SKKN Áp dụng các thủ thuật để rèn kỹ năng nghe cho học sinh THCS

Tiếng Anh là một trong những ngôn ngữ rất phổ biến hiện nay. Trong cuộc sống hiện nay nhu cầu giao tiếp, học tập và nghiên cứu hầu hết đều sử dụng bằng Tiếng Anh. Thực hiện chương trình đổi mới SGK , giảm tải chương trình, đổi mới phương pháp dạy học trên cơ sở phát huy tính tích cực, chủ động , sáng tạo của hoc sinh, lấy học sinh làm trung tâm . Cả bốn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết đều được quan tâm và được phối hợp trong các bài tập và các hoạt động trên lớp.Một trong 4 kỹ năng mà người học tiếng Anh nói chung, học sinh THCS nói chung nói riêng, thường gặp những khó khăn nhất định trong quá trình học đó là kỹ năng nghe.

Download

Sáng kiến kinh nghiệm: Áp dụng các thủ thuật để rèn kỹ năng nghe cho học sinh T.H.C.S

A. PHẦN MỞ ĐẦU

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Tiếng Anh là một trong những ngôn ngữ rất phổ biến hiện nay. Trong cuộc

sống hiện nay nhu cầu giao tiếp, học tập và nghiên cứu hầu hết đều sử dụng bằng

Tiếng Anh. Thực hiện chương trình đổi mới SGK , giảm tải chương trình, đổi

mới phương pháp dạy học trên cơ sở phát huy tính tích cực, chủ động , sáng tạo

của hoc sinh, lấy học sinh làm trung tâm . Cả bốn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết

đều được quan tâm và được phối hợp trong các bài tập và các hoạt động trên

lớp.Một trong 4 kỹ năng mà người học tiếng Anh nói chung, học sinh THCS nói

chung nói riêng, thường gặp những khó khăn nhất định trong quá trình học đó là

kỹ năng nghe.

Trên thực tế để có được kỹ năng nghe tiếng Anh thì người học ngoại ngữ phải có

quá trình luyện tập nghe thường xuyên, lâu dài với những hình thức và nội dung

nghe khác nhau. Việc dạy và học nghe môn tiếng Anh tuy không còn mới mẻ

nhưng khó đối với tất cả giáo viên và học sinh bậc THCS. Với việc nghiên cứu

đề tài này, tôi mong muốn sẽ phần nào giúp bản thân tôi cũng như các đồng

nghiệp dần khắc phục những khó khăn trên để tiến hành dạy nghe môn tiếng Anh

có hiệu quả tốt hơn, học sinh tích cực, chủ động trong việc tiếp thu, lĩnh hội kiến

thức của bài học. Đó cũng là lý do mà tôi chọn đề tài này.

2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU :

Với việc nghiên cứu thành công đề tài, sáng kiến kinh nghiệm sẽ giúp giáo

viên có được những kinh nghiệm sau:

a) Cách thức tổ chức một tiết dạy nghe có hiệu quả

b) Các bước tiến hành một tiết dạy nghe có hiệu quả

c) Hướng dẫn học sinh tự luyện tập, rèn luyện để có kỹ năng và kỷ xảo nghe

tiếng Anh.

3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:

- Phương pháp quan sát: Người thực hiện đề tài tự tìm tòi nghiên cứu, tiến hành

dự giờ thăm lớp của đồng nghiệp.

- Phương pháp trao đổi, thảo luận: Sau khi dự giờ của đồng nghiệp, đồng

nghiệp dự giờ người thực hiện đề tài, đồng nghiệp và người thực hiện đề tài

tiến hành trao đổi, thảo luận để từ đó rút ra những kinh nghiệm cho tiết dạy.

- Phương pháp thực nghiệm: Giáo viên tiến hành dạy thể nghiệm theo từng

1/27

Sáng kiến kinh nghiệm: Áp dụng các thủ thuật để rèn kỹ năng nghe cho học sinh T.H.C.S

mục đích yêu cầu cụ thể một số tiết dạy nghe.

