Giải pháp Quản lý cơ sở vật chất và công tác tài chính ở trường Trung học cơ sở
Các tài liệu quốc tế cũng như kinh nghiệm thực tiễn của các nhà trường THCS trong nước đã chỉ ra rằng: ở những nơi có chất lượng hiệu quả đào tạo tốt là những nơi có môi trường dạy học tốt và có nguồn tài chính tốt.
Môi trường dạy học tốt trước hết thể hiện ở cơ sở vật chất - sư phạm của nhà trường ngày càng được hoàn thiện.
Quản lý tài chính tốt trước hết thể hiện nhà trường có nguồn ngân sách kinh phí dồi dào và biết hướng nguồn ngân sách này vào các mục tiêu nâng cao chất lượng dạy học.
Môđun này trang bị cho người Hiệu trưởng các hiểu biết đúng đắn về hai nhân tố trên và kỹ năng quản lý chúng đúng luật pháp nhà nước, đạt yêu cầu giáo dục.
Môi trường dạy học tốt trước hết thể hiện ở cơ sở vật chất - sư phạm của nhà trường ngày càng được hoàn thiện.
Quản lý tài chính tốt trước hết thể hiện nhà trường có nguồn ngân sách kinh phí dồi dào và biết hướng nguồn ngân sách này vào các mục tiêu nâng cao chất lượng dạy học.
Môđun này trang bị cho người Hiệu trưởng các hiểu biết đúng đắn về hai nhân tố trên và kỹ năng quản lý chúng đúng luật pháp nhà nước, đạt yêu cầu giáo dục.
qu¶n lý c¬ së vËt chÊt vµ c«ng t¸c
tµi chÝnh ë tr-êng trung häc c¬ së
Giíi thiÖu:
M«®un nµy ngoµi phÇn giíi thiÖu ®Ò cËp vÊn ®Ò chung vµ chiÕn l-îc l·nh ®¹o ®¹i
c-¬ng sÏ cã c¸c phÇn:
PhÇn 1: Nh÷ng vÊn ®Ò tæng qu¸t HiÖu tr-ëng cÇn biÕt
PhÇn 2: C¸c kü n¨ng qu¶n lý c¬ së vËt chÊt tr-êng häc
PhÇn 3: C¸c kü n¨ng qu¶n lý c«ng t¸c tµi chÝnh tr-êng häc
PhÇn 4: Tæng kÕt m«®un
1. VÊn ®Ò chung
1.1. C¬ së
¤ng (bµ) lµ HiÖu tr-ëng mét tr-êng THCS, «ng (bµ) ®ång thêi lµ mét nhµ qu¶n lý thùc
thô. Tr¸ch nhiÖm cña «ng (bµ) lµ tæ chøc ®-îc qu¸ tr×nh d¹y häc - gi¸o dôc t¹o ra ®-îc "nh©n
c¸ch - søc lao ®éng" míi cho céng ®ång theo ®èi t-îng ng-êi häc mµ nhµ tr-êng ®ang phô
tr¸ch (thanh thiÕu niªn tõ 15 - 18 tuæi).
§Ó tiÕn hµnh ®-îc qu¸ tr×nh d¹y häc - gi¸o dôc nµy b×nh th-êng, «ng (bµ) cÇn ph¶i bao
qu¸t c¸c nh©n tè:
- Ch-¬ng tr×nh d¹y häc - gi¸o dôc
- §éi ngò gi¸o viªn, c«ng nh©n viªn
- §éi ngò ng-êi häc
- §iÒu kiÖn phôc vô cho viÖc d¹y häc
§iÒu kiÖn phôc vô cho viÖc d¹y häc mµ tµi liÖu nµy ®Ò cËp chÝnh lµ hai nh©n tè:
- C¬ së vËt chÊt
- Tµi chÝnh
Ch-¬ng tr×nh d¹y häc - gi¸o dôc ®-îc thÓ hiÖn th«ng qua ba nh©n tè:
Môc tiªu gi¸o dôc
(M)
Néi dung gi¸o dôc (N)
Ph-¬ng ph¸p gi¸o dôc (P)
§éi ngò gi¸o viªn vµ ®éi ngò ng-êi häc thÓ hiÖn qua hai nh©n tè - th-êng ®-îc gäi lµ
thµy - trß (Th - Tr).
§iÒu kiÖn d¹y häc: C¬ së vËt chÊt vµ tµi chÝnh tÝch hîp l¹i thÓ hiÖn qua nh©n tè §.
Tõ 6 nh©n tè M, N, P
Th, Tr, §
Cã thÓ minh häa qu¸ tr×nh d¹y häc - gi¸o dôc trong nhµ tr-êng trung häc c¬ së:
15
M
Th
Tr
N
P
§
"§" - nh©n tè ®iÒu kiÖn (c¬ së vËt chÊt vµ tµi chÝnh) cã vai trß lµ nh©n tè ph¸t n¨ng cho
qu¸ tr×nh d¹y häc - gi¸o dôc.
