SKKN Vận dụng dạy học tích hợp với chủ đề “Nước xung quanh chúng ta” môn Hóa học Lớp 8
Làm thế nào để trong thời lượng chương trình bó hẹp chỉ một tiết dạy, trên không chỉ một nhóm đối tượng học sinh , mọi giáo viên có thể vừa kiểm tra bài cũ, vừa khai thác xây dựng, hình thành các kiến thức mới, không những thế còn phải khắc sâu, mở rộng kiến thức mới cho học sinh , giúp các em vận dụng tốt các kiến thức mới khi giải thích các sự vật, hiện tượng thực tiễn trong cuộc sống và có thể hoàn thành tốt mọi bài tập có liên quan, giúp học sinh có thêm hào hứng, hứng thú khi học tập để rồi ngày một yêu thích môn Hóa học hơn. Đây cũng chính là một trong những yếu tố góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả giờ lên lớp.
Vận dụng dạy học tích hợp với chủ đề: “Nước xung quanh chúng ta”- môn Hóa học lớp 8
PHẦN I: MỞ ĐẦU
1.Lí do chọn đề tài:
Tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục đã trở thành xu thế trong
việc xác định nội dung dạy học ở nhà trường phổ thông và trong xây dựng
chương trình môn học ở nhiều nước trên thế giới. Dạy học tích hợp được xây
dựng trên cơ sở những quan điểm tích cực về quá trình học tập và quá trình dạy
học. Vận dụng hợp lí quan điểm tích hợp trong giáo dục và dạy học sẽ giúp phát
triển các năng lực giải quyết những vấn đề phức tạp và làm cho việc học tập trở
nên có ý nghĩa hơn với học sinh so với việc các môn học, các mặt giáo dục được
thực hiện riêng rẽ. Tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục nhằm nâng
cao năng lực của người học, giúp đào tạo ra những con người có đầy đủ phẩm
chất và năng lực để giải quyết các vấn đề của cuộc sống hiện đại. Tích hợp là tư
tưởng, là nguyên tắc và là quan điểm hiện đại trong giáo dục. Đối với nền giáo
dục Việt Nam hiện nay việc hiểu đúng và vận dụng phù hợp quá trình tích hợp
có thể đem lại những hiệu quả cụ thể đối với từng phân môn trong nhà trường
phổ thông.
Hóa học là một môn khoa học thực nghiệm có liên quan với nhiều môn
học khác như: sinh học, toán học, địa lí, giáo dục công dân, vật lí...Do vậy việc
vân dụng tích hợp trong giảng dạy hóa học có thể mang lại hiệu quả cao.
Nhất là ở Trường THCS đối tượng học sinh đa số học sinh chưa có ý
thức tự học, tự tìm tòi và nghiên cứu nên để dạy một tiết học thành công lại càng
khó, vì vậy cần tạo ra cho các em sự thích thú học tập để làm được điều đó thì
việc dạy học tích hợp là cần thiết.
Làm thế nào để trong thời lượng chương trình bó hẹp chỉ một tiết dạy,
trên không chỉ một nhóm đối tượng học sinh , mọi giáo viên có thể vừa kiểm tra
bài cũ, vừa khai thác xây dựng, hình thành các kiến thức mới, không những thế
còn phải khắc sâu, mở rộng kiến thức mới cho học sinh , giúp các em vận dụng
tốt các kiến thức mới khi giải thích các sự vật, hiện tượng thực tiễn trong cuộc
sống và có thể hoàn thành tốt mọi bài tập có liên quan, giúp học sinh có thêm
hào hứng, hứng thú khi học tập để rồi ngày một yêu thích môn Hóa học hơn. Đây
cũng chính là một trong những yếu tố góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả giờ
lên lớp.
Để góp phần khắc phục được các khó khăn nêu trên, tôi đã chọn đề tài:
“Vận dụng dạy học tích hợp trong giảng dạy chủ đề: “Nước xung quanh
chúng ta”- môn hóa học lớp 8” nhằm mục đích nâng cao chất lượng hiệu quả
giảng dạy.
