SKKN Nâng cao vai trò của tổ trưởng chuyên môn trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở Trường Trung học cơ sở

Điều lệ trường phổ thông có quy định “ Hiệu trưởng, các phó hiệu trưởng, nhà giáo, viên chức thư viện, viên chức thiết bị thí nghiệm của trường trung học được tổ chức thành tổ chuyên môn theo môn học, nhóm môn học hoặc nhóm các hoạt động ở từng cấp học THCS, THPT. Mỗi tổ chuyên môn có tổ trưởng, từ 1 đến 2 tổ phó chịu sự quản lí chỉ đạo của hiệu trưởng, do hiệu trưởng bổ nhiệm trên cơ sở giới thiệu của tổ chuyên môn và giao nhiệm vụ vào đầu năm học”.[10]. Theo quy định có thể hiểu: Tổ chuyên môn là một bộ phận của nhà trường, nơi tập hợp những nhóm giáo viên có cùng nhiệm vụ và phạm vi chuyên môn, có sự tương đồng về trình độ đào tạo nên có thể hiểu rõ được những khó khăn thuận lợi. Từ đó sẽ hạn chế những khó khăn và phát huy những điểm mạnh trong hoàn cảnh cụ thể.
MỞ ĐẦU  
1. Lí do nghiên cứu  
Hoạt động chuyên môn trong trường phổ thông nói chung, trường Trung  
học cơ sở (THCS) nói riêng là hoạt động quyết định chất lượng hiệu qugiáo dục  
của nhà trường. Muốn có hoạt động chuyên môn tốt thì yếu tquyết định là công  
tác quản lý chỉ đạo hoạt động của các tchuyên môn cần phải có kế hoạch và  
hiệu quả. Tuy nhiên, đây là một nội dung quản lý còn chưa được sự quan tâm đầy  
đủ của các chủ thể quản lý ở các trường THCS.  
Hoạt động tổ chuyên môn ở trường THCS phản ánh các mặt hoạt động  
chuyên môn và qui định chất lượng dạy học cũng như các mặt hoạt động giáo dục  
khác của nhà trường. Chính vì vậy, hoạt động chuyên môn cũng như hoạt động  
của tổ chuyên môn đã được qui định trong điều lệ trường trung học do Bộ  
GD&ĐT ban hành. Qui định này được Sở Giáo dục và Phòng Giáo dục chỉ đạo  
các trường phổ thông thực hiện một cách triệt để.  
Với từng trường THCS, Ban Giám hiệu trường THCS chỉ đạo, quản lý hoạt động  
tổ chuyên môn nhằm quản lý giáo viên nhất là về chuyên môn nghiệp vụ, thực  
hiện kế hoạch giảng dạy, năng lực sư phạm của giáo viên trong phạm vi từng tổ  
chuyên môn.  
Về nguyên tắc, việc nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn trong  
các trường sẽ phát huy tinh thần nỗ lực sáng tạo của giáo viên trong tập thể sư  
phạm, tính đoàn kết nội bộ, năng lực điều hành hoạt động của tổ trưởng tổ  
chuyên môn cũng được phát huy, đồng thời tạo một động lực thôi thúc giáo viên  
trong các tổ chuyên môn phát huy nhiều sáng kiến, kinh nghiệm của mình trong  
lĩnh vực giảng dạy và giáo dục.  
Mặt khác, tổ chuyên môn có vai trò quan trọng trong việc góp phần bồi  
dưỡng đội ngũ giáo viên tại chỗ thông qua hoạt động dự giờ, trao đổi rút kinh  
nghiệm các tiết dạy, sinh hoạt chuyên đề, thao giảng, hội giảng để nâng cao chất  
lượng dạy và học của trường.  
Những phân tích trên đây cho thấy, để tăng cường hiệu quả hoạt động của  
các tổ chuyên môn trong trường THCS, cần thiết phải tăng cường công tác quản  
lý hoạt động tổ chuyên môn trong nhà trường. Mặt khác, theo xu hướng phân cấp  
quản lý hiện nay, việc quản lý hoạt động tổ chuyên môn phải được bắt đầu từ  
người tổ trưởng tổ chuyên môn trong nhà trường. Đây cũng là lý do để tác giả lựa  
chọn đề tài nghiên cứu với tiêu đề: “Nâng cao vai trò của tổ trưởng chuyên môn  
trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường Trung học cơ sở”  
2. Mục đích nghiên cứu  
Trên cơ snghiên cứu lí luận và các thực tiễn hoạt động tchuyên môn ở  
trường THCS, đề xuất các biện pháp tăng cường vai trò của tổ trưởng tổ chuyên  
môn trong quản lý hoạt động tchuyên môn nhằm nâng cao chất lượng hoạt  
động tổ chuyên môn ở các trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố  
Hà Nội.  
