SKKN Rèn kỹ năng viết đoạn văn nghị luận cho học sinh ở bậc THCS
2.1.1.Về phía giáo viên:
- Ưu điểm: Nhìn chung đôi ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn vững vàng, đều đạt chuẩn so với yêu cầu của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Các thầy cô đều là những giáo viên nhiệt tình, tận tụy với công việc, có lòng yêu nghề mến trẻ. Họ đã ý thức rất rõ việc rèn kỹ năng viết đoạn văn, kỹ năng viết bài tập làm văn cho học sinh trong chương trình Ngữ văn 7,8 là rất cần thiết, đồng thời cũng nắm được khó khăn của học sinh khi thực hiện công việc này. Phần lớn giáo viên tích cực đổi mới phương pháp dạy học bước đầu thu được một số kết quả khá quan trọng việc rèn kỹ năng viết đoạn văn cho học sinh THCS.
- Hạn chế: Bên cạnh những ưu điểm trên, đôi ngũ giáo viên vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần khắc phục. Nhiều giáo viên vẫn sử dụng phương pháp giảng dạy truyền thống, giáo viên thuyết giảng rất nhiều và học sinh tiếp cận một cách thụ động kiến thức.Vì vậy học sinh khi xác định vấn đề nghị luận, trình bày vấn đề nghị luận còn chưa rõ.
- Ưu điểm: Nhìn chung đôi ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn vững vàng, đều đạt chuẩn so với yêu cầu của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Các thầy cô đều là những giáo viên nhiệt tình, tận tụy với công việc, có lòng yêu nghề mến trẻ. Họ đã ý thức rất rõ việc rèn kỹ năng viết đoạn văn, kỹ năng viết bài tập làm văn cho học sinh trong chương trình Ngữ văn 7,8 là rất cần thiết, đồng thời cũng nắm được khó khăn của học sinh khi thực hiện công việc này. Phần lớn giáo viên tích cực đổi mới phương pháp dạy học bước đầu thu được một số kết quả khá quan trọng việc rèn kỹ năng viết đoạn văn cho học sinh THCS.
- Hạn chế: Bên cạnh những ưu điểm trên, đôi ngũ giáo viên vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần khắc phục. Nhiều giáo viên vẫn sử dụng phương pháp giảng dạy truyền thống, giáo viên thuyết giảng rất nhiều và học sinh tiếp cận một cách thụ động kiến thức.Vì vậy học sinh khi xác định vấn đề nghị luận, trình bày vấn đề nghị luận còn chưa rõ.
SKKN :Rèn kỹ năng viết đoạn văn nghị luận cho học sinh ở bậc THCS
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lí luận
- Hiện nay, dạy học theo định hướng phát triển năng lực là một trong
những quan điểm nổi bật trong dự thảo “Đề án đổi mới chương trình và SGK
giáo dục phổ thông sau 2015”. Theo đó, môn Ngữ văn được coi là môn học công
cụ. Như vậy, quá trình dạy học Ngữ văn nhằm giúp học sinh hình thành và phát
triển các năng lực đáp ứng với yêu cầu phát triển của xã hội, thông qua việc rèn
luyện và phát triển các kỹ năng nghe, đọc, nói, viết.Với đặc trưng riêng, môn
Ngữ văn từng bước hình thành và nâng cao năng lực tiếp nhận văn bản gồm kỹ
năng nghe và đọc, năng lực tạo lập văn bản gồm kỹ năng nói và viết. Năng lực
tạo lập văn bản còn gọi là Tập làm văn, thể hiện ở khả năng vận dụng tổng hợp
kiến thức về các kiểu văn bản, kiến thức tiếng Việt, văn học cùng các kỹ năng
thực hành tạo lập văn bản theo hình thức trình bày miệng hoặc viết.
