SKKN Ứng dụng trò chơi dân gian nhằm nâng cao khả năng nhanh nhẹn, khéo léo cho học sinh Tiểu học (Lứa tuổi 6-7)
Trẻ em đang là đối tượng đang trong giai đoạn phát triển và dễ tác động nhất của hệ thống giáo dục quốc dân, học sinh Tiểu học luôn thu hút mối quan tâm của toàn xã hội. Nhiều nhà khoa học trong và ngoài ngành đã và đang tìm, cải tiến và hoàn chỉnh những phương tiện và phương pháp nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục, đảm bảo cho trẻ được phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần. Những phương pháp “học mà chơi, chơi mà học thông qua các trò chơi hấp dẫn đã một mặt mang đến cho trẻ nhỏ cảm giác mới lạ về thế giới xung quanh, mặt khác lại là một phương pháp giáo dục thể chất (GDTC) quan trọng, đặc biệt là nâng cao khả năng nhanh nhẹn, khéo léo.
PHÒNG GIAO DỤC& ĐÀO TẠO QUẬN LONG BIÊN
Tr-êng TiÓu häc PHÚC ĐỒNG
-------------------------
S¸NG KIÕN KINH NGHIÖM
®Ò TµI:
øng dông trß ch¬i d©n gian
nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng nhanh nhÑn, khÐo lÐo
cho häc sinh TiÓu häc
(løa tuæi 6 – 7)
M«n : ThÓ dôc
T¸c gi¶: §ç ThÞ Tó Anh
Gi¸o viªn d¹y thÓ dôc
Hµ Néi n¨m 2013 – 2014
Ứng dụng trò chơi dân gian nhằm nâng cao khả năng nhanh nhẹn, khéo léo cho học sinh Tiểu học
PHÇN I
§Æt vÊn ®Ò
I. Lý do chän ®Ò tµi
“TrÎ em h«m nay, thÕ giíi ngµy mai”, ®ã lµ khÈu hiÖu chung cña mäi
quèc gia trªn toµn thÕ giíi, thÓ hiÖn ph-¬ng ch©m ho¹t ®éng trong sù nghiÖp b¶o
vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em. C«ng -íc Liªn hîp quèc vÒ quyÒn trÎ em ®-îc
th«ng qua ngµy 20/11/1989 vµ Tuyªn bè cña héi nghÞ cÊp cao thÕ giíi vÒ quyÒn
trÎ em ngµy 5/3/1991 lµ nh÷ng v¨n b¶n ph¸p lý quan träng ®Ó toµn nh©n lo¹i
phÊn ®Êu thùc hiÖn sø mÖnh lÞch sö träng ®¹i vµ vun trång cho c¸c chåi non cho
t-¬ng lai trong ®ã cã häc sinh TiÓu häc.
Ngµy nay, trÎ em ViÖt Nam ®ang ®-îc sèng vµ häc tËp d-íi mét chÕ ®é x·
héi chñ nghÜa -u viÖt, ®-îc thõa h-ëng nh÷ng thµnh qu¶ vÜ ®¹i cña «ng cha ta ®Ó
l¹i trong sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, ®-îc §¶ng vµ nh©n d©n ta rÊt
quan t©m, s¨n sãc. Hä lµ nh÷ng ng-êi chñ t-¬ng lai cña ®Êt n-íc, sø mÖnh lÞch
sö t-¬ng lai cña c¶ d©n téc ®Òu tr«ng mong vµo thÕ hÖ trÎ. Trong di chóc cña Hå
Chñ TÞch, ng-êi còng ®· c¨n dÆn: “Båi d-ìng thÕ hÖ c¸ch m¹ng cho ®êi sau lµ
mét viÖc lµm rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt…”
V× vËy, gi¸o dôc thÓ chÊt cho trÎ em lµ mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch, cÇn thiÕt
trong chiÕn l-îc ph¸t huy nh©n tè con ng-êi cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ta, lµ môc
tiªu phÊn ®Êu cña ch-¬ng tr×nh ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu cña tæ chøc y tÕ thÕ
giíi.