- Phương pháp điều tra: Giáo viên đặt câu hỏi để kiểm tra đánh giá việc nắm

nội dung bài học của học sinh.

- Đối tượng học sinh THCS

4. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:

Để thực hiện tốt đề tài tôi đã nghiên cứu thực hiện các nhiệm vụ sau:

- Nghiên cứu các tài liệu hướng dẫn tiếng Anh, các kỹ thuật dạy nghe.

- Thao giảng, dạy thử nghiệm

- Dự giờ đồng nghiệp , trao đổi, rút kinh nghiệm.

- Kiểm tra, đánh giá kết quả việc nắm bài của học sinh để từ đó có sự điều

chỉnh, bổ sung hợp lý.

5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU:

Đề tài xoay quanh đề tài nghiên cứu giảng dạy và học tập môn nghe tiếng Anh

của giáo viên và học sinh bậc THCS ở các lớp 6,7,8,9 truờng THCS Ngọc Lâm.

Song đối tượng nghiên cứu điển hình mà tôi đã mạnh dạn áp dụng đề tài này là

hai lớp 6A7 và lớp 7A6

2/27

Sáng kiến kinh nghiệm: Áp dụng các thủ thuật để rèn kỹ năng nghe cho học sinh T.H.C.S

B. PHẦN NỘI DUNG

CHƯƠNG 1:

CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

1. CƠ SỞ LÍ LUẬN

❖ Mục đích dạy học:

 Mục đích của việc dạy ngoại ngữ không phải là cung cấp cho học sinh kiến

thức của ngôn ngữ đó, mà mục đích cuối cùng của việc dạy ngoại ngữ nói

chung, tiếng Anh nói riêng là dạy học sinh khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh.

Khả năng giao tiếp của học sinh thể hiện qua các kỹ năng: Nghe, Nói, Đọc,

Viết. Kỹ năng nghe tiếng Anh của học sinh được hình thành qua một quá

trình học tập rèn luyện trong môi trường Anh ngữ. Ngoài việc học tập ở

trường lớp, học sinh phải tự học tập rèn luyện nghe thông qua các hình thức

và các phương thức khác nhau.

 Kỹ năng nghe là khả năng sử dụng kiến thức ngôn ngữ vào mục đích nghe

hiểu bằng tiếng Anh.

2. CƠ SỞ THỰC TIỄN

2.1 Các yếu tố cơ bản trực tiếp tác động đến hiệu quả của tiết dạy nghe.

a) Giáo viên:

Với phương pháp dạy học mới, tích cực thì giáo viên đóng vai trò chỉ đạo,

điều khiển học sinh hoạt động trong giờ học. Để tiến hành một tiết dạy nghe có

hiệu quả thì giáo viên cần thực hiện tốt các yếu tố cơ bản sau:

 Chọn và sử dụng linh hoạt các kỷ thuật dạy nghe phù hợp với từng nội dung

bài dạy.

 Tổ chức, điều khiển lớp học, phân bố thời gian hợp lý.

 Sử dụng thành thạo các phương tiện, các đồ dùng dạy học phục vụ dạy nghe.

 Sáng tạo ra các đồ dùng dạy học phù hợp phục vụ cho tiết dạy. Truyền cảm,

lôi cuốn, hấp dẫn học sinh.

 Để nghe tốt phụ thuộc rất nhiều vào cách phát âm. Năng lực chuyển đổi thói

quen phát âm nhiều khi có tác dụng quyết định đến khả năng hiểu được người

khác nói và làm cho người khác hiểu được mình nói gì. Do đó để đặt nền tảng

cho việc hình thành một năng lực tốt về nghe cho học sinh, người thầy không thể

không quan tâm đúng mức đến việc dạy phát âm.

b) Phương pháp - kỹ thuật dạy nghe (Listening Techniques)

