SKKN Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong môn Công nghệ 8

“Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong môn công nghệ 8”

MỞ ĐẦU

Chúng ta đã biết môn công nghệ có những đặc thù riêng so với môn học

khác đây là môn học gắn với thực tiển, với công nghệ và sản xuất, để hình thành

những kĩ năng cần thiết cho học sinh và tập cho học sinh vận dụng các kiến thức

kĩ năng đã được học vào thực tế vào cuộc sống hàng ngày, qua đó gây thêm sự

hứng thú và lòng say mê của học sinh đối môn học và ứng dụng vào đời sống

thực tiễn.

Trong đời sống và sản xuất thì môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối

với đời sống của con người, sinh vật và sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của

đất nước, dân tộc và nhân loại. Khi môi trường sống bị hủy hoại thì loài người

có nguy cơ bị hủy diệt, vì vậy ô nhiễm môi trường hiện nay là một trong những

vấn đề vô cùng cấp bách. Giáo dục cho sinh viên ý thức bảo vệ môi trường là

một giải pháp bảo vệ môi trường cho tương lai. Vấn đề ô nhiễm môi trường

trong sản xuất và đời sống luôn mang tính chất cấp bách, gây nên hậu quả xấu

của con người và sinh vật. Nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường có thể do

các quá trình tự nhiên hoặc do các hoạt động của con người gây ra.

Các dạng ô nhiễm môi trường như ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí,

ô nhiễm tiếng ồn, ô nhiễm đất, ô nhiễm nhiệt...

Nguyên nhân chính gây nên ô nhiễm môi trường có thể do ngành hóa chất,

phân bón, do các nhà máy cơ khí, do ngành giao thông vận tải, do ngành điện...

Việc bảo vệ môi trường nên bắt đầu bằng việc giáo dục ý thức bảo vệ môi

trường, nhất là cho học sinh, sinh viên. Hiện nay, vấn đề giáo dục ý thức, trang

bị kiến thức về bảo vệ môi trường trong các nhà trường chưa được chú trọng

đúng mức, vẫn còn mang nặng tính hình thức nên ý thức bảo vệ môi trường

chưa hình thành rõ nét trong tầng lớp học sinh. Do vậy tích hợp giáo dục ý thức

bảo vệ môi trường vào môn học là cần thiết nhằm định hướng cho học sinh thấy

tầm quan trọng của môn học, đồng thời phát huy tính tích cực, chủ động của các

em về việc bảo vệ môi trường trong cuộc sống cũng như ở nhà trường.

Từ thực tế đó tôi thấy việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường trong nhà

trường có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Chính vì vậy cần giáo dục ý thức bảo vệ

môi trường cho học sinh bằng cách lồng ghép vào cùng các tiết học nên tôi đã

chọn đề tài:“Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong môn công nghệ 8” để

nâng cao hiệu quả môn học và ý thức bảo vệ môi trường của học sinh nói chung

và học sinh lớp 8 ở trường tôi nói riêng.

Trang 1/ 23

“Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong môn công nghệ 8”

NỘI DUNG

1. Cơ sở lý luận.

Giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường có ý nghĩa đặc biệt quan trọng

vì nhà trường là nơi đào tạo ra những con người và cần có ý thức, trách nhiệm

bảo vệ môi trường sống .

Sự phát triển về kinh tế xã hội, về khoa học kĩ thuật không ngừng tăng cao

nhưng chưa cân bằng với việc bảo vệ môi trường. Vì vậy ngày càng dẫn đến tình

trạng ô nhiễm môi trường.

Bảo vệ môi trường hiện là một trong những vấn đề cần quan tâm mang tính

chất toàn cầu và ở nước ta cũng vậy. Bộ giáo dục và đào tạo đã ra chỉ thị về việc

tăng cường công tác giáo dục bảo vệ môi trường: trang bị cho học sinh kiến thức

kỹ năng về môi trường và bảo vệ môi trường theo hình thức phù hợp trong các

môn học nói chung và môn công nghệ nói riêng thông qua giờ lên lớp và các

hoạt động ngoại khóa phù hợp ở từng địa phương.

2. Thực trạng

Qua công tác giảng dạy môn công nghệ nói chung và công nghệ lớp 8 nói

riêng, tôi thấy rằng: Học sinh chưa chịu tập trung học bài, ít vận dụng thực tế,

lười tìm tòi, học hỏi hoặc vận dụng một cách thụ động, không chịu khó suy nghĩ,

lười học bài và làm bài tập về nhà. Đa số học sinh chưa có ý thức trong vấn đề

bảo vệ môi trường và không để ý đến hậu quả của vấn đề đó.