Trong ®iÒu kiÖn nhµ tr-êng hiÖn ®¹i (nhµ tr-êng trong nÒn kinh tÕ tri thøc), thiÕu "§iÒu
kiÖn" hoÆc "§iÒu kiÖn" kh«ng ®Çy ®ñ phiÕn diÖn th× kh«ng thÓ cã chÊt l-îng ®µo t¹o ®Ých thùc.
1.2. KÕt qu¶ mong ®îi
C¸c tµi liÖu quèc tÕ còng nh- kinh nghiÖm thùc tiÔn cña c¸c nhµ tr-êng THCS trong
n-íc ®· chØ ra r»ng: ë nh÷ng n¬i cã chÊt l-îng hiÖu qu¶ ®µo t¹o tèt lµ nh÷ng n¬i cã m«i
tr-êng d¹y häc tèt vµ cã nguån tµi chÝnh tèt.
M«i tr-êng d¹y häc tèt tr-íc hÕt thÓ hiÖn ë c¬ së vËt chÊt - s- ph¹m cña nhµ tr-êng
ngµy cµng ®-îc hoµn thiÖn.
Qu¶n lý tµi chÝnh tèt tr-íc hÕt thÓ hiÖn nhµ tr-êng cã nguån ng©n s¸ch kinh phÝ dåi
dµo vµ biÕt h-íng nguån ng©n s¸ch nµy vµo c¸c môc tiªu n©ng cao chÊt l-îng d¹y häc.
M«®un nµy trang bÞ cho ng-êi HiÖu tr-ëng c¸c hiÓu biÕt ®óng ®¾n vÒ hai nh©n tè trªn
vµ kü n¨ng qu¶n lý chóng ®óng luËt ph¸p nhµ n-íc, ®¹t yªu cÇu gi¸o dôc.
1.3. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ - tù ®¸nh gi¸
ë cuèi m«®un nµy cã nªu ra ho¹t ®éng tæng kÕt víi gîi ý ®Ó HiÖu tr-ëng sau khi ®-îc trang bÞ
kiÕn thøc sÏ thùc hiÖn ®-îc viÖc ph©n tÝch "SWOT" (®iÓm m¹nh - ®iÓm yÕu, thuËn lîi - khã kh¨n) ®èi
víi mét sè khÝa c¹nh vÒ c«ng t¸c qu¶n lý c¬ së vËt chÊt vµ tµi chÝnh trong nhµ tr-êng cña m×nh.
1.4. B¸o c¸o kÕt qu¶
B¸o c¸o kÕt qu¶ cña m«®un nµy ®-îc thùc hiÖn b»ng c¸ch ng-êi HiÖu tr-ëng v¹ch ra
mét kÕ ho¹ch hµnh ®éng (v¾n t¾t) nh»m hoµn thiÖn sù qu¶n lý c¬ së vËt chÊt vµ tµi chÝnh cña
nhµ tr-êng m×nh trªn c¬ së b¸m s¸t vµo ph©n tÝch "SWOT" ®· nªu ra ë môc 1.3.
16
2. chiÕn l-îc hµnh ®éng
M«®un nµy ®-îc chia thµnh mét sè phÇn. Chóng võa liªn hÖ víi nhau, võa cã s¾c th¸i
riªng, ®Æc biÖt víi phÇn 2, phÇn 3.
PhÇn 1: Nªu tiÕp cËn tæng hîp ®èi víi hai nh©n tè c¬ së vËt chÊt, tµi chÝnh trong qu¸
tr×nh ®µo t¹o.
PhÇn 2: Nªu nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu qu¶n lý c¬ së vËt chÊt cña nhµ tr-êng.
PhÇn 3: Nªu nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu qu¶n lý c«ng t¸c tµi chÝnh nhµ tr-êng.
2.1. §èi víi c«ng t¸c tµi chÝnh cña nhµ tr-êng THCS
HiÖu tr-ëng ph¶i trùc tiÕp phô tr¸ch c«ng t¸c nµy (chñ tµi kho¶n); gióp viÖc cho HiÖu
tr-ëng th-êng cã ng-êi trî lý lµ c¸n bé kÕ to¸n vµ thñ quÜ.
HiÖu tr-ëng ph¶i chØ ®¹o sao cho c¸c c¸n bé nµy biÕt c¸ch gi÷ tiÒn vµ tiªu tiÒn ®óng
víi chÝnh s¸ch nhµ n-íc ban hµnh, song ph¶i lµm cho ®ång tiÒn thµnh ®éng lùc thóc ®Èy viÖc
thùc hiÖn môc tiªu cña qu¸ tr×nh ®µo t¹o, chø kh«ng ph¶i kiÒm chÕ qu¸ tr×nh ®µo t¹o (gi÷ tiÒn
l¹i kh«ng tiªu hoÆc tiªu sai môc ®Ých).
2.2. §èi víi vÊn ®Ò c¬ së vËt chÊt s- ph¹m
Th-êng HiÖu tr-ëng kh«ng n¾m trùc tiÕp mµ giao cho mét Phã hiÖu tr-ëng phô tr¸ch.