2. Mục đích của đề tài
1/35
Vận dụng dạy học tích hợp với chủ đề: “Nước xung quanh chúng ta”- môn Hóa học lớp 8
Nghiên cứu phương pháp dạy học theo chủ đề và vận dụng vào việc giảng
dạy chủ đề: :Nước xung quanh chúng ta” – môn hóa học lớp 8 nhằm tăng cường
sự tham gia của người học, hạn chế sự can thiệp và áp đặt của người dạy trong
quá trình học tập của học sinh.
3. Nhiệm vụ của đề tài
- Nghiên cứu cơ sở lý luận của phương pháp dạy học theo chủ đề.
- Xây dựng các tiến trình dạy học theo phương pháp dạy học theo chủ đề đối với
chủ đề “ Nước xung quanh chúng ta- môn hóa học lớp 8”.
- Tiến hành thực nghiệm sư phạm ở trường
4. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu.
- Nghiên cứu vận dụng dạy học tích hợp vào dạy chủ đề “Nước xung quanh
chúng ta” môn hoá học lớp 8.
- Học sinh lớp 8A, 8B tại đơn vị công tác.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Nghiên cứu lí luận:
+ Nghiên cứu lí luận dạy học về việc dạy học tích hợp.
+ Nghiên cứu sách giáo khoa Hóa học THCS.
+ Yêu cầu của các phương pháp dạy học.
- Nghiên cứu thực nghiệm:
+ Tiến hành soạn giảng giáo án và dạy thực nghiệm trên học sinh lớp 8-
Trường THCS Bồ Đề.
+ Phỏng vấn học sinh sau giờ học sử dụng dạy học tích hợp.
6. Thời gian nghiên cứu.
- Từ tháng 9/2014 – 3/2015
2/35
Vận dụng dạy học tích hợp với chủ đề: “Nước xung quanh chúng ta”- môn Hóa học lớp 8
PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
I. Cơ sở lí luận
1. Tổng quan về dạy học theo chủ đề
1.1. Khái niệm dạy học theo chủ đề
- Dạy học theo chủ đề là sự kết hợp giữa mô hình dạy học truyền thống và mô
hình dạy học hiện đại, nó là một trong nhiều chiến lược dạy học cụ thể hoá của
mô hình dạy-tự học và quan điểm “lấy người học làm trung tâm”. GV không dạy
học chỉ bằng cách truyền thụ tri thức mà chủ yếu là hướng dẫn học sinh tự lực
tìm kiếm thông tin, sử dụng kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ có ý nghĩa
thực tiễn.
- Dạy học theo chủ đề là một trong các mô hình dạy học có khả năng đáp ứng
được mục tiêu giáo dục của thời kì đổi mới. Mô hình dạy học mới này thay thế
cho mô hình dạy học truyền thống bằng việc chú trọng những nội dung học tập
có tính chất tổng quát, liên quan đến nhiều lĩnh vực, với trung tâm tập trung vào
học sinh và nội dung được tích hợp thành những chủ đề mang tính thực tiễn.
- Dạy học theo chủ đề ở cấp THCS là sự cố gắng tăng cường sự tích hợp kiến
thức, làm cho kiến thức có mối liên hệ mạng lưới nhiều chiều, là sự tích hợp vào
nội dung học những ứng dụng kỹ thuật và đời sống thông dụng làm cho nội
dung học có ý nghĩa hơn, hấp dẫn hơn.
1.2. Dạy học theo chủ đề và dạy học truyền thống .
a) Điểm tương đồng:
- Dạy học theo chủ đề và dạy học truyền thống vẫn coi trọng việc lĩnh hội một
nội dung kiến thức nền tảng, vì thế dạy học theo chủ đề là mô hình dạy học có
thể vận dụng vào thực tiễn hiện nay dễ dàng hơn các mô hình khác.
b) Điểm khác biệt:
Bảng 1.2. So sánh điểm khác biệt giữa dạy học truyền thống và dạy học theo chủ
đề.
Dạy học truyền thống
Dạy học theo chủ đề
1- Tiến trình học tập của Học sinh do 1- Các nhiệm vụ học tập được giao,
GV (SGK) áp đặt. (GV là trung tâm).
học sinh quyết định chiến lược học tập
với sự chủ động, hỗ trợ và hợp tác của
GV. (Học sinh là trung tâm).
2- Phù hợp với phong cách tư duy não 2- Phù hợp với nhiều phong cách học
trái: logic, tuần tự, chặt chẽ.
khác nhau do học sinh được quyết định
một phần chiến lược học tập.