- 1 -  
3. Nhiệm vụ nghiên cứu  
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về hoạt động của tổ chuyên môn và  
công tác quản lý của tổ trưởng chuyên môn đối với tổ chuyên môn ở trường  
THCS.  
- Nghiên cứu thực trạng công tác quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở  
các trường THCS ở quận Đống Đa, thành phố Hà Nội  
- Đề xuất các biện pháp nâng cao vai trò của tổ trưởng tổ chuyên môn  
trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS ở quận Đống Đa,  
thành phố Hà Nội  
4. Phương pháp nghiên cứu  
4.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận  
Phân tích, so sánh và tổng hợp các tài liệu khoa học, các văn kiện của  
Đảng, của nhà nước, những vấn đề liên quan đến đề tài.  
4.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn  
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động  
- Phương pháp quan sát  
- Phương pháp điều tra  
- Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia  
- 2 -  
Chương 1  
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TỔ CHUYÊN MÔN  
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ  
1.1. Các khái niệm công cụ sử dụng trong nghiên cứu đề tài  
1.1.1. Tổ chuyên môn  
Tổ chuyên môn là cấp độ tổ chức hành chính chuyên môn dưới cấp trường.  
Nếu nhà trường là đơn vị giáo dục cấp cơ sở thì tổ chuyên môn là đơn vị tổ chức  
dưới cấp cơ sở, nhưng là cấp tổ chức triển khai cụ thể nhất, triệt để nhất các yêu  
cầu quan điểm và nội dung giáo dục bộ môn, là nơi trực tiếp quản các hoạt  
động giáo dục của người giáo viên theo các bộ môn hoặc nhóm bộ môn, quản lý  
nguồn nhân lực chủ yếu của nhà trường.  
Điều lệ trường phổ thông có quy định Hiệu trưởng, các phó hiệu trưởng,  
nhà giáo, viên chức thư viện, viên chức thiết bị thí nghiệm của trường trung học  
được tổ chức thành tổ chuyên môn theo môn học, nhóm môn học hoặc nhóm các  
hoạt động ở từng cấp học THCS, THPT. Mỗi tổ chuyên môn có tổ trưởng, từ 1  
đến 2 tổ phó chịu sự quản lí chỉ đạo của hiệu trưởng, do hiệu trưởng bổ nhiệm  
trên cơ sở giới thiệu của tổ chuyên môn và giao nhiệm vụ vào đầu năm học.[10].  
Theo quy định có thể hiểu: Tổ chuyên môn là một bộ phận của nhà trường, nơi  
tập hợp những nhóm giáo viên có cùng nhiệm vụ và phạm vi chuyên môn, có sự  
tương đồng về trình độ đào tạo nên có thể hiểu rõ được những khó khăn thuận  
lợi. Từ đó sẽ hạn chế những khó khăn và phát huy những điểm mạnh trong hoàn  
cảnh cụ thể.  
Tổ chuyên môn là đơn vị trực tiếp quản và điều hành công tác chuyên  
môn của mỗi giáo viên trong nhà trường. Trong thực tế phần lớn ở các nhà  
trường THCS tchuyên môn được tchức theo các nhóm bmôn. Cách nhóm  
các bmôn để sinh hoạt cùng tthường lựa chọn stương đồng giữa các môn.  
Ví d: Ttnhiên : Toán, lí, hoá, sinh ; Txã hội : Ngvăn, Lịch s, Địa lí,  
Ngoại Ngữ ; Tnăng khiếu : Âm nhạc, Mĩ thuật, Thdục... Mỗi TCM có tổ  
trưởng và từ 1-2 tổ phó do hiệu trưởng bổ nhiệm và được kiện toàn theo từng  
năm học.  