Th«ng qua ng-êi nµy HiÖu tr-ëng chØ ®¹o cho nh©n tè c¬ së vËt chÊt tÝch cùc thóc ®Èy viÖc
thùc hiÖn môc tiªu cña qu¸ tr×nh ®µo t¹o.
HiÖu tr-ëng ph¶i gióp cho ng-êi Phã hiÖu tr-ëng phô tr¸ch t¸c nµy qu¸n triÖt ®-îc
môc tiªu chiÕn l-îc ph¸t triÓn nhµ tr-êng, lËp ®-îc kÕ ho¹ch c¬ së vËt chÊt (n¨m häc, häc kú)
phôc vô cho môc tiªu chiÕn l-îc tæng thÓ ph¸t triÓn nhµ tr-êng.
HiÖu tr-ëng chØ ®¹o cho Phã hiÖu tr-ëng phô tr¸ch c«ng t¸c nµy vµ c¸c ng-êi liªn quan
(tæ tr-ëng chuyªn m«n, gi¸o viªn, nh©n viªn thÝ nghiÖm, b¶o vÖ) sö dông tèt c¬ së vËt chÊt nhµ
tr-êng vµo môc tiªu ph¸t triÓn nh©n c¸ch häc sinh.
HiÖu tr-ëng chØ ®¹o cho toµn tr-êng (gi¸o viªn, c«ng nh©n viªn, häc sinh) biÕt lµm
c«ng t¸c x· héi ho¸ gi¸o dôc huy ®éng sù hç trî cña céng ®ång ph¸t triÓn ®-îc kh¶ n¨ng, tiÒm
n¨ng c¬ së vËt chÊt s- ph¹m cña nhµ tr-êng.
17
PhÇn 1
nh÷ng vÊn ®Ò tæng qu¸t hiÖu tr-ëng cÇn biÕt
Lµ ng-êi qu¶n lý nhµ tr-êng «ng (bµ) võa ph¶i cã t- duy vÒ gi¸o dôc häc, võa ph¶i cã
t- duy vÒ qu¶n lý gi¸o dôc.
¤ng (bµ) võa lµ thñ tr-ëng mét c¬ quan, võa lµ nhµ gi¸o dôc.
Ho¹t ®éng 1:
Xin «ng (bµ) m« t¶ l¹i c¸c chøc n¨ng chñ yÕu cña m×nh ®èi víi c«ng viÖc qu¶n lý nhµ tr-êng.
L-u ý ho¹t ®éng nµy nh»m gióp «ng (bµ) cã c¸i nh×n bao qu¸t vÒ toµn bé c«ng viÖc cña
m×nh ®Ó cã thÓ tæ chøc qu¸ tr×nh d¹y häc - gi¸o dôc ®¶m b¶o tÝnh tæng thÓ toµn vÑn trong ®éng
th¸i ph¸t triÓn cña qu¸ tr×nh nµy.
Gîi ý: M-êi chøc n¨ng chñ yÕu cña ng-êi HiÖu tr-ëng
(i)
Ng-êi x©y dùng tÇm nh×n ph¸t triÓn nhµ tr-êng
Ng-êi chØ ®¹o thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh d¹y häc
(ii)
(iii) Chuyªn gia ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ d¹y häc gi¸o viªn - häc sinh
(iv)
(v)
Ng-êi chÊp hµnh chØ thÞ cña cÊp trªn
Ng-êi liªn hÖ chñ yÕu víi céng ®ång
(vi)
Chuyªn gia quan hÖ c«ng chóng (PR) trong ®êi sèng nhµ tr-êng
(vii) Ng-êi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ng©n s¸ch nhµ tr-êng
(viii) Ng-êi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¬ së vËt chÊt, thiÕt bÞ d¹y häc cña nhµ tr-êng.
(ix)
(x)
Ng-êi qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng ngoµi giê lªn líp - ho¹t ®éng ngo¹i kho¸ cña nhµ tr-êng.
Chuyªn gia gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn luËt ph¸p, hiÖn thùc c¸c s¸ng kiÕn cña nhµ tr-êng.
Ho¹t ®éng 2:
Trong 10 chøc n¨ng mµ «ng (bµ) võa viÕt ra hoÆc «ng (bµ) ®-îc tãm t¾t qua b¶n gîi ý,
xin «ng (bµ) g¹ch ch©n hai chøc n¨ng mµ chñ ®Ò cña m«®un nµy ®Ò cËp.