Chính vì vậy các em không hứng thú học môn công nghệ, điều đó ảnh

hưởng tới việc học tập và ý thức bảo vệ môi trường xung quanh. Ngay cả trong

giờ học thực hành hay ngoài giờ học. Chính vì lý do đó mà bộ giáo dục và đào

tạo đã triển khai và chỉ đạo lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường trong các tiết

học cần thiết và tôi đã mạnh dạn áp dụng vào một số tiết học bằng cách liên hệ

thực tế cho học sinh xem tranh ảnh, băng hình và điều đó đã đem lại một số kết

quả khả quan: đa số học sinh ở trong lớp đã có sự chú ý và ham mê hơn đối với

môn học và có ý thức hơn đến vấn đề bảo vệ môi trường.

Trang 2/ 23

“Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong môn công nghệ 8”

3. Biện pháp thực hiện:

NỘI DUNG GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG MÔN CÔNG NGHỆ 8.

Địa chỉ tích hợp

Nội dung GDBVMT

Tên bài

(Vào nội dung nào

của bài)

(kiến thức, kỹ năng có thể tích hợp)

- Biện pháp GDBVMT:

Bài 3,5, 7 :

- Phần thực hành

+ Cần giữ vệ sinh môi trường nơi làm

việc, góp phần bảo vệ môi trường .

Thực hành

- Biện pháp GDBVMT:

+ Cần giữ vệ sinh môi trường nơi làm

việc, góp phần bảo vệ môi trường .

Bài 10, 12:

Thực hành

+ Làm việc theo quy trình giúp ta tiết

kiệm được nguyên liệu, giữ vệ sinh

chung là góp phần bảo vệ môi trường.

- Biện pháp GDBVMT:

Bài17: Vai

trò của cơ

khí trong

sản xuất và

đời sống

- Quy trình tạo ra sản + Trong sản xuất chế tạo cơ khí cần

phẩm cơ khí

phải gắn việc hạn chế những ảnh

hưởng của rác thải, chất thải đến môi

trường như dầu, mỡ, nhớt, nước làm

mát...

- Biện pháp GDBVMT:

+ Việc cưa đục kim loại ảnh hưởng tiêu

cực đến môi trường như chất thải, rác

thải, tiếng ồn ...

- Cuối bài học

Bài 21, 22.

Cưa và

khoan kim

loại

+ Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi: Rác

thải, chất thải trong cưa đục kim loại là

gì? Chúng tác động như thế nào đến

môi trường? Xử lí chúng như thế nào

để không ô nhiễm môi trường?

- Biện pháp GDBVMT:

Trang 3/ 23

“Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong môn công nghệ 8”

Bài 24: Khái - Xong phần khái

+ Tại sao khi chế tạo các máy để phục

vụ con người thường gồm nhiều chi tiết

ghép lại với nhau? (Khi hỏng chỉ thay

chi tiết hỏng không thay cả máy, tiết

kiện nguyên liệu nghĩa là tiết kiệm tài

nguyên thiên nhiên)

niệm về chi niệm chi tiết máy

tiết máy và

lắp ghép.

- Mối ghép bằng hàn - Biện pháp GDBVMT:

Bài 25:Mối

ghép cố

+ Trong quá trình hàn tạo ra nhứng

chất thải, rác thải làm ảnh hướng xấu

đến môi trường (Chú ý dầu mỡ bị cháy

khi hàn ... ảnh hưởng xấu đến môi

trường. Do đó cần có biện pháp xử lí

để bảo vệ môi trường.

định, mối

ghép không

tháo được

- Biện pháp GDBVMT:

Bài 26: Mối

ghép tháo

được

- Cuối bài học

+ Khi thực hành ghép nối chi tiết với

nhau cần tuân theo quy trình về vệ sinh

môi trường như: Dọn dẹp cẩn thận

ngăn nắp dụng cụ sau khi thực hành.

- Biện pháp GDBVMT:

+ Tại sao sử dụng xe đạp góp phần bảo

vệ môi trường? (Các phương tiện như

ôtô, xe máy... thải vào không khí chất

gây ô nhiễm MT. Tiết kiệm được nhiên

liệu góp phần bảo vệ nguồn tài nguyên

thiên nhiên)

Bài 29:

- Sau khi học xong

Truyền

phần I

chuyển động

- Biện pháp GDBVMT:

Bài 31:

- Cuối bài học

Sau khi thực hành dọn dẹp cẩn thận

ngăn nắp đồ đạt, giữ vệ sinh chung là

góp phần bảo vệ môi trường.