Phương pháp dạy nghe (Listening techniques) được quy định bởi nội dung dạy

nghe, nói cách khác, nội dung bài dạy nghe chi phối việc lựa chọn, vận dụng

phối hợp các phương pháp, các kỹ thuật dạy nghe. Mỗi kỹ thuật dạy học phù hợp

3/27

Sáng kiến kinh nghiệm: Áp dụng các thủ thuật để rèn kỹ năng nghe cho học sinh T.H.C.S

với một hình thức bài dạy cụ thể (dạy ngữ pháp, dạy nói,dạy viết ....)

c) Các phương tiện thiết bị đồ dùng dạy học phục vụ cho việc dạy nghe:

Việc sử dụng thiết bị tranh ảnh hỗ trợ cho dạy học đối với môn ngoại ngữ nói

chung và tiếng Anh nói riêng được coi là một phương tiện thể hiện một phần nội

dung chính của SGK. Trong tất cả đơn vị bài học chương trình SGK mới phần

nội dung của bài nghe được ghi trong băng cát sét còn SGK chỉ in các bài tập

luyện nghe. Muốn thực hiện tốt các bài luyện nghe này thì người học phải được

nghe các nội dung bài học trong băng . Hơn thế nữa, thiết bị dạy học còn là

phương tiện tích cực trong việc đổi mới phương pháp dạy học, thúc đẩy động cơ

và gây hứng thú học tập.

2.2. Các thiết bị cần cho môn học:

 Máy thu phát băng cassette.

 Tranh ảnh minh hoạ nội dung bài học trong SGK

 Các tranh ảnh đồ dùng giáo viên tự tạo....

2.3. Học sinh:

 Trong mối tương quan giữa cách dạy và cách học: Giáo viên là người tổ chức,

điều khiển học sinh tự chiếm lĩnh tri thức bằng chính những thao tác, những

hành động trí tuệ của riêng mình dưới vai trò tổ chức điều khiển của giáo viên

 Để tiết dạy nghe được tốt thì học sinh cần phải có những kỹ năng cần thiết

trong việc nghe hiểu bằng tiếng Anh.

CHƯƠNG 2:

THỰC TRẠNG DẠY NGHE MÔN TIẾNG ANH

TRƯỜNG THCS NGỌC LÂM

1. Ưu điểm

Mặc dù có những điều kiện khách quan và chủ quan ảnh hưởng trực tiếp trong

quá trình giảng dạy nhưng chúng tôi đã biết khắc phục vượt lên những khó khăn

trước mắt, từng bước nâng cao chất lượng giờ dạy nghe môn tiếng Anh nhằm

đáp ứng mục đích chương trình, SGK

a- Về phía giáo viên:

 Bước đầu đã tiếp cận sử dụng tương đối tốt các kỹ thuật dạy học đặc trưng -

kỹ thuật dạy nghe.

 Đã quen và chủ động với cách thức tổ chức một tiết dạy nghe

 Phối hợp khá linh hoạt các kỹ thuật dạy học

4/27

Sáng kiến kinh nghiệm: Áp dụng các thủ thuật để rèn kỹ năng nghe cho học sinh T.H.C.S

 Sáng tạo ra nhiều đồ dùng dạy học phù hợp với nội dung các tiết dạy, vì vậy

nhiều tiết dạy nghe trở nên sinh động , có sức lôi cuốn và đạt hiệu quả cao.

 Sử dụng vận hành các trang thiết bị dạy học hiện đại phục vụ tốt cho quá trình

dạy nghe: băng đĩa hình máy cassette, đầu video, đèn chiếu. cắt bài nghe theo

từng phần…….

b- Về phía học sinh:

 Học sinh đã được quen với môn học nghe.

 Nhiều học sinh đã nghe và nhận biết được giọng đọc, nói của người bản ngữ.

 Phần lớn học sinh nghe được những bài nghe có nội dung đơn giản, vừa phải

thực hiện được các yêu cầu, bài tập của giáo viên sau khi nghe lần 3

 Hầu hết các em đã hình thành được kỹ năng nghe hiểu cơ bản. Một số học

sinh đã hình thành kỹ năng, kỹ xảo vận dụng linh hoạt trong học tập.