TrÎ em ®ang lµ ®èi t-îng ®ang trong giai ®o¹n ph¸t triÓn vµ dÔ t¸c ®éng
nhÊt cña hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n, häc sinh TiÓu häc lu«n thu hót mèi quan
t©m cña toµn x· héi. NhiÒu nhµ khoa häc trong vµ ngoµi ngµnh ®· vµ ®ang t×m,
c¶i tiÕn vµ hoµn chØnh nh÷ng ph-¬ng tiÖn vµ ph-¬ng ph¸p nh»m n©ng cao chÊt
l-îng ch¨m sãc vµ gi¸o dôc, ®¶m b¶o cho trÎ ®-îc ph¸t triÓn toµn diÖn vÒ thÓ
chÊt vµ tinh thÇn. Nh÷ng ph-¬ng ph¸p “häc mµ ch¬i, ch¬i mµ häc th«ng qua c¸c
trß ch¬i hÊp dÉn ®· mét mÆt mang ®Õn cho trÎ nhá c¶m gi¸c míi l¹ vÒ thÕ giíi
xung quanh, mÆt kh¸c l¹i lµ mét ph-¬ng ph¸p gi¸o dôc thÓ chÊt (GDTC) quan
träng, ®Æc biÖt lµ n©ng cao kh¶ n¨ng nhanh nhÑn, khÐo lÐo.
Trß ch¬i d©n gian gåm nhiÒu lo¹i h×nh, viÖc sö dông chung ph¶i phï hîp
víi môc ®Ých GDTC. ViÖc ph¸t triÓn nhanh nhÑn vµ khÐo lÐo trong løa tuæi cßn
nhá ®Æc biÖt lµ løa tuæi TiÓu häc lµ v« cïng cÇn thiÕt vµ quan träng. Bëi ë løa
tuæi nµy qu¸ tr×nh thÇn kinh chiÕm -u thÕ nªn c¸c em sö dông bµi tËp ®a d¹ng vµ
phong phó. ViÖc n©ng cao kh¶ n¨ng nhanh nhÑn vµ khÐo lÐo cßn ®-îc coi träng
bëi nã lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn kh¶ n¨ng d©n gian cho trÎ trong t-¬ng lai.
Tr-êng TiÓu häc Phóc §ång lµ mét tr-êng thùc hiÖn c«ng t¸c ®µo t¹o theo
chñ tr-¬ng, ®-êng lèi cã phong trµo häc tËp rÌn luyÖn tèt. Tõ vµi n¨m gÇn ®©y
do nhu cÇu ph¸t triÓn thÓ chÊt ngµy cµng cao, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®ã, nhµ tr-êng
chñ tr-¬ng ph¸t triÓn quy m« ®µo t¹o, viÖc ®æi míi ph-¬ng ph¸p d¹y häc xuÊt
ph¸t tõ thùc tÕ n©ng cao chÊt l-îng giê häc thÓ dôc cho c¸c em. Ngoµi ra t¹o cho
1
Đỗ Thị Tú Anh
Trường Tiểu học Phúc Đồng
Ứng dụng trò chơi dân gian nhằm nâng cao khả năng nhanh nhẹn, khéo léo cho học sinh Tiểu học
c¸c em cã ho¹t ®éng thÓ dôc ®a d¹ng, phong phó nh»m n©ng cao thÓ chÊt gãp
phÇn gi¸o dôc toµn diÖn cho c¸c em, t«i ®Æt vÊn ®Ò nghiªn cøu ®Ò tµi.
Trªn c¬ së ph©n tÝch ý nghÜa vµ tÇm quan träng cña vÊn ®Ò, chóng t«i ®·
m¹nh d¹n ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi:
“ Nghiªn cøu øng dông trß ch¬i d©n gian nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng
nhanh nhÑn, khÐo lÐo cho häc sinh tr-êng TiÓu häc Phóc §ång”.
