SKKN Một số kinh nghiệm trong công tác về rèn kĩ năng đọc cho học sinh Lớp 2
Qua nghiên cứu thực tế tôi thấy rằng chất lượng dạy Tập đọc ở Tiểu học chưa cao nguyên nhân là do nhiều lượng kiến thức giáo viên cũn áp đặt, nặng nề, truyền đạt cũng quen sử dụng phương pháp truyền thống, ít gợi ý để học sinh khám phá, tìm hiểu. Khả năng đọc của một số giáo viên cũng hạn chế, có những cách hiểu và cách giải dẫn đến hiệu quả đạt được trong giờ Tập đọc chưa cao. Thực tế ở các trường Tiểu học hiện nay việc học tập theo phương pháp giảng giải.
Mét sè kinh nghiÖm trong c«ng t¸c vÒ rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh líp 2
MỤC LỤC
A. PHẦN MỞ ĐẦU
2
I. Lý do chọn đề tài
2
2
1. Xuất phát từ yêu cầu dạy học phân môn
2. Xuất phát từ thực tế dạy học
3
3. Xuất phát từ nhu cầu nâng cao nghiệp vụ chuyên môn
II. Mục đích nghiên cứu
4
4
III. Nhiệm vụ nghiên cứu
5
IV. Đối tượng nghiên cứu
5
B. PHẦN NỘI DUNG
7
I. Nội dung dạy đọc trong chương trình tập đọc lớp 2
1. Mục tiêu của việc rèn đọc trong giờ Tập đọc
2. Nội dung phân môn tập đọc lớp 2
3. Phương pháp rèn đọc cho học sinh lớp 2
II. Thực trạng của việc dạy học phân môn Tập đọc lớp 2
III. Một số giải pháp rèn đọc cho học sinh lớp 2
C. PHẦN KẾT LUẬN
7
7
9
11
14
18
30
32
34
D. ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- 1/34-
Mét sè kinh nghiÖm trong c«ng t¸c vÒ rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh líp 2
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
1. Xuất phát từ yêu cầu dạy học phân môn :
Trong giai đoạn hiện nay, đổi mới phương pháp dạy học có thể hiểu là
tìm con đường ngắn nhất để đạt chất lượng và hiệu quả dạy học cao. Đặc
biệt đối với bậc Tiểu học - Bậc quan trọng trong việc đặt nền móng cho sự
hình thành và phát triển nhân cách học sinh, trên cơ sở cung cấp những tri
thức khoa học ban đầu về tự nhiên, xã hội, phát triển năng lực, phát huy
những tình cảm thói quen và những đức tính tốt đẹp của học sinh thì việc
đổi mới phương pháp dạy học là điều tất yếu và cần thiết. Mục tiêu này dạt
được thông qua việc dạy - học các môn và thực hiện có định hướng theo
yêu cầu giáo dục.
Ở Bậc Tiểu học, cùng với các môn học khác,Tập đọc là một phân
môn có vị trí quan trọng hàng đầu trong chương trình Tiếng Việt ở Tiểu
học. Dạy tốt phân môn Tập đọc không những rèn luyện cho học sinh kĩ
năng đọc mà còn phát triển cho các em vốn từ ngữ phong phú tạo điều kiện
để các em học tốt các phân môn khác. Thông qua môn Tập đọc rèn cho các
em kĩ năng đọc như: Đọc đúng, đọc nhanh, đọc chính xác, rõ ràng, diễn
cảm để học sinh có những hiểu biết về kiến thức văn học, ngôn ngữ và ng-
ược lại. Đầu tiên trẻ phải học đọc sau đó trẻ phải đọc để học. Đọc giúp các
em lĩnh hội được ngôn ngữ, dùng trong giao tiếp và hoạt động học tập. Nó
là điều kiện để cho học sinh có khả năng tự học và tinh thần học tập cho cả
đời. Phân môn Tập đọc còn trau dồi cho học sinh kiến thức Tiếng Việt,
kiến thức văn học, kiến thức đời sống giáo dục tình cảm, thầm mĩ… Tập
đọc là môn khởi đầu, đồng thời cũng là công cụ học tập không chỉ trong
nhà trường mà còn trong cuộc sống nói chung. Trước hết môn tập đọc giúp
- 2/34-
Mét sè kinh nghiÖm trong c«ng t¸c vÒ rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh líp 2
cho học sinh rèn kĩ năng đọc đúng, ngắt giọng, nhấn giọng , đọc diễn cảm
một bài văn, khổ thơ làm tiền đề cho việc tìm hiểu bài. Các quá trình đó có
liên quan mật thiết với nhau, bổ sung và hỗ trợ cho nhau. Qua việc đọc,
học sinh chiếm lĩnh được tri thức văn hóa của dân tộc, tiếp thu nền văn
minh của loài người thông qua sách vở, biết đánh giá cuộc sống xã hội, tư
duy. Qua hoạt động học, tình cảm thẩm mĩ của các em được nâng cao lên
tầm hiểu biết để nhìn ra thế giới xung quanh và quá trình nhận thức của các
em có chiều sâu hơn. Đọc đúng, đọc hay cũng là kĩ năng của ngôn ngữ văn
học. Qua đó có tác dụng tình cảm, đạo đức cao đẹp cho người học sinh.