2- Tồn tại:

a- Giáo viên:

Vẫn còn một số khó khăn nhất định trong việc thực hiện các thao tác, kỹ thuật

dạy nghe, trong việc lựa chọn các kỹ thuật cho phù hợp với từng tiết dạy, từng

giai đoạn của tiết dạy.

b- Học sinh:

 Động cơ để nghe hiểu bằng tiếng Anh còn hạn chế.

 Nhiều em ít có cơ hội để nghe, ít tiếp cận với các thông tin đại chúng mà qua

đó có thể nghe tiếng Anh.

 Một số em còn ngại nghe và nói bằng tiếng Anh, còn sợ bị mắc lỗi.

 Học sinh chưa quen với tốc độ đọc, nói trong băng của người Anh.

c- Điều tra cụ thể:

Trong quá trình giảng dạy, bản thân tôi đảm nhận lớp 6A7 và 7A6. Với ý thức

vừa nghiên cứu đặc điểm tình hình học tập bộ môn của học sinh vừa tiến hành,

rút kinh nghiệm. Ngay từ đầu năm học tôi đã định hướng cho mình một kế hoạch

và phương pháp cụ thể để chủ động điều tra tình hình học tập của học sinh do lớp

mình phụ trách. Qua điều tra, tôi đã nhận ra rằng hầu hết các em nắm từ vựng

không chắc, phát âm không đúng, kỹ năng nghe và giao tiếp bằng tiếng Anh còn

hạn chế. Kết quả điều tra cụ thể như sau:

Giỏi

Khá

11% 15 32% 23 49%

T.Bình

Yếu

Kém

Lớp TSHS

6A7

7A6

15 30% 26 52%

12%

5/27

Sáng kiến kinh nghiệm: Áp dụng các thủ thuật để rèn kỹ năng nghe cho học sinh T.H.C.S

CHƯƠNG 3 :

MỘT SỐ GIẢI PHÁP CỤ THỂ ĐỂ THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH DẠY

NGHE CÓ HIỆU QUẢ

1. LẬP KẾ HOẠCH CHO MỘT TIẾT DẠY NGHE :

a) Đối với giáo viên

Để một tiết dạy nghe được tốt thì người giáo viên cần thực hiện các bước sau:

• Nghiên cứu kỹ các nội dung tiết dạy từ sách giáo khoa, sách giáo viên:

SGK, SGV là cơ sở quan trọng, để giáo viên hoạch định giảng dạy của mình cho

tiết học.Việc nghiên cứu kỹ SGK, SGV sẽ giúp cho giáo viên tổ chức, điều khiển

tiết dạy nghe đi đúng trọng tâm, trọng điểm; phân bố thời gian cho các bước, các

hoạt đông một cách khoa học.

• Nghiên cứu mục đích yêu cầu của tiết dạy:

Mục đích, yêu cầu của tiết dạy là đích mà cả giáo viên và học sinh cần

phải đạt được sau tiết dạy học. Đối với tiết dạy nghe, thông thường mục đích,

yêu cầu của tiết dạy là giúp học sinh luyện tập và phát triển các kỹ năng:

Listening (nghe), Speaking (nói), Reading ( đọc), Writing (viết) ( trong đó kỹ

năng nghe là chủ yếu), sau khi kết thúc phần nghe học sinh hiểu được nội dung

chính của bài nghe và thực hiện một số yêu cầu hay bài tập ngôn ngữ nào đó.

Lựa chọn và phối hợp các kỹ thuật dạy nghe (Listening Techniques) một

cách linh hoạt và phù hợp. Việc lựa chọn kỹ thuật dạy nghe phải được xác định

trên căn cứ là nội dung của tiết dạy, đặc điểm, năng lực của lớp học và các giai

đoạn trong tiến trình dạy nghe gồm có 3 giai đoạn: Giai đoạn trước khi nghe

(Pre-Listening), giai đoạn trong khi nghe (While-listening), giai đoạn luyện tập (

Post- listening). Trong mỗi giai đoạn có các kỹ thuật dạy nghe đặc trưng phù

hợp với từng giai đoạn đó.