II. Môc ®Ých, nhiÖm vô, ph-¬ng ph¸p vµ tæ chøc nghiªn cøu
1. Môc ®Ých nghiªn cøu.
Trªn c¬ së nghiªn cøu lý luËn vµ thùc tiÔn, t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu víi
môc ®Ých, b-íc ®Çu t×m hiÓu vµ øng dông mét sè trß ch¬i d©n gian phï hîp trong
ho¹t ®éng vui ch¬i h»ng ngµy. Nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng nhanh nhÑn, khÐo lÐo
cho häc sinh TiÓu häc.
2. NhiÖm vô nghiªn cøu:
§Ó ®¹t ®-îc môc ®Ých nghiªn cøu ®Ò ra, t«i tiÕn hµnh gi¶i quyÕt c¸c nhiÖm
vô nghiªn cøu sau:
* NhiÖm vô 1: Nghiªn cøu lùa chän trß ch¬i d©n gian nh»m n©ng cao kh¶
n¨ng nhanh nhÑn, khÐo lÐo cho häc sinh tr-êng TiÓu häc.
* NhiÖm vô 2: øng dông vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ trß ch¬i d©n gian ®· lùa
chän nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng nhanh nhÑn, khÐo lÐo cho häc sinh tr-êng TiÓu
häc
3. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu:
§Ó gi¶i quyÕt nhiÖm vô nghiªn cøu nªu trªn trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu t«i
®· seö dông c¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu sau:
3.1. Ph-¬ng ph¸p tæng hîp vµ ph©n tÝch c¸c tµi liÖu liªn quan:
§©y lµ ph-¬ng ph¸p sö dông réng r·i trong c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu
mang tÝnh lý luËn, s- ph¹m. T«i ®· thu thËp ®ùoc 10 tµi liÖu. Tõ ®ã h×nh thµnh
gi¶ ®Þnh khoa häc, xac ®Þnh c¸c nhiÖm vô nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt ph-¬ng ¸n sö
dông trß ch¬i ¸p dông cho häc sinh tr-êng TiÓu häc.
3.2. Ph-¬ng ph¸p quan s¸t s- ph¹m
Trùc tiÕp theo dâi ho¹t ®éng vui ch¬i cña häc sinh b»ng c¸ch: ghi sè
l-îng c¸c trß ch¬i, c¸ch tæ chøc h-íng dÉn häc sinh ch¬i, thêi gian tiÕn hµnh
mçi trß ch¬i, c¸c trß ch¬i ®-îc sö dông, sè lÇn lÆp l¹i trß ch¬i trong mçi buæi
tËp.
3.3. Ph-¬ng ph¸p pháng vÊn:
§-îc sö dông ®Ó pháng vÊn c¸c chuyªn gia vµ c« gi¸o trªn c¬ së ®ã gãp
phÇn lùa chän mét sè trß ch¬i d©n gian chÝnh x¸c, tin cËy ®em l¹i thµnh c«ng
trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu.
Ph-¬ng ph¸p pháng vÊn còng lµ mét trong nh÷ng ph-¬ng ph¸p quan
träng, ®-îc sö dông trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu víi môc ®Ých t×m hiÓu c¸c trß
2
Đỗ Thị Tú Anh
Trường Tiểu học Phúc Đồng
Ứng dụng trò chơi dân gian nhằm nâng cao khả năng nhanh nhẹn, khéo léo cho học sinh Tiểu học
ch¬i d©n gian cÇn thiÕt vµ viÖc sö dông c¸c Test ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng nhanh nhÑn,
khÐo lÐo trong c¸c gi¸o viªn vµ chuyªn gia.
Pháng vÊn ®-îc tiÕn hµnh b»ng c¸ch göi phiÕu hái in s½n 15 chuyªn gia vµ
c¸c gi¸o viªn, phiÕu pháng vÊn ®-îc t«i tr×nh bµy ë môc 1.
3.4. Ph-¬ng ph¸p kiÓm tra s- ph¹m
ViÖc sö dông ph-¬ng ph¸p kiÓm tra s- ph¹m nh»m môc ®Ých kiÓm tra
®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng nhanh nhÑn, khÐo lÐo cho c¸c em mét c¸ch chÝnh x¸c, kh¸ch
quan th«ng qua c¸c Test ®· ®ùoc lùa chän. Trªn c¬ së ®ã cã nh÷ng nhËn xÐt vÒ
viÖc ph©n nhãm trong qu¸ thùc nghiÖm. Thùc chÊt ®ã còng lµ nh÷ng trß ch¬i d©n
gian mang tÝnh kiÓm tra ®èi víi häc sinh tr-êng TiÓu häc.