Đồng thời phát huy óc sáng tạo và khả năng tư duy như quá trình phân tích
tổng hợp cho các em.
2. Xuất phát từ thực tế dạy học :
Qua nghiên cứu thực tế tôi thấy rằng chất lượng dạy Tập đọc ở Tiểu
học chưa cao nguyên nhân là do nhiều lượng kiến thức giáo viên còn áp
đặt, nặng nề, truyền đạt còn quen sử dụng phương pháp truyền thống, ít
gợi ý để học sinh khám phá, tìm hiểu.Khả năng đọc của một số giáo viên
còn hạn chế, có những cách hiểu và cách giải dẫn đến hiệu quả đạt được
trong giờ Tập đọc chưa cao. Thực tế ở các trường Tiểu học hiện nay việc
học tập theo phương pháp giảng giải. Giáo viên còn dựa trên hướng thích
chưa đúng về các bài đọc ở Tiểu học. Học sinh còn thụ động, giờ học khô
khan.
Giáo viên dựa trên hướng dẫn của sách giáo khoa bằng phương thức
giáo viên hỏi - học sinh trả lời. Chính vì vậy mà đã bộc lộ được nhiều
nhược điểm trong việc quản lí lớp cũng như khả năng kích thích hứng thú
học tập của học sinh tham gia tìm hiểu, xây dựng bài. Đặc biệt là việc rèn
- 3/34-
Mét sè kinh nghiÖm trong c«ng t¸c vÒ rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh líp 2
luyện kĩ năng đọc cho học sinh còn hạn chế và sau một giờ, một bài học
sinh ít có khả năng đọc hay, diễn cảm và hiểu nội dung bài một cách đầy
đủ. Học sinh không quan tâm tới phương pháp đọc của mình. Do đó, các
em rất yếu về năng lực.
3. Xuất phát từ nhu cầu nâng cao nghiệp vụ chuyên môn:
- Phân môn Tập đọc có nhiệm vụ rèn kĩ năng đọc cho học sinh. Đọc là
một hoạt động của lời nói, là quá trình chuyển dạng chữ viết sang lời nói
âm thanh , là quá trình chuyển tiếp hình thức chữ viết thành đơn vị nghĩa
không có âm thanh.
- Cả hai hình thức trên đều không thể tách rời nhau. Chính vì vậy,
dạy đọc có một ý nghĩa rất to lớn ở Tiểu học. Nó đã trở thành một đòi hỏi
cơ bản đầu tiên đối với người đi học. Đọc là một khả năng không thể thiếu
đựơc của con người trong thời đại văn minh.
- Chính vì vậy, là một giáo viên trực tiếp giảng dạy tôi rất băn khoăn
những vấn đề tồn tại trên. Vậy tôi đã chọn nghiên cứu đề tài “ Rèn kĩ năng
đọc cho học sinh lớp 2”. Với mong muốn nâng cao trình độ nghiệp vụ
nhằm giúp học sinh biết đọc đúng, hay, có khả năng kể chuyện, giao tiếp
tốt, viết đúng chính tả, viết được những bài văn có đủ ý, trọn câu và ngày
càng yêu thích hứng thú đọc sách.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
1. Nghiên cứu vấn đề “Rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 2”.
2. Giảng dạy và nghiên cứu khoa học để nhằm nâng cao tay nghề,kĩ
năng sư phạm cho bản thân.
- 4/34-
Mét sè kinh nghiÖm trong c«ng t¸c vÒ rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh líp 2
3. Tìm ra những vướng mắc trong dạy học Tiếng Việt ở Tiểu học đối
với giáo viên và học sinh ,biện pháp phòng ngừa nhằm nâng cao chất
lượng dạy học Tiếng Việt trong nhà trường.
4. Tạo điều kiện cho giáo viên tự đặt mình vào tình huống dạy học
Tiếng Việt để suy nghĩ , đề xuất cách giải quyết từ đó hình thành kĩ
năng nghề nghiệp cho việc dạy học môn Tiếng Việt ở Tiểu học.
5. Nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt.
III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU :
Để đạt được mục đích nghiên cứu, người thực hiện làm sáng kiến phải :
1. Tìm hiểu tầm quan trọng của đổi mới phương pháp dạy học.
2. Tìm hiểu ý nghĩa, tác dụng của rèn kĩ năng đọc cho học sinh.
3. Tìm hiểu, rà soát chương trình SGK về nội dung liên quan đến vấn
đề nghiên cứu.
4. Nghiên cứu Chuẩn kiến thức kĩ năng về dạy học Tiếng Việt ở Tiểu
học.
5. Nghiên cứu tâm sinh lý lứa tuổi học sinh Tiểu học.
IV. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
1. Học sinh khối lớp 2, cụ thể là lớp 2 do tôi chủ nhiệm
2. Các phương pháp chỉ đạo của Ban giám hiệu.
3. Tập thể giáo viên khối 2.
- 5/34-
Mét sè kinh nghiÖm trong c«ng t¸c vÒ rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh líp 2
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
- Để đạt được mục đích rèn đọc cho học sinh tôi đã sử dụng một số
phương pháp sau:
1. Thu thập tài liệu, nghiên cứu những tài liệu có liên quan đến đề tài,
tìm hiểu sách giáo khoa Tiếng Việt 2, sách giáo viên.
2. Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, phỏng vấn và trao đổi trực
tiếp học sinh, giáo viên dùng phiếu thăm dò.
3. Phương pháp trao đổi và toạ đàm với đồng nghiệp.
4. Kiểm tra đánh giá sau thực nghiệm.
5. Dạy thực nghiệm.
Để minh hoạ cho các giải pháp và các phương pháp đã nêu ở trên tôi đã
chọn và dạy một bài trong chương trình lớp 2 - Bài: Mùa xuân đến.
- 6/34-
Mét sè kinh nghiÖm trong c«ng t¸c vÒ rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh líp 2
B. PHẦN NỘI DUNG
I. Nội dung dạy đọc trong chương trình dạy Tập đọc lớp 2:
1. Mục tiêu của việc rèn đọc trong giờ Tập đọc:
a. Tập đọc là gì ?
Phân môn Tập đọc ở trường Tiểu học có nhiệm vụ hình thành năng
lực hoạt động ngôn ngữ cho học sinh. Năng lực này được thể hiện thống
nhất trong 4 hoạt động tương ứng với chúng là 4 chức năng: nghe, nói, đọc,
viết. Như vậy, đọc là một hoạt động ngôn ngữ là quá trình chuyển dạng
thức viết sang lới nói có âm thanh và thông hiểu chúng. Đọc không chỉ là
công việc giải quyết một bộ mã (gồm 2 phần) chữ viết và âm thanh nghĩa
là nó không phải chỉ là sự đánh vần lên thành tiếng theo đúng như kí hiệu
chữ viết, mà còn là quá trình nhận thức, để có kĩ năng thông hiểu những gì
đọc được. Trên thực tế nhiều khi người ta đã không hiểu khái niệm đọc
một cách đầy đủ. Nhiều chỗ, người ta chỉ nói đến đọc như nói việc sử dụng
bộ mã chữ âm còn việc chuyền từ âm sang nghĩa đã không được chú ý
đúng mực.
b. Ý nghĩa của việc đọc:
Phần lớn những tri thức, kinh nghiệm của đời sống những thành tựu
văn hoá khoa học, tư tưởng, tình cảm của các thế hệ trước và của cả những
người đương thời phần lớn đã được ghi lại bằng chữ viết. Nếu không biết
đọc thì con người không thể tiếp thu được nền văn minh của loài người.