- Dạy học làm văn thực chất là cung cấp cho học sinh những kỹ năng để
giao tiếp, lĩnh hội và tạo lập văn bản. Bởi vậy, trong quá trình giảng dạy, giáo
viên ngoài việc rèn luyện cho học sinh các kỹ năng như: Phân tích đề, tìm ý và
lập dàn ý… thì việc rèn kỹ năng viết đoạn văn cũng cần được đặc biệt quan tâm.
Vì đoạn văn là đơn vị cấu thành nên văn bản.
- Xét trong hệ thống ngôn ngữ của tổng thể một bài văn, đoạn văn là một
đơn vị có ý nghĩa rất quan trọng.Thiếu một đoạn hoặc có đoạn viết không tốt sẽ
ảnh hưởng đến cả bài văn.Vì thế, để góp phần nâng cao chất lượng việc sử dụng
ngôn ngữ trong học tập và giao tiếp hàng ngày của học sinh thì mỗi giáo viên
dạy môn Ngữ văn trong quá trình giảng dạy cần chú ý rèn kỹ năng viết đoạn cho
các em.
2. Cơ sở thực tiễn
- Trong chương trình Ngữ văn ở THCS, phần Tập làm văn hướng vào 6
kiểu bài như tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận, thuyết minh, hành chính công
vụ. Học sinh được học kiểu bài nghị luận từ lớp 7 đến lớp 9 và tiếp tục được học
ở chương trình THPT. Ở kiểu bài này, để viết được một đoạn văn việc trình bày
luận điểm có vai trò vô cùng quan trọng. Có thể cho rằng, nếu một học sinh đã
tìm được đúng và đủ những luận điểm cần thiết để làm bài, đã sắp xếp được
những luận điểm đó thành một bố cục hợp lí và đã biết cách trình bày được luận
điểm,với em đó, làm văn nghị luận sẽ không còn là một công việc quá khó khăn.
Bởi thế, rèn kĩ năng trình bày luận điểm phải được coi là khâu có ý nghĩa khá
1
/28
SKKN :Rèn kỹ năng viết đoạn văn nghị luận cho học sinh ở bậc THCS
quen thuộc với giáo viên và học sinh nhưng trong quá trình học tập, xây dựng và
trình bày luận điểm là công việc học sinh thường cảm thấy khó và ngại; còn
trong quá trình giảng dạy, nhiều giáo viên định hướng để học sinh từ chỗ chưa
biết, chưa thành thạo cách làm bài đến chỗ biết làm và làm bài thành thạo.
- Thực tế việc dạy học làm văn trong nhà trường ở bậc THCS cho thấy,
dạy thể loại văn nghị luận chưa thật chú trọng đến rèn cho học sinh kỹ năng viết
đoạn văn. Chính vì thế đã dẫn đến tình trạng có nhiều bài văn không có kết cấu
rõ ràng mạch lạc, bài viết không lôgíc, không thể hiện được quan điểm, tư
tưởng, thái độ của người viết trước vấn đề cần bàn bạc, trao đổi.
- Trong quá trình làm bài kiểm tra ở trên lớp cũng như kiểm tra học kì, thi
tuyển vào lớp 10 ở môn Ngữ văn nhiều năm qua, học sinh làm bài văn nghị luận
còn rất nhiều hạn chế. Bài làm của các em thường sơ sài, chung chung, lan man,
vừa thừa, vừa thiếu, có khi xa đề, lạc đề. Chính vì vậy,việc rèn kỹ năng viết
đoạn văn cho học sinh là rất cần thiết.
- Xuất phát từ cơ sở thực tiễn trên, là giáo viên dạy văn ở cấp THCS, bản
thân tôi luôn cố gắng phát huy tính tích cực, tự giác ở học sinh theo tinh thần đổi
mới phương pháp dạy học.Việc “Rèn kỹ năng viết đoạn văn nghị luận cho học
sinh ở bậc THCS” là vấn đề tôi đưa ra trao đổi cùng đồng nghiệp nhằm năng cao
hiệu quả giảng dạy môn Ngữ văn trong nhà trường.