*VÝ dô: ch¹y 30m
+ Ch¹y 30m ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng nhanh nhÑn, kh¶ n¨ng tèc ®é.
+ NÐm tói c¸t tróng ®Ých ®Ó ®¸nh gi¸ sù khÐo lÐo trong phèi hîp d©n gian
vµ søc m¹nh cña nhãm c¬ tay vai.
+ §i trªn cÇu th¨ng b»ng ®ãng song song c¸ch nhau 50m, cao 10cm ®Ó
®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng th¨ng b»ng, sù khÐo lÐo vµ kh¶ n¨ng phèi hîp ®éng t¸c.
C¸ch tiÕn hµnh nh- sau:
* Ch¹y nhanh 30m ®Ó ®¸nh gi¸ thêi gian (gi©y): Chän mét s©n hoÆc
kho¶ng ®Êt cã chiÒu dµi tèi thiÓu kho¶ng 40m, réng kho¶ng 6m, thiÕt kÕ 2 ®-êng
ch¹y mçi ®-êng ch¹y réng kho¶ng 1.5m. Hai ®Çu kÎ hai v¹ch, 1 v¹ch ®Çu s©n
lµm v¹ch xuÊt ph¸t, v¹ch cuèi s©n lµm v¹ch ®Ých ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian ch¹y cña
tõng em.
* NÐm tói c¸t tróng ®Ých (®iÓm): Tói v¶i h×nh ch÷ nhËt, ®ùng c¸t träng
l-îng 300 – 400 gram. §Ých cã kÝch th-íc 30 x 30cm, vÏ trªn s©n ch¬i. C¸c em
ë v¹ch nÐm c¸ch ®Ých 3m, thùc hiÖn ®éng t¸c nÐm “tay trªn vai”. NÐm 3 lÇn, mçi
lÇn tróng ®Ých (kÓ c¶ n»m trªn v¹ch) ®-îc tÝnh 1 ®iÓm.
* §i trªn cÇu th¨ng b»ng (®iÓm): CÇu b»ng gç cao 10cm, gåm 2 thanh,
mçi thanh dµi 2cm, c¸ch nhau 50cm. BÒ réng mÆt cÇu lÇn l-ît lµ 7cm vµ 5cm.
Trªn mçi thanh v¹ch nh÷ng ®-êng ngang, c¸ch nhau 20cm, ®-îc tÝnh b»ng 1
®iÓm ®i hÕt 2 cÇu lµ 18 ®iÓm. C¸c em d-íi ®Êt, phÝa ®Çu thanh cÇu réng 5cm.
Yªu cÇu kh«ng ®-îc b¸m ë trªn mÆt cÇu, ch©n ch¹m ®Êt chç nµo, tÝnh ®iÓm chç
®ã. BÊm thêi gian ®i.
3.5. Ph-¬ng ph¸p thùc nghiÖm s- ph¹m:
Ph-¬ng ph¸p thùc nghiÖm s- ph¹m cã ý nghÜa quan träng trong c«ng tr×nh
nghiªn cøu khoa häc nãi chung vµ trong lÜnh vùc TDTT nãi riªng, ®Ó gióp ng-êi
nghiªn cøu th«ng qua thùc nghiÖm cã thÓ cã ®-îc sè liÖu chøng minh hoÆc rót ra
kÕt luËn kh¸ch quan cña sù vËt còng nh- diÔn biÕn cña sù vËt.
Trong ®Ò tµi t«i tiÕn hµnh thùc nghiÖm theo ph-¬ng ph¸p so s¸nh. §èi
t-îng thùc nghiÖm ®-îc chia ngÉu nhiªn thµnh 2 nhãm. Mçi nhãm 15 em trong
®ã ®èi t-îng tham gia lµ 30 ng-êi ( bao gåm c¶ nam vµ n÷).