¤ng (bµ) cã thÓ m« h×nh ho¸ mèi liªn kÕt t-¬ng t¸c cña n¨m nh©n tè:
(i)
Ch-¬ng tr×nh
Ng-êi d¹y
(ii)
(iii) Ng-êi häc
(iv)
(v)
C¬ së vËt chÊt nhµ tr-êng
VÊn ®Ò tµi chÝnh cña nhµ tr-êng
Gîi ý:
18
Ch-¬ng
tr×nh
Ng-êi
häc
Ng-êi
d¹y
Nhµ tr-êng
Tµi
chÝnh
C¬ së vËt
chÊt
¤ng (bµ) cã ®ång ý quan ®iÓm sau:
NÕu coi "Ch-¬ng tr×nh" lµ kÕt cÊu tinh thÇn cña nhµ tr-êng th× c¬ së vËt chÊt vµ tµi
chÝnh lµ kÕt cÊu vËt chÊt cña nhµ tr-êng. Tõ hai kÕt cÊu nµy mµ "Thµy - Trß", hai lùc l-îng
chñ ®¹o cña nhµ tr-êng, thùc hiÖn ®-îc sø mÖnh cña nhµ tr-êng: §µo t¹o "Nh©n c¸ch - Søc lao
®éng" míi cho céng ®ång.
*/ NÕu «ng (bµ) ®ång ý xin cho biÕt lý do
*/ NÕu «ng (bµ) kh«ng ®ång ý xin cho biÕt lý do
*/ NÕu «ng (bµ) cã ý kiÕn kh¸c, xin viÕt quan ®iÓm cña m×nh
Ho¹t ®éng 3:
¤ng (bµ) h·y t×m hiÓu xem trong LuËt Gi¸o dôc vµ c¸c v¨n b¶n chñ ®¹o cña Bé vÒ nhµ
tr-êng THCS cã nh÷ng néi dung nµo ®Ò cËp vÊn ®Ò qu¶n lý c¬ së vËt chÊt vµ tµi chÝnh.
Gîi ý:
a/ LuËt Gi¸o dôc nãi vÒ tr¸ch nhiÖm cña nhµ tr-êng qu¶n lý c¬ së vËt chÊt, tµi chÝnh.
LuËt Gi¸o dôc (2005) ®· nhÊn m¹nh tr¸ch nhiÖm cña nhµ tr-êng trong viÖc qu¶n lý tµi
chÝnh vµ c¬ së vËt chÊt.
Môc 4 vµ môc 5 ®iÒu 58 ghi râ tr¸ch nhiÖm cña nhµ tr-êng:
- Huy ®éng qu¶n lý sö dông c¸c nguån lùc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
- X©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt theo yªu cÇu chuÈn ho¸ hiÖn ®¹i ho¸.
19
b/ §iÒu lÖ: §iÒu 25, môc 2 "Tr-êng trung häc sö dông c¸c thiÕt bÞ d¹y häc theo c¸c
danh môc do Bé Gi¸o dôc §µo t¹o qui ®Þnh".
c/ "Nhµ tr-êng THCS muèn ®¹t chuÈn quèc gia" ph¶i cã c¸c ®iÒu kiÖn sau vÒ c¬ së vËt chÊt.
Tiªu chÝ 4 cña ®iÒu 8 ghi râ:
a- Khu«n viªn nhµ tr-êng lµ mét khu riªng biÖt, cã t-êng rµo, cæng tr-êng, biÓn
tr-êng, tÊt c¶ c¸c khu trong nhµ tr-êng ®-îc bè trÝ hîp lý, lu«n s¹ch ®Ñp.
b- C¬ cÊu c¸c khèi c«ng tr×nh gåm:
b.1. Khu phßng häc, phßng thùc h×nh bé m«n
§ñ sè phßng häc cho c¸c líp häc mét ca; phßng häc tho¸ng m¸t ®ñ ¸nh s¸ng, bµn ghÕ
häc sinh, bµn ghÕ gi¸o viªn, b¶ng ®óng quy c¸ch hiÖn hµnh.
- Cã phßng thÝ nghiÖm, c¸c phßng thùc hµnh bé m«n VËt lý, Sinh häc, Ho¸ häc, phßng
Tin häc ®-îc trang thiÕt bÞ theo quy ®Þnh t¹o ban hµnh.
- Cã phßng häc tiÕng, phßng nghe nh×n.
b.2. Khu phôc vô häc tËp
- Cã phßng häc tiÕng, phßng nghe nh×n.
- Cã th- viÖn ®óng theo tiªu chuÈn quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña th-
viÖn tr-êng häc, phßng truyÒn thèng, khu luyÖn tËp thÓ dôc thÓ thao, phßng lµm viÖc cña C«ng
®oµn gi¸o dôc, phßng ho¹t ®éng cña §oµn Thanh niªn Céng s¶n Hå ChÝ Minh, §éi ThiÕu niªn
tiÒn phong Hå ChÝ Minh.
b.3. Khu hµnh chÝnh - qu¶n trÞ:
Cã phßng lµm viÖc cña HiÖu tr-ëng, phßng lµm viÖc cña c¸c Phã HiÖu tr-ëng, v¨n
phßng nhµ tr-êng, phßng häp gi¸o viªn, kho, phßng th-êng trùc.
b.4. Khu s©n ch¬i s¹ch, ®¶m b¶o vÖ sinh vµ cã c©y bãng m¸t.
b.5. Khu vÖ sinh ®-îc bè trÝ hîp lý riªng cho gi¸o viªn, cho häc sinh nam, häc sinh
n÷, kh«ng lµm « nhiÔm m«i tr-êng ë trong vµ ngoµi nhµ tr-êng.
b.6. Cã khu ®Ó xe riªng cho gi¸o viªn, cho tõng líp trong khu«n viªn nhµ tr-êng, ®¶m
b¶o trËt tù, an toµn.
b.7. Cã ®ñ n-íc s¹ch cho c¸c ho¹t ®éng d¹y – häc, c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc vµ n-íc sö
dông cho gi¸o viªn, häc sinh; cã hÖ thèng tho¸t n-íc hîp vÖ sinh...