3- Nếu thành công có thể góp phần đạt 3- Hướng đến các mục tiêu: phát triển
3/35
Vận dụng dạy học tích hợp với chủ đề: “Nước xung quanh chúng ta”- môn Hóa học lớp 8
đến nhiều mục tiêu của môn học: hiểu biết vượt khỏi khuôn khổ nội
chiếm lĩnh kiến thức mới, bồi dưỡng dung, hiểu biết tiến trình khoa học và
phương thức tư duy khoa học và rèn luyện các kỹ năng tiến trình khoa
phương pháp nhận thức khoa học.
học: quan sát, thu thập dữ liệu, xử lý,
suy luận và áp dụng thực tiễn.
4- Dạy theo từng bài theo một thời 4- Dạy theo một chủ đề thống nhất
lượng cố định dành cho từng bài.
được tổ chức lại theo hướng tích hợp
từ một phần chương trình học.
5- Kiến thức thu được chỉ có mối liên 5- Kiến thức thu được là các khái niệm
hệ tuyến tính một chiều theo sự thiết kế trong mối liên hệ mạng lưới với nhau.
chương trình học.
6- Trình độ nhận thức sau quá trình 6- Trình độ nhận thức có thể đạt được
học tập thường phát triển tuần tự và ở mức độ cao: phân tích, tổng hợp,
thường chỉ dừng lại ở mức độ hiểu, đánh giá ngay trong quá trình thực hiện
biết và vận dụng.
các nhiệm vụ học tập.
7- Kết thúc một chương, học sinh 7- Kết thúc một chủ đề, học sinh có
không có một tổng thể kiến thức mới một tổng thể kiến thức mới, tinh giản,
mà có kiến thức từng phần riêng biệt, chặt chẽ và khác với tổng thể nội dung
hoặc có hệ thống kiến thức liên hệ trong sách giáo khoa.
tuyến tính theo trật tự các bài học.
8- Kiến thức khá xa rời thực tiễn mà
8- Kiến thức gần gũi với thực tiễn mà
học sinh đang sống hơn do yêu cầu cập
người học đang sống do sự kém cập nhật thông tin khi thực hiện chủ đề.
nhật của nội dung trong SGK.
9- Kiến thức, kỹ năng sau khi học chỉ
giới hạn trong chương trình, nội dung
học.
9- Hiểu biết có được sau quá trình học
luôn vượt ra ngoài khuôn khổ nội dung
cần học do quá trình tìm kiếm và xử lý
thông tin ngoài nguồn tài liệu chính
thức của học sinh .
10- Không thể đạt tới nhiều mục tiêu
10- Đặt quan tâm và có thể hướng đến
nhân văn quan trọng: rèn luyện kỹ việc bồi dưỡng các kỹ năng sống: làm
năng
việc với thông tin, giao tiếp, hợp tác…
sống và làm việc, giao tiếp, hợp tác…
1.3. Các đặc trưng cơ bản của dạy học theo chủ đề
1.3.1. Mục tiêu của dạy học theo chủ đề.
Dạy học theo chủ đề cũng như các mô hình dạy học tích cực khác đều
nhằm đáp ứng những yêu cầu về đổi mới PPDH và qua đó cũng thực hiện đầy
4/35
Vận dụng dạy học tích hợp với chủ đề: “Nước xung quanh chúng ta”- môn Hóa học lớp 8
đủ các mục tiêu giáo dục môn học trong giai đoạn hiện nay. Ngoài ra cũng như
các chiến lược dạy học hiện đại khác, dạy học theo chủ đề còn đặt mối quan tâm
nhiều hơn đến sự phát triển của học sinh có các phong cách học tập khác nhau,
quan tâm đến sự chuẩn bị cho học sinh đương đầu một cách thành công với sự
phát triển không ngừng của thực tiễn. Do đó, dạy học chủ đề còn hướng đến các
mục tiêu tích cực khác:
- Phát triển hiểu biết về tiến trình khoa học và rèn luyện các kỹ năng của một
tiến trình khoa học.
- Phát triển tư duy bậc cao, nhằm phát triển khả năng suy luận, tổ chức kiến thức
và tiếp nhận thông tin một cách chọn lọc, có phê phán.
