SKKN Phương pháp hướng dẫn học sinh học, luyện tập và ghi nhớ từ vựng Tiếng Anh môt cách hiệu quả

Phương pháp hướng dẫn học sinh học, luyện tập và ghi

nhớ từ vựng Tiếng Anh môt cách hiệu quả

MỤC LỤC

Mục lục

0

2

3

4

5

MỞ ĐẦU

1. Lý do viết đề tài

1.1. Lý do khách quan

1.2. Lý do chủ quan

2. Mục đích nghiên cứu

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4. Phương pháp nghiên cứu

5. Khả năng phát triển, ứng dụng thực tế

NỘI DUNG

CHƯƠNG 1

6

THỰC TRẠNG CỦA VIỆC DẠY VÀ HỌC TỪ VỰNG TIẾNG ANH TẠI

TRƯỜNG THCS

1.1. Về học sinh

1.2. Về giáo viên

CHƯƠNG 2

6

7

9

NỘI DUNG CHÍNH VÀ TIẾN TRÌNH NGHIÊN CỨU

1. Giới thiệu từ vựng

9

1.1. Các thủ thuật có thể áp dụng khi giảng dạy từ vựng hiện nay

1.2. Các thủ thuật đã vận dụng hiệu quả khi dạy từ vựng Tiếng Anh cho học sinh tại

trường THCS Thái Thịnh

13

19

22

2. Thực hành luyện tập

2.1. Các phương pháp áp dụng để luyện từ cho học sinh.

2.2. Luyện tập về cấu tạo từ

Giáo viên thực hiện: Hoàng Thị Thu Hà – Trường THCS Thái Thịnh

– Quận Đống Đa – Thành Phố Hà Nội

Page 0

Phương pháp hướng dẫn học sinh học, luyện tập và ghi

nhớ từ vựng Tiếng Anh môt cách hiệu quả

2.3. Luyện từ theo chủ đề

23

24

25

30

31

33

34

35

2.4. Luyện từ phối hợp

2.5. Một số kinh nghiệm giúp học sinh ghi nhớ vốn từ vựng tiếng Anh

CHƯƠNG 3:

KẾT LUẬN

3.1. Kết luận

3.2. Ưu điểm và hạn chế của sáng kiến kinh nghiệm

3.3. Một số kiến nghị

Nhận xét đánh giá của hội đồng khoa học cấp cơ sở

Nhận xét đánh giá của hội đồng khoa học cấp cao

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Giáo viên thực hiện: Hoàng Thị Thu Hà – Trường THCS Thái Thịnh

– Quận Đống Đa – Thành Phố Hà Nội

Page 1

Phương pháp hướng dẫn học sinh học, luyện tập và ghi

nhớ từ vựng Tiếng Anh môt cách hiệu quả

MỞ ĐẦU

1. Lý do viết đề tài:

1.1. Lý do khách quan

Tiếng Anh là ngôn ngữ quốc tế nó được sử dụng như một thứ ngôn ngữ phổ

thông trên thế giới. Tiếng Anh đã và đang trở thành một nhu cầu cần thiết trong

giao tiếp hàng ngày, trong công việc và trong quá trình nghiên cứu khoa học.

Thông qua ngôn ngữ chung này mà con người trên khắp hành tinh hiểu biết lẫn

nhau, trao đổi cho nhau những thành tựu khoa học, văn hoá thể thao, nghệ thuật,

văn minh tiến bộ của loài người. Đất nước ta đang trên đà hội nhập và phát triển, vì

vậy mà Tiếng Anh chính là chìa khoá để mở cánh cửa hội nhập giữa nước ta với

các nước trên thế giới.

Theo GS.TSKH. Vũ Ngọc Hải - Viện Chiến lược và Chương trình giáo dục –

"Những ai, những cộng đồng nào, quốc gia nào muốn phát triển nhanh, muốn mở

rộng quan hệ quốc tế, muốn mở cửa, muốn tiếp nhận thành tựu về mọi mặt của

nhân loại, không thể không biết tiếng Anh, không thể không có chiến lược học ngôn

ngữ này một cách cẩn trọng…Nhiều quốc gia đã coi tiếng Anh là thứ tiếng quan

trọng sau tiếng mẹ đẻ và đã đưa vào giảng dạy chính khoá từ giáo dục tiểu học"

Chính vì lẽ đó, việc học tiếng Anh đối với mỗi một chúng ta, nhất là đối với các em

học sinh, giới trí thức trẻ của đất nước luôn là một công việc hết sức quan trọng.