Không thể sống một cuộc sống bình thường, không thể làm chủ trong xã
hội hiện đại. Ngược lại, biết đọc con người có thể dễ dàng tiếp thu nền văn
minh của nhân loại. Vì thế, học có những hiểu biết, có khả năng chế ngự
một phương tiện văn học cơ bản giúp cho họ giao tiếp với thế giới bên
- 7/34-
Mét sè kinh nghiÖm trong c«ng t¸c vÒ rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh líp 2
trong của người khác, đặc biệt khi đọc bài( Tập đọc, học thuộc lòng). Con
người không chỉ thức tỉnh về nhận thức, mà còn rung động tình cảm nảy nở
những ước mơ cao đẹp. Đọc khơi dậy tiềm lực hành động, sức sáng tạo,
cũng như được bồi dưỡng tâm hồn. Không biết đọc, con người sẽ không
có điều kiện giáo dục mà xã hội dành cho họ. Họ chỉ hình thành một nhân
cách toàn diện. Đặc biệt trong thời buổi bùng nổ thông tin, biết đọc ngày
càng quan trọng vì nó sẽ giúp con người ta sử dụng các nguồn thông tin.
Đọc chính là học nữa, học mãi đọc để tự học, học cả đời.
Chính vì vậy Tập đọc là một phân môn có ý nghĩa to lớn ở Tiểu học.
Nó trở thành một đòi hỏi cơ bản, đầu tiên đối với mỗi người đi học. Đầu
tiên trẻ phải học đọc sau đó đọc để học. Đọc giúp trẻ chiếm lĩnh được ngôn
ngữ trong giao tiếp và học tập nó cũng là một công cụ để học các môn học
khác nó tạo ra hứng thú và động cơ học tập. Đồng thời nó tạo điều kiện để
học sinh có khả năng tự học. Tập đọc là khả năng không thể thiếu của con
người trong thời đại văn minh. Biết đọc sẽ giúp các em hiểu biết nhiều
hơn, hướng các em tới cái thiện, cái đẹp, dạy cho học sinh biết cách suy
nghĩ lô gíc, tư duy có hình ảnh.
Như vậy việc dạy đọc có một ý nghĩa vô cùng quan trọng. Vì nó bao
gồm nhiệm vụ giáo dưỡng, giáo dục và phát triển.
c. Ý nghĩa của việc rèn kĩ năng đọc qua phân môn Tập đọc:
Ở Tiểu học phân môn Tập đọc có một vị trí rất quan trọng, dạy tốt phân
môn này là đáp ứng một trong bốn kĩ năng sử dụng Tiếng Việt. Đối với
học sinh lớp 2, việc rèn đọc vô cùng quan trọng nó giúp các em hiểu đúng
nội dung văn bản. Giáo dục các em lòng yêu sách trở thành một thứ không
thể thiếu được trong nhà trường và gia đình. Làm giàu kiến thức về ngôn
- 8/34-
Mét sè kinh nghiÖm trong c«ng t¸c vÒ rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh líp 2
ngữ và tư duy cho các em, giáo dục tư tưởng tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ
cho các em.
Đọc là giáo dục lòng ham đọc sách hình thành phong cách và thói quen
làm việc với sách của học sinh. Nói cách khác thông qua việc dạy đọc phải
giúp cho học sinh thích đọc và thấy được rằng khả năng đọc là có lợi cho
các em trong cuộc đời, phải làm cho các em thấy đó là một trong những
con đường đặc biệt để tạo cho mình một cuộc sống trí tuệ đầy đủ và phát
triển.
Ngoài việc dạy đọc còn có nhiệm vụ khác như:
- Làm giàu kiến thức về ngôn ngữ, về đời sống và kiến thức về văn học
cho học sinh.
- Phát triển ngôn ngữ và tư duy cho học sinh.
- Giáo dục tư tưởng đạo đức, tình cảm thị hiếu thẩm mĩ cho học sinh.
- Giúp học sinh biết đọc để giao tiếp và giải trí.
2. Nội dung phân môn Tập đọc lớp 2 :
a. Nội dung dạy Tập đọc lớp 2.
Quá trình tìm hiểu nội dung sách giáo khoa Tiếng Việt 2, tôi nhận thấy
hầu hết các bài tập đọc đều là tác phẩm hoặc đoạn trích của những văn bản
có giá trị nghệ thuật. Mỗi bài đã được các nhà viết sách lựa chọn nhằm
cung cấp cho học sinh một kiến thức nhất định. Về nội dung của các bài
Tập đọc lớp 2 xoay quanh 6 chủ đề lớn:
Nhà trường: 8 tuần - 24 tiết
Gia đình: 6 tuần -18 tiết
- 9/34-
Mét sè kinh nghiÖm trong c«ng t¸c vÒ rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh líp 2
Bạn trong nhà: 2 tuần - 6 tiết
Thiên nhiên đất nước gồm 7 đơn vị: Bốn mùa, Chim chóc, Muông thú,
Sông biển, Cây cối, Bác Hồ, Nhân dân, mỗi chủ điểm 2 tuần riêng chủ
điểm Nhân dân 3 tuần.
Trong số các bài văn xuôi và thơ được đưa vào trong chương trình khá
đồng đều. Văn xuôi 48,4%; thơ 51,6%. Nội dung các bài văn xuôi ngắn, dễ
hiểu, dễ đọc và gần gũi với cuộc sống xung quanh các em. Văn xuôi gồm
nhiều loại, nhiều dạng bài như: miêu tả, kể, vừa kể vừa tả hoặc có cả
truyện ngắn. Thể loại thơ cũng rất phong phú chủ yếu là thơ vần, thơ lục
bát, thơ 4 chữ, 5 chữ. Trong đó: Thơ lục bát chiếm 39,6%; Thơ 5 chữ
chiếm 23% còn lại là thơ tự do và Ca dao. Những câu truyện kể, những bài
văn xuôi đều hướng tới mục đích giáo dục : Tính trung thực đức vị tha,
tình yêu lao động, tình đoàn kết, tương trợ bảo vệ của công, đưa dần các
em đến với nhận thức về quan hệ giữa các em với nhà trường , thầy cô, bạn
bè, ông bà, cha mẹ,rộng ra là sông núi, trời biển, Tổ quốc , nhân dân, lãnh
tụ, từ đó hình thành dần trong các em ý thức cá nhân giữa cộng đồng, ý
thức công dân trong lòng thiên nhiên, dân tộc. Đặc biệt, mạch bài cổ tích,
ngụ ngôn, truyện vui trong và ngoài nước được đưa vào dạy khá hấp dẫn,
dí dỏm, sinh động, dễ hiểu, dễ nhớ đối với các em. Đó là những bài học về
sự tích các loài ( Sự tích cây vú sữa, Cò và Vạc );Hiện tượng thiên nhiên (
Sơn Tinh, Thuỷ Tinh ); Nguồn gốc các dân tộc anh em ( truyện Quả bầu ) ;
Bài học về tính kiên trì ( Có công mài sắt, có ngày nên kim ); Phê bình sự
lười biếng ( Há miệng chờ sung ); Ca ngợi lao động ( kho báu ) ; Trí thông
minh ( Một trí khôn hơn trăm trí khôn, quả tim khỉ ); Lòng biết ơn ( Tìm
ngọc ) ; Sự gian ác phải trả giá ( Bác sĩ sói ) ; Nhìn người giao việc ( Sư tử
xuất quân ); …Những bài trên phần lớn được rút ra từ kho tàng văn học
dân gian hoặc từ tác phẩm nổi tiếng của các tác giả lớn trên thế giới. Sang
- 10/34-
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số kinh nghiệm trong công tác về rèn kĩ năng đọc cho học sinh Lớp 2", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_mot_so_kinh_nghiem_trong_cong_tac_ve_ren_ki_nang_doc_ch.doc