Vậy làm thế nào để học sinh có những bài văn nghị luận với hành văn trôi
chảy, lôgic, mạch lạc ? Đó là câu hỏi của nhiều giáo viên dạy bộ môn Ngữ văn
đang đặt ra và mong muốn tìm hướng giải quyết. Xuất phát từ những lí do trên,
tôi lựa chọn và nghiên cứu đề tài: “Rèn kỹ năng viết đoạn văn nghị luận cho
học sinh ở bậc THCS”, với hi vọng góp một phần nhỏ bé của mình vào việc
nâng cao chất lượng dạy học làm văn nói chung và văn nghị luận nói riêng.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn dạy học kiểu bài nghị luận để rèn
luyện kỹ năng xây dựng đoạn văn trình bày luận điểm cho học sinh.
- Góp phần vào việc nâng cao chất lượng dạy học làm văn nói chung và
rèn kỹ năng xây dựng đoạn văn trình bày luận điểm cho học sinh nói riêng.
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
- Rèn kĩ năng xây dựng đoạn văn trình bày luận điểm ở học sinh THCS.
IV. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT NGHIÊN CỨU
- Phần lớn là học sinh khối lớp 7, 8 - bậc THCS.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phân tích
2
/28
SKKN :Rèn kỹ năng viết đoạn văn nghị luận cho học sinh ở bậc THCS
- Tổng hợp
- Thống kê
- Thực nghiệm sư phạm
VI. PHẠM VI
- Phạm vi nghiên cứu ở trường THCS tôi đang giảng dạy. Kết hợp điều tra
các đối tượng học sinh ở một số trường trong quận.
3
/28
SKKN :Rèn kỹ năng viết đoạn văn nghị luận cho học sinh ở bậc THCS
B. PHẦN NỘI DUNG
Chương I
MỘT SỐ KHÁI NIỆM LIÊN QUAN ĐẾN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Khái niệm về đoạn văn
Đoạn văn là một khái niệm cho đến nay đã và đang tồn tại nhiều cách
hiểu khác nhau. Những cách hiểu này tập trung vào hai hướng chính:
+ Hướng thứ nhất xem đoạn văn là sự phân đoạn hoàn toàn mang tính
chất hình thức.
+ Hướng thứ hai quan niệm đoạn văn là sự phân đoạn nội dung, phân
đoạn ý.
Tuy nhiên, cách hiểu đúng nhất cần kết hợp hai quan niệm trên làm một,
tức là xem đoạn văn vừa là sự phân đoạn về nội dung, vừa là sự phân đoạn về
hình thức. Ở nhà trường, với mục đích rèn luyện cho học sinh biết cách chia bài
văn ra các ý rõ ràng, minh bạch, vì thế chúng ta chỉ nghiên cứu đoạn văn trong
một lần xuống dòng và đoạn văn gồm hai câu trở lên, diễn đạt một ý tương đối
hoàn chỉnh.
Như vậy, cần hiểu khái niệm về đoạn văn như sau:
+ Hình thức: Đoạn văn là một phần của văn bản được tính từ chỗ viết hoa
lùi đầu dòng đến chỗ chấm xuống dòng. Hay nói cách khác đoạn văn là phần
của văn bản nằm giữa hai chỗ chấm xuống dòng.
+ Nội dung: Đoạn văn diễn đạt một nội dung hoặc một ý trọn vẹn của một
vấn đề.
+ Từ ngữ và câu trong đoạn văn:
* Đoạn văn thường có từ ngữ chủ đề và câu chủ đề.
Từ ngữ chủ đề là các từ ngữ được dùng làm đề mục hoặc các từ ngữ được
lặp lại nhiều lần thường là chỉ từ, đại từ, các từ đồng nghĩa nhằm duy trì đối
tượng được biểu đạt.
Câu chủ đề mang nội dung khái quát, lời lẽ ngắn gọn, thường đủ hai thành
phần chính và đứng ở đầu hoặc cuối đoạn văn.
Các câu trong đoạn văn có nhiệm vụ triển khai và làm sáng tỏ chủ đề của
đoạn văn.