1.1.2. Hoạt động tổ chuyên môn  
Hoạt động tổ chuyên môn bên cạnh việc quản lý nhân sự về mặt hành  
chính thì nhiệm vụ chủ yếu vẫn là quản lý chuyên môn nghiệp vụ. Hoạt động  
chuyên môn là hoạt động rất quan trọng, hoạt động này quyết định đến chất  
lượng giáo dục của nhà trường. Đây là nơi phản ánh đầy đủ nhất vslãnh đạo,  
quản lý và năng lực tchức hoạt động giảng dạy, giáo dục của nhà trường. Hiệu  
trưởng thông qua đội ngũ tổ trưởng, tổ phó chuyên môn quản lý mọi hoạt động  
chuyên môn thì đồng thời sẽ nâng cao chất lượng giáo dục ở các nhà trường.  
Hoạt động của tổ chuyên môn trong trường học gồm những nội dung sau :  
Nhiệm vụ tư vấn cho hiệu trưởng về hoạt động giảng dạy của giáo viên ở  
trên lớp theo phân phối trương trình chung của Bộ giáo dục.  
- 3 -  
Nhiệm vụ kiểm tra đánh giá giáo viên về việc thực hiện đổi mới phương  
pháp, sử dụng đồ dùng thiết bị dạy học, soạn giảng và việc đầu tư cho bài dạy, và  
việc thực hiện hồ sơ chuyên môn  
Tổ chức các hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy để nâng cao chất  
lượng dạy và học trong nhà trường.  
Tổ chức các hoạt động học tập và bồi dưỡng nâng cao năng lực học tập cho  
học sinh khá giỏi (bồi dưỡng học sinh giỏi) và phụ đạo học sinh yếu kém.  
Tổ chức thực hiện các giờ chuyên đề, thao giảng, thi giáo viên dạy giỏi  
nhằm nâng cao tay nghề cho các thành viên trong tổ  
Tchức theo dõi đánh giá hoạt động thọc tbồi dưỡng, trao đổi chia sẻ  
những kinh nghiệm bằng sinh hoạt nhóm bộ môn hay sinh hoạt chuyên môn  
thường xuyên hoặc định k, tchức nghiên cứu viết sáng kiến kinh nghiệm giảng  
dạy hàng năm, các hoạt động ngoại khoá...  
Tchức cho các thành viên trong tngoài giáo dục còn làm tốt các công  
tác kiêm nhiệm khác như : công tác chnhiệm, các hoạt động đoàn thể đội thiếu  
niên, đoàn thanh niên, công đoàn...Qua đó người GV không những trưởng thành  
và tiến bhơn vnăng lực chuyên môn mà còn nâng cao năng lực giáo dục và  
hoạt động xã hội.  
Lực lượng lao động đặc trưng nhất của nhà trường là GV mà mỗi giáo viên  
có thế mạnh và năng lực sư phạm khác nhau, vì vậy tổ chuyên môn là nơi phát  
hiện những điểm mạnh trong từng cá thể để tư vấn, giám sát đắc lực nhất cho  
hiệu trưởng trong công tác chuyên môn. Do vậy kết quhoạt động của tchuyên  
môn góp phần quyết định chất lượng giáo dục của nhà trường. Khi tchuyên  
môn hoạt động tốt, các thành viên trong thoạt động đều tay, không những chất  
lượng giảng dạy bmôn được nâng lên mà tác dụng giáo dục đạo đức, hạnh kiểm  
đối với học sinh cũng có hiệu qu.  
1.1.3. Tổ trưởng chuyên môn  
Trong nhà trường tổ trưởng chuyên môn là một cán bquản lý. Để hoàn  
thành tốt nhiệm vụ của mình người tổ trưởng chuyên môn phải có năng lực quản  
lý. Năng lực quản lý của người tổ trưởng chuyên môn tập trung thực hiện 3 chức  
năng của quản lý nhà trường : Chức năng kế hoạch hoá, chức năng tổ chức,chức  
năng kiểm tra đánh giá.  
Khả năng kế hoạch hoá của tổ trưởng chuyên môn thể hiện ở cách nắm bắt  
phân tích thực trạng, nắm bắt đúng chủ trương chính sách của cấp trên liên quan  
đến tổ chuyên môn của mình. Từ đó xác định hệ thống mục tiêu phấn đấu của tổ  
để các tổ viên nắm được những chủ trương và xây dựng thành mục tiêu chung.  
