cấp tiểu học; hình thành nhân cách công dân trên cơ sở hoàn chỉnh
học vấn phổ thông nền tảng, khả năng tự học và phát huy tiềm năng sẵn có của
cá nhân để tiếp tục học trung học phổ thông, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao
động.
2.2. Mục tiêu của hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm hình thành và phát triển phẩm chất
nhân cách, các năng lực tâm lý – xã hội...; giúp học sinh tích luỹ kinh nghiệm riêng
Trang 7 / 28
Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS
cũng như phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân mình, làm tiền đề cho mỗi cá
nhân tạo dựng được sự nghiệp và cuộc sống hạnh phúc sau này.
Hoạt động TNST là hoạt động giáo dục, trong đó, dưới sự hướng dẫn của
nhà giáo dục, từng cá nhân học sinh được tham gia trực tiếp vào các hoạt động
khác nhau của đời sống nhà trường cũng như ngoài xã hội với tư cách là chủ
thể của hoạt động, qua đó phát triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân cách và
phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân mình.” Trong đó, khái niệm “trải
nghiệm” dùng để chỉ phương thức giáo dục, còn “sáng tạo” chính là mục tiêu
giáo dục. “Trải nghiệm” là thể nghiệm, thực nghiệm. Khi trực tiếp tham gia các
hoạt động trong thực tiễn với tư cách chủ thể hoạt động, người học sẽ phát triển
về kiến thức, kĩ năng, tình cảm và ý chí nhất định.
Ở bậc trung học cơ sở, hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm hình thành lối
sống tích cực, biết cách hoàn thiện bản thân, biết tổ chức cuộc sống cá nhân biết
làm việc có kế hoạch, tinh thần hợp tác, có trách nhiệm, có ý thức công dân… và
tích cực tham gia các hoạt động xã hội.
Ở giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp, bên cạnh việc tiếp tục phát
triển thành tựu của giai đoạn trước, chương trình hoạt động trải nghiệm sáng tạo
nhằm phát triển các phẩm chất và năng lực liên quan đến người lao động; phát
triển năng lực sở trường, hứng thú của cá nhân trong lĩnh vực nào đó, năng lực
đánh giá nhu cầu xã hội và yêu cầu của thị trường lao động…, từ đó có thể định
hướng lựa chọn nhóm nghề/nghề phù hợp với bản thân.
3. YÊU CẦU CẦN ĐẠT VỀ PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC
3.1. Yêu cầu cần đạt về ba phẩm chất
(1) Sống yêu thương: thể hiện ở sự sẵn sàng tham gia các hoạt động giữ gìn,
bảo vệ đất nước, phát huy truyền thống gia đình Việt Nam, các giá trị di sản văn
hoá của quê hương, đất nước; tôn trọng các nền văn hoá trên thế giới, yêu thương
con người, biết khoan dung và thể hiện yêu thiên nhiên, cuộc sống…
(2)Sống tự chủ: là sống với lòng tự trọng, trung thực, luôn tự lực, vượt khó
khăn và biết hoàn thiện bản thân
(3)Sống trách nhiệm: quan tâm đến sự phát triển hoàn thiện bản thân, tham
gia hoạt động cộng đồng, đóng góp cho việc giữ gìn và phát triển của cộng
đồng, đất nước, nhân loại và môi trường tự nhiên. Luôn biết tuân thủ, chấp hành
kỷ cương, quy định, hiến pháp và pháp luật và sống theo giá trị chuẩn mực đạo
đức xã hội.
3.2. Yêu cầu cần đạt về tám năng lực chung
Trang 8 / 28
Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS
(1)Năng lực tự học: là khả năng xác định được nhiệm vụ học tập một cách tự
giác, chủ động; tự đặt được mục tiêu học tập để đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu thực hiện;
lập và thực hiện kế hoạch học tập nghiêm túc, nền nếp; thực hiện các phương
pháp học tập hiệu quả; điều chỉnh những sai sót, hạn chế của bản thân khi thực
hiện các nhiệm vụ học tập thông qua tự đánh giá hoặc lời góp ý của giáo viên,
bạn bè; chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ khi gặp khó khăn trong học tập.
(2)Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: là khả năng nhận diện vấn đề,
thiết lập không gian vấn đề, xác định được các phương pháp khác nhau từ đó lựa
chọn và đánh giá được cách giải quyết vấn đề làm cơ sở cho việc hiệu chỉnh cần
thiết.
(3)Năng lực thẩm mỹ: là năng lực nhận diện và cảm thụ cái đẹp, biết thể
hiện được cái đẹp trong hành vi, trong lời nói, trong sản phẩm… và biết sáng tạo
ra cái đẹp.