20
PhÇn 2
kü n¨ng qu¶n lý c¬ së vËt chÊt tr-êng häc
2.1. C¬ së vËt chÊt tr-êng cã thÓ chia thµnh hai nhãm lín.
Nhãm thø nhÊt lµ tr-êng së g¾n liÒn víi ®Êt. Nhãm thø hai lµ thiÕt bÞ d¹y häc. Kü n¨ng
qu¶n lý thiÕt bÞ d¹y häc ph¶i l-u ý c¸c vÊn ®Ò sau:
Ho¹t ®éng 4:
¤ng (bµ) h·y thùc hiÖn mét ph©n lo¹i kh¸i qu¸t vÒ c¸c nhãm thiÕt bÞ d¹y häc trong nhµ
tr-êng mµ «ng (bµ) víi chøc tr¸ch HiÖu tr-ëng cÇn ph¶i bao qu¸t.
Gîi ý: Cã thÓ ph©n lo¹i thµnh bèn nhãm sau ®©y:
Nhãm 1: Nhãm c¸c thiÕt bÞ tham gia vµo c¸c bµi thÝ nghiÖm thùc hµnh
Nhãm 2: Nhãm c¸c thiÕt bÞ phôc vô gi¸o viªn ®æi míi ph-¬ng ph¸p d¹y häc.
Nhãm 3: Nhãm c¸c thiÕt bÞ phôc vô c«ng t¸c h-íng nghiÖp d¹y nghÒ kü thuËt cho häc sinh.
Nhãm 4: Nhãm c¸c thiÕt bÞ dïng chung cho toµn tr-êng, thiÕt bÞ phôc vô ho¹t ®éng,
v¨n nghÖ, thÓ thao.
Tõng nhãm trªn l¹i chi tiÕt ra, thÝ dô nhãm 1 bao gåm:
- ThiÕt bÞ m«n vËt lý vµ c«ng nghÖ
- ThiÕt bÞ m«n ho¸ häc vµ sinh häc
- ThiÕt bÞ d¹y c¸c m«n thÓ dôc, ©m nh¹c, mü thuËt
- ThiÕt bÞ d¹y c¸c m«n x· héi
- ThiÕt bÞ d¹y häc m«n to¸n, tin häc, phßng häc ®a n¨ng ...
2.2. C¸c nguyªn t¾c vµ gi¶I ph¸p qu¶n lý thiÕt bÞ d¹þ häc.
Theo ý «ng (bµ), ng-êi HiÖu tr-ëng tr-êng THCS cÇn tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c vµ thùc
hiÖn c¸c gi¶i ph¸p g× ®èi víi viÖc qu¶n lý thiÕt bÞ d¹y häc ®Ó n©ng cao chÊt l-îng hiÖu qu¶ ®µo
t¹o.
(1). C¸c nguyªn t¾c
* Nguyªn t¾c vÒ tÝnh môc ®Ých
Khi sö dông mét thiÕt bÞ d¹y häc nµo ®ã ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc nhiÖm vô cña nã theo
ch-¬ng tr×nh ®ang häc… NÕu thiÕt bÞ d¹y häc kh«ng cã nhiÖm vô râ rµng ®èi víi bµi häc, ®èi
víi ch-êng tr×nh d¹y häc ®ang ®Æt ra trong nhµ tr-êng th× kh«ng nªn sö dông nã, v× ®iÒu ®ã sÏ
®em l¹i c¸c hËu qu¶ tiªu cùc vÒ mÆt
sù ph¹m
* Nguyªn t¾c vÒ tÝnh phï hîp
Mçi thiÕt bÞ d¹y häc cã mét vÞ trÝ x¸c ®Þnh theo néi dung bµi häc. Ng-êi gi¸o viªn ph¶i
x¸c ®Þnh ph-¬ng ph¸p sö dông thiÕt bÞ ®ã cho phï hîp víi tiÕn tr×nh bµi häc.
Sö dông c¸c thiÕt bÞ d¹y häc ph¶i ®óng lóc, ®óng chç vµ ®ñ c-êng ®é.