Năng lực tổ chức ở người tổ trưởng chuyên môn thể hiện ở chỗ dựa vào  
căn cứ biên chế năm học kế hoạch chung của nhà trường để xây dựng hành động  
chung của tổ sau đó tổ chức cho các thành viên trong tổ thực hiện dựa trên các  
văn bản pháp quy : Quy chế chuyên môn, luật, điều lệ và trên sự phân công công  
việc phù hợp với khả năng của từng cá thể. Cụ thể: Đó là việc tổ chức cho giáo  
viên thực hiện trương trình, soạn bài lên lớp, kiểm tra đánh giá chất lượng môn  
- 4 -  
học của học sinh, bàn bạc và thống nhất các hoạt động nội, ngoại khoá, tổ chức  
các giờ dạy thực nghiệm chuyên đề, tổ chức cho giáo viên khai thác sử dụng có  
hiệu quả thiết bị và đồ dùng dạy học...  
Năng lực kiểm tra của người tổ trưởng chuyên môn thể hiện ở chỗ biết dựa  
trên cơ skhoa học, xác định được tiêu chí đánh giá khách quan có thể đo lường  
được vlượng đánh giá vchất để kiểm tra đánh giá các hoạt động chuyên  
môn theo bmôn mà mình phtrách. Người ttrưởng chuyên môn cần có kế  
hoạch cthcho các hoạt động kiểm tra đánh giá có như vậy mới thu hút được sự  
tham gia tích cực của các tviên, biến việc kiểm tra đánh giá thành việc tkiểm  
tra. Thông qua kiểm tra để tìm và ghi nhận những mặt tích cực của giáo viên. Kịp  
thời điều chỉnh những sai sót lệch lạc giúp giáo viên không ngừng phấn đấu nâng  
cao hiệu qucông tác chuyên môn. Kết qukiểm tra có thtrthành thông tin tư  
vấn tích cực cho hiệu trưởng.  
Như vậy căn cvào những lí luận và thực tiễn đã nêu có thkhẳng định  
rằng : tổ trưởng chuyên môn là những người quản lý và như vậy hlà CBQL ở  
cấp cơ scuối cùng trong hthống giáo dục. Là cầu nối giữa đội ngũ giáo viên  
và người hiệu trưởng.  
1.1.4. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn  
Hoạt động quản đương nhiên là một yếu ttạo nên cht lượng giáo dục.  
Quản lý TCM là hoạt động quản lý trực tiếp của chthquản lý (tổ trưởng  
chuyên môn) tác động lên đối tượng quản lý là tập hợp giáo viên có cùng bmôn  
hoặc nhóm bmôn và học sinh. Hiệu trưởng dựa vào đó có thể quản nhiều mặt  
hoạt động, nhưng cơ bản nhất vẫn là hoạt động dạy học của giáo viên.  
Quản lý tchuyên môn có thể tập trung vào các nhiệm vụ cụ thể như :  
quản việc thực hiện chương trình, quản lý bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ,  
quản lý việc kiểm tra đánh giá của giáo viên đối với học sinh... Như vậy quản lý  
hoạt động chuyên môn là quá trình quản lý có định hướng có kế hoạch của Hiệu  
trưởng, Tổ trưởng chuyên môn đến công tác chuyên môn nghiệp vụ đưa hoạt  
động này đi theo một mục tiêu thống nhất chung của nhà trường.  
1.2. Tổ trưởng chuyên môn với công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở  
các trường THCS  
1.2.1. Vị trí, vai trò quyền hạn của tổ trưởng chuyên môn trường  
THCS  
Trong nhà trường THCS tổ chuyên môn là một mắt xích quan trọng góp  
phần vận hành bộ máy giáo dục mà người tổ trưởng là hạt nhân quan trong làm  
nên mắt xích đó. Nếu coi giáo dục ở nhà trường THCS như một công trường lao  
động thì người tổ trưởng chuyên môn như người đốc công trong tổ lao động ấy.  
Như vậy dựa vào đặc điểm quá trình lao động của tập thể mà người tổ trưởng có  
thể xác định quá trình lao động của bản thân. Để trở thành người đứng đầu trong  
tổ thợ ấy người tổ trưởng phải làm tốt vai trò sau :  
- Là tấm gương tự học  
- 5 -  
Tổ trưởng chuyên môn phải là người có năng lực chuyên môn vững vàng,  
có năng lực quản lí tổ nhóm. Muốn thúc đẩy tổ nhóm chuyên môn không ngừng  
phát triển đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của quá trình dạy học thì ngoài các  
phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp và yêu cầu chuẩn nghề nghiệp thì  
người tổ trưởng chuyên môn phải có năng lực chuyên sâu. Tức là năng lực  
chuyên môn là yếu tố trung tâm mà người tổ trưởng phải thường xuyên bồi  
dưỡng. Trình độ chuyên môn không chỉ đánh giá qua các văn bằng chứng chỉ anh  
đã có mà phải được thể hiện qua hoạt động chuyên môn giảng dạy hàng ngày,  
hoạt động nghiên cứu cập nhật văn bản thông tin kịp thời.  
