SKKN Một số biện pháp quản lý nhằm đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS
Đổi mới mạnh mẽ và cơ bản phương pháp giáo dục nhằm khắc phục kiểu truyền thụ một chiều, nặng về lý thuyết ít khuyến khích tư duy sáng tạo, bồi dưỡng năng lực tự học, tự nghiên cứu cho người học trong các trường phổ thông hiện nay, vấn đề đổi mới phương pháp dạy học là vấn đề trọng tâm. Vấn đề này đã được các cấp quản lý rất coi trọng, nhằm đào tạo những người lao động sáng tạo làm chủ được khoa học công nghệ, làm chủ đất nước. Tuy nhiên sự đổi mới phương pháp dạy học ở trường phổ thông, vẫn chưa đáp ứng được những đòi hỏi cấp thiết quan trọng của xã hội, phổ biến là vẫn cách dạy thông báo kiến thức đã định sẵn, cách học vẫn còn thụ động. Tình trạng chung vẫn là "thầy đọc - trò chép", hoặc giảng giải xen kẽ với vấn đáp tái hiện có giải thích, có minh hoạ bằng tranh.
Một số biện pháp quản lý nhằm đổi mớiphươngphápdạy học ởtrườngTHCS
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII đã tiếp tục đề cập về vấn
đề đổi mới giáo dục: Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ các yếu tố cơ bản của
giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của người
học. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát
triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học: yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu
đồng bào, sống tốt và làm việc hiệu quả.
Đổi mới mạnh mẽ và cơ bản phương pháp giáo dục nhằm khắc phục kiểu
truyền thụ một chiều, nặng về lý thuyết ít khuyến khích tư duy sáng tạo, bồi
dưỡng năng lực tự học, tự nghiên cứu cho người học trong các trường phổ thông
hiện nay, vấn đề đổi mới phương pháp dạy học là vấn đề trọng tâm. Vấn đề này
đã được các cấp quản lý rất coi trọng, nhằm đào tạo những người lao động sáng
tạo làm chủ được khoa học công nghệ, làm chủ đất nước. Tuy nhiên sự đổi mới
phương pháp dạy học ở trường phổ thông, vẫn chưa đáp ứng được những đòi hỏi
cấp thiết quan trọng của xã hội, phổ biến là vẫn cách dạy thông báo kiến thức đã
định sẵn, cách học vẫn còn thụ động. Tình trạng chung vẫn là "thầy đọc - trò
chép", hoặc giảng giải xen kẽ với vấn đáp tái hiện có giải thích, có minh hoạ
bằng tranh.
Ở trường THCS …… phương pháp đổi mới dạy học đã được thực hiện và
được xem là vấn đề sống còn, là vấn đề bức thiết của trường chúng tôi. Chúng
tôi quan niệm rằng chỉ có đổi mới phương pháp dạy học mới tạo điều kiện cho
trường chúng tôi hoàn thành mục tiêu giáo dục của nhà trường và từng bước
nâng vị trí của trường chúng tôi lên ngang tầm của nền giáo dục và đào tạo của
Quận nói riêng và của Hà Nội nói chung.
Song vấn đề đổi mới phương pháp dạy học tại trường chúng tôi chỉ dừng
lại ở mức độ hình thức, có tính phong trào, đơn điệu nên chưa đáp ứng với đòi
hỏi cấp thiết của học sinh, phụ huynh học sinh và xã hội. Đây thực sự là vấn đề
mà đội ngũ quản lý chúng tôi đã từng trăn trở về lý luận và thực tiễn.
Xuất phát từ những lý do khách quan và chủ quan đã phân tích ở trên, tôi
đã có một số sáng kiến trong việc đưa ra một số biện pháp quản lý nhằm đổi mới
phương pháp dạy học ở Trường THCS …….
2. Mục đích nghiên cứu.
Trên cơ sở hệ thống hoá những cơ sở lý luận có liên quan và khảo sát thực
tiễn, đề xuất một số biện pháp quản lý công tác đổi mới phương pháp dạy học ở
1/22
Một số biện pháp quản lý nhằm đổi mớiphươngphápdạy học ởtrườngTHCS
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Trường THCS ……, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường
trong giai đoạn hiện nay.
3. Đối tượng nghiên cứu.
Các biện pháp nhằm quản lý công tác đổi mới phương pháp dạy học ở
Trường THCS …….
4. Phạm vi nghiên cứu.
Nghiên cứu tại trường THCS …….quận Long Biên Hà Nội.
2/22
Một số biện pháp quản lý nhằm đổi mớiphươngphápdạy học ởtrườngTHCS
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
PHẦN NỘI DUNG
Chương I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ PHÁP LÝ
1.1. Cơ sở lý luận.
1.1.1 Một số quan điểm tiếp cận trong đổi mới phương pháp dạy học.
* Tiếp cận hoạt động- nhân cách.
Tiếp cận hoạt động- nhân cách là sự vận dụng lý thuyết hoạt động vào
việc nghiên cứu sự phát triển tâm lý, ý thức, nhân cách của con người, cũng như
các vấn đề của quá trình giáo dục, dạy học.
Về mặt lý thuyết hoạt động dạy học được tạo bởi hai hoạt động với hai
chủ thể riêng: hoạt động của thầy và hoạt động của trò.
Hoạt động dạy do thầy làm chủ thể và hướng vào đối tượng là học sinh và
hoạt động nhận thức của học sinh. Thầy tác động vào nhân cách của học sinh và
điều khiển hoạt động nhận thức của họ, giúp họ chiếm lĩnh hệ thống kinh
nghiệm xã hội ấy.
Trong thực tế, hai hoạt động dạy và học luôn luôn tồn tại như là một hoạt
động chung thống nhất. Chính vì vậy, phương pháp dạy học phải thực sự trở
thành chung cho thầy và trò. Phương pháp dạy của thầy bao giờ cũng phải
hướng tới và tạo ra phương pháp học của trò. Cho nên, tiếp cận hoạt động - nhân
cách là cơ sở rất quan trọng cho việc đổi mới phương pháp dạy học ở Trường
THCS.
* Tiếp cận hệ thống cấu trúc.
Tiếp cận hệ thống-cấu trúc đòi hỏi nghiên cứu, vận dụng đổi mới phương
pháp dạy học luôn luôn đặt nó trong hệ thống, hoặc là, nó là một bộ phận của
một hệ thống. Quá trình dạy học là một hệ thống bao gồm bảy thành tố cơ bản:
mục đích dạy học, nội dung dạy học, phương pháp dạy học, phương tiện dạy
học, người dạy học, người học, và kết quả dạy học. Chúng tồn tại trong mối
quan hệ biện chứng với nhau, cùng vận động và phát triển, trong đó phương
pháp dạy học là một thành tố cơ bản trong hệ thống đó và chịu sự chi phối của
các thành tố khác.
Với quan điểm hệ thống, việc đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi phải
hoàn thiện các thành tố khác của hệ thống và đảm bảo tính đồng bộ của nó.
Có như vậy việc đổi mới thực sự có hiệu quả và khả thi.
3/22
Một số biện pháp quản lý nhằm đổi mớiphươngphápdạy học ởtrườngTHCS
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
* Tiếp cận "Dạy học tập trung vào người học" (dạy học lấy học sinh làm
trung tâm).
Dạy học lấy học sinh làm trung tâm, đây là một tư tưởng, một xu hướng
dạy học xuất phát từ những cơ sở triết học và có nguồn gốc từ nhiều hệ thống
quan điểm. với tư tưởng này, coi học sinh là trung tâm của nhà trường, của
dạy học, đề cao kinh nghiệm, nhu cầu, hứng thú, vai trò, hoạt động...của cá
nhân học sinh.
Trong những năm gần đây, với xu thế mở cửa, tư tưởng "Dạy học tập
trung vào người học" được tràn vào nước ta, nó được tiếp đón khá nồng nhiệt và
nhanh chóng trở thành một tư tưởng chủ đạo cho sự đổi mới nền giáo dục cổ
truyền đang cực kỳ lỗi thời và kém hiệu quả. Phương pháp này có thể khắc phục
được những yếu kém, hạn chế của "Phương pháp dạy học tập trung vào người
dạy". Đây cũng là một định hướng, một xu hướng rất quan trọng trong việc đổi
mới và hoàn thiện phương pháp dạy học.
1.1.2 Quan điểm về đổi mới Phương pháp dạy học.
Đổi mới giáo dục nói chung, phương pháp dạy học nói riêng là qui luật
phát triển tất yếu của thời đại và của mỗi một quốc gia trên bước đường phát
triển của xã hội của giáo dục và chính bản thân người làm công tác giáo dục, của
giáo viên và học sinh trong điều kiện mới.
Đổi mới không phải thay cái cũ bằng cái mới, mà nó là sự kế thừa và sử
dụng một cách có chọn lọc và sáng tạo các phương pháp dạy học truyền thống.
Đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi phải kiên quyết loại bỏ các phương
pháp lạc hậu truyền thụ một chiều, biến học sinh thành người thụ động trong học
tập mất dần khả năng sáng tạo vốn có của người học. Đồng thời khắc phục
những chướng ngại về tâm lý, những thói quen cổ hủ đã trở thành thâm căn cố
đế ở cả người dạy và người học.
Phải quyết tâm mạnh dạn chiếm lĩnh những thành tựu mới của khoa học,
kỹ thuật, công nghệ, tin học, ứng dụng trong quá trình dạy học nhằm góp phần
nâng cao chất lượng dạy học.