Tuy nhiên để sử dụng tiếng Anh như là một công cụ giao tiếp thì chúng ta phải đáp

ứng một trong những tiêu chí cơ bản đó là vốn từ vựng. Vốn từ vựng càng nhiều

càng giúp cho việc hiểu và giao tiếp nhanh chóng và hiệu quả hơn. Chính vì vậy ở

mỗi bài học việc giới thiệu ngữ liệu mới, trong đó có từ vựng, luyện tập sử dụng từ

vựng mới, làm rõ nghĩa, cách dùng và ghi nhớ từ vựng luôn luôn là việc làm bắt

Giáo viên thực hiện: Hoàng Thị Thu Hà – Trường THCS Thái Thịnh

– Quận Đống Đa – Thành Phố Hà Nội

Page 2

Phương pháp hướng dẫn học sinh học, luyện tập và ghi

nhớ từ vựng Tiếng Anh môt cách hiệu quả

buộc và thường xuyên mà đòi hỏi mỗi giáo viên Tiếng Anh cần phải quan tâm, chú

trọng tới.

1.2. Lý do chủ quan

Là giáo viên Tiếng Anh đang trực tiếp giảng dạy các em học sinh THCS, tôi

luôn có băn khoăn, trăn trở sau mỗi giờ lên lớp.Tại sao học sinh của mình có một

lượng kiến thức ngữ pháp khá tốt, vậy mà khi các em làm các bài tập về phát triển 4

kỹ năng: Nghe, Nói, Đọc, Viết thì lại kém. Các em nghe không được, nói kém và

ngại nói. Khi viết thì các em dùng sai từ và viết sai chính tả.

Trong quá trình giảng dạy và nghiên cứu tôi đã nhận ra rằng: Hệ thống từ

vựng là một trong ba khía cạnh chính của ngôn ngữ, có ý nghĩa đặc biệt trong việc

dạy ngôn ngữ tiếng nước ngoài. Hệ thống từ vựng giúp cho học sinh phân biệt kiểu

loại nói và viết trong từng trường hợp cụ thể, bởi vậy nó làm cho người học tự tin

hơn trong quá trình giao tiếp với người nước ngoài. Nhưng phần lớn học sinh chưa

nhận thức được điều đó và ngay cả chúng ta là những người trực tiếp giảng dạy vẫn

thường làm thay học sinh rất nhiều, cách đó không đem lại hiệu quả cao mà tạo

cho học sinh sức ì và phụ thuộc.

Vì thế việc giảng từ vựng là mấu chốt bởi vì không có từ vựng chắc chắn

không có ngôn ngữ. Chúng ta không thể rèn luyện và phát triển 4 kỹ năng : Nghe,

Nói, Đọc, Viết cho học sinh mà không dựa vào nền tảng của từ vựng . Khối lượng

từ vựng càng nhiều thì giúp cho học sinh hiểu biết và giao tiếp nhanh chóng có hiệu

quả. Việc học và sử dụng từ vựng một cách thường xuyên sẽ mang lại kết quả tốt

trong quá trình học tiếng. Muốn vậy người giáo viên phải thực sự là người tổ chức

hướng dẫn để các em chủ động, tích cực trong mọi hoạt động học tập. Giáo viên

phải tìm ra phương pháp giảng dạy phù hợp nhằm giúp học sinh luyện tập và ghi

nhớ tốt những từ vựng mà các em đã được học. Đồng thời giáo viên phải hướng

Giáo viên thực hiện: Hoàng Thị Thu Hà – Trường THCS Thái Thịnh

– Quận Đống Đa – Thành Phố Hà Nội

Page 3

Phương pháp hướng dẫn học sinh học, luyện tập và ghi

nhớ từ vựng Tiếng Anh môt cách hiệu quả

dẫn học sinh cách học và tự ôn luyện vốn từ vựng ở nhà để ghi nhớ và phát triển

vốn từ vựng của bản thân. Từ những băn khoăn, trăn trở trên tôi đã tham khảo sách