+ Cách trình bày nội dung trong đoạn văn:Thông thường theo các cách
diễn dịch, quy nạp, song hành, tổng - phân - hợp, móc xích.
4
/28
SKKN :Rèn kỹ năng viết đoạn văn nghị luận cho học sinh ở bậc THCS
1.2. Khái niệm đoạn văn nghị luận
1.2.1. Văn bản nghị luận
* Thế nào là văn bản nghị luận ?
- Theo từ điển Tiếng Việt, nghị luận là bàn và đánh giá cho rõ về một vấn
đề nào đó.
- Loại văn bản dùng để phát biểu tư tưởng, quan niệm của mình về một vấn
đề nào đó và thuyết phục người nghe đồng tình với mình gọi là văn nghị luận.
Như vậy, văn bản nghị luận là văn bản được viết ra nhằm xác lập cho
người đọc, người nghe một tư tưởng, một quan điểm nào đó. Muốn thế, bài văn
nghị luận phải có luận điểm rõ ràng, có lí lẽ và dẫn chứng thuyết phục.
* Thế nào là luận điểm trong văn nghị luận?
- Luận điểm là tư tưởng, quan điểm của người viết thể hiện trong bài nghị luận.
Nếu bài văn nghị luận không rõ luận điểm thì không toát lên được vấn đề,
ý không mạch lạc, thiếu sức thuyết phục người đọc.
- Trong bài văn nghị luận, mỗi luận điểm là một phần của vấn đề, một ý
được trình bày trong đoạn văn theo một trình tự nhất định.
- Mỗi luận điểm cần được nêu lên rõ ràng thường thể hiện ở câu chủ đề
đứng đầu hoặc cuối đoạn. Nhưng có những đoạn văn không có câu chủ đề xác
định luận điểm dựa vào nội dung đoạn văn.
- Mỗi luận điểm cần có các luận cứ căn cứ lí thuyết hoặc thực tiễn thì luận
điểm mới rõ ràng, có sức thuyết phục.
1.2.2. Đoạn văn nghị luận
- Đoạn văn nghị luận là một phần của văn bản nghị luận.
- Yêu cầu của đoạn văn nghị luận:
+ Đoạn văn phải đúng yêu cầu về mặt hình thức và cách thức diễn đạt nội
dung đã chọn như quy nạp, diễn dịch, tổng - phân - hợp, móc xích.
+ Đoạn văn phải thể hiện rõ ràng, chính xác nội dung của luận điểm trong
câu chủ đề. Trong đoạn văn trình bày luận điểm, câu chủ đề thường được đặt ở
vị trí đầu tiên đối với đoạn diễn dịch hoặc cuối cùng đối với đoạn quy nạp.
+ Đoạn văn cần có đủ các luận cứ cần thiết, tổ chức lập luận theo một trật
tự hợp lí để làm nổi bật luận điểm.
+ Đoạn văn cần có sự diễn đạt trong sáng, hấp dẫn để sự trình bày luận
điểm có sức thuyết phục.
+ Đoạn văn phải có sự thống nhất chặt chẽ về mặt nôi dung.
+ Đoạn văn phải đảm bảo có tính liên kết, quan hệ chặt chẽ với các đoạn
văn khác trong văn bản.
5
/28
SKKN :Rèn kỹ năng viết đoạn văn nghị luận cho học sinh ở bậc THCS
- Cấu trúc thường gặp của đoạn văn nghị luận:
+ Đoạn quy nạp
+ Đoạn diễn dịch
+ Đoạn song hành
+ Đoạn tổng- phân- hợp
+ Đoạn móc xích
Trong văn bản, nhất là văn nghị luận, ta thường gặp những đoạn văn có
kết cấu (cách lập luận) phổ biến: diễn dịch, quy nạp, tổng phân hợp... bên cạnh
đó là cách lập luận suy luận nhân quả, suy luận tương đồng, suy luận tương phản,
đòn bẩy, nêu giả thiết…
- Đoạn diễn dịch là cách trình bày ý đi từ khái quát đến cụ thể. Câu chủ đề
mang ý nghĩa khái quát đứng ở đầu đoạn, các câu còn lại triển khai những nội
dung chi tiết cụ thể ý tưởng của chủ đề đó. Các câu triển khai được thực hiện
bằng các thao tác giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận; có thể kèm những
nhận xét, đánh giá và bộc lộ sự cảm nhận của người viết.