Thực hành

- Biện pháp GDBVMT:

Bài 32: Vai

trò của điện

năng trong

Điện năng được SX từ những nguồn

năng lượng khác như nhiệt năng ;thủy

- Sau khi học xong

Trang 4/ 23

“Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong môn công nghệ 8”

sản xuất và phần I

năng; năng lượng nguyên tử; năng

lượng mặt trời... những nguồn năng

lượng trên không phải là vô tận vì vậy

cần sử dụng tiết kiệm điện là góp phần

tiết kiệm tài nguyên TN, góp phần cân

bằng sinh thái bảo vệ MT trong sạch.

đời sống.

- Biện pháp GDBVMT:

- Cuối bài học

+ Giữ vệ sinh nơi thực hành

Bài 34, 35,

40, 45, 47:

Thực hành

+ Sử dụng tiết kiệm nguyên vật liệu khi

thực hành.

+ Xử lí rác thải trước khi đưa vào môi

trường...

- Biện pháp GDBVMT:

Yêu cầu HS trả lời câu hỏi :

+ Sử dụng đồ dùng thiết bị điện như

thế nào là tiêt kiệm điện ?

Bài 48: Sử

dụng hợp lí

điện năng.

+ Tiết kiệm điện năng có ý nghĩa như

thế nào trong việc bảo vệ môi trường ?

Lồng ghép vào các

phần

+ Gia đình em đã sử dụng đồ dùng thiết

bị điện như thế nào để góp phần

BVMT ?

➔ Tiết kiệm điện năng chính là tiết

kiệm các nguồn năng lượng.

- Biện pháp GDBVMT:

- Cuối bài học

+ Giữ vệ sinh nơi thực hành

Bài 49, 52,

54: Thực

hành

+ Ssử dụng tiết kiệm nguyên vật liệu

khi thực hành.

+ Xử lí rác thải trước khi đưa vào môi

trường...

Trang 5/ 23

“Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong môn công nghệ 8”

THỰC NGHIỆM

Giáo án cụ thể có tích hợp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường.

BÀI 32: VAI TRÒ CỦA ĐIỆN NĂNG TRONG

SẢN XUẤT VÀ ĐỜI SỐNG

I. MỤC TIÊU:

- Hiểu được quá trình sản xuất và truyền tải điện năng.

- Hiểu được vai trò của điện năng trong sản xuất và đời sống.

- Có ý thức tiết kiệm điện năng, bảo vệ môi trường.

II. CHUẨN BỊ:

1- Của giáo viên:

- Tranh vẽ các nhà máy điện, đường dây tải cao áp, hạ áp.

2- Của học sinh:

- Xem bài trước ở nhà.

III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC

- Vấn đáp, gợi mở, thảo luận nhóm.

IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

Hoạt động của giáo

Hoạt động của học sinh

Nội dung kiến thức

viên

Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới:

- Treo tranh mô hình sản - HS nghe GV giới Bài 32: VAI TRÒ

xuất và truyền tải sử thiệu.

dụng điện, mạng điện

trong phòng học → dòng

điện có vai trò rất lớn,

quan trọng trong đời

sống con người, đem lại

cho con người nền văn

CỦA ĐIỆN NĂNG

TRONG SẢN XUẤT

VÀ ĐỜI SỐNG.

Trang 6/ 23

“Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong môn công nghệ 8”

minh.

Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm về điện năng và sản xuất điện năng.

- GV: Từ thế kỷ XVIII - HS nghe nắm vai trò.

điện năng được sử dụng

góp phần thúc đẩy sự

phát triển mạnh mẽ của

các ngành khác trong

nền kinh tế.

I - Điện năng:

1. Điện năng là gì ?

- Năng lượng của dòng

điện được gọi là điện

năng.

- Điện năng có chức

năng gì ? Tạo ra như thế

nào ?

2. Sản xuất điện năng:

a) Nhà máy nhiệt điện:

đun

- Nhiệt năng Than

- Treo tranh H32.1 yêu

cầu HS quan sát tranh,

đọc thông tin SGK, tóm

tắt quy trình sản xuất

điện.

- HS vẽ sơ đồ tóm tắt

làm

^{nóng nước}→ hơi nước

(theo nhóm)

^quay→ tua bin

máy phát điện

điện năng.

→

quay

phát

b) Nhà máy thủy điện:

- HS hiểu trình bày sơ đồ

tạo điện năng từ các dạng

năng lượng ban đầu.

làm

Thủy năng của nước

làm quay

^quay→ tua bin

→

phát

máy phát điện

điện năng.

c) Nhà máy điện nguyên

tử:

- Năng lượng đầu vào và

đầu ra của trạm phát điện

dùng năng lượng nhiệt,

thủy năng, gió, mặt trời

là gì ?