giáo khoa,bạn bè, đồng nghiệp, tìm hiểu tâm lí học sinh… nghiên cứu, ứng dụng

những kiến thức mình có vào quá trìng giảng dạy từ vựng cho hoc sinh. Từ đó tôi

đã rút ra một vài kinh nghiệm dạy và luyện tập từ vựng cho học sinh nhằm giúp các

em ghi nhớ được vốn từ vựng tiếng Anh có hiệu quả. Chính vì vậy mà tôi viết sáng

kiến kinh nghiệm “ Phương pháp hướng dẫn học sinh học, luyện tập và ghi nhớ từ

vựng Tiếng Anh một cách hiệu quả”.

2. Mục đích nghiên cứu

Môn ngoại ngữ mang sắc thái riêng khác biệt với môn học khác. Nó không

chỉ là dạy kiến thức ngôn ngữ mà còn bao gồm cả kiến thức xã hội sâu sắc, phong

tục, tập quán, lối sống văn hoá của nhân loại được thông qua ngôn ngữ, qua hệ

thống từ vựng vì thế rất cần thiết để nghiên cứu để tìm ra những phương pháp hay

và có hiệu quả giúp học sinh ghi nhớ được vốn từ vựng Tiếng Anh.

- Cần có những thủ thuật dạy từ vựng đa dạng và hứng thú đối với học sinh nhằm

bổ sung và đổi mới các phương pháp dạy học tiếng Anh truyền thống để vận dụng

trong giảng dạy nhằm:

+ Gây hứng thú cho học sinh khi học tiếng Anh, từ đó học sinh tích cực tham

gia tự giác vào các hoạt động học và tiếp thu bài tốt hơn, ghi nhớ từ vựng với ngữ

cảnh giao tiếp, nâng cao khả năng tự học hỏi, sẽ làm giàu vốn từ và tự kiểm tra

được quá trình sử dụng từ của mình.

+ Nâng cao chất lượng học tập của bộ môn.

- Tổng hợp các dạng bài tập để luyện tập từ vựng có hiệu quả giúp học sinh

nắm vững kiến thức, nhớ từ và có thể sử dụng trong giao tiếp.

Giáo viên thực hiện: Hoàng Thị Thu Hà – Trường THCS Thái Thịnh

– Quận Đống Đa – Thành Phố Hà Nội

Page 4

Phương pháp hướng dẫn học sinh học, luyện tập và ghi

nhớ từ vựng Tiếng Anh môt cách hiệu quả

Nói tóm lại, SKKN hướng đến mục đích cuối cùng là cải tiến phương pháp dạy

học, tạo thêm hứng thú cho học sinh, giúp học sinh tích cực, chủ động tiếp nhận tri

thức và hình thành kỹ năng, phát triển nhân cách, nắm vững và sử dụng được vốn

từ vựng để giao tiếp.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Các bài học trong chương trình tiếng Anh lớp 6; 7; 8, 9

- Các thủ thuật dạy từ vựng và kiểm tra từ vựng.

- Các dạng bài tập luyện tập từ vựng.

- Số lượng từ vựng phải dạy trong bài học

4. Phương pháp nghiên cứu

-Với chuyên đề này tôi đã áp dụng các phương pháp nghiên cứu sau:

+ Quan sát học sinh

+Phỏng vấn học sinh

+ Kiểm tra và đối chiếu kết quả học tập của học sinh.

Sau mỗi đơn vị bài học có kiểm tra đánh giá rút kinh nghiệm về những hình

thức thực hiện ở từng tiết học, phân tích ưu điểm sau đó duy trì ưu điểm bổ sung và

cải tiến những tồn tại để tiếp tục thử nghiệm ở những bài học tiếp theo

Qua nhiều đơn vị bài học mà tôi đã lựa chọn và tìm ra những hình thức hay

nhất đúc rút thành kinh nghiệm.

5. Khả năng phát triển, ứng dụng thực tế

Với đề tài này chúng ta có thể ứng dụng vào thực tế giảng dạy Tiếng Anh

cho học sinh ở các trường THCS.