- Rèn luyện các kỹ năng sống và làm việc của con người trong thời đại ngày
nay: giao tiếp, hợp tác, quản lí, tự quyết định, tự đánh giá, tự điều chỉnh, …
- Chú trọng mục tiêu phát triển nhân cách đa dạng của cá nhân hơn là việc đạt
tới các mục tiêu chung, cứng nhắc, bắt buộc, khuôn mẫu, áp đặt.
1.3.2. Vai trò của GV
• Dạy: dạy cho mọi người biết cách tự học, tự nghiên cứu, tự đào tạo.
Trong dạy học theo chủ đề, GV tổ chức và hướng dẫn quá trình dạy- tự học.
Thầy không còn là nơi độc quyền cung cấp kiến thức cho người học mà thầy
luôn tạo ra cơ hội cho phép người học tự do theo đuổi những tư tưởng, khái
niệm, kỹ năng, dưới sự tư vấn của thầy và thầy là người luôn tin cậy và tôn trọng
họ, dạy họ cách tìm ra chân lí.
- Thầy không nhất thiết phải dạy toàn bộ nội dung trên lớp mà cố gắng khai thác
tối đa kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng sẵn có của học sinh, giúp họ tự mình lĩnh
hội kiến thức. Ngoài ra, GV trong chiến lược dạy học này không phải là người
quyết định toàn bộ chiến lược học tập của học sinh, vì nhiều nhiệm vụ học tập
được giao cho học sinh mà học sinh phải tự quyết định cách thức thực hiện
nhiệm vụ đó.
- Trong dạy học theo chủ đề, học sinh giữ vị trí trung tâm, nhưng không vì thế
mà vai trò của GV bị giảm sút, nó chỉ thay đổi ý nghĩa: GV trở thành người cộng
tác, tổ chức, hướng dẫn học sinh, là người trọng tài sáng suốt giúp học sinh xác
định được chân lí, phát triển nhân cách và biết mình phải làm gì và tự giải quyết
những vấn đề trong cuộc sống.
1.3.3. Vai trò của học sinh
• Học: tự học, tự nghiên cứu, tự đào tạo.
- Người học là một chủ thể tích cực, chủ động tự mình tìm ra kiến thức bằng
hành động của chính mình, tự thể hiện mình và hợp tác với các bạn, học bạn,
học thầy, học mọi người. Trong dạy học theo chủ đề cũng như các chiến lược
5/35
Vận dụng dạy học tích hợp với chủ đề: “Nước xung quanh chúng ta”- môn Hóa học lớp 8
dạy học tích cực khác, quan niệm “lấy người học làm trung tâm” không chỉ thể
hiện ở chỗ họ được quan tâm, giúp đỡ, được tạo mọi điều kiện thuận lợi cho việc
học tập, phát triển mà còn thể hiện ở chỗ: học sinh được quyết định một phần
(hay toàn bộ) chiến lược học tập, đồng thời học sinh cũng phải chịu trách nhiệm
một phần với kết quả học tập của mình (trách nhiệm với sự phát triển hiểu biết,
phát triển của chính mình).
II. Cơ sở thực tiễn
1. Đối với thế giới và ở nước ta
- Xu hướng tích hợp các môn khoa học tự nhiên trên thế giới.
- Thực tế giáo dục Việt Nam: quan điểm tích hợp đã được thể hiện trong một số
môn học ở bậc tiểu học từ thời Pháp thuộc và ngày nay vẫn được định hướng ở
nhiều cấp học.
- Chương trình Hóa học trong nhà trường THCS có nhiều tiềm năng, cơ hội để
xác định, xây dựng các nội dung, chủ đề tích hợp trong môn học hoặc với các
môn khoa học liên quan như Toán, Lý, Sinh Địa...
- Kinh nghiệm dạy học dự án là hình thức tích hợp liên môn ở một số nước trên
thế giới.
- Định hướng vận dụng quan điểm tích hợp trong giáo dục giai đoạn sau năm
2015 của bộ Giáo dục - Đào tạo.
2. Đối với Trường THCS (đơn vị công tác)
a. Thuận lợi:
- Nhà trường đã có đầy đủ trang thiết bị phục vụ cho nhu cầu soạn giảng bài
giảng điện tử của giáo viên. Máy tính ở phòng đa năng được nối mạng internet
đảm bảo nhu cầu tìm kiếm thông tin khi cần để hỗ trợ bài giảng.