21
* Nguyªn t¾c vÒ tÝnh kÕ thõa vµ ph¸t triÓn:
Hoµn c¶nh ®Êt n-íc cßn nghÌo, kh«ng dÔ dµng mçi lóc cã ngay c¸c nguån tµi chÝnh dù
dËt ®Ó trang bÞ ®ñ c¸c thiÕt bÞ d¹y häc; l¹i cµng kh«ng dÔ dµng ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ mçi lo¹i thiÕt bÞ
nµy. C¸c nhµ tr-êng cÇn cã sù tæng rµ so¸t thiÕt bÞ d¹y häc cña tr-êng m×nh, thanh lý nh÷ng
c¸i ®· qu¸ cò, qu¸ r¸ch háng, qu¸ l¹c hËu, nh-ng ®ång thêi ph¶i biÕt söa ch÷a n©ng cÊp nh÷ng
c¸i ®ang cßn cã thÓ sö dông ®-îc ph¸t triÓn nã phï hîp víi kÕ ho¹ch ®µo t¹o cña tr-êng.
Song song víi qu¸ tr×nh nµy, c¸c nhµ tr-êng cÇn tÝch cùc khai th¸c c¸c nguån vèn cã
thÓ cã ®-îc ®Ó tõng b-íc hiÖn ®¹i ho¸ c¸c thiÕt bÞ d¹y häc.
C¸c thiÕt bÞ d¹y häc ph¶i phôc vô cho môc tiªu ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña ng-êi häc,
lµm cho kh©u häc vµ thùc hµnh g¾n bã víi nhau.
ThiÕt bÞ d¹y häc trong nhµ tr-êng kh«ng chØ phôc vô cho qu¸ tr×nh ®µo t¹o néi bé cña nhµ
tr-êng. Nã cßn ph¶i ®-îc ph¸t huy ¶nh h-ëng tíi c¸c nhµ tr-êng trong ®êi sèng céng ®ång.
* Nguyªn t¾c tu©n thñ chu tr×nh qu¶n lý:
ViÖc sö dông thiÕt bÞ d¹y häc trong c¸c nhµ tr-êng kh«ng chØ lµ c«ng viÖc riªng cña
gi¸o viªn. Nã g¾n víi c¸c kh©u cung cÊp b¶o qu¶n, víi c¸c kÕ ho¹ch, dù to¸n thanh lý, nã liªn
quan ®Õn ng-êi qu¶n lý nhµ tr-êng, nhµ s¶n xuÊt, nhµ cung cÊp.
Sö dông thiÕt bÞ d¹y häc trong c¸c tr-êng ph¶i tu©n thñ theo c¸c b-íc:
- KÕ ho¹ch ho¸.
- Tæ chøc thùc hiÖn.
- §iÒu hµnh.
- KiÓm tra gi¸m s¸t, ®iÒu chØnh ph©n tÝch, tæng kÕt, rót kinh nghiÖm.
(2). C¸c gi¶i ph¸p
C¸c gi¶i ph¸p sau ®©y ®-îc xem xÐt vµ tiÕn hµnh mét c¸ch ®ång bé ®èi víi vÊn ®Ò sö
dông thiÕt bÞ d¹y häc trong c¸c tr-êng nh»m n©ng cao ®-îc hiÖu qu¶ ®µo t¹o trong t×nh h×nh
hiÖn nay.
- Gi¶i ph¸p vÒ viÖc n©ng cao nhËn thøc ®èi víi viÖc sö dông thiÕt bÞ d¹y häc.
- Gi¶i ph¸p vÒ viÖc tæ chøc sö dông thiÕt bÞ d¹y häc tu©n theo c¸c yªu cÇu cña ch-¬ng
tr×nh kÕ ho¹ch ®µo t¹o.
- Gi¶i ph¸p vÒ viÖc cung øng kÞp thêi thiÕt bÞ d¹y häc cho c¸c nhµ tr-êng, ®¸p øng c¸c
nhu cÇu ®Æt ra.
- Gi¶i ph¸p vÒ c«ng t¸c ®µo t¹o nh©n viªn chuyªn m«n phô tr¸ch vÊn ®Ò thiÕt bÞ d¹y
häc trong c¸c tr-êng.
- Gi¶i ph¸p vÒ viÖc x©y dùng m«i tr-êng s- ph¹m, ®¶m b¶o sù thuËn lîi cho viÖc sö
dông thiÕt bÞ d¹y häc.
Gi¶i ph¸p thø nhÊt: N©ng cao nhËn thøc ®èi víi viÖc sö dông thiÕt bÞ d¹y häc.
Mét thãi quen ®· trë thµnh cè h÷u lµ nhiÒu ng-êi qu¶n lý, nhiÒu gi¸o viªn vÉn xem
th-êng t¸c dông cña thiÕt bÞ d¹y häc.
22
N©ng cao nhËn thøc cho gi¸o viªn vÒ viÖc sö dông thiÕt bÞ d¹y häc nh»m gióp hä ý
thøc ®-îc sù cÇn thiÕt vµ cã nhu cÇu sö dông th-êng xuyªn c¸c thiÕt bÞ nµy, ph¸t huy hiÖu qu¶
sö dông chóng trong c¸c giê häc lµ ®iÒu thiÕt yÕu.