Đổi mới phương pháp dạy học phải được tổ chức, chỉ đạo một cách có hệ
thống, có khoa học, đồng bộ, có điều kiện khả thi.
Đổi mới phương pháp dạy học phải góp phần nâng cao chất lượng dạy học.
4/22
Một số biện pháp quản lý nhằm đổi mớiphươngphápdạy học ởtrườngTHCS
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
1.1.3 Những định hướng đổi mới phương pháp dạy học theo tiếp cận
hệ thống quá trình dạy học.
* Đặt sự đổi mới phương pháp dạy học trong mối quan hệ biện chứng
với sự đổi mới mục tiêu(M), nội dung (N) trong chương trình học tập.
N
M
P
* Phải bắt đầu từ đặc điểm đối tượng học tập theo tinh thần:
+ Phát huy triệt để tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập.
+ Phân hoá vừa sức cố gắng của từng đối tượng.
+ Tăng cường dạy cách tự học, tự hoàn thiện mình cho học sinh.
* Đầu tư và sử dụng tối ưu các điều kiện cốt yếu phục vụ cho hoạt động
dạy học.
- Tiềm lực của đội ngũ giáo viên
- Cơ sở vật chất, thiết bị, kỹ thuật tương hợp…
- Môi trường giáo dục tích cực.
*Đổi mới cách tổ chức, quản lý để tối ưu hoá quá trình dạy học.
* Đổi mới cách kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trong
trường học và trong toàn bộ hệ thống giáo dục và đào tạo để thực sự góp phần
nâng cao chất lượng học tập.
1.2 Cơ sở pháp lý.
- Theo điều 28/2005 của Luật giáo dục:
" Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác,
chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm của trường lớp học, môn
học, bồi dưỡng phương pháp phát triển tự học rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến
thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập
cho học sinh".
Trong hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2015-2016, Sở Giáo dục
và Đào tạo Hà Nội có nêu rõ: Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát
5/22
Một số biện pháp quản lý nhằm đổi mớiphươngphápdạy học ởtrườngTHCS
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, rèn luyện phương pháp tự học và vận
dụng kiến thức, kĩ năng của học sinh…
6/22
Một số biện pháp quản lý nhằm đổi mớiphươngphápdạy học ởtrườngTHCS
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
KẾT LUẬN CHƯƠNG I
Nội dung chương đã hệ thống hoá một số vấn đề lý luận có liên quan đến
việc đổi mới phương pháp dạy học. Các vấn đề nêu ra ở chương I sẽ tạo cơ sở
khoa học để đề xuất các biện pháp quản lý nhằm đổi mới phương pháp dạy học
ở trường THCS ……trong giai đoạn hiện nay, góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục và đào tạo của nhà trường trong giai đoạn hiện nay.
7/22
Một số biện pháp quản lý nhằm đổi mớiphươngphápdạy học ởtrườngTHCS
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Chương II
THỰC TRẠNG CỦA CÔNG TÁC ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG THCS…..
2.1 Đặc điểm tình hình trường THCS …...
Trường THCS ….. được thành lập vào năm 1967, được đặt tại thôn …. xã
….. huyện Gia Lâm. Tiền thân của trường THCS …… là trường cấp I, II…... Nếu
so với các trường khác nằm trên địa bàn của Quận thì đây là một trong những
ngôi trường được thành lập sớm nhất. Mặc dù đội ngũ giáo viên giỏi của nhà
trường chưa nhiều, chất lựơng đầu vào học sinh hàng năm chưa cao, nhưng với
lòng say mê và quyết tâm phấn đấu của thầy và trò trong hơn 40 năm qua, nhà
trường đã đảm bảo được chất lượng giáo dục, đáp ứng một phần yêu cầu đào tạo
cho Quận.
* Về cơ sở vật chất thiết bị dạy học.
Hiện nay nhà trường có 15 phòng học, 01 phòng tin học có kết nối mạng
ADSL, 01 phòng đồ dùng, 01 thư viện, 05 phòng chức năng.
* Về đội ngũ giáo viên.
Nhà trường đã xây dựng đội ngũ giáo viên, cán bộ công nhân viên thành
một tập thể sư phạm tiên tiến với tuổi đời bình quân 35 tuổi, hội đồng giáo dục
nhà trường là tập thể đoàn kết, nhiệt tình vì học sinh thân yêu. Hiện nay 100%
giáo viên đã có trình độ Thạc sỹ, đại học và cao đẳng, trong đó có 03 thạc sĩ, 15
giáo viên giỏi, chiến sĩ thi đua các cấp trên tổng số 20 giáo viên.
* Về chất lượng giáo dục.