- Nhà trường tổ chức các buổi tập huấn cho giáo viên về dạy học tích hợp.
b. Khó khăn:
Đa số hoc sinh ở trường THCS có các đặc điểm sau:
- Một số học sinh chưa thật sự chú trọng trong việc học tập của mình..
- Trình độ nhận thức của học sinh trong một khối- lớp không đồng đều.
- Một số gia đình chưa thật sự quan tâm đến việc học tập của con em mình.
- Chất lượng học sinh còn thấp nên làm giảm khả năng tiếp thu bài của các em.
- Nhất là đối với môn Hóa học : lý thuyết nhiều, khái niệm trừu tượng nhiều để
đối tượng học sinh ở đây nắm bắt là rất khó, để học sinh chú ý học thì cần làm
một cái gì đó mới mẻ, gây sự hứng thú học tập của học sinh , áp dụng phương
pháp dạy học tích hợp là một trong các cách tạo ra sự mới mẻ đó.
6/35
Vận dụng dạy học tích hợp với chủ đề: “Nước xung quanh chúng ta”- môn Hóa học lớp 8
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CỦA VIỆC DẠY HỌC TÍCH HỢP TRONG
MÔN HÓA HỌC HIỆN NAY
Hiện tại nền giáo dục của chúng ta vẫn chưa thoát khỏi nền giáo dục “ứng
thí” nên mục tiêu dạy và học môn Hóa học vẫn chưa định hướng đúng với vị trí
của nó, việc dạy môn này chủ yếu theo yêu cầu trước mắt của học sinh là để thi
tốt nghiệp, tuyển sinh vào đại học. Do vậy việc dạy học môn Hóa học mới dừng
lại ở mức trang bị kiến thức. Trong quá trình tìm hiểu, nghiên cứu và dạy học
thử nghiệm tích hợp liên môn cho môn Hóa học chúng tôi nhận thấy có những
thuận lợi và khó khăn nhất định.
1. Thuận lợi
Dạy học tích hợp liên môn trong dạy học Hóa học được hiểu là người
học có thể sử dụng kiến thức, kỹ năng của của nhiều môn học khác để giải quyết
các vấn đề đặt ra trong quá trình học tập bộ môn, quan điểm dạy học này hiện
nay cần được áp dụng ở nhiều cấp học. Thực hiện dạy học tích hợp liên môn sẽ
mang lại nhiều lợi ích trong việc hình thành và phát triển năng lực hành
động, năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh . Hóa học là môn khoa học ứng
dụng, thực nghiệm, là môn khoa học của sự sống, kiến thức của môn Hóa học
gắn liền với các yếu tố tự nhiên, xã hội… Trong dạy học môn Hóa học có thể
tích hợp giáo dục với nội dung như: giáo dục ý thức BVMT, giáo dục kỹ năng
sống… đặc biệt là những vấn đề mang tính thời sự như: sự biến đổi khí hậu toàn
cầu, sự ô nhiễm môi trường, sự cạn kiệt tài nguyên, sự già hóa dân số, hậu quả
của nó với việc giải quyết các vấn đề phúc lợi xã hội, vấn đề y tế và chăm sóc
sức khỏe…
Trong chương trình môn Hóa học ở trường THCS, học sinh có thể sử
dụng kiến thức ở nhiều môn học “liên quan” để giải quyết một số vấn đề: tích
hợp kiến thức môn Toán để hình thành kỹ năng tính toán, xử lý số liệu; môn
Sinh học để giải quyết về vấn đề liên quan đến sự sống; môn Hóa họcđể giải
quyết về đặc tính, tính chất Hóa họccủa các chất, các tia, vấn đề về năng lượng,
trao đổi vật chất hay để giải thích dễ dàng cơ chế tác động của các chất đến sự
sống; môn Địa lý để hiểu về các vấn đề về dân số, khí hậu giúp học sinh dễ dàng
giải thích cơ chế của sự thích nghi, tiến hóa, mối quan hệ giữa Hóa họcvà môi
trường; môn Văn học để đọc hiểu văn bản một cách chính xác và viết cho đúng
ngữ pháp; môn Tin để mô hình hóa các quá trình sinh học, các thí nghiệm …
Với những thuận lợi trên, chúng tôi nhận thấy so với các môn học trong
nhà trường hiện nay thì môn Hóa họccó nhiều cơ hội hơn trong việc xác định và
xây dựng các nội dung, chủ đề dạy học tích hợp liên môn, hay các chủ đề định
hướng phát triển năng lực học sinh .