- Năng lượng nguyên tử

các chất phóng xạ

(Urani ...), đun nóng

nước → quay tua bin

hơi → tạo ra điện năng

- Giáo dục ý thức bảo vệ

môi trường:

Điện năng được sản xuất

từ những nguồn năng

lượng khác như nhiệt

Trang 7/ 23

“Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong môn công nghệ 8”

năng; thủy năng; năng

lượng nguyên tử; năng

lượng mặt trời... những

nguồn năng lượng trên

không phải là vô tận vì

vậy cần sử dụng tiết

kiệm điện là góp phần

tiết kiệm tài nguyên

thiên nhiên, góp phần

cân bằng sinh thái bảo vệ

môi trường trong sạch.

Hoạt động 3: Tìm hiểu truyền tải điện năng.

- Các nhà máy điện: - HS nghe GV giới thiệu, 3.Truyền tải điện năng:

Thủy điện Yaly, Hàm ghi vào vở.

- Đường dây dẫn điện

Thuận, Đami, nhiệt điện

có chức năng truyền tải

Ninh Bình, nhiệt điện

điện từ nhà máy điện tới

Phả Lại, nhà máy điện

nơi tiêu thụ.

Phú Mỹ, truyền tải bằng

dây 500KV, 220KV để

đưa đến khu dân cư hạ

áp 220V- 380V.

- Các nhà máy điện xây

- Sông chảy mạnh, nơi

dựng ở đâu ?

mỏ than lớn.

- Cấu tạo của đường dây

- Trụ, dây dẫn cao, hạ áp.

truyền tải điện.

Hoạt động 4: Tìm hiểu vai trò điện năng.

- Điện năng sử dụng rất - HS điền ví dụ vào chỗ II. Vai trò của điện

rộng rãi trong đời sống trống SGK.

và sản xuất. Em hãy nêu

năng.

- Điện năng có vai trò

quan trọng.

ví dụ điện năng sử dụng

trong các lĩnh vực nào ?

- Là nguồn động lực,

- Điện năng có vai trò

Trang 8/ 23

“Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong môn công nghệ 8”

như thế nào? - Nêu vai trò điện năng . nguồn năng lượng cho

các nhà máy, thiết bị

trong sản xuất và đời

sống xã hội.

- Giúp cuộc sống con

người có đủ tiện nghi,

văn minh hiện đại hơn.

Hoạt động 5: Tổng kết.

- Yêu cầu HS đọc ghi - Nêu biện pháp tiết kiệm

nhớ SGK, HS có nhiệm điện năng, bảo vệ môi

vụ gì khi sử dụng điện trường.

năng.

- Gợi ý HS trả lời câu

hỏi SGK

Hoạt động 6: Củng cố và dặn dò.

- Học bài, trả lời câu hỏi vào vở.

- Đọc phần có thể các em chưa biết, xem trước bài mới.

Trang 9/ 23

“Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong môn công nghệ 8”

BÀI 48 - 49: SỬ DỤNG HỢP LÍ ĐIỆN NĂNG

THỰC HÀNH TÍNH TOÁN TIÊU THỤ ĐIỆN NĂNG TRONG GIA ĐÌNH

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

* Qua tiết học, học sinh cần:

- Biết sử dụng điện năng một cách hợp lí.

- Biết cách tính toán tiêu thụ điện năng trong gia đình.

- Có ý thức tiết kiệm điện năng.

2. Kĩ năng:

- Tính toán được tiêu thụ điện năng trong gia đình.

3. Thái độ:

- Giáo dục học sinh có ý thức tiết kiệm điện năng, năng lượng và bảo vệ môi

trường.

- Có thái độ nghiêm túc, khoa học, cẩn thận khi tính toán và say mê môn học .

II. CHUẨN BỊ

1. Giáo viên:

- Giáo án, máy chiếu (bảg phụ), mẫu báo cáo thực hành

- Bảng phụ, phiếu học tập.

2. Học sinh:

- Xem trước bài học, báo cáo thực hành.

III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC

- Vấn đáp, gợi mở, thảo luận nhóm

IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Th

ời

HOẠT ĐỘNG CỦA

HỌC SINH

NỘI DUNG

GIÁO VIÊN

gia

n

3’

Hoạt động 1: Kiểm tra và giới thiệu mục tiêu bài học

Trang 10/ 23