3
Đỗ Thị Tú Anh
Trường Tiểu học Phúc Đồng
Ứng dụng trò chơi dân gian nhằm nâng cao khả năng nhanh nhẹn, khéo léo cho học sinh Tiểu học
Tr-íc thùc nghiÖm t«i tiÕn hµnh kiÓm tra qua 3 Test ®ã lµ ch¹y nhanh
30m (s), nÐm tói c¸t tróng ®Ých (®iÓm), ®i trªn cÇu th¨ng b»ng(®iÓm) trªn tÊt c¶ 2
nhãm thùc nghiÖm vµ ®èi chøng. Dùa trªn kÕt qu¶ kiÓm tra ®-îc sö lý b»ng to¸n
häc thèng kª, t«i ph©n bæ c¸c em mét c¸ch ngÉu nhiªn vµo c¸c nhãm ®¶m b¶o sù
c©n ®èi, ®ång ®Òu vÒ sè l-îng nam n÷, møc ®é nhanh nhÑn, khÐo lÐo vµ thÓ lùc
cña trÎ. Qua thùc nghiÖm ®· nghiªn cøu ®¸nh gi¸ ¶nh h-ëng cña trß ch¬i d©n
gian ®èi víi kh¶ n¨ng nhanh nhÑn, khÐo lÐo cña häc sinh TiÓu häc.
Thêi gian thùc nghiÖm ®-îc tiÕn hµnh trong 5 tuÇn, mçi tuÇn 2 tiÕt, mçi
tiÕt ®-îc vui ch¬i trong 30 phót víi tæng sè 8 trß ch¬i d©n gian. C¸c trß ch¬i t«i
lùa chän cã thÓ tham kh¶o ë ch-¬ng 2 môc 3.1.2.3.
3.6. Ph-¬ng ph¸p to¸n häc thèng kª.
C¸c sè liÖu nghiªn cøu ®-îc xö lý theo ph-¬ng ph¸p truyÒn thèng ®-îc
tr×nh bµy trong cuèn “§o l-êng thÓ thao”, “Ph-¬ng ph¸p th«ng kª trong TDTT”.
C¸c c«ng thøc øng dông trong xö lý cña ®Ò tµi bao gåm:
a. Sè trung b×nh céng:
x
i
X
=
n
Trong ®ã:
Lµ sè trung b×nh
X
:
Lµ gi¸ trÞ cña tõng c¸ thÓ
x
:
i
n :
Lµ sè l-îng ®èi t-îng quan tr¾c
Lµ dÊu hiÖu tæng
:
b. §é lÖch chuÈn (
) ®-îc tÝnh theo c«ng thøc
n
(x X )2
1
i1
n 1
Khi n 30
c. C«ng thøc so s¸nh hai sè trung b×nh quan s¸t (t):
X A X B
x
A2 B2
nA nB
4
Đỗ Thị Tú Anh
Trường Tiểu học Phúc Đồng
Ứng dụng trò chơi dân gian nhằm nâng cao khả năng nhanh nhẹn, khéo léo cho học sinh Tiểu học
PhÇn hai
Néi dung ®Ò tµi
I. C¬ së lý luËn
1. Quan ®iÓm cña §¶ng ta vÒ c«ng t¸c gi¸o dôc thÓ chÊt cho häc sinh TiÓu
häc.
NhiÖm vô c¬ b¶n cã tÝnh chiÕn l-îc cña ThÓ dôc thÓ thao (TDTT) lµ gãp
phÇn b¶o vÖ, t¨ng c-êng søc khoÎ cña nh©n d©n, ®Æc biÖt lµ thanh thiÕu niªn nhi
®ång, ®ång thêi gãp phÇn gi¸o dôc ®¹o ®øc, x©y dùng nh©n c¸ch, n©ng cao d©n
trÝ x· héi.
GDTC trong nhµ tr-êng lµ mét bé phËn quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®-îc
cña nÒn gi¸o dôc x· héi chñ nghÜa. GDTC cã t¸c dông tÝch cùc ®èi víi sù hoµn
thiÖn c¸ tÝnh, nh©n c¸ch, nh÷ng phÈm chÊt cÇn thiÕt phôc vô ®¾c lùc cho sù
nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc, gi÷ v÷ng an ninh, quèc phßng.