7/35
Vận dụng dạy học tích hợp với chủ đề: “Nước xung quanh chúng ta”- môn Hóa học lớp 8
2. Khó khăn
* Từ phía đội ngũ giáo viên: Đội ngũ giáo viên hiện nay chủ yếu được đào
tạo theo chương trình sư phạm đơn môn, chưa được trang bị về cơ sở lý luận dạy
học tích hợp liên môn một cách chính thống, khoa học nên khi thực hiện thì
phần lớn là do giáo viên tự mày mò, tự tìm hiểu không tránh khỏi việc hiểu chưa
đúng, chưa đầy đủ về mục đích, ý nghĩa cũng như cách thức tổ chức dạy học
tích hợp liên môn. Phần lớn giáo viên đã quen với việc dạy học đơn môn là
chính nên giáo viên các môn “liên quan” ít có sự trao đổi chuyên môn do vậy
khi dạy học tích hợp liên môn chưa có sự thống nhất về nội dung, phương pháp,
thời gian tổ chức các nội dung, chủ đề dạy học tích hợp liên môn của các môn
“liên quan”; do chương trình giáo dục đã trải qua nhiều lần cải cách nên
nhiều giáo viên khác môn chưa thực sự nắm rõ về cấu trúc chương trình, chưa
cập nhật kịp thời những kiến thức mới và chưa được trang bị về “phương pháp
sư phạm” đặc trưng của các môn học “liên quan” nên cho dù đã xác định được
kiến thức, mức độ cần liên môn ở mỗi nội dung, chủ đề thì việc lựa chọn
phương pháp tổ chức đôi khi còn chưa phù hợp, thậm chí không mang lại hiệu
quả. Do đó khi tiến hành dạy học tích hợp liên môn kết quả đạt được mới ở mức
tích hợp; chưa tận dụng, phát huy được việc vận dụng kiến thức ở các môn “liên
quan” làm công cụ hỗ trợ cho quá trình dạy học bộ môn, chưa phát huy được sức
mạnh tổng hợp của các môn “liên quan” trong dạy học các chủ đề tích hợp liên
môn và cũng chưa thực sự giảm tải được…
* Từ phía các em học sinh: Qua thực tế giảng dạy các em học sinh ở
trường THCS của chúng tôi nhận thấy có thể do nhiều lí do khác nhau mà phần
lớn các em học môn Hóa học vẫn theo xu hướng học thụ động; các em không
tích cực, không chủ động cho việc chuẩn bị, tìm hiểu, khai thác kiến thức môn
học trong các giờ học; các em vẫn đang theo xu hướng học lệch của nền giáo
dục “ứng thí” hiện nay nên không tích cực hợp tác cho việc chuẩn bị giờ học
tích hợp liên môn hoặc không thể sử dụng kiến thức của các môn “liên quan”
như một công cụ để khai thác kiến thức mới ở môn Hóa học như: kỹ năng tính
toán chưa đủ để làm công cụ nhận thức và giải quyết nhiều kiến thức liên quan
đến môn Hóa học; hay kiến thức các môn Lý, Sinh của các em còn mờ nhạt,
không đủ để hiểu được cơ chế tác động của chúng đối với các cấp tổ chức sống;
hay ở các em còn thiếu kiến thức về thực tế và chưa có định hướng đúng đắn về
nghề nghiệp, ở các em vẫn nặng tư tưởng của trào lưu xã hội “không thích làm
thợ” nên khi giáo viên đã xây dựng các chủ đề định hướng phát triển năng lực ở
môn Hóa học thì số các em học sinh tích cực hợp tác là rất ít hoặc các em phân
phối thời gian học tập giữa các môn học, giữa thời gian tự học và học có hướng
8/35
Vận dụng dạy học tích hợp với chủ đề: “Nước xung quanh chúng ta”- môn Hóa học lớp 8
dẫn của thầy cô còn chưa hợp lí nên không có thời gian để chuẩn bị cho các hoạt
động học tập chủ đề của môn Hóa học.
* Từ phía chương trình sách giáo khoa của môn Hóa học hiện nay: Được
viết theo kiểu đơn môn nên đôi khi còn có sự chồng chéo, thiếu tính đồng bộ về
kiến thức giữa các môn học “liên quan”, giữa các cấp học, các lớp học, nên khi
tiến hành xác định được các nội dung tích hợp liên môn nhưng thực hiện không
có hiệu quả cao hoặc không thực hiện được.
9/35
Vận dụng dạy học tích hợp với chủ đề: “Nước xung quanh chúng ta”- môn Hóa học lớp 8
CHƯƠNG III: VẬN DỤNG DẠY HỌC TÍCH HỢP VỚI CHỦ ĐỀ:
“NƯỚC XUNG QUANH CHÚNG TA”- MÔN HÓA HỌC LỚP 8
1. Chọn nội dung có thể tổ chức theo dạy học theo chủ đề.
- Ở cấp THCS, môn Hóa học được chia thành các chủ đề lớn như: hóa đại cương
hóa vô cơ, hóa hữu cơ,… Trong đó nội dung đư ợc sắp xếp theo một trật tự
tuyến tính đảm bảo những nguyên tắc chung: tính hệ thống, tính khoa học, tính
sư phạm,… bỏ qua trật tự thời gian và tính cá nhân (tác giả) của kiến thức làm
cho hiệu quả học tập cao hơn. Tuy nhiên, xu hướng tích hợp ngày càng cao làm
cho chương trình, nội dung học và cách học của chúng ta ngày càng nặng tính lý
thuyết, hàn lâm và xa rời thực tiễn mà người học đang sống, xa rời nhu cầu của
đa số người học tạo nên áp lực ngày càng nặng nề, đồng thời nó còn tạo ra tiền
đề vững chắc cho sự duy trì kiểu dạy học truyền thống đang ngày tiến triển theo
hướng tiêu cực như hiện nay.
- Không phải tất cả nội dung trong chương trình học hiện nay của chúng ta đều
có thể phù hợp với kiểu dạy học chủ đề. Cách làm là tùy theo từng phần nội
dung, đối chiếu nó với mục tiêu của dạy học theo chủ đề, nếu có sự phù hợp thì
có thể tổ chức lại nội dung cho phù hợp với dạy học theo chủ đề.
- Khi xây dựng các chủ đề dạy học ta nên chọn các chủ đề có thể liên hệ với
thực tế chủ đề mở ra nhiều hướng tìm hiểu.
- Với môn hóa học THCS chúng ta có thể xây dựng một số chủ đề:
+ Nước xung quang chúng ta.
+ Hidro.
+ Oxi và cuộc sống của cháng ta.
+ Ô nhiễm môi trường không khí....
2. Tổ chức lại nội dung học phù hợp với dạy học theo chủ đề.
Dạy học theo chủ đề có mục tiêu quan trọng là hướng tới phát triển tư duy
bậc cao thể hiện ở việc yêu cầu học sinh trả lời những câu hỏi có mức độ khái
quát nhất định, mà để trả lời được những câu hỏi đó kiến thức phải được tổ chức
sao cho thuận lợi cho quá trình học tập. Việc tổ chức lại nội dung học có thể dẫn
đến sự xóa nhòa ranh giới giữa các bài trong chương trình học được biên soạn
như hiện nay.
Tổ chức lại nội dung học vấn phổ thông theo hướng tích hợp là yêu cầu
khách quan và hiện nay đã trở thành xu thế. Trong phạm vi một môn khoa học
như môn Hóa học chẳng hạn, tích hợp giúp tinh giản kiến thức, giúp cho kiến
thức có tính thực tiễn và tính công cụ mạnh hơn vì thế hữu dụng và vững chắc
hơn.
3. Xây dựng bộ câu hỏi định hướng.
10/35
Tải về để xem bản đầy đủ
35 trang
06/10/2024
160
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Vận dụng dạy học tích hợp với chủ đề “Nước xung quanh chúng ta” môn Hóa học Lớp 8", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_van_dung_day_hoc_tich_hop_voi_chu_de_nuoc_xung_quanh_ch.doc