- Đoạn quy nạp là cách trình bày ý ngược lại với diễn dịch - đi từ các ý chi
tiết, cụ thể đến ý khái quát. Câu chủ đề nằm ở cuối đoạn. Các câu trên được trình
bày bằng thao tác minh họa, lập luận, cảm nhận và rút ra nhận xét, đánh giá chung.
- Đoạn tổng - phân - hợp là sự phối hợp diễn dịch với quy nạp. Câu mở
đoạn nêu ý khái quát bậc một, các câu tiếp theo khai triển ý khái quát, câu kết
đoạn là ý khái quát bậc hai mang tính chất nâng cao, mở rộng. Những câu khai
triển được thực hiện bằng thao tác giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận,
nhận xét hoặc nêu cảm tưởng, để từ đó đề xuất nhận định đối với chủ đề, tổng hợp
lại, khẳng định thêm giá trị của vấn đề. Khi viết đoạn văn tổng - phân - hợp, cần
biết cách khái quát, nâng cao để tránh sự trùng lặp của hai câu chốt trong đoạn.
- Đoạn lập luận tương đồng là cách trình bày đoạn văn có sự so sánh tương
tự nhau dựa trên một ý tưởng: so sánh với một tác giả, một đoạn thơ, một đoạn
văn,… có nội dung tương tự nội dung đang nói đến.
- Đoạn so sánh tương phản là đoạn văn có sự so sánh trái ngược nhau về
nội dung ý tưởng: những hình ảnh thơ văn, phong cách tác giả, hiện thực cuộc
sống,…tương phản nhau.
6
/28
SKKN :Rèn kỹ năng viết đoạn văn nghị luận cho học sinh ở bậc THCS
- Đoạn lập luận theo suy luận nhân quả có 2 cách: Trình bày nguyên nhân trước, chỉ ra
kết quả sau. Hoặc ngược lại chỉ ra kết quả trước, trình bày nguyên nhân sau.
- Đoạn lập luận đòn bẩy là cách trình bày đoạn văn mở đầu nêu một nhận
định, dẫn một câu chuyện hoặc những đoạn thơ văn có nội dung gần giống hoặc
trái với ý tưởng (chủ đề của đoạn) tạo thành điểm tựa, làm cơ sở để phân tích sâu
sắc ý tưởng đề ra.
Các câu trong đoạn văn cũng như các đoạn trong bài phải có sự liên kết
chặt chẽ với nhau về nội dung cũng như hình thức:
- Về nội dung:
+ Các đoạn văn phải phục vụ chủ đề chung của văn bản, các câu phải
phục vụ chủ đề chung của đoạn văn. (Liên kết chủ đề).
+ Các đoạn văn và các câu phải được sắp xếp theo trình tự hợp lí (Liên
kết lôgic).
- Về hình thức:
* Các câu, các đoạn văn phải được liên kết với nhau bằng một số biện
pháp chính như:
+ Phép lặp: Lặp lại ở đầu câu đứng sau từ ngữ đã có ở câu trước.
+ Phép thế: Sử dụng ở câu đứng sau từ ngữ có tác dụng thay thế từ ngữ đã
có ở câu trước.
+ Phép nối: Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ biểu thị quan hệ với câu trước.
+ Phép đồng nghĩa, trái nghĩa và liên tưởng: Sử dụng ở câu đứng sau các
từ ngữ đồng nghĩa, trái nghĩa hoặc cùng trường liên tưởng với từ ngữ đã cho ở
câu trước. ( SGK Ngữ văn 9 tập 2 trang 43).