§ã lµ líp ng-êi “ph¸t triÓn cao vÒ trÝ tuÖ, c-êng tr¸ng vÒ thÓ chÊt, phong phó vÒ
tinh thÇn, trong s¸ng vÒ ®¹o ®øc”.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, môc tiªu cña GDTC trong nhµ tr-êng c¸c cÊp lµ
gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu cña Gi¸o dôc vµ §µo t¹o theo tinh thÇn nghÞ quyÕt
®¹i héi §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam lÇn thø VII, nh»m n©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o
nh©n lùc, båi d-ìng nh©n tµi, h×nh thµnh ®éi ngò lao ®éng cã tri thøc vµ cã tay
nghÒ, cã n¨ng lùc thùc hµnh, tù chñ vµ n¨ng ®éng s¸ng t¹o.
NghÞ quyÕt ®¹i héi §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam lÇn thø VII, ®· x¸c ®Þnh
môc tiªu cña gi¸o dôc lµ: n©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n lùc, båi d-ìng nh©n tµi,
h×nh thµnh ®éi ngò lao ®éng cã tri thøc vµ cã tay nghÒ, cã n¨ng lùc thùc hµnh, tù
chñ vµ n¨ng ®éng s¸ng t¹o. NhËn thøc ®-îc ®iÒu ®ã, §¶ng vµ nhµ n-íc ta coi
träng vÞ trÝ vµ t¸c dông cña GDTC, coi nh- mét mÆt quan träng trong môc tiªu
gi¸o dôc toµn diÖn cña nhµ tr-êng x· héi chñ nghÜa. GDTC trong nhµ tr-êng c¸c
cÊp cßn gi÷ mét vÞ trÝ quan träng vµ then chèt trong chiÕn l-îc ph¸t triÓn TDTT.
GDTC lµ mét bé phËn h÷u c¬ cña môc tiªu gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, ®ång thêi
lµ mét bé phËn quan träng cña nÒn TDTT ViÖt Nam. GDTC trong tr-êng häc
®ang cïng víi thÓ thao thµnh tÝch cao, thÓ thao cho mäi ng-êi vµ c¸c bé phËn
TDTT kh¸c, ®¶m b¶o cho nÒn TDTT c©n ®èi vµ ®ång bé, gãp phÇn thùc hiÖn kÕ
ho¹ch cñng cè, x©y dùng vµ ph¸t triÓn TDTT ViÖt Nam, nh»m ®-a nÒn TDTT
ViÖt Nam hoµ nhËp vµ tranh ®ua c¸c n-íc trong khu vùc vµ thÕ giíi. V× thÕ §¶ng
vµ chÝnh phñ ngay tõ c¸ch m¹ng thµnh c«ng n¨m 1945, ®· quan t©m ®Õn viÖc
gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ ph¸t triÓn toµn diÖn. B¸c Hå ®· d¹y: “D©n cã c-êng th× n-íc
míi thÞnh” ; “V× lîi Ých m-êi n¨m trång c©y, v× lîi Ých tr¨m n¨m trång ng-êi”.
§Ó cñng cè vµ n©ng cao GDTC vµ TDTT ViÖt Nam, ban bÝ th- ®· cã chØ thÞ
36CT/TW vÒ c«ng t¸c TDTT trong c¸c giai ®o¹n míi. Trong ®ã ®Æc biÖt quan
t©m tíi c«ng t¸c GDTC trong c¸c tr-êng häc c¸c cÊp.