Người tổ trưởng chuyên môn không ngừng đào sâu kiến thức mà còn biết  
tìm tòi khám phá cái mới đem lại hiệu quả giảng dạy bộ môn mình phụ trách.  
- Người nắm vững chuyên môn nghiệp vụ  
Người tổ trưởng phải thực sự là con chim đầu đàn trong công tác chuyên  
môn. Không chỉ rèn luyện nâng cao năng lực tự học tự bồi dưỡng mà người tổ  
trưởng chuyên môn còn biết tổ chức hướng dẫn cộng sự của mình nâng cao trình  
độ chuyên môn. Phải được tổ viên của mình nhìn nhận như một tấm gương mẫu  
mực ở khía cạnh nào đó thì được coi là chuẩn về chuyên môn là chỗ dựa tin cậy  
của đồng nghiệp.  
-Người tư vấn đắc lực cho hiệu trưởng trong công tác quản lý chuyên môn  
Hiệu trưởng nhà trường THCS bận trăm công nghìn việc vì vậy họ không  
thể với tay tới quản lí chuyên môn ở từng bộ môn... Có nhiều lí do : thứ nhất :  
Trường THCS ngoài việc quản chuyên môn người hiệu trưởng phải quản lý  
nhân sự , các mối quan hệ xã hội khác... cùng với việc người hiệu trưởng cũng  
chỉ được đào tạo chuyên sâu một bộ môn. Cho nên hàng năm hiệu trưởng chỉ  
kiểm tra toàn diện được một phần số lượng giáo viên và kết quả nhận xét đánh  
giá vẫn cần phải qua ý kiến tổ trưởng chuyên môn. Thứ hai : để đào tạo chuyên  
môn trực tiếp ông hiệu trưởng ngoài có kinh nghiệm quản lí phải có lĩnh vực  
chuyên môn chuyên sâu điều này thì tổ trưởng chuyên môn hoàn toàn có thể đáp  
ứng được. Như vậy hiệu trưởng quản chuyên môn không theo cơ chế trực tiếp  
mà chủ yếu theo cơ chế gián tiếp thông qua các tổ chuyên môn.  
Công tác tư vấn chuyên môn của tổ trưởng chuyên môn có ảnh hưởng rất  
lớn đến chất lượng hoạt động quản của hiệu trưởng. Nhờ những tư vấn khách  
quan của người tổ trưởng chuyên môn mà hiệu trưởng phân công chuyên môn  
cho các giáo viên phù hợp với năng lực, điều kiện hoàn cảnh cá nhân. Trong quá  
trình thực hiện nhiệm vụ năm học cũng nhờ có tư vấn tổ trưởng chuyên môn mà  
người hiệu trưởng có được những quyết định kịp thời, xây dựng kế hoạch chỉ đạo  
hoạt động dạy học phù hợp với yêu cầu mục tiêu nội dung, phương pháp, phương  
tiện cho từng môn học.  
- Người đóng vai trò là trung tâm đoàn kết trong tập thể sư phạm  
Đoàn kết là điều kiện đầu tiên để một tổ chuyên môn thành tập thể sư  
phạm và hơn nữa là tập thể mô phạm. Tổ trưởng chuyên môn xây dựng mối đoàn  
kết trên cơ sở thống nhất lấy mục tiêu giáo dục làm mục tiêu chung. Sự thành  
- 6 -  
công của người Tổ trưởng chuyên môn thể hiện ở chỗ biết cách làm cho mỗi  
thành viên trong tổ luôn biết mình phải làm gì và làm như thế nào để đóng góp  
vào công việc chung có hiệu quả.. Để xây dựng mối đoàn kết tổ trưởng chuyên  
môn cần hiểu biết đặc điểm tâm sinh lí của các thành viên, nhu cầu công việc cá  
nhân các tổ viên, có khả năng giúp họ hợp tác với nhau.  
TCM trong trường THCS có vị trí, vai trò, chức năng và nhiệm vụ rất quan  
trọng đối với chất lượng hiệu quả của quá trình dạy học. Để thực hiện thành công  
những vấn đề đó đều phải thông qua hoạt động thực tiễn của người tổ trưởng và  
các thành viên trong TCM. Do vậy người tổ trưởng cần phải nhận thức sâu sắc,  
đúng đắn và có tinh thần trách nhiệm cao, có đầy đủ phẩm chất và năng lực, biết  
quản lý tổ một cách khoa học.  