Giáo viên thực hiện: Hoàng Thị Thu Hà – Trường THCS Thái Thịnh

– Quận Đống Đa – Thành Phố Hà Nội

Page 5

Phương pháp hướng dẫn học sinh học, luyện tập và ghi

nhớ từ vựng Tiếng Anh môt cách hiệu quả

CHƯƠNG 1:

THỰC TRẠNG CỦA VIỆC DẠY VÀ HỌC TỪ VỰNG TIẾNG ANH TẠI

TRƯỜNG THCS THÁI THỊNH

1.1. Về học sinh

Hiện nay trong các trường THCS, cũng giống như các bộ môn khác, việc

dạy và học tiếng Anh đang diễn ra cùng với sự đổi mới phương pháp giáo dục,

cải cách sách giáo khoa, giảm tải nội dung chương trình học nhằm làm phù hợp

với nhận thức của học sinh, làm cho học sinh được tiếp cận với các nội dung, kiến

thức hiện đại. Vốn từ vựng tiếng Anh trong chương trình học cũng được sử dụng

phù hợp với sự phát triển chung của xã hội.

Trước hết, xuất phát từ đối tượng giảng dạy là học sinh ở lứa tuổi thiếu

niên kinh nghiệm cuộc sống còn ít, hiểu biết xã hội hạn chế, do đó vốn từ vựng

dạy cho các em ở cấp học này thường phải được kết hợp với các kỹ năng dạy học

cho phù hợp để gây sự quan tâm, hứng thú với học sinh. Bên cạnh đó việc dạy và

học tiếng Anh trong nhà trường còn diễn ra trong môi trường giao tiếp của thầy

và trò có rất nhiều hạn chế: Dạy học trong một tập thể lớn (thường là đơn vị lớp

học có khoảng 45 học sinh hoặc hơn), trình độ nhận thức có nhiều cấp độ khác

nhau, điều này làm phân tán sự tập chung của học sinh, tác động rất lớn đến việc

rèn luyện kĩ năng cho học sinh, làm chậm quá trình tiếp thu kiến thức của học

sinh và sự phân bố thời gian cho từng phần nội dung bài sao cho phù hợp với

từng loại bài giảng (thực hành, kĩ năng) cũng là một tác động tới việc lựa chọn,

nghiên cứu và áp dụng kĩ năng dạy từ vựng sao cho thích hợp.

Một vấn đề khác nữa là mặc dù các em học sinh đã được làm quen với Tiếng

Anh từ khi các em còn học tiểu học nhưng kiến thức của các em còn nhiều hạn chế,

các em chưa xác định phương pháp học hiệu quả.Vì thực tế là khi còn học tiểu học

Giáo viên thực hiện: Hoàng Thị Thu Hà – Trường THCS Thái Thịnh

– Quận Đống Đa – Thành Phố Hà Nội

Page 6

Phương pháp hướng dẫn học sinh học, luyện tập và ghi

nhớ từ vựng Tiếng Anh môt cách hiệu quả

thì các em chưa được chú trọng đến việc dạy và học Tiếng Anh. Khi giáo viên yêu

cầu các em lên bảng viết từ mới hay làm các bài tập về từ vựng các em rất lúng

túng. Rất ít em có thể nói, diễn đạt những câu đơn giản bằng Tiếng Anh.

Bằng phương pháp kiểm tra đánh giá học sinh của 3 lớp 8B, 8H và 6E tôi đã thu

được kết quả sau:

Khá/giỏi (%)

TB (%)

TS

Yếu (%)

TS

LỚP

TS

10

9

%

23

18

%

58

54

52

%

19

23

30

8B

8H

6E

25

23

26

8

10

15

Bảng 1: kết quả trước khi tiến hành nghiên cứu.

PHÂN TÍCH KẾT QUẢ

Với kết quả trên ta thấy kết quả của học sinh còn nhiều bất cập. Kết quả khá,

giỏi còn thấp, trong khi đó kết quả yếu còn nhiều. Vì vậy đòi hỏi giáo viên phải tìm

biện pháp khắc phục, giúp các em nâng cao được kết quả học tập của mình.