Tất cả những kiến thức lí thuyết trên là cơ sở để tôi thực hiện sáng kiến kinh
nghiệm này. Bên cạnh đó tôi cũng khảo sát thực trạng kĩ năng viết đoạn văn của
học sinh lớp 7, 8 ở bậc THCS để có giải pháp thực hiện hợp lí, hiệu quả.
Trên đây là một số khái niệm liên quan đến viêc hướng dẫn rèn kỹ năng
viết đoạn văn trình bày một luận điểm cho học sinh ở bậc THCS. Để rèn cho các
em kỹ năng viết đoạn văn trình bày luận điểm, giáo viên phải hướng dẫn cho các
em phải nắm chắc kiến thức các khái niệm có liên quan đến đoạn văn nghi luận,
cách viết đoạn văn, cách sử dụng từ ngữ, diễn đạt câu trong đoạn. Cách sử dụng
phương tiện liên kết trong đoạn văn.Tùy theo từng phương thức diễn đạt khác
nhau mà chọn cách viết theo cấu trúc cụ thể.
7
/28
SKKN :Rèn kỹ năng viết đoạn văn nghị luận cho học sinh ở bậc THCS
Chương II
THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN
CỦA HỌC SINH Ở BẬC TRUNG HỌC CƠ SỞ.
2.1. Đặc điểm tình hình
2.1.1.Về phía giáo viên:
- Ưu điểm: Nhìn chung đôi ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn vững
vàng, đều đạt chuẩn so với yêu cầu của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Các thầy cô
đều là những giáo viên nhiệt tình, tận tụy với công việc, có lòng yêu nghề mến
trẻ. Họ đã ý thức rất rõ việc rèn kỹ năng viết đoạn văn, kỹ năng viết bài tập làm
văn cho học sinh trong chương trình Ngữ văn 7,8 là rất cần thiết, đồng thời cũng
nắm được khó khăn của học sinh khi thực hiện công việc này. Phần lớn giáo
viên tích cực đổi mới phương pháp dạy học bước đầu thu được một số kết quả
khá quan trọng việc rèn kỹ năng viết đoạn văn cho học sinh THCS.
- Hạn chế: Bên cạnh những ưu điểm trên, đôi ngũ giáo viên vẫn còn tồn
tại một số hạn chế cần khắc phục. Nhiều giáo viên vẫn sử dụng phương pháp
giảng dạy truyền thống, giáo viên thuyết giảng rất nhiều và học sinh tiếp cận
một cách thụ động kiến thức.Vì vậy học sinh khi xác định vấn đề nghị luận,
trình bày vấn đề nghị luận còn chưa rõ.
2.1.2.Về phía học sinh:
- Kỹ năng dùng từ, đặt câu chưa đúng. Chưa nắm chắc kiến thức về đoạn
văn, cách diễn đạt lủng củng, tối nghĩa.
- Nhận thức của một số em học sinh chậm, không xác định đúng mức về
bộ môn. Các em rất lười viết Tập làm văn.
- Một số học sinh đến lớp không chú ý nghe giảng, phần chuẩn bị bài ở
nhà còn đối phó, nhiều em không làm bài tập.
2.2. Thực trạng học sinh ở bậc trung học cơ sở viết đoạn văn nghị luận
Cũng nằm trong bộ môn Ngữ văn, nhưng theo khảo sát, phần lớn các em
học phân môn Tập làm văn chưa tốt mà đặc biệt là cách dựng đoạn khiến cho
giáo viên và học sinh còn rất lúng túng thường thì thời lượng quá ngắn mà kiến
thức thì nhiều, nên học sinh không thể tìm hiểu kĩ, các đoạn văn mẫu. Phần lớn
học sinh hiểu sơ sài về lý thuyết, vì thế xác định đề bài, chủ đề và bố cục của
đoạn văn còn bối rối: việc rèn kĩ năng viết đoạn văn được thực hành trong các
tiết học phân tích đề, dàn ý và dựng đoạn, liên kết đoạn từ thấp đến cao, từ một
tiêu đề, một ý, một đoạn văn đến nhiều đoạn, cuối cùng là một văn bản hoàn
8
/28
SKKN :Rèn kỹ năng viết đoạn văn nghị luận cho học sinh ở bậc THCS
chỉnh. Học sinh khi viết còn chưa hiểu kĩ đề bài nên hay bị sai lệch. Việc phân
phối thời gian, số lượng câu cho các đoạn, các ý lớn, ý nhỏ chưa rõ ràng, cụ thể.
Cho nên, có nhiều trường hợp viết thừa hoặc thiếu chưa xác định cụ thể đề tài,
chủ đề của đoạn văn. Quá trình lập luận, trình bày chưa chặt chẽ, lô gíc, sinh
động. Chưa biết vận dụng nhiều phương pháp liên kết trong một đoạn văn hoặc
nhiều đoạn văn. Vì thế các đoạn văn thường hay đơn thuần, nhàm chán. Phần
lớn học sinh chưa biết sử dụng ngôn ngữ cho phù hợp với kiểu văn bản, đặc biệt
là phong cách văn bản. Để có đầy đủ cơ sở thực tế cho đề tài nghiên cứu của
mình, tôi đã thực hiện khảo sát đối với học sinh khối 8 qua đề bài sau:
Đề bài:
Viết đoạn văn theo cách diễn dịch nên rõ vai trò của sách đối với đời
sống con người.
Chúng tôi khảo sát thực tế bài làm của học sinh ở nhà trường thấy rằng :
Trên 50% số học sinh chưa có kỹ năng viết đoạn văn nghi luận. Số học sinh có
khả năng dựng đoạn và xử lí yêu cầu của đề bài trên 22,6%, số học sinh đạt giỏi
là 15,2 % - một con số cần quan tâm đối với việc học phân môn làm văn hiện
nay trong nhà trường THCS.
KẾT QUẢ KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
Phân Giỏi
Khá
SL
Trung bình
yếu, kém
loại
Lớp
8A
SL
%
%
SL
11
10
%
SL
3
%
6
3
18,8 12
12,5
37,5
37,5
34,4
41,7
9,3
8,3
(32hs)
9B
9
2
( 24hs)
Qua kết quả khảo sát có thể nhận thấy số học sinh chưa có kĩ năng viết
đoạn còn nhiều, số học sinh có kĩ năng viết đoạn thành thạo còn ít. Trên bài làm
của hầu hết các em thể hiện việc nắm khái niệm đoạn văn, từ ngữ chủ đề, câu
chủ đề trong đoạn văn, cách trình bày đoạn văn còn không theo đúng yêu cầu.
Các em không biết trình bày đoạn văn đảm bảo sự liên kết chặt chẽ về nội
dung cũng như hình thức. Nhiều bài viết lủng củng sơ sài, lập luận không mạch
9
/28
SKKN :Rèn kỹ năng viết đoạn văn nghị luận cho học sinh ở bậc THCS
lạc chặt chẽ. Các ý lộn xộn, ý lớn ý nhỏ không theo trình tự hợp lí. Đầu đoạn văn
không viết hoa lùi đầu dòng, các dòng khác thò ra thụt vào tùy tiện.
Có thể nói kĩ năng làm văn, đặc biệt là kĩ năng viết đoạn của học sinh còn
nhiều hạn chế. Để khắc phục hạn chế của học sinh, nâng cao chất lượng dạy và
học đòi hỏi giáo viên phải có những giải pháp hợp lí. Vậy từ thực tế trên, là một
người giáo viên dạy môn Ngữ văn, tôi thấy việc rèn kỹ năng viết đoạn nghị luận
cho học sinh bậc THCS là cần thiết.
10
/28
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Rèn kỹ năng viết đoạn văn nghị luận cho học sinh ở bậc THCS", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_ren_ky_nang_viet_doan_van_nghi_luan_cho_hoc_sinh_o_bac.doc