ChÝnh phñ ®· qu¸n triÖt c¸c chØ thÞ cña §¶ng b»ng c¸c chñ tr-¬ng GDTC
vµ c«ng t¸c TDTT cña §¶ng. Ngµy 7/3/1995 chÝnh phñ ®· ra chØ thÞ 133/TTG vÒ
c«ng t¸c gi¸o dôc thÓ thao trong giai ®o¹n míi, chØ thÞ nªu râ: “Bé gi¸o dôc vµ
5
Đỗ Thị Tú Anh
Trường Tiểu học Phúc Đồng
Ứng dụng trò chơi dân gian nhằm nâng cao khả năng nhanh nhẹn, khéo léo cho học sinh Tiểu học
®µo t¹o cÇn coi träng viÖc GDTC trong nhµ tr-êng, c¶i tiÕn néi dung gi¶ng d¹y
TDTT chÝnh kho¸, quy ®Þnh rÌn luyÖn cho häc sinh thÓ thao c¸c cÊp tr-êng häc,
cã quy chÕ b¾t buéc cho c¸c tr-êng ph¶i cã s©n b·i, phßng tËp, cã sè l-îng gi¸o
viªn chuyªn tr¸ch vÒ TDTT hîp lý…”. Ngµy 27/4/1996, Thñ t-íng chÝnh phñ l¹i
ra chØ thÞ 274/TTG vÒ quy ®Þnh ®Êt ®ai cho tr-êng häc trong ®iÒu kiÖn vµ kh¶
n¨ng tèi ®a, ®Ó häc sinh cã s©n b·i vui ch¬i vµ tËp luyÖn mét c¸ch nghiªm tóc.
Qu¸n triÖt c¸c chØ thÞ cña §¶ng vµ nhµ n-íc vÒ phÝa bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o còng
cã nhiÒu v¨n b¶n triÓn khai. Ngµy 24/3/1993 Bé còng ®· ban hµnh quy chÕ
931/RLTC quy ®Þnh vÒ viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c GDTC cho häc sinh, sinh viªn vµ
tiÕn hµnh nhiÒu cuéc héi th¶o, nghiªn cøu GDTC cho häc sinh, sinh viªn c¸c
cÊp.
§èi víi gi¸o dôc TiÓu häc, ViÖt Nam lµ mét n-íc ch¨m lo tíi thÕ hÖ trÎ
víi khÈu hiÖu: “TÊt c¶ v× t-¬ng lai con em chóng ta”.
Nh÷ng n¨m qua nhµ n-íc ®· dµnh rÊt nhiÒu -u tiªn cho lÜnh vùc ch¨m sãc
vµ gi¸o dôc trÎ em.
LuËt ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ em do quèc héi th«ng qua, c«ng nhËn quyÒn
®-îc häc tËp cña trÎ em. LuËt b¶o vÖ ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ em th¸ng 8/1991 ®·
®-a ra 7 ch-¬ng tr×nh ho¹t ®éng, trong ®ã cã ch-¬ng tr×nh thø 6 lµ nh»m ch¨m lo
®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn, vui ch¬i gi¶i trÝ lµnh m¹nh cho tÊt c¶ c¸c em. ChØ thÞ
cña ban bÝ th- §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ngµy 30/5/1994 vÒ quyÒn trÎ em cã
®o¹n viÕt: “TrÎ em lµ nguån hµnh phóc cña gia ®×nh, lµ t-¬ng lai cña d©n téc, lµ
líp ng-êi kÕ tôc sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc. Ch¨m lo vµ gi¸o dôc trÎ
em lµ tr¸ch nhiÖm cña §¶ng vµ nhµ n-íc, cña toµn thÓ c¸c c¬ quan ®oµn thÓ, cña
mäi c«ng d©n vµ gia ®×nh. Trong th- göi t¹p chÝ v× trÎ th¬ ngµy 8/1/1997 Tæng bÝ
th- §ç M-êi ®· viÕt: “B¶o vÖ vµ ch¨m sãc trÎ em lµ m¾t xÝch ®Çu tiªn cña qu¸
tr×nh triÓn khai thùc hiÖn chiÕn l-îc con ng-êi. Nã cã ý nghÜa hÕt søc quan
träng…”.