• Sử dụng tốt các phương tiện, đồ dùng dạy học phục vụ cho tiết dạy nghe:

Sử dụng máy cassette:

+Trước khi thực hiện dạy học cần chuẩn bị máy tốt, băng rõ và pin dự phòng khi

mất điện

+Phải đảm bảo tính an toàn khi thao tác.

+Tuyệt đối không để học sinh tự ý sử dụng nếu chưa được hướng dẫn

+Xem xét sự cần thiết, hiệu quả mang lại, thời gian cụ thể cho từng công đoạn...

 Sử dụng tranh minh hoạ, tranh hình trong SGK:

Một trong những thế mạnh của bộ SGK biên soạn theo chương trình

6/27

Sáng kiến kinh nghiệm: Áp dụng các thủ thuật để rèn kỹ năng nghe cho học sinh T.H.C.S

mới là có nhiều tranh hình minh hoạ. Việc tận dụng đến mức tối đa các

tranh hình trong SGK để giúp học sinh hiểu bài học mới là việc cần chú

trọng trong tất cả các bài học.

Tranh hình minh họa: ( tự tạo hoặc mua ) để giới thiệu và luyện tập bài

mới là yêu cầu bắt buộc. Không yêu cầu hình minh họa phải đảm bảo

tính thẩm mĩ cao, nhưng phải có sự liên hệ thực tế gần gũi với nội dung

bài học. Nếu không có điều kiện mua thì có thể phóng to tranh minh

hoạ trong SGK

 Cần phải lên một giáo án hợp lý, khoa học.

Giáo viên cần hoạch định rõ hoạt động của thầy, hoạt động của trò, thời

gian cho các hoạt động, các yêu cầu của từng bài tập, các phương án trả

lời của học sinh

 Trao đổi, thảo luận về phương án giảng dạy.

Hiệu quả của tiết dạy nghe sẽ được nâng cao hơn nếu phương án giảng dạy

được đưa ra thảo luận cùng đồng nghiệp trước khi dạy việc làm này không chỉ

mang lại kết quả tích cực cho tiết dạy nghe mà kỹ năng khác cũng có kết quả như

vậy.

b) Đối với học sinh

Giáo viên yêu cầu học sinh chuẩn bị tốt cho tiết học tới bằng cách:

Ra hệ thống các câu hỏi gợi mở về bài mà các em sắp được học để học sinh có

thời gian suy nghĩ, tìm hiểu tài liệu....

Yêu cầu học sinh thực hiện một số bài tập liên quan đến nội dung tiết dạy nghe

mà đối với các tiết dạy kỹ năng khác cũng có kết quả như vậy.

Khuyến khích, động viên học sinh tự tin, chủ động, sáng tạo nêu ra những vấn

đề, câu hỏi có liên quan đến nội dung bài dạy

2. THỰC HIỆN TỐT TIẾN TRÌNH DẠY NGHE

Đối với một tiết dạy ngữ pháp hay từ vựng, thông thường trong tiến trình

của tiết dạy có 3 giai đoạn đó là: Presentation - Practice - Production. Tiến trình

của một tiết dạy nghe cũng phải trải qua 3 giai đoạn: Pre - Listening, While -

Listening, và Post - Listening. Tiến trình dạy học này không những giúp học

sinh nắm hiểu bài mà còn giúp các em sử dụng kỹ năng nghe trong giao tiếp thực

tế. Song vấn đề đầu tiên là giáo viên cần phải xác định rõ ràng mục đích yêu cầu

cầu của từng bài nghe cụ thể để từ đó định hướng cho học sinh thực hiện tốt

nhiệm vụ trong những giai đoạn tiếp theo.

7/27

Sáng kiến kinh nghiệm: Áp dụng các thủ thuật để rèn kỹ năng nghe cho học sinh T.H.C.S

➢ PRE-LISTENING: ( about 10 - minutes)

Là giai đoan giúp học sinh có định hướng, suy nghĩ về đề tài hay tình huống

trước khi học sinh nghe.

