SKKN Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc

Tuy nhiên, những giờ học thực sự hiệu quả không phải lúc nào cũng có thể tổ chức một cách dễ dàng và không phải tất cả các cơ sở giáo dục đều đã phát huy việc ứng dụng một cách triệt để các phương tiện dạy học vào trong các tiết dạy. Để làm được điều này cần có rất nhiều yếu tố hỗ trợ như: cơ sở vật chất của nhà trường phải đầy đủ chứ chưa nói đến việc hiện đại, người giáo viên phải thực sự đầu tư cho tiết dạy, học sinh tại cơ sở giáo dục đó phải thực sự quan tâm và yêu thích môn học, … Trên cơ sở thực tế khảo sát tại một trường THCS trên địa bàn thành phố Hà Nội, tôi thấy ở đây còn gặp không ít khó khăn: thiết bị dạy học chưa đầy đủ, phòng chức năng còn hạn chế, giáo viên khai thác chưa hiệu quả các phương tiện thiết bị dạy học dẫn đến chất lượng dạy và học chưa được như mong muốn.

Download

SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc”

ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lí do chọn đề tài

Trên lĩnh vực giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học là một vấn đề đã

được đề cập và bàn luận rất sôi nổi từ nhiều thập kỉ qua. Những năm gần đây,

định hướng đổi mới phương pháp dạy học đã được thống nhất theo tư tưởng tích

cực hóa hoạt động học tập của học sinh dưới sự tổ chức hướng dẫn của giáo

viên, giáo viên là người chỉ đạo tổ chức các hoạt động để giúp học sinh chủ động

tham gia các hoạt động chiếm lĩnh nội dung học tập.

Nghị quyết Trung ương 2 khoá VIII ngày 24/12/1996 khẳng định phải

“Đổi mới phương pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền đạt một chiều, rèn

luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương

pháp tiên tiến và phương tiện dạy học hiện đại vào quá trình dạy học, bảo đảm

điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh”.

Nghị quyết số 40/2000/QH10 ngày 9 tháng 12 năm 2000 của Quốc hội khóa

X về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông tiếp tục khẳng định mục tiêu của

việc đổi mới là “xây dựng chương trình, phương pháp giáo dục, sách giáo khoa

phổ thông mới nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng

yêu cầu phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất

nước”

Để phát huy được tính tích cực trong đổi mới phương pháp dạy học, bên

cạnh những tố chất cần có của người giáo viên: phương pháp tổ chức, điều

khiển, hướng dẫn, kĩ năng sư phạm, lượng kiến thức đã được tích lũy thì cần phải

có sự hỗ trợ của các phương tiện, thiết bị dạy học phù hợp với đặc trưng bộ

môn trong đó có bộ môn âm nhạc.

Việc đưa âm nhạc vào giảng dạy tại các trường phổ thông được Bộ

GD&ĐT chủ trương từ năm 1992 - 1993 nhưng đến năm 1996 thì môn học này

mới thực sự được phổ cập rộng rãi trong cả nước. Với mục đích không phải đào tạo

ra những nhạc sĩ, ca sĩ chuyên nghiệp mà chính là góp phần giáo dục, hoàn

thiện nhân cách của các em, giáo dục cho các em về văn hóa âm nhạc với mục

tiêu giáo dục toàn diện: Đức - Trí - Thể - Mĩ.

Với đặc trưng của bộ môn âm nhạc cấp THCS, để có thể thu hút được sự

quan tâm, hứng thú của học sinh thì việc đổi mới phương pháp dạy bằng cách

kết hợp sử dụng các phương tiện, thiết bị hỗ trợ công tác dạy và học ngày càng

trở nên cần thiết và có ý nghĩa.

1/19

Lộc Thị Liên

Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa

SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc”

Là giáo viên bộ môn âm nhạc, sau một thời gian giảng dạy, bản thân tôi

nhận thấy việc khai thác, tận dụng có hiệu quả các phương tiện, thiết bị hỗ trợ

cho việc dạy và học bộ môn âm nhạc đã thực sự nâng cao được chất lượng học

tập của học sinh. Sự hứng thú trong học tập của học sinh thể hiện rất rõ nét,

người giáo viên có nhiều cơ hội để nâng cao và mở rộng lượng kiến thức cần

cung cấp cho học sinh... Từ đó, cùng với sự hỗ trợ của các phương tiện dạy học

mang tính công nghệ, tôi đã tích cực sử dụng, nghiên cứu, tìm tòi và đưa vào áp

dụng trong các tiết dạy, kết quả đạt được khá khả quan.

Tuy nhiên, những giờ học thực sự hiệu quả không phải lúc nào cũng có thể tổ chức

một cách dễ dàng và không phải tất cả các cơ sở giáo dục đều đã phát huy việc ứng

dụng một cách triệt để các phương tiện dạy học vào trong các tiết dạy. Để làm được điều

này cần có rất nhiều yếu tố hỗ trợ như: cơ sở vật chất của nhà trường phải đầy đủ chứ

chưa nói đến việc hiện đại, người giáo viên phải thực sự đầu tư cho tiết dạy, học sinh tại

cơ sở giáo dục đó phải thực sự quan tâm và yêu thích môn học, … Trên cơ sở thực tế

khảo sát tại một trường THCS trên địa bàn thành phố Hà Nội, tôi thấy ở đây còn gặp

không ít khó khăn: thiết bị dạy học chưa đầy đủ, phòng chức năng còn hạn chế,

giáo viên khai thác chưa hiệu quả các phương tiện thiết bị dạy học dẫn đến chất

lượng dạy và học chưa được như mong muốn.

Với mong muốn được giảng dạy, được cùng đồng nghiệp của mình tổ chức những

tiết dạy thực sự hiệu quả và mang lại hứng thú cho học sinh với bộ môn âm nhạc, tôi đã

chọn đề tài “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới

phương pháp dạy học môn Âm nhạc” để nghiên cứu và cùng đồng nghiệp của

mình chia sẻ những kinh nghiệm trong quá trình vận dụng đề tài này.

2. Thời gian nghiên cứu

- Từ tháng 8/2018 đến tháng 3/2019

3. Đối tượng nghiên cứu

- Đề tài tập trung nghiên cứu hiệu quả của việc ứng dụng triệt để các

phương tiện dạy học vào giảng dạy bộ môn âm nhạc.

4. Phạm vi nghiên cứu

- Nghiên cứu trên học sinh của bốn lớp 7 tại một trường THCS trên địa

bàn thành phố Hà Nội.

2/19

Lộc Thị Liên

Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa

SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc”

GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

1.1. Lí luận về dạy học

1.1.1. Quá trình dạy học

Theo PGS. TS Trần Thị Tuyết Oanh khi đưa ra khái niệm về quá trình dạy

học trong giáo trình Giáo dục học (tập 1): “Quá trình dạy học là sự thống nhất

biện chứng của hai thành tố cơ bản trong quá trình dạy học – hoạt động dạy và

hoạt động học. Quá trình dạy học là một quá trình dưới sự lãnh đạo tổ chức,

điều khiển của người giáo viên, người học tự giác, tích cực, chủ động tự tổ

chức, tự điều khiển hoạt động nhận thức – học tập của mình nhằm thực hiện

những nhiệm vụ dạy học.”

Thật vậy, quá trình dạy học phải là quá trình được hình thành bởi hai thành

tố cơ bản đó là hoạt động dạy và hoạt động học. Nếu thiếu một trong hai hoạt

động thì quá trình dạy học không thể diễn ra. Ví dụ, nếu thiếu hoạt động dạy

của người giáo viên thì quá trình dạy học chuyển thành quá trình tự học của

người học. Còn nếu thiếu hoạt động học của người học thì hoạt động dạy không

thể diễn ra. Do đó, có thể khẳng định hoạt động dạy và hoạt động học liên quan

mật thiết với nhau, diễn ra đồng thời, hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ với nhau, từ

đó tạo nên quá trình dạy học.

Giáo viên sẽ là người đưa ra những nhiệm vụ, yêu cầu nhận thức để đưa

học sinh vào những tình huống có vấn đề, kích thích tư duy của học sinh, học

sinh tự đưa ra nhiệm vụ học tập cho mình.

Học sinh khi tiếp nhận và ý thức được nhiệm vụ cần giải quyết, sẽ có nhu

cầu giải quyết nhiệm vụ, biến các nhiệm vụ khách quan thành yêu cầu chủ quan,

giải quyết nhiệm vụ dưới sự lãnh đạo của giáo viên ở các mức độ khác nhau.

Giáo viên sẽ thu các tín hiệu ngược từ học sinh để giúp cho học sinh điều

chỉnh hoạt động học, đồng thời tự rút kinh nghiệm và điều chỉnh hoạt động dạy

của mình.

Trên cơ sở những tín hiệu ngược, giáo viên đưa ra những yêu cầu mới, học

sinh cũng đưa ra những yêu cầu cho bản thân để hoàn thành những nhiệm vụ

học tập nhất định.

Từ những lí luận trên, có thể kết luận rằng bản chất của quá trình dạy học

chính là quá trình nhận thức độc đáo của học sinh dưới vai trò chủ đạo của giáo

viên.

3/19

Lộc Thị Liên

Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa

SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc”

1.1.2. Nguyên tắc dạy học

Nguyên tắc dạy học là hệ thống xác định những yêu cầu cơ bản, có tính

chất xuất phát để chỉ đạo việc xác định và lựa chọn nội dung, phương pháp và

hình thức tổ chức dạy học phù hợp với mục đích giáo dục, với nhiệm vụ dạy

học và với những tính quy luật của quá trình dạy học.

Hệ thống các nguyên tắc dạy học bao gồm những nguyên tắc sau:

Thứ nhất, nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa tính khoa học và tính

giáo dục trong dạy học.

Thứ hai, nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa lí luận và thực tiễn, học đi

đôi với hành, nhà trường gắn liền với đời sống, với những nhiệm vụ phát triển

bền vững của đất nước.

Thứ ba, nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và tính tuần tự trong dạy học.

Thứ tư, nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa tính tự giác, tính tích cực,

tính độc lập, sáng tạo của học sinh và vai trò chủ đạo của giáo viên trong quá

trình dạy học.

Thứ năm, nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa tính trực quan với sự

phát triển tư duy lí thuyết.

Thứ sáu, nguyên tắc đảm bảo tính vững chắc của tri thức và sự phát triển

năng lực nhận thức của học sinh.

Thứ bảy, nguyên tắc đảm bảo tính vừa sức và chú ý tới những đặc điểm lứa

tuổi, đặc điểm cá biệt và tính tập thể trong quá trình dạy học.

Thứ tám, nguyên tắc đảm bảo tính cảm xúc tích cực của dạy học.

Thứ chín, nguyên tắc chuyển từ dạy học sang tự học.

Để xây dựng được hệ thống nguyên tắc này, cần dựa vào những cơ sở sau:

mục đích giáo dục, những tính quy luật của quá trình dạy học, những đặc điểm

tâm sinh lí của học sinh, những kinh nghiệm xây dựng hệ thống các nguyên tắc

dạy học.

Các nguyên tắc dạy học liên quan mật thiết với nhau. Nội dung của từng

nguyên tắc đan kết với nhau, hỗ trợ nhau nhằm chỉ đạo thực hiện quá trình dạy

học đạt được hiệu quả.

1.1.3. Phương pháp dạy học

Phương pháp dạy học là cách thức hoạt động phối hợp thống nhất của giáo

viên và học sinh trong quá trình dạy học được tiến hành dưới vai trò chủ đạo

của giáo viên nhằm thực hiện tối ưu mục tiêu và các nhiệm vụ dạy học.

Phương pháp dạy học chịu sự chi phối của mục đích dạy học và nội dung

dạy học. Hiệu quả của phương pháp phụ thuộc vào chính trình độ nghiệp vụ sư

4/19

Lộc Thị Liên

Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa

SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc”

phạm của người giáo viên, bởi qua thực tế có thể thấy được cùng với một nội

dung dạy học và cùng một phương pháp dạy học nhưng mức độ thành công của

các giáo viên là khác nhau. Do đó, người giáo viên phải hiểu rõ được vai trò,

nhiệm vụ của mình để tích cực trau dồi, tích lũy những kinh nghiệm, kiến thức

để có thể hoàn thành tốt công việc của mình.

Cho đến nay, vẫn còn nhiều quan điểm khác nhau về cơ sở phân loại hệ

thống các phương pháp dạy học cũng như tên gọi của chúng. Theo như cách

phân loại của PGS. TS Trần Thị Tuyết Oanh (phân loại dựa vào nguồn tri thức)

thì phương pháp dạy học được phân chia thành các nhóm sau:

Nhóm phương pháp dạy học dùng ngôn ngữ, bao gồm phương pháp thuyết

trình, phương pháp vấn đáp và phương pháp sử dụng sách giáo khoa và tài liệu.

Nhóm phương pháp dạy học trực quan, bao gồm phương pháp quan sát,

phương pháp minh họa và phương pháp biểu diễn thí nghiệm.

Nhóm phương pháp dạy học thực hành, bao gồm phương pháp luyện tập.

Và cuối cùng là phương pháp thực hành thí nghiệm.

Mỗi nhóm phương pháp và mỗi phương pháp mang những đặc điểm riêng

biệt, phù hợp với từng nhiệm vụ, yêu cầu được đặt ra đối với từng môn học, lĩnh

vực... sự khác nhau đó thể hiện ở các khâu chuẩn bị, tiến hành thực hiện, đến

kết quả đạt được… Mặc dù, mỗi nhóm đều có những đặc điểm riêng biệt, nhưng

cái chung cuối cùng đều sử dụng để phục vụ mục đích truyền tải kiến thức tới

học sinh, cùng hướng tới kết quả cao trong quá trình dạy học.

1.1.4. Dạy học âm nhạc

1.1.4.1. Bản chất của việc dạy âm nhạc

Theo như đã nói ở trên, bản chất của quá trình dạy học nói chung chính là

quá trình nhận thức độc đáo của học sinh dưới vai trò chủ đạo của giáo viên.

Hay nói cách khác, chính là cách thức, là con đường truyền thụ và tiếp thu tri

thức nhân loại đã tích lũy trước đó.

Đối với môn học âm nhạc cũng không phải là ngoại lệ, bản chất của việc

dạy học âm nhạc chính là cách thức, là con đường mà người giáo viên sử dụng

để truyền tải những tri thức, nội dung liên quan đến lĩnh vực âm nhạc tới quá

trình tiếp thu kiến thức của học sinh qua cách của riêng mình. Thông qua những

kiến thức đó, người giáo viên sẽ liên hệ, kết nối với nhiều kênh thông tin thuộc

các lĩnh vực khác nhau (bao gồm cả giáo dục đạo đức) để đem đến cho học sinh

những giờ học bổ ích, thú vị và phát triển toàn diện năng lực hoạt động của học

sinh.

5/19

Lộc Thị Liên

Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa

SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc”

1.1.4.2. Hệ thống phương pháp dạy âm nhạc

Âm nhạc là một môn học đặc thù nên ngoài những đặc điểm chung của hệ

thống các môn học khác thì nó còn có những đặc điểm riêng biệt. Trong đó,

phải kể đến việc xây dựng hệ thống các phương pháp dạy học âm nhạc. Theo

Với đặc thù là môn nghệ thuật và mang tính thực tiễn, nên môn học âm nhạc sẽ

sử dụng một số các phương pháp dạy học sau:

Phương pháp trình diễn tác phẩm âm nhạc, đó là phương pháp thể hiện nội

dung, ý nghĩa, thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm bằng các kỹ năng biểu diễn

thông qua ca từ, giai điệu, tiết tấu, tình cảm…

Phương pháp dùng lời, cũng giống như các môn học khác, nhóm phương

pháp dùng lời ở đây cũng được phân thành hai phương pháp đó là phương pháp

thuyết trình và phương pháp vấn đáp. Phương pháp này được sử dụng trong các

trường hợp: cung cấp các thông tin về tác giả, tác phẩm, trao đổi với học sinh

một cách trực tiếp thông qua các câu hỏi để xác định được mức độ hiểu biết của

học sinh, từ đó đưa ra những cách thức phù hợp với các đối tượng học sinh.

Phương pháp hướng dẫn thực hành luyện tập, giáo viên hướng dẫn cho

học sinh lặp đi, lặp lại cách thức trình diễn tác phẩm, cách đọc nhạc, nghe

nhạc…

Phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học âm nhạc, đó là cách thức giáo viên

sử dụng nhạc cụ (đàn organ, ghita…) để trình diễn tác phẩm cho học sinh nghe

hoặc đệm hát cho học sinh biểu diễn các bài học chính khóa và các hoạt động

ngoại khóa. Đó là, giáo viên sử dụng các loại mô hình, tranh ảnh, giáo án điện

tử để hỗ trợ cho công tác giảng dạy, nhằm truyền tải tới cho học sinh những

nguồn tri thức phong phú, đa dạng.

Phương pháp kiểm tra, đánh giá, là phương pháp giáo viên sử dụng để

theo dõi quá trình phát triển năng lực bộ môn của học sinh, đồng thời giúp đỡ

học sinh hoàn thiện hơn trong lĩnh vực đó.

1.2. Thực trạng việc dạy học âm nhạc tại cơ sở được nghiên cứu

1.2.1. Hiện trạng cơ sở vật chất của nhà trường

Nhà trường hiện có 28 lớp là trường THCS loại I, tổng số học sinh là 1368

em. Với phương châm đi trước đón đầu trong phương hướng, nhiệm vụ giáo

dục, trường THCS mà tôi chọn để nghiên cứu đề tài này đã sớm triển khai việc sử

dụng hiệu quả các phương tiện trong đổi mới phương pháp dạy học và coi đây là

một nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường và là tiêu chí đánh giá mỗi giáo viên.

Được sự ủng hộ của các cấp, ban ngành, phụ huynh toàn trường hỗ trợ

6/19

Lộc Thị Liên

Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa

SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc”

cơ sở vật chất cho nhà trường và đặc biệt là sự quan tâm đầu tư các trang thiết bị

hiện đại của Ban giám hiệu nhà trường trong những năm học vừa qua. Tuy

nhiên, hệ thống cơ sở vật chất của nhà trường vẫn chưa thực sự đầy đủ. Cụ thể

như sau:

- Nhà trường có trang bị máy chiếu Projector, nhưng số lượng chỉ khoảng

30% lớp học đã được lắp máy chiếu.

- Hệ thống máy vi tính hiện đại được nối mạng Internet, nhưng chỉ tập trung tại

phòng chức năng (Phòng Tin học). Hệ thống mạng Wifi đã được lắp đặt, tuy nhiên

chưa phủ rộng toàn trường và chất lượng còn chưa cao.

- Đàn organ điện tử đã được trang bị từ lâu và đa phần đã lỗi thời, chỉ có 01

chiếc đàn organ Yamaha 2100 là đáp ứng được nhu cầu sử dụng theo hướng hiện đại

của giáo viên mong muốn.

- Ngoài ra còn có thêm các nhạc cụ khác phục vụ dạy học âm nhạc (thanh

phách, song loan,…

- Phòng học bộ môn âm nhạc: Nhà trường đã có phòng học bộ môn, tuy nhiên,

mới chỉ có 01 phòng dành cho tất cả các môn chứ chưa có phòng học âm nhạc riêng

biệt. Do vậy, không phải giờ học âm nhạc nào cũng được tổ chức tại phòng bộ môn,

dẫn đến việc khó khăn trong khâu di chuyển các dụng cụ hỗ trợ cho giờ học âm nhạc.

1.2.2. Phương pháp dạy học của giáo viên

Nhà trường hiện có 02 giáo viên dạy môn âm nhạc và 01 giáo viên Tổng

phụ trách Đội có chuyên ngành đào tạo là Sư phạm Âm nhạc. Hầu hết các giáo

viên đều yêu nghề, nhiệt tình, có tinh thần trách nhiệm trong công tác giảng

dạy; có ý thức trau dồi nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm; có

nhận thức đúng dắn về nghề nghiệp và lý tưởng vững vàng.

Bên cạnh những thuận lợi vừa nêu còn tồn tại một số khó khăn nhất định

đối với việc dạy học môn âm nhạc tại trường như: giáo viên âm nhạc tại trường

là viên trẻ có trình độ chuyên môn cao, được đào tạo đúng chuyên ngành và

nghiệp vụ sư phạm nhưng còn thiếu kinh nghiệm trong giảng dạy, cách vận

dụng các phương pháp dạy học chưa linh hoạt, sáng tạo khiến cho việc thực

hiện các mục tiêu đề ra trong dạy học đôi khi chưa thực sự đem lại hiệu quả.

Học sinh sẽ rất say mê và hứng thú học tập môn âm nhạc, nếu các tiết học

đó có sử dụng, khai thác các phương tiện, thiết bị hỗ trợ dạy học. Tuy nhiên việc

sử dụng có hiệu quả các phương tiện, thiết bị trong đổi mới phương pháp giảng

dạy bộ môn âm nhạc đòi hỏi người giáo viên phải đầu tư nhiều hơn về thời gian

7/19

Lộc Thị Liên

Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa

SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc”

và các điều kiện phục vụ tiết dạy, trước giờ dạy phải chuẩn bị lâu hơn để tiến

trình tiết học diễn ra theo dự kiến về mặt thời gian, nội dung kiến thức Giờ học

còn bị chi phối và phụ thuộc vào các điều kiện như: nguồn điện, các đồ dùng dạy học

cần thiết khác nếu những điều này chưa được khắc phục thì hiệu quả của tiết học còn

chưa cao.

1.2.3. Tình hình học tập bộ môn âm nhạc của học sinh

Nhìn chung, học sinh tại cơ sở giáo dục được lựa chọn để nghiên cứu đều

rất yêu thích và có hứng thú môn âm nhạc. Tuy nhiên, xã hội hiện nay phát triển

theo hướng hiện đại hóa về mọi mặt, điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến tâm

sinh lí của con người. Giờ đây học sinh không quan tâm nhiều đến các bài học

âm nhạc trong sách giáo khoa mà dành nhiều hơn sự quan tâm của mình cho âm

nhạc hiện đại.

Ngoài ra, trình độ nhận thức và thẩm mĩ về cái đẹp trong âm nhạc của các

con tại đây cũng chưa đồng đều. Điều đó dẫn đến việc làm giảm đi sự hiệu quả

trong các giờ học âm nhạc.

Ngay từ khi lựa chọn nghiên cứu đề tài này, tôi đã triển khai khảo sát tình

hình học tập âm nhạc trên tổng số học sinh của 4 lớp 7A0, 7A1, 7A2, và 7A3,

kết quả nhận được như sau:

Lớp Sĩ số

Con có yêu

thích môn âm

nhạc không?

Con có thuộc

hết các bài TĐN các bài hát trong

lớp 6 không?

Con có thuộc

Con có hiểu rõ

về kiến thức

nhạc lí ở nội

dung học âm

nhạc lớp 6

Con có nhớ tên

những Nhạc sĩ

được nhắc đến

trong phần âm

nhạc lớp 6

SGK âm nhạc

lớp 6 không?

không?

7A0

7A1

7A2

7A3

Tổng 206

(%)

45 117 43

22 133 49

100% 32 39,9 28,2 21,8 56,8 20,9 24,8 45,1 30,6 10,7 64,6 23,8 28,2 42,7 29,1

Chú thích: C: Có ; K: Không ; BT: Bình thường.

8/19

Lộc Thị Liên

Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa

SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc”

Kết quả này cho ta thấy rõ một điều: học sinh chưa thực sự yêu thích và

chưa thực sự có hứng thú với bộ môn âm nhạc. Vậy, làm thế nào thu hút được

đông đảo học sinh chú ý đến những tiết dạy âm nhạc? Làm thế nào để các con

yêu thích hơn nữa và dành nhiều sự quan tâm hơn nữa cho các giờ học âm

nhạc? Một phần không nhỏ chính là nhờ phương pháp dạy học của giáo viên âm

nhạc. Mà cách làm cụ thể chính là việc ứng dụng hiệu quả các phương tiện và

tích cực đổi mới phương pháp dạy học để khơi gợi cảm hứng, tìm mọi cách thu

hút sự quan tâm của học sinh, khuyến khích các em tham gia tích cực vào giờ

học âm nhạc.

9/19

Lộc Thị Liên

Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa

SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc”

Chương 2: GIẢI PHÁP THỰC HIỆN

Chúng ta có thể thấy được việc giáo viên sử dụng chưa hiệu quả các

phương tiện thiết bị trong đổi mới phương pháp dạy học bộ môn âm nhạc, đã

dẫn đến việc chưa thực sự thu hút được sự tham gia của học sinh, hoạt động tích

cực của học sinh chưa cao, điều này cũng ảnh hưởng khả năng nhận thức thẩm

mĩ của học sinh về âm nhạc. Trước những tồn tại về việc sử dụng các phương

tiện dạy học chưa hiệu quả, sau một vài năm thử nghiệm, tìm tòi, học hỏi, tôi đã

mạnh dạn tìm ra giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện

dạy học, nhất là việc sử dụng hiệu quả các trang thiết bị theo phương pháp đổi mới

và kết hợp các phương tiện dạy học trong giảng dạy các phân môn thuộc bộ môn âm

nhạc.

2.1. Sử dụng hiệu quả trang thiết bị dạy học theo phương pháp đổi mới

2.1.1. Phòng học bộ môn

Để giờ học âm nhạc thực sự hiệu quả, điều kiện đầu tiên là: tiết học đó

phải được tổ chức trong phòng học bộ môn âm nhạc. Khi tổ chức lớp học âm

nhạc tại phòng học bộ môn riêng biệt sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên và

học sinh, tạo không khí vui vẻ, thoải mái cho cả người dạy và người học, không

làm ảnh hưởng đến các lớp khác. Thêm vào đó, phòng học bộ môn âm nhạc là

nơi có đầy đủ các phương tiện dạy học giúp giáo viên không phải vất vả trong

việc mang, di chuyển các phương tiện dạy học: đàn organ, máy tính, máy chiếu,

các nhạc cụ khác đến từng lớp học. Do đó, việc nhà trường có được phòng học bộ môn

âm nhạc riêng biệt là rất cần thiết.

2.1.2. Công nghệ thông tin trong nhà trường

Giáo viên cần phải khai thác triệt để lượng thông tin hữu ích phục vụ cho

bộ môn có từ mạng Internet: thông tin của tác phẩm, thông tin các nhạc sĩ,

thông tin về các sinh hoạt âm nhạc của các vùng miền đẩy mạnh việc sử dụng

các phương tiện công nghệ: máy tính, máy chiếu Projector, sử dụng thành thạo các

phần mềm tạo bài giảng điện tử, tạo giáo án điện tử: Microsoft Powerpoint,

Articulate Present 09, Violet 1.8. để bài dạy mang tính trực quan sinh động cao, các

phần mềm thuộc chuyên ngành Âm nhạc hỗ trợ: Encore 4.5, Fenale 2009,

Sibelius thông qua đó tạo điều kiện cho học sinh được học bằng nhiều giác

quan: nghe, nhìn, vận động, cảm nhận tạo cho học sinh sự hứng thú, tiếp thu lượng

kiến thức nhanh hơn, hoạt động dạy học của giáo viên trở nên nhẹ nhàng nhưng

hiệu quả.

10/19

Lộc Thị Liên

Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa

Tải về để xem bản đầy đủ

20 trang huongnguyen 11/12/2024 130

Download

Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

skkn_nang_cao_hieu_qua_su_dung_cac_phuong_tien_day_hoc_trong.pdf