Thùc tiÔn trongnh÷ng n¨m qua, viÖc ch¨m sãc vµ b¶o vÖ trÎ em ®· ®-îc
c¸c cÊp, c¸c ngµnh qu¸n triÖt kh¸ ®Çy ®ñ. HiÖn nay, hÖ thèng gi¸o dôc TiÓu häc
®· ngµy cµng më réng tõ thµnh phè ®Õn n«ng th«n, tõ ®ång b»ng ®Õn miÒn nói,
®· thu hót mét sè l-îng lín c¸c em ®Õn tr-êng. §iÒu ®ã nãi lªn quan ®iÓm ®óng
®¾n cña §¶ng vµ nhµ n-íc ta ®èi víi gi¸o dôc ®µo t¹o nãi chung vµ häc sinh
TiÓu häc nãi riªng.
2. NhiÖm vô cñ GDTC cho häc sinh TiÓu häc.
Môc tiªu chung cña gi¸o dôc TiÓu häc lµ : “H×nh thµnh ë trÎ nh÷ng c¬ së
®Çu tiªn vÒ nh©n c¸ch con ng-êi ViÖt Nam míi, khoÎ m¹nh, nhanh nhÑn, c¬ thÓ
ph¸t triÓn hµi hoµ c©n ®èi, giµu lßng th-¬ng, biÕt quan t©m nh-êng nhÞn, gióp ®ì
mäi ng-êi, thËt thµ lÏ phÐp, m¹nh dan vµ hån nhiªn, yªu thÝch c¸i ®Ñp, biÕt gi÷
g×n c¸i ®Ñp vµ mong muèn t¹o ra c¸i ®Ñp. Th«ng minh, ham hiÓu biÕt, thÝch
kh¸m ph¸ t×m tßi, cã mét sè kü n¨ng c¬ b¶n cÇn thiÕt ®Ó vµo tr-êng phæ th«ng…
Bëi vËy c«ng t¸c GDTC trong nhµ tr-êng c¸c cÊp ph¶i h-íng vµo thùc
hiÖn 4 nhiÖm vô chÝnh:
+ Gãp phÇn ph¸t triÓn ®óng ®¾n thÓ chÊt vµ cñng cè søc kháe.
6
Đỗ Thị Tú Anh
Trường Tiểu học Phúc Đồng
Ứng dụng trò chơi dân gian nhằm nâng cao khả năng nhanh nhẹn, khéo léo cho học sinh Tiểu học
+ Ph¸t triÓn c¸c tè chÊt thÓ lùc
+ Hoµn thiÖn c¸c kü n¨ng vµ kü x¶o d©n gian.
+ H×nh thµnh høng thó bÒn v÷ng vµ nhu cÇu tËp luyÖn mét c¸ch cã hÖ
thèng.
3.Vai trß cña trß ch¬i d©n gian trong GDTC cho c¸c em häc sinh TiÓu häc.
3.1. Kh¸i qu¸t vÒ trß ch¬i d©n gian
3.1.1. Kh¸i niÖm vÒ trß ch¬i d©n gian:
Tïy thuéc vµo gãc ®é quan s¸t vµ h-íng tiÕp cËn vÊn ®Ò mµ cã rÊt nhiÒu
®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ trß ch¬i. Nh-ng trong hÇu hÕt c¸c ®Þnh nghÜa vÒ trß
ch¬i, ng-êi ta ®Òu g¾n nã víi môc ®Ých vui ch¬i gi¶i trÝ.
Theo quan ®iÓm cña gi¸o dôc häc, trß ch¬i võa lµ ph-¬ng tiÖn ph¸t triÓn
toµn diÖn nh©n c¸ch, võa lµ h×nh th¸i tæ chøc cuéc sèng. §èi víi trÎ em, trß ch¬i
lµ ho¹t ®éng gióp trÎ t¸i t¹o c¸c ho¹t ®éng cña ng-êi lín vµ c¸c quan hÖ gi÷a hä,
®Þnh h-íng nhËn thøc ®å vËt vµ nhËn thøc x· héi. Trong trß ch¬i, nhu cÇu vµ c¸c
phÈm chÊt cña trÎ em vÒ thÓ lùc, trÝ tuÖ, ®¹o ®øc vµ ý chÝ ®-îc h×nh thµnh. TrÎ
em do ®-îc ch¬i nªn ph¸t triÓn, ®-îc ph¸t triÓn nhê ch¬i. