SKKN Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học Tiếng Anh ở trường THCS
Mỗi một phương pháp giảng dạy dù cổ điển hay hiện đại đều nhấn mạnh lên một khía cạnh nào đó của cơ chế dạy-học hoặc nhấn mạnh lên mặt nào đó thuộc về vai trò của người thầy và không có một phương pháp giảng dạy nào được cho là lý tưởng. Mỗi một phương pháp đều có ưu điểm của nó do vậy người thầy nên xây dựng cho mình một phương pháp riêng phù hợp với mục tiêu, bản chất của vấn đề cần trao đổi, phù hợp với thành phần nhóm lớp học, các nguồn lực, công cụ dạy-học sẵn có và cuối cùng là phù hợp với sở thích của mình. Các phương pháp phát huy tính tích cực chủ động , sáng tạo của học sinh với sự tổ chức và hướng dẫn đúng mức của giáo viên trong việc phát hiện và giải quyết vấn góp phần hình thành phương pháp và nhu cầu tự học, tạo niềm vui và hứng thú trong học tập khi học sinh tự khám phá được kiến thức thì học sinh dễ nhớ và nhớ lâu hơn. Một trong những phương pháp đó là phương pháp dạy học theo nhóm.
MỤC LỤC
PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ...............................................................................................1
I. Lí do chọn đề tài.......................................................................................................1
II. Nhiệm vụ của đề tài. ...............................................................................................2
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. ........................................................................2
IV. Mục đích nghiên cứu.............................................................................................2
V. Phương pháp nghiên cứu: .......................................................................................3
VI. Thời gian nghiên cứu:............................................................................................3
PHẦN 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ................................................................................4
Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh
ở trường THCS
PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lí do chọn đề tài
Trong thời đại ngày nay, khi khoa học kĩ thuật ngày càng phát triển thì yêu cầu
làm việc theo nhóm là cần thiết hơn bao giờ hết. Đơn giản là vì không ai hoàn
hảo, làm việc theo nhóm có thể tập trung những mặt mạnh của từng người và bổ
sung, hoàn thiện cho nhau những điểm yếu. Phương pháp dạy học theo nhóm là
một trong những phương pháp dạy học phát huy tính tích cực của học sinh.
Cộng tác trong học tập là một quá trình làm việc theo nhóm, mỗi thành viên
đóng góp và giúp đỡ nhau để cùng đạt được một mục đích chung. Lớp học chính
là một môi trường lý tưởng để rèn luyện kỹ năng làm việc theo nhóm mà sẽ rất
cần cho học sinh trong cuộc sống sau này.
Sự thành công của việc giảng dạy phụ thuộc rất nhiều vào phương pháp dạy
học được giáo viên lựa chọn. Cùng một nội dung nhưng tùy thuộc vào phương
pháp sử dụng thì sẽ có những kết quả khác nhau. Làm việc theo nhóm là một
trong những phương pháp dạy học được áp dụng trong đổi mới phương pháp
dạy học hiện nay nhằm phát huy được tính tích cực của người học, dạy học
hướng về người học.
Ngày nay, khi khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển thì yêu cầu làm việc
theo nhóm là cần thiết hơn bao giờ hết vì trong thực tế cuộc sống không có ai là
hoàn hảo, do đó làm việc theo nhóm có thể tập trung được những mặt mạnh của
từng người và bổ sung, hoàn thiện cho nhau những điểm yếu, hơn nữa nó còn
tạo ra được niềm vui và sự hứng thú trong học tập.
Việc dạy học theo nhóm thỏa mãn nhu cầu học tập cá nhân, phù hợp với việc
học tập hướng tới người học, khuyến khích sự độc lập tự chủ, người học có thể
đưa ra những giải pháp, cách biểu đạt riêng cho vấn đề nào đó. Nếu trong
phương pháp thuyết trình, người học chỉ có thể trao đổi với nhau được rất ít thì
trong làm việc theo nhóm các thành viên tham gia có cơ hội đưa ra quan điểm
của mình đối với chủ đề thảo luận, mặt khác nó nâng cao được tính tương tác
giữa các thành viên nhằm tác động tích cực đến người học như: Tăng cường
động cơ học tập, nảy sinh nhữnh hứng thú mới, kích thích sự giao tiếp, chia sẻ tư
tưởng và cách giải quyết vấn đề, khích lệ mọi thành viên tham gia học hỏi kinh
nghiệm lẫn nhau, phát triển được các mối quan hệ và quan tâm đến nhau.
Đổi mới chương trình giáo dục phổ thông bao gồm cả đổi mới về nội dung
1/23
Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh
ở trường THCS
chương trình và phương pháp giảng dạy, trong đó có chú trọng đến phương pháp
học hợp tác nhóm. Do đó, việc đổi mới sách giáo khoa và phương pháp dạy học
là một yêu cầu khách quan nhằm giúp cho người học hệ thống được kiến thức
năng động hơn, sáng tạo hơn, phát triển năng lực trí tuệ ở một mức cao hơn, đòi
hỏi người dạy phải đầu tư nghiên cứu nhiều nhằm giúp cho học sinh có được
kiến thức cơ bản.
Rõ ràng, việc đổi mới nội dung, PP và hình thức tổ chức giáo dục là đòi hỏi
của thực tế khách quan, mang tính quy luật phổ biến mà mọi quốc gia, mọi nền
giáo dục đều phải chấp nhận: PPDH nhóm - nhu cầu trong xã hội hiện đại.
Vì vậy tôi thiết nghĩ việc gây hứng thú trong việc học môn Anh văn là rất quan
trọng và cần thiết. Đó chính là biện pháp giúp học sinh phát huy tính tích cực,
sáng tạo. Điều đó đòi hỏi ở người giáo viên phải luôn hoàn thiện mình không chỉ
về trình độ chuyên môn mà còn cả về phương pháp và thủ thuật dạy học. Đây
cũng chính là lý do tôi chọn đề tài này “Sử dụng phương pháp dạy học theo
nhóm trong giờ học tiếng Anh ở trường THCS”
II. Nhiệm vụ của đề tài.
- Đề tài nêu và giải quyết một số vấn đề sau:
2.1. Cơ sở lí luận liên quan đến đề tài.
2.2. Cơ sở thực tế và thực trạng của việc học tiếng Anh ở trường THCS
2.3. Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm trong giờ học tiếng Anh ở trường
THCS
2.4. Kết quả đạt được
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
3.1 Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh lớp 6, 7, 8 trường THCS
3.2 Phạm vi nghiên cứu:
Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm trong giờ học tiếng Anh ở trường
THCS
IV. Mục đích nghiên cứu
Tôi viết sáng kiến này nhằm mục đích chia sẻ với đồng nghiệp về một số
phương pháp dạy học theo nhóm trong giờ học tiếng Anh để phát huy tính tích
cực, tự giác, khả năng chủ động sáng tạo trong hoạt động nhận thức của HS, tạo
điều kiện để mọi người cùng tham gia, chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau,
2/23
Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh
ở trường THCS
chuẩn bị cho lao động phân công hợp tác trong cộng đồng mà qua cách học này
nhiều kĩ năng xã hội cũng được hình thành và phát triển như:
+Kỹ năng giao tiếp
+Kỹ năng giải quyết vấn đề
+Kỹ năng nói, diễn đạt
+Kỹ năng tập hợp và ghi chép tư liệu
+Kỹ năng báo cáo
V. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu tôi đã sử dụng một số phương pháp sau:
+ Phương pháp trò chuyện: tôi sử dụng phương pháp này để hỏi trò chuyện với
một số giáo viên có kinh nghệm trong việc tổ chức hoạt động nhóm
+ Phương pháp tìm và nghiên cứu tài liệu: Tìm hiểu những tài liệu để thu thập
những cách hướng dẫn tổ chức hoạt động nhóm, cách thiết kế nhiệm vụ cho
nhóm.
+ Phương pháp trải nghiêm: thông qua thực tế giảng dạy trên lớp của bản thân,
và dự giờ đồng nghiệp để tìm ra cái được, cái hạn chế và biện pháp khắc phục.
+ Phương pháp phỏng vấn: phỏng vấn các đối tượng học sinh, tìm hiểu sự hứng
thú của các em đối với việc học theo nhóm.
VI. Thời gian nghiên cứu:
Đề tài được thực hiện từ tháng 8/2017 4/2018
3/23
Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh
ở trường THCS
PHẦN 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Trước tình hình hiện nay, đổi mới phương pháp dạy học là yêu cầu cấp bách
trong thời đại ngày nay. Ở nhiều nước trên thế giới, các phương pháp dạy học
mới dựa trên quan điểm phát huy tính tích cực của người học, đề cao vai trò tự
học của học trò, kết hợp với sự hướng dẫn của thầy đang được áp dụng rộng rãi.
Sự thay đổi này đã làm thay đổi không chỉ cách giảng dạy mà còn thay đổi cả
việc tổ chức quá trình giáo dục, ứng dụng những công nghệ dạy học, phương
tiện kỹ thuật trong giảng dạy… do đó, khắc phục được nhược điểm của các
phương pháp cũ, tạo ra một chất lượng mới cho giáo dục – đào tạo. Ở nước ta,
trong quá trình cải cách giáo dục – đào tạo, mục tiêu, chương trình, nội dung
giáo dục – đào tạo đã thay đổi nhiều lần cho phù hợp với yêu cầu phát triển kinh
tế - xã hội và đã đạt được những tiến bộ đáng khích lệ. Tuy nhiên, những thay
đổi về phương pháp còn quá ít, quá chậm. Phương pháp đang được sử dụng phổ
biến trong các trường đại học chủ yếu là thuyết giảng có tính chất áp đặt của
thầy, coi nhẹ hoạt động tích cực, chủ động của trò. Sự chậm trễ đổi mới phương
pháp dạy học ở đại học là trở ngại lớn cho việc thực hiện mục tiêu giáo dục mà
Đảng ta đã đề ra là đào tạo “người lao động tự chủ năng động, sáng tạo”. Để
khắc phục tình trạng này, Nghị quyết TƯ 2, Khóa VIII, BCH Trung ương Đảng
Cộng sản Việt Nam đã đề ra nhiệm vụ: “ Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo
dục, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo cho
người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện
đại vào quá trình dạy học, đảm bảo thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh,
nhất là sinh viên đại học. Phát triển phong trào tự học, tự đào tạo thường xuyên
và rộng khắp trong toàn dân nhất là trong thanh niên” (Văn kiện Hội nghị lần
thứ hai Ban Chấp hành Trung ương Khóa VIII Đảng Cộng sản Việt Nam. NXB
Chính trị Quốc gia 1997. tr41).
Nền kinh tế - xã hội ngày càng phát triển, hội nhập kinh tế ngày càng mở rộng
đòi hỏi nền giáo dục Việt Nam không ngừng cải tiến, đổi mới phù hợp với thế
giới và các quốc gia trong khu vực. Do đó, để có thể đảm bảo trình độ tiếng Anh
của học sinh, sinh viên Việt Nam đủ hòa nhập với thế giới, vấn đề đặt ra là phải
kiện toàn đội ngũ giáo viên và phương pháp giảng dạy ngoại ngữ. Đề án Ngoại
ngữ Quốc gia 2020 đã đặt ra mục tiêu cụ thể về các tiêu chuẩn cần đạt được của
4/23
Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh
ở trường THCS
giáo viên tiếng Anh cả về trình độ tiếng Anh và phương pháp giảng dạy. Song
nền giáo dục còn có những bất cập về chất lượng giáo dục, nhiều giáo viên sử
dụng phương pháp dạy học lạc hậu đã gây nên tình trạng thụ động trong học tập
của học sinh dẫn đến hiệu quả dạy học chưa cao. Học sinh ít được lôi cuốn động
viên khích lệ để hứng thú, tự giác học tập, gây nên tình trạng chán học, bỏ học ở
một số bộ phận học lực yếu kém. Đổi mới chương trình giáo dục và cùng với nó
là đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) và đổi mới đánh giá là những phương
diện thể hiện sự quyết tâm cách tân, đem lại những thay đổi về chất lượng và
hiệu quả giáo dục. Và ở khía cạnh hoạt động, tất cả những đổi mới này đều được
biểu hiện sinh động trong mỗi giờ học qua hoạt động của người dạy và người
học.
II. THỰC TRẠNG CỦA VIỆC DẠY VÀ HỌC TIẾNG ANH Ở TRƯỜNG
THCS
1. Về phía học sinh
Mặc dù tiếng Anh được xếp vào một trong những môn học quan trọng ở
trường THCS nhưng tình trạng học sinh có thái độ và hứng thú với môn học thì
chưa cao. Ở lớp 6,7 các em vẫn còn trong lứa tuổi của tiểu học và chưa có áp lực
thi cử, việc tham gia vào bài học rất sôi nổi, tích cực. Song khi chuyển lên lớp 8,
9 thì sự hứng thú vào bài học các môn cũng như môn tiếng Anh ngày càng giảm
đi theo thời gian. Các em ngại trả lời, làm việc theo nhóm, diễn thuyết trước
đám đông và hơn nữa các em sợ nói sai Nguyên nhân nữa là tiếng Anh là môn
học năng khiếu nên nhiều em không có khả năng học được mặc dù gia đình cũng
đầu tư cao.
2. Về phía giáo viên
Thông thường giáo viên chia nhóm theo kiểu bàn trên quay xuống bàn dưới
hay những học sinh ngồi cùng bàn với nhau cùng nhau thảo luận.
Chưa biết nhiều về cách chia, kiểu nhóm, cách hình thành nhóm …
- Giáo viên cho rằng tổ chức làm việc theo nhóm làm cho tiết học lộn xộn,
mất trật tự.
- Khi tổ chức dạy học theo nhóm phải chuẩn bị đồ dùng:( bảng phụ, phiếu
học tập, tốn kém thời gian, kinh phí…)
3. Cơ sở vật chất của trường học
Nhìn chung đến thời điểm này các trường học đã được đầu tư phòng chức
năng, máy chiếu, tai nghe, loa đài, Internet... đáp ứng cho việc dạy và học môn
5/23
Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh
ở trường THCS
ngoại ngữ Song một số trường học lại quá tải về sĩ số dẫn đến ngăn cản việc tổ
chức các hoạt động dạy của giáo viên và học của học sinh đặc biệt là hoạt động
nhóm.
III. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LIÊN QUAN KHI TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO
NHÓM
Mỗi một phương pháp giảng dạy dù cổ điển hay hiện đại đều nhấn mạnh lên
một khía cạnh nào đó của cơ chế dạy-học hoặc nhấn mạnh lên mặt nào đó thuộc
về vai trò của người thầy và không có một phương pháp giảng dạy nào được cho
là lý tưởng. Mỗi một phương pháp đều có ưu điểm của nó do vậy người thầy nên
xây dựng cho mình một phương pháp riêng phù hợp với mục tiêu, bản chất của
vấn đề cần trao đổi, phù hợp với thành phần nhóm lớp học, các nguồn lực, công
cụ dạy-học sẵn có và cuối cùng là phù hợp với sở thích của mình. Các phương
pháp phát huy tính tích cực chủ động , sáng tạo của học sinh với sự tổ chức và
hướng dẫn đúng mức của giáo viên trong việc phát hiện và giải quyết vấn góp
phần hình thành phương pháp và nhu cầu tự học, tạo niềm vui và hứng thú trong
học tập khi học sinh tự khám phá được kiến thức thì học sinh dễ nhớ và nhớ lâu
hơn. Một trong những phương pháp đó là phương pháp dạy học theo nhóm.
1. Khái niệm: Dạy học theo nhóm là gì?
Dạy học chia nhóm được hiểu là cách dạy học, trong đó các học sinh được
chia thành các nhóm nhỏ, cùng nhau nghiên cứu giải quyết các vấn đề mà giáo
viên đặt ra, từ đó giúp học sinh tiếp thu được một kiến thức nhất định nào đó.
Nhằm giúp học sinh phát triển kĩ năng giao tiếp. Phát triển năng lực nhận thức
và tư duy của học sinh. Phát triển nhân cách học sinh. Theo A.T.Francisco
(1993): " Học tập nhóm là một phương pháp học tập mà theo phương pháp đó
học viên trong nhóm trao đổi, giúp đỡ và hợp tác với nhau trong học tập"
2. Bản chất của phương pháp dạy học theo nhóm
Trong thời đại ngày nay, khi khoa học kĩ thuật ngày càng phát triển thì yêu cầu
làm việc theo nhóm là cần thiết hơn bao giờ hết. Đơn giản là vì không ai hoàn
hảo, làm việc theo nhóm có thể tập trung những mặt mạnh của từng người và bổ
sung, hoàn thiện cho nhau những điểm yếu.
- PDH hợp tác trong nhóm nhỏ còn được gọi bằng một số tên khác như "Phương
pháp thảo luận nhóm" hoặc PPDH hợp tác.
6/23
Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh
ở trường THCS
- Dạy học theo nhóm đòi hỏi giáo viên phải chuẩn bị kĩ lưỡng kế hoạch dạy học,
lựa chọn những nội dung thực sự phù hợp với hoạt động nhóm và thiết kế được
các hoạt động giúp các em lĩnh hội, khám phá kiến thức mới một cách tốt nhất.
- Tổ chức dạy học nhóm là một hình thức dạy học mới. Đó là một trong những
hình thức thực hiện tốt việc dạy học phát huy tính tích cực và tương tác của học
sinh. Với hình thức này, học sinh được hấp dẫn, lôi cuốn vào các hoạt động học,
thu lượm kiến thức bằng chính khả năng của mình với sự giúp đỡ, hướng dẫn
của giáo viên.
- Phương pháp dạy học theo nhóm được sử dụng nhằm khai thác vốn kiến thức
mà các em đã tích luỹ, những hiểu biết thực tế trong đời sống hoặc vận dụng
kiến thức vào cuộc sống lao động sản xuất.
3. Tiến trình dạy học theo nhóm
Khi sử dụng PPDH này, lớp học được chia thành những nhóm từ 4 đến 6 người.
Tùy mục đích sư phạm và yêu cầu của vấn đề học tập, các nhóm được phân chia
ngẫu nhiên hoặc có chủ định, được duy trì ổn định trong cả tiết học hoặc thay
đổi theo từng hoạt động, từng phần của tiết học, các nhóm được giao nhiệm vụ
giống nhau hoặc mỗi nhóm nhận một nhiệm vụ khác nhau, là các phần trong
một chủ đề chung.
Cấu tạo của một hoạt động theo nhóm (trong một phần của tiết học, hoặc một
tiết, một buổi) có thể là như sau:
- Giới thiệu chủ đề chung của giờ học. Thông thường giáo viên thực hiện việc
giới thiệu chủ đề, nhiệm vụ chung cũng như những chỉ dẫn cần thiết, thông qua
thuyết trình, đàm thoại hay làm mẫu. Đôi khi việc này cũng được giao cho học
sinh trình bày với điều kiện là đã có sự thống nhất và chuẩn bị từ trước cùng với
giáo viên.
- Xác định nhiệm vụ của các nhóm. Xác định và giải thích nhiệm vụ cụ thể của
các nhóm, xác định rõ những mục tiêu cụ thể cần đạt được. Thông thường nhiệm
vụ của các nhóm là giống nhau, nhưng cũng thể là khác nhau.
- Thành lập các nhóm làm việc: Có rất nhiều phương án thành lập nhóm khác
nhau. Tuỳ theo mục tiêu dạy học để quyết định cách thành lập nhóm.
7/23
Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh
ở trường THCS
Tiến trình dạy học nhóm
1. NHẬP ĐỀ VÀ GIAO NHIỆM VỤ.
* Giới thiệu chủ đề
* Xác định nhiệm vụ các nhóm
* Thành lập các nhóm
Làm việc toàn lớp
2. LÀM VIỆC NHÓM.
* Chuẩn bị chỗ làm việc
* Lập kế hoạch làm việc
* Thoả thuận quy tắc làm việc
* Tiến hành giải quyết nhiệm vụ
* Chuẩn bị báo cáo kết quả
Làm việc nhóm
3. TRÌNH BÀY KẾT QUẢ/ĐÁNH GIÁ
* Các nhóm trình bày kết quả
* Đánh giá kết quả
Làm việc toàn lớp
8/23
Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học tiếng Anh
ở trường THCS
4 Các cách thành lập nhóm học tập
Có thể thành lập nhóm theo nhiều tiêu chí khác nhau trong năm học để tăng
tính hứng thú trong quá trình học tập
Nhóm theo
trình độ
Nhóm theo
biểu tượng
Nhóm theo
Nhóm theo
đếm số
tên các loài hoa
Nhóm theo
mã màu
CÁC CÁCH
Nhóm cặp
CHIA NHÓM
Nhóm tương trợ
Nhóm theo
tháng sinh nhật
Nhóm theo
Bàn trên
quay xuống bàn
sở thích
Nhóm theo
ghép hình
Cách chia như sau :
Nhóm đếm số : Muốn chia lớp thành 5 nhóm thì điểm số từ 1 đến 5 rồi quay lại
1…5.
- Ví dụ lớp bạn có 25 học sinh , bạn muốn chia thành 5 nhóm thì yêu cầu học
sinh đếm 1,2,3,4; 5; - 1,2,3,4; 5 - 1,2,3,4; 5 - 1,2,3,4; 5- 1,2,3,4; 5
- Bạn yêu cầu những học sinh có số đếm là 1 thì về nhóm 1, những học sinh có
số 2 về nhóm 2 …
- Khi chuyển nhóm có thể cho học sinh vừa đi vừa hát …
Nhóm mã màu: Hình thức chia như nhóm biểu tượng .
9/23
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm cho học sinh trong giờ học Tiếng Anh ở trường THCS", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_su_dung_phuong_phap_day_hoc_theo_nhom_cho_hoc_sinh_tron.doc