§Ó n©ng cao ®-îc nhËn thøc cho gi¸o viªn cÇn ph¶i thùc hiÖn ®-îc nh÷ng c«ng viÖc
sau ®©y:
- KÞp thêi giíi thiÖu ®-îc c¸c danh môc, c¸c thiÕt bÞ d¹y häc mµ nhµ s¶n xuÊt, nhµ
cung cÊp ®ang cã.
- TËp huÊn c¸c ph-¬ng ph¸p d¹y häc c¶i tiÕn cã kÕt qu¶ trong ®ã ph¶i sö dông thiÕt bÞ
d¹y häc.
- BiÓu hiÖn c¸c tÝnh n¨ng ®-a l¹i hiÖu qu¶ d¹y häc ®èi víi c¸c thiÕt bÞ d¹y häc ®ang cã.
- Cã nh÷ng quy ®Þnh trong c¸c nhµ tr-êng võa b¾t buéc, võa khÝch lÖ gi¸o viªn ph¶i sö
dông thiÕt bÞ d¹y häc trong c¸c giê lªn líp.
- Tæ chøc th-êng xuyªn c¸c héi th¶o, héi nghÞ trao ®æi kinh nghiÖm vÒ sö dông thiÕt bÞ
d¹y häc ®em l¹i hiÓu qu¶ d¹y häc.
- Tæ chøc cho gi¸o viªn tham kh¶o n¬i s¶n xuÊt, n¬i cung cÊp thiÕt bÞ d¹y häc hoÆc tæ
chøc cho nhµ s¶n xuÊt, cung cÊp thiÕt bÞ d¹y häc ®em c¸c thiÕt bÞ d¹y häc ®Õn chµo hµng giíi
thiÖu víi nhµ tr-êng.
§©y lµ nh÷ng c«ng viÖc mµ ng-êi qu¶n lý mçi nhµ tr-êng t¸c ®éng ®Õn gi¸o viªn. §Õn
l-ît m×nh chÝnh hä ph¶i ®-îc cÊp qu¶n lý hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n tæ chøc tham quan c¸c
tr-êng kh¸c vÒ thµnh qu¶ do t¨ng c-êng sö dông thiÕt bÞ d¹y häc vµo viÖc d¹y häc.
Gi¶i ph¸p thø hai:Tæ chøc sö dông thiÕt bÞ d¹y häc tu©n thñ c¸c yªu cÇu chung: tõ kÕ
ho¹ch ®µo t¹o chung cña tr-êng ®Õn c¸c kÕ ho¹ch ph©n theo tæ chuyªn m«n.
Tæ chuyªn m«n lËp kÕ ho¹ch d¹y häc th× nhÊt thiÕt trong kÕ ho¹ch nµy ph¶i cã môc ®Ó
xuÊt c¸c thiÕt bÞ d¹y häc cÇn sö dông. Tæng hîp c¸c kÕ ho¹ch bé phËn nµy nhµ tr-êng lËp kÕ
ho¹ch chung vÒ thiÕt bÞ d¹y häc cña toµn tr-êng.
Víi quy tr×nh kÕ ho¹ch nµy mçi tæ chuyªn m«n l¹i quy ®Þnh cho gi¸o viªn khi lªn kÕ
ho¹ch bµi gi¶ng ®èi víi mçi chuyªn ®Ò m×nh phô tr¸ch ph¶i cã kÕ ho¹ch vÒ thiÕt bÞ d¹y häc
phôc vô cho bµi gi¶ng ®ã.
KÕ ho¹ch nµy ph¶i nªu ra ®-îc:
- SÏ sö dông thiÕt bÞ d¹y häc g× vµo chñ ®Ò nµo cña bµi gi¶ng.
- ThiÕt bÞ d¹y häc ®ã sÏ khai th¸c ë ®©u? (trong phßng thÝ nghiÖm, phßng bé m«n cña
tr-êng, hay tù t¹o ra ).
- Nh÷ng kiÕn nghÞ, nh÷ng ®Ò xuÊt víi nhµ tr-êng vÒ thiÕt bÞ day häc cho bé m«n m×nh,
cho c¸c bµi gi¶ng ®-îc ph©n c«ng.
KÕ ho¹ch nµy cÇn lµm cã thùc chÊt, kh«ng lµm h×nh thøc chiÕu lÖ.
ViÖc sö dông thiÕt bÞ d¹y häc nh- ®· nªu ë phÇn nguyªn t¾c ph¶i ®óng môc ®Þch cña
bµi gi¶ng, cña m«n häc, kh«ng ®-îc l¹m dông.
23
Gi¶i ph¸p thø ba: Cung øng kÞp thêi thiÕt bÞ d¹y häc
ThiÕt bÞ d¹y häc trong c¸c nhµ tr-êng hiÖn nay võa thiÕu, võa kh«ng ®¶m b¶o chÊt
l-îng (l¹c hËu), võa kh«ng ®ång bé vÒ c¬ cÊu chñng lo¹i.