1.2. Về giáo viên

Sau nhiều năm đứng lớp, giáo viên luôn trăn trở về kết quả học tập của học

sinh, vì vậy mà giáo viên luôn cố gắng nghiên cứu tài liệu, trao đổi với đồng nghiệp

để tìm ra phương pháp giúp học sinh nâng cao chất lượng. Bên cạnh đó, giáo viên

còn thường xuyên trao đổi với học sinh để hướng dẫn các em cách học, xác định rõ

Giáo viên thực hiện: Hoàng Thị Thu Hà – Trường THCS Thái Thịnh

– Quận Đống Đa – Thành Phố Hà Nội

Page 7

Phương pháp hướng dẫn học sinh học, luyện tập và ghi

nhớ từ vựng Tiếng Anh môt cách hiệu quả

nguyên nhân dẫn đến kết quả học tập của các em còn thấp, giúp các em tìm ra

phương pháp học cho riêng mình, nâng cao kết quả học tập. Cụ thể giáo viên đã:

- Tiến hành tìm tòi các hình thức rèn luyện cho phù hợp với từng loại bài,

từng kiểu bài.

Ví dụ:

- Rèn luyện qua bài khoá

- Luyện từ qua bài nghe, đọc hiểu.

- Luyện từ theo chủ đề.

- Luyện từ phối hợp các phương pháp cơ bản của luỵên tập chủ yếu dùng

phương pháp thực hành.

+ Thực hành nói, phát âm chính xác từ, thực hiện ở bài hội thoại, đọc hiểu.

+ Thực hành đặt câu, sử dụng từ và luyện tập ở bài nói.

+ Thực hành ở các bài tập về sử dụng từ được thực hiện ở trong các giờ dạy

“Language focus”.

Ngoài ra luyện từ qua các hình thức trò chơi, nhóm học tập để học sinh có

thể bổ sung vốn từ cho nhau.

Dù thực hiện ở bất kỳ phương pháp nào cũng đảm bảo nguyên tắc giáo viên

chỉ đóng vai trò hướng dẫn. Giáo viên phải luôn tạo ra môi trường luyện tập cho

học sinh đồng thời hướng dẫn chúng cách luỵên tập, củng cố và bổ sung vốn từ một

cách thường xuyên.

Giáo viên thực hiện: Hoàng Thị Thu Hà – Trường THCS Thái Thịnh

– Quận Đống Đa – Thành Phố Hà Nội

Page 8

Phương pháp hướng dẫn học sinh học, luyện tập và ghi

nhớ từ vựng Tiếng Anh môt cách hiệu quả

CHƯƠNG 2

NỘI DUNG CHÍNH VÀ TIẾN TRÌNH NGHIÊN CỨU

Chúng ta biết rằng từ tồn tại ở 2 trạng thái chữ viết và âm thanh. Có người

cho rằng việc học từ trước hết là khâu nghe, số kia lại cho rằng điều quan trọng là

chữ viết. Với tôi cả hai hình thái đó đều tồn tại và bổ sung, hỗ trợ cho nhau. Qua

quá trình dạy và học từ vựng qua 3 giai đoạn: Presentation, Practice and,

Production

Trong phần Presentation có 4 giai đoạn cơ bản:

Giai đoạn 1: Giới thiệu từ vựng

Giai đoạn 2: Thực hành luyện tập

Giai đoạn 3: Kiểm tra

Giai đoạn 4: Củng cố

Ở đây tôi xin được đề cập đến giai đoạn 1; 2 của phần Presentation đó là: Giới thiệu

từ vựng, thực hành và luyện tập từ vựng .

1. Giới thiệu từ vựng

1.1 Các thủ thuật có thể áp dụng khi giảng dạy từ vựng hiện nay:

Một trong những điều quan trọng nhất là giáo viên phải làm như thế nào để học

sinh hứng thú thì học sinh mới tập trung, hợp tác với thầy cô và tiếp thu tốt nhất.

Tạo cho học sinh hứng thú quyết định kết quả học tập của học sinh. Như vậy giáo

viên phải biết tạo động cơ học tập cho học sinh hay nói cách khác là làm cho học

sinh muốn học thì kết quả học tập sẽ rất khả quan. Hơn nữa quá trình học và ghi

nhớ liên quan mật thiết với động cơ học tập. Hoạt động học bao giờ cũng được thúc

đẩy bởi một động cơ nào đó.

Giáo viên thực hiện: Hoàng Thị Thu Hà – Trường THCS Thái Thịnh

– Quận Đống Đa – Thành Phố Hà Nội

Page 9