Nhà trường đã thường xuyên đẩy mạnh phong trào học tập, do đó chất
lượng luôn được giữ vững và phát triển. Trong cuộc thi học sinh giỏi Quận hàng
năm, trường đều có học sinh đạt học sinh giỏi. Đặc biệt một số năm, có học sinh
đạt giải học sinh giỏi thành phố. Tỉ lệ đỗ tốt nghiệp THCS hàng năm đạt 100%.
2.2 Thực trạng của công tác đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS
…..
2.2.1 Công tác quản lý đổi mới phương pháp dạy học.
- Ngay từ đầu năm học, Ban Giám hiệu nhà trường đã có chủ trương kế
hoạch chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học, theo hướng phát huy tính tích cực,
sáng tạo, chủ động của học sinh.
8/22
Một số biện pháp quản lý nhằm đổi mớiphươngphápdạy học ởtrườngTHCS
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
- Trên cơ sở đó đã có kế hoạch mua sắm thiết bị dạy học, tạo mọi cơ sở
vật chất, điều kiện cần thiết để giáo viên có thể vận dụng sáng tạo các phương
pháp dạy học trong một tiết học.
- Từ đó chỉ đạo các tổ chuyên môn lập kế hoạch cụ thể và thực hiện, đặc
biệt coi trọng việc đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học.
- Theo yêu cầu của các tổ chuyên môn, nhà trường phối hợp với Công
Đoàn tổ chức các lớp học: Tin học, tập huấn sử dụng các thiết bị dạy học, các
phần mềm chuyên môn…cho giáo viên.
Tiếp theo đó nhà trường phát động phong trào thi đua dạy học theo hướng
đổi mới phương pháp soạn giáo án có ứng dụng công nghệ thông tin….bằng các
hình thức theo chuyên đề, hội giảng theo tổ tập trung theo chủ đề năm học, thi
giáo viên giỏi… Đặc biệt Ban Giám hiệu đã chỉ đạo các tổ soạn giáo án điện tử,
bài giảng Elerning, thành lập kho học liệu của nhà trường, khuyến khích động
viên đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học sinh kết hợp với hình
thức thi, kiểm tra tự luận với kiểm tra trắc nghiệm.
- Trong Ban Giám hiệu, đã phân công rõ Hiệu phó phụ trách chuyên môn
đảm nhiệm chỉ đạo, kiểm tra việc thực hiện của tổ chuyên môn.
- Sau mỗi đợt thi đua, hoặc vào cuối học kỳ, cuối năm đều có tổng kết
đánh giá rút kinh nghiệm.
2.2.2 Một số kết quả đạt được trong công tác quản lý đổi mới phương
pháp dạy học.
- Đa số giáo viên đã nhận thức được tầm quan trọng của việc đổi mới
phương pháp dạy học.
- Các tổ chuyên môn đã chủ động có kế hoạch cụ thể để nâng cao việc đổi
mới phương pháp dạy học.
+ Mỗi giáo viên đã thực hiện hai tiết chuyên đề/ năm về đổi mới phương
pháp.
+ Sau tiết chuyên đề đã tổ chức đánh giá rút kinh nghiệm.
+ Nhà trường đã thành lập được kho học liệu của nhà với hàng trăm giáo
án điện tử thuộc tất cả các bộ môn.
- Hàng năm, số lượng tiết dạy, theo hướng đổi mới phương pháp càng
tăng.
9/22
Một số biện pháp quản lý nhằm đổi mớiphươngphápdạy học ởtrườngTHCS
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
2.2.3 Một số tồn tại trong công tác quản lý đổi mới phương pháp dạy học.
- Việc chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học chỉ được thực hiện chủ yếu ở
các giáo viên là đội ngũ cốt cán, giáo viên trẻ.
- Một số giáo viên chỉ hưởng ứng mang hình thức đối phó.
- Ban Giám hiệu vẫn chưa có biện pháp kiểm tra giám sát hữu hiệu và
biện pháp thích đáng đối với những giáo viên chưa thực hiện.
* Nguyên nhân:
- Có một số giáo viên lớn tuổi chưa nhận thức tầm quan trọng của việc đổi
mới phương pháp dạy học.
- Một số giáo viên chỉ thực hiện mang tính hình thức đối phó (chỉ áp dụng
khi dạy chuyên đề, chủ đề, dự giờ).
- Nhiều giáo viên còn ngại khi đổi mới phương pháp, vì khi đổi mới cần
phải sử dụng nhiều đồ dùng, thí nghiệm….mất nhiều thời gian và công sức
chuẩn bị.
10/22
Tải về để xem bản đầy đủ
23 trang
29/09/2024
940
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp quản lý nhằm đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_quan_ly_nham_doi_moi_phuong_phap_day_h.doc