1.2.2. Hoạt động quản lý tổ chuyên môn ở trường THCS  
1.2.2.1. Nguyên tắc quản lý TCM  
Nguyên tắc quản lý giáo dục là những tiêu chuẩn, quy tắc cơ bản, nền tảng,  
những yêu cầu, những luận điểm cơ bản cần phải tuân theo trong tổ chức và hoạt  
động quản lý giáo dục nhằm đạt được mục tiêu phát triển giáo dục đã đề ra.  
Nguyên tắc phải đảm bảo phản ánh đúng bản chất các mối quan hệ quản lý, phù  
hợp qui luật tác động đến hoạt động của tổ chức, phù hợp mục tiêu, đảm bảo tính  
hệ thống và nhất quán. Trong điều hành hoạt động của TCM, cần đảm bảo các  
nguyên tắc sau:  
- Đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng trong quản lý TCM: Đó là những bảo  
đảm việc thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng về công tác  
giáo dục. Tuân thủ sự lãnh đạo của tổ chức cơ sở Đảng trong điều hành hoạt  
động của tổ chuyên môn. Xây dựng tổ chức cơ sở đảng vững mạnh để lãnh đạo  
hoạt động của nhà trường, của tổ chuyên môn.  
- Tập trung dân chủ: Tinh thần của nguyên tắc này trong quản lý giáo dục  
là ở chỗ phải thường xuyên kết hợp sự lãnh đạo tập trung với sự tham gia của  
quảng đại quần chúng lao động vào công việc tổ chức quản lý giáo dục.  
- Bảo đảm tính khoa học, cụ thể và thiết thực: Để đảm bảo nguyên tắc này  
người TTCM trong các hoạt động của mình phải có căn cứ khoa học, biết sử  
dụng các kiến thức khoa học (KH QL, tâm lý học, kinh tế học, triết học..) trong  
điều hành tổ. Tính cụ thể được thể thể hiện trong xây dựng kế hoạch, phân công,  
giao việc, đánh giá…; tính thiết thực thể hiện trong lựa chọn mục tiêu, xây dựng  
KH triển khai, luôn bám sát các điều kiện cụ thể của tổ, của trường và gắn với  
yêu cầu phát triển giáo dục của địa phương, đất nước.  
- Đảm bảo tính kế hoạch: Phải đưa mọi hoạt động của tổ vào kế hoạch để  
tăng tính chủ động và khả năng phối hợp giữa các cá nhân và bộ phận khi thực thi  
nhiệm vụ. Kế hoạch phải được xây dựng dựa trên các căn cứ lý luận, pháp lý và  
thực tiễn xác đáng; chỉ rõ việc cần làm, thời gian, nguồn lực và biện pháp thực  
hiện phù hợp.  
- Coi trọng công tác giáo dục, thuyết phục kết hợp với việc động viên  
khuyến khích về mặt tinh thần. Chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần của  
- 7 -  
mỗi thành viên trong tổ chuyên môn. Khi thực hiện nguyên tắc này cần coi trọng  
khen thưởng kết hợp với sự đánh giá công việc một cách công khai, công bằng.  
1.4.2.2. Nội dung quản lý TCM  
Căn cứ vào qui định của Điều lệ trường học về nhiệm vụ của TCM và của  
TTCM có thể xác định các nội dung cơ bản quản lý TCM gồm:  
- Xây dựng và tổ chức thực hiện các kế hoạch hoạt động của tổ (KH năm  
học, KH tháng, KH tuần; KH dạy học, KH thao giảng, KH kiểm tra, KH ôn thi,  
bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu; KH bồi dưỡng đội ngũ, sinh hoạt  
chuyên đề, KH thực tế, giao lưu học hỏi…); hướng dẫn giáo viên xây dựng các  
KHCN tương ứng với nhiệm vụ của họ.  
- Quản lý hoạt động dạy học, giáo dục: Quản lý thực hiện chương trình dạy  
học, giáo dục theo qui định; quản lý việc soạn bài của GV, quản lý việc dạy học  
trên lớp, quản lý việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS, quản lý dạy thêm  
học thêm, công tác ngoại khóa học tập, phối hợp quản lý các hoạt động giáo dục  
ngoài giờ lên lớp, quản lý hồ sơ chuyên môn…  
- Xây dựng và phát triển đội ngũ: Phân công giảng dạy, chủ nhiệm lớp, tổ  
chức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho GV: bồi dưỡng thường xuyên theo  
chu kì, bồi dưỡng theo chuyên đề, bồi dưỡng qua thăm lớp, dự giờ, qua hội giảng,  
qua tổ chức giao lưu, nghiên cứu khoa học, viết sáng kiến kinh nghiệm, qua tự  
học; tham gia kiểm tra đánh giá xếp loại GV hàng năm theo qui định, tham mưu  
trong thực hiện chế độ chính sách cho GV.  
- Thực hiện công tác tham mưu, phối hợp các hoạt đông: Tham mưu với  
ban giám hiệu trong tổ chức thực hiện các hoạt động dạy học giáo dục; phối hợp  
với các TCM khác, với giáo viên chủ nhiệm, với đoàn thể, với cha mẹ học sinh  
và cộng đồng… trong giáo dục HS và huy động nguồn lực phát triển nhà trường  
- Quản lý cơ sở vật chất tài sản của TCM…  
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý của tổ trưởng chuyên môn  
đối với hoạt động tổ chuyên môn trường THCS  
1.3.1. Yếu tố chủ quan  
Để thực hiện các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn của tổ trưởng  
các trường THCS không chỉ có các điều kiện bên ngoài tác động mà còn có các  
phẩm chất năng lực quản lý và trình độ chuyên môn cuả chính người quản lý.Tổ  
trưởng chuyên môn muốn ‘chèo lái’ tốt con thuyền tổ chuyên môn của mình  
trước hết phải có phẩm chất chính trị vững vàng, biết hy sinh cái riêng để cống  
hiến cho sự nghiệp chung. Có đạo đức tác phong mẫu mực, đi đầu gương mẫu  
trong mọi hoạt động của tổ chuyên môn và của nhà trường. Nắm vững chủ  
trương chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước và những quy định quy chế  
của ngành.  
Không ngừng học hỏi trau dồi nghiệp vụ quản lý của mình. Thông tin phản  
hồi 2 chiều nhanh chóng chính xác từ phía giáo viên đến hiệu trưởng, và ngược  
lại. Tư vấn đắc lực cho hiệu trưởng về công tác tổ chuyên môn.  
- 8 -  
Để quản lý tốt mọi hoạt động của tổ chuyên môn tổ trưởng phải là người  
có kiến thức sâu rộng, toàn diện các môn học tổ mình phụ trách. Phải làm cho  
giáo viên phải tâm phục tự nguyện hoạt động dưới sự lãnh đạo của mình.  
1.3.2. Yếu tố khách quan  
Ngoài những yếu tố do chính bản thân người quản lý ảnh hưởng đến công  
việc còn có những yếu tố của môi trường bên ngoài tác động vào việc quản lý tổ  
chuyên môn.  
Sự bất cập về đội ngũ : số lượng và chất lượng đội ngũ giáo viên tổ chuyên  
môn có ảnh hưởng rất lớn đến công tác quản lý tổ chuyên môn. Sự điều động  
phân công giáo viên hoàn toàn phụ thuộc phòng Giáo dục dẫn đến tình trạng thừa  
thiếu cục bộ hoặc không đồng đều về cơ cấu bộ môn gây khó khăn cho công tác  
chuyên môn của tổ chuyên môn ảnh hưởng đến công việc quản lý của tổ trưởng.  
Sự hợp tác phối kết hợp của các tổ chức trong và ngoài nhà trường : Để  
quản lý tổ chuyên môn đòi hỏi người tổ trưởng phải có sự hợp tác giữa các cá  
nhân trong tổ tạo sự đoàn kết, kết hợp với các tổ chức trong nhà trường trong  
công tác chuyên môn cũng như chất lượng học tập của học sinh như : Đội thiếu  
niên, đoàn thanh niên, tổ chủ nhiệm..kết hợp với các tổ chức ngoài nhà trường  
tuyên truyền, giáo dục học sinh : Hội phụ huynh, chính quyền sở tại...  
Điều kiện cơ sở vật chất trang thiết bị dạy học: Mục tiêu cuối cùng của các  
nhà trường giáo dục những con người hoàn thiện về tri thức và phẩm chất đạo  
đức khả năng ứng dụng vào thực tiễn cuộc sống. Mục tiêu của các tổ chuyên môn  
cũng đều nhằm phục vụ công tác dạy và học tập tốt cho ra đời những sản phẩm  
hoàn thiện, vì vậy điều kiện cơ sở vật chất trang thiết bị dạy học có vai trò là  
nhân vật thứ 3 ngoài giáo viên và học sinh.  
Đối với tổ chuyên môn chịu sự hướng dẫn chỉ đạo trực tiếp của hiệu  
trưởng thông qua tổ trưởng chuyên môn. Công tác quản lý tổ chuyên môn dưới  
sự chỉ đạo, định hướng của hiệu trưởng giúp tổ trưởng chuyên môn kịp thời điều  
chỉnh, bổ xung, khắc phục những tồn tại để có thể có những giải pháp thực thi và  
hiệu quả đưa hoạt động tổ chuyên môn đạt được những mục tiêu mà nhà trường  
giao cho.  
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1  
Từ những vấn đề lý luận liên quan đến khái niệm tổ chuyên môn, hoạt  
động tổ chuyên môn, quản lý tổ chuyên môn trong trường THCS, các yếu tố ảnh  
hưởng đến công tác quản lí tổ chuyên môn của tổ trưởng chuyên môn là sự phản  
ánh đầy đủ và khá cụ thể về vị trí tầm quan trọng của tổ chuyên môn trong nhà  
trường THCS trong việc nâng cao chất lượng giáo dục ở các nhà trường. Từ đó  
người tổ trưởng chuyên môn cần có biện pháp quản lý tổ chuyên môn cho phù  
hợp để nâng cao chất lượng và hiệu quả quản lý nhà trường ngày một tốt hơn.  
- 9 -  
Chương 2  
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở CÁC  
TRƯỜNG THCS THÀNH PHỐ HÀ NỘI  
Để thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu đã xác định, tác giả sử dụng kết quả  
khảo sát của Bộ GD-ĐT trong : Tài liệu bồi dưỡng chuẩn chuyên môn (2010)tổ  
chức điều tra ở hai đối tượng:  
- CBQL (Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng): 20 người,  
- Giáo viên: 88 người lấy ngẫu nhiên ở 9 trường THCS trên địa bàn thành  
phố Hà Nội.  
Kết quả khảo sát như sau :  
2.1. Về các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn  
Kết quả điều tra về mức độ sử dụng các biện pháp quản lý hoạt động tổ  
chuyên môn được thể hiện qua số liệu bảng 2.1  
Bảng 2.1: Mức độ thực hiện các biện pháp quản lí của tổ trưởng chuyên  
môn  
S
T
T
Các biện pháp  
HT, PHT  
GV  
Không  
Không  
thường  
xuyên  
Thường  
xuyên  
Thường  
xuyên  
Đôi khi thường  
Đôi khi  
xuyên  
SL  
%
SL  
%
SL % SL  
%
SL  
%
SL  
%
1
2
Quản lí việc thực hiện  
quy chế chuyên môn  
13 65 7  
35  
68 77,3 20 22,7  
Quản lí việc thực hiện  
kế hoạch công tác tổ  
chuyên môn trong năm  
học  
7
35 13 65  
43 48,9 45 51,1  
3
Quản lí hoạt động thực  
hiện chương trình đổi  
mới phương pháp  
Quản lí hoạt động sinh  
hoạt tổ chuyên môn  
Quản lí hoạt động phụ  
đạo bồi dưỡng ôn tập  
cho học sinh  
11 55 9  
45  
63 71,6 25 28,4  
4
5
10 50 10 50  
57 64,8 31 35,2  
46 52,3 42 47,7  
9
9
45 11 55  
45 11 55  
6
Quản lí việc kiểm tra  
đánh giá học sinh của  
giáo viên trong tổ  
55 62,5 33 37,5  
Các biện pháp quản lý mà tổ trưởng chuyên môn áp dụng trong quá trình  
quản lý tổ chuyên môn được hiệu trưởng, phó hiệu trưởng và giáo viên đánh giá  
khá nghiêm túc trong đó: Việc thực hiện quy chế chuyên môn hiệu trưởng và  
giáo viên đánh giá hoạt động thường xuyên (HT, PHT: 65%; GV: 77,3%) trong  
- 10 -  

Tải về để xem bản đầy đủ

pdf 33 trang huongnguyen 22/12/2024 20
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Nâng cao vai trò của tổ trưởng chuyên môn trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở Trường Trung học cơ sở", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • pdfskkn_nang_cao_vai_tro_cua_to_truong_chuyen_mon_trong_quan_ly.pdf