Cßn cã mét kho¶ng c¸ch gi÷a nh÷ng ng-êi cÊp ph¸t vèn cho c¸c nhµ tr-êng, cÊp qu¶n
lý c¸c nhµ tr-êng vµ c¸c nhµ cung cÊp thiÕt bÞ d¹y häc. Th-êng th× c¸c nhµ tr-êng thiÕu vèn
trang bÞ thiÕt bÞ d¹y häc theo quy ®Þnh ®µo t¹o. Khi cÊp ph¸t vèn th-êng cÊp kh«ng kÞp thêi.
Cã khi vèn dån vµo dÞp cuèi n¨m míi cÊp ph¸t mµ lóc ®ã n¬i nhËn - c¸c nhµ tr-êng - l¹i
kh«ng t×m ra hµng: thiÕt bÞ d¹y häc cÇn mua.
§Ó kh¾c phôc sù bÊt cËp nµy ph¶i thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc sau:
- Dù to¸n vÒ nhu cÇu trang thiÕt bÞ d¹y häc cña mçi nhµ tr-êng khi ®· ®-îc cÊp trªn
duyÖt th× ng-êi cÊp ph¸t vèn ph¶i cung cÊp vèn mét c¸ch kÞp thêi.
- C¸c nhµ tr-ëng ph¶i tu©n thñ ®óng c¸c yªu cÇu vÒ qu¶n lý tµi chÝnh ®èi víi thiÕt bÞ
d¹y häc: Sö dông vèn cÊp ph¸t ®óng môc ®Þch, mua ®óng chñng lo¹i, tu©n thñ c¸c yªu cÇu tµi
chÝnh: Khi sö dông nguån vèn ph¶i tuÇn thñ c¸c thñ tôc chän ng-êi cung cÊp mét c¸ch kh¸ch
quan, ph¶i theo ®óng quy tr×nh vÒ ®Êu thÇu mua s¾m thiÕt bÞ*).
C¸c nhµ tr-êng cßn ph¶i t¨ng c¸c nguån vèn tù co do lao ®éng s¶n xuÊt, do nghiªn cøu
khoa häc ®Ó t¸i trang bÞ c¸c thiÕt bÞ d¹y häc.
C¸c nhµ cung cÊp thiÕt bÞ d¹y häc cho c¸c tr-êng ph¶i cã chÕ ®é khÝch lÖ: s½n sµng
cung cÊp thiÕt bÞ cho nhµ tr-êng, khi nhµ tr-êng cßn thiÕu vèn chi tr¶. Hä ph¶i lµ cÇu nèi cho
hai kh©u s¶n xuÊt vµ kh©u sö dông t-¬ng hîp nhau: Ng-êi s¶n xuÊt thiÕt bÞ d¹y häc chØ s¶n
xuÊt c¸i mµ c¸c tr-êng ®ang cÇn, cã thÓ øng vèn cho c¸c nghiªn cøu s¶n xuÊt thiÕt bÞ d¹y häc
míi mµ c¸c tr-êng cã nhu cÇu trong c¸c môc tiªu ®Æc biÖt.
Gi¶i ph¸p thø t-: §µo t¹o nh©n viªn chuyªn m«n (hiÖn nay ®-îc gäi lµ c¸n bé thiÕt bÞ
d¹y häc) phô tr¸ch vÊn ®Ò thiÕt bÞ d¹y häc cho c¸c nhµ tr-êng.
VÊn ®Ò cung cÊp ®ñ c¸c nh©n viªn chuyªn m«n phô tr¸ch thiÕt bÞ d¹y häc c¸c tr-êng
®ang lµ ®iÒu bøc xóc.
ThiÕu hä khiÕn cho c«ng t¸c thiÕt bÞ d¹y häc cã nhiÒu yÕu kÐm l¹i bÞ sö dông l·ng phÝ
hoÆc hao hôt ®i.
*)
Ng-êi qu¶n lý nhµ tr-êng ph¶i thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh vÒ ®Êu thÇu mµ LuËt ®Êu thÇu ®· ban
hµnh nh-:
(I) X¸c ®Þnh môc tiªu cÇn mua s¾m.
(II) X©y dùng kÕ ho¹ch ®Êu thÇu.
(III) X©y dùng hå s¬ mêi thÇu
(IV) Tæ chøc ®Êu thÇu
(V) B¸o c¸o xÐt thÇu
(VI) Th«ng b¸o kÕt qu¶ ®Êu thÇu.
(VII) NghiÖm thu bµn giao thiÕt bÞ: Xem xÐt toµn diÖn c¸c khÝa c¹nh: Sè l-îng, chñng lo¹i, tÝnh n¨ng kü
thuËt cña thiÕt bÞ, chÊt l-îng thiÕt bÞ.
24
Tải về để xem bản đầy đủ
17 trang
04/03/2025
80
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "Giải pháp Quản lý cơ sở vật chất và công tác tài chính ở trường Trung học cơ sở", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- giai_phap_quan_ly_co_so_vat_chat_va_cong_tac_tai_chinh_o_tru.doc