Giáo viên nên tạo tâm thế chuẩn bị làm bài nghe cho học sinh bằng cách dẫn

dắt gợi hỏi về chủ đề bài nghe, yêu cầu học sinh quan sát tranh, đọc từ và đoán

xem các em chuẩn bị nghe chủ đề gì, ai sắp nói với ai .

Giáo viên có thể yêu cầu học sinh làm việc theo nhóm đoán sơ bộ về nội

dung sắp nghe thông qua tranh hay tình huống bài nghe. Có thể các em nói

không chính xác với những gì các em sắp nghe nhưng vấn đề đặt ra là các em có

hứng thú trước khi nghe.

Giáo viên giúp các em lường trước những khó khăn có thể gặp phải về phát

âm hay cấu trúc mới, các kiến thức nền.

Cuối cùng giáo viên nói rõ cho học sinh biết các em sẽ được nghe bao nhiêu

lần và hướng dẫn yêu cầu nhiệm vụ khi nghe (chọn đúng, sai, trả lời câu hỏi.)

❖ Các thủ thuật được sử dụng trong phần này là :

True/ False statement

Open -prediction

prediction

Techniques for

Pre- listening

Ordering

Pre- questions

❖ True/ False statement prediction.

The teacher writes 5-10 statements on the board based on the main ideas in the

listening text.

8/27

Sáng kiến kinh nghiệm: Áp dụng các thủ thuật để rèn kỹ năng nghe cho học sinh T.H.C.S

Only half the statements are true

Students copy the numbers of the statements in their notebooks.

In pairs students predict which of the statements are true and underline the

numbers ( or mark them T/F)

Students call out their predictions

Teacher does not say if they are right or wrong.

The teacher reads the text.

Student tick the predictions that are right and any they didn’t guess.

Students pair- compare and if they are any disagreements the teacher reads the

text again until everyone agree.

English 6 - Unit 7: Skills 2

Statements

a. The first programme starts at 7.30

b. There are two programmes starting at the same

time

c. The cartoon lasts for 25 minutes

d. The film starts at 10 o’clock

e. We will know how to make a Dog House at 8.30

- Ask Ss to read the statements in the exercises 2 (p.13)

- Get Ss to guess which is true, which is false

- Ask Ss to share their ideas with their friends.

- Give feedback

- Let Ss listen to the conversation again and tick in the correct boxes:

❖ Open Prediction

The teacher doesn’t give the students any statements.

The teacher only sets the scene and gets students to predict some of the things

they think they will hear in the text.

Students write down their predictions

Students make their own listening guides

The teacher reads the listening text and students tick their correct predictions.

English 9-Unit 1:

Teacher tells Ss that “Tim is taking Carol to visit some places. Ask them to think

of five things that Tim and Carols are doing.”

- T elicits from Ss:

9/27

Sáng kiến kinh nghiệm: Áp dụng các thủ thuật để rèn kỹ năng nghe cho học sinh T.H.C.S

+They are going to the park

+ They are taking a bus

+ They are going to the restaurant.

❖ Ordering

The teacher gives students jumbled statements or pictures or words on the board.

Students must discuss in pairs/ groups and predict the correct order

The statements/ pictures have letters a.b.c...

They pair – compare. The teacher encourages different orders

Students listen and tick or correct their order.

English 8- Unit 6: Communication

❖ Pre- questions.

The teacher puts a few pre-questionson the board: one pre- question for each

main point in the listening text.

Students read and think about the pre- questions.

The pre- questions focus the students’ attention but ss don’t have to guess or

predict the answers if they don’t want to .

After the first listening they answer the questions

English 9- Unit 5:

- Set the scene: “Chau, a student, was given an assignment about the inventions

of the media. She needs some information to finish her assignment .She is asking

her father about these information.”

10/27

Tải về để xem bản đầy đủ

27 trang huongnguyen 07/10/2024 110

Download

Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Áp dụng các thủ thuật để rèn kỹ năng nghe cho học sinh THCS", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

skkn_ap_dung_cac_thu_thuat_de_ren_ky_nang_nghe_cho_hoc_sinh.doc