(4)Năng lực thể chất: là khả năng sống thích ứng và hài hòa với môi trường;
biết rèn luyện sức khoẻ thể lực và nâng cao sức khoẻ tinh thần.
(5)Năng lực giao tiếp: là khả năng lựa chọn nội dung, cách thức, thái độ
giao tiếp để đạt được mục đích giao tiếp và mang lại sự thỏa mãn cho các bên
tham gia giao tiếp.
(6)Năng lực hợp tác: là khả năng cùng làm việc giữa hai hay nhiều người để
giải quyết những vấn đề nhằm mang lại lợi ích cho tất cả các bên.
(7)Năng lực tính toán: là khả năng sử dụng các phép tính và đo lường, công
cụ toán học để giải quyết những vấn đề trong học tập và cuộc sống.
(8)Năng lực công nghệ thông tin và truyền thông (ICT): là khả năng sử
dụng thiết bị kỹ thuật số, máy tính, phần mềm… để tìm kiếm thông tin phục vụ
tích cực và hiệu quả cho học tập và cuộc sống; là khả năng sàng lọc và tham gia
truyền thông trên môi trường mạng một cách có văn hóa.
Trang 9 / 28
Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS
3.3. Yêu cầu cần đạt về năm năng lực đặc thù
Bên cạnh những phẩm chất và năng lực chung, hoạt động trải nghiệm sáng
tạo hướng tới mục tiêu là một số năng lực đặc thù sau:
(1)Năng lực tham gia và tổ chức hoạt động: thể hiện ở sự tích cực tham gia
hoặc thiết kế, tổ chức các hoạt động, đặc biệt các hoạt động xã hội; biết đóng
góp vào thành công chung; thể hiện tính tuân thủ với quyết định của tập thể
cũng như sự cam kết; trách nhiệm với công việc được giao, biết quản lý thời
gian và công việc cũng như hợp tác hoặc tập hợp, khích lệ... các cá nhân tham
gia giải quyết vấn đề và sẵn sàng hỗ trợ, giúp đỡ mọi người.
(2)Năng lực tự quản lý và tổ chức cuộc sống cá nhân: là khả năng tự phục
vụ và sắp xếp cuộc sống cá nhân; biết thực hiện vai trò của bản thân trong gia
đình (theo giới); biết chia sẻ công việc; biết lập kế hoạch chi tiêu hợp lý và phát
triển kinh tế gia đình; biết tạo bầu không khí tích cực trong gia đình.
(3)Năng lực tự nhận thức và tích cực hóa bản thân: là khả năng nhận thức
về giá trị của bản thân; là sự nhận thức về điểm mạnh cũng như điểm yếu trong
năng lực và tính cách của bản thân, tìm được động lực để tích cực hóa quá trình
hoàn thiện và phát triển nhân cách; là sự xác định đúng vị trí xã hội của bản thân
trong các mối quan hệ và ngữ cảnh giao tiếp hay hoạt động để ứng xử phù hợp;
luôn thể hiện người sống lạc quan với suy nghĩ tích cực.
(4)Năng lực định hướng nghề nghiệp: là khả năng đánh giá được yêu cầu
của thế giới nghề nghiệp và nhu cầu của XH, đánh giá được năng lực và phẩm
chất của bản thân trong mối tương quan với yêu cầu của nghề; biết phát triển các
phẩm chất và năng lực cần có cho nghề hoặc lĩnh vực mà bản thân định hướng
lựa chọn; biết tìm kiếm các nguồn hỗ trợ để học tập và phát triển bản thân; có
khả năng di chuyển nghề.
(5)Năng lực khám phá và sáng tạo: thể hiện tính tò mò, ham hiểu biết, luôn
quan sát thế giới xung quanh mình, thiết lập mối liên hệ, quan hệ giữa các sự vật
hiện tượng; thể hiện ở khả năng tư duy linh hoạt, mềm dẻo tìm ra được phương
pháp độc đáo và tạo ra sản phẩm độc đáo.
4. NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO CẤP THCS:
Gợi ý chủ đề (có tính tham khảo)
TT MẠCH NỘI DUNG CHỦ ĐỀ
1. Xây dựng hình ảnh bản thân
Giáo dục và
2. Nuôi dưỡng Ước mơ
3. Sống khỏe mạnh
1
phát triển cá nhân
Trang 10 / 28
Tải về để xem bản đầy đủ
28 trang
07/10/2024
740
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_mot_so_kinh_nghiem_to_chuc_cac_hoat_dong_trai_nghiem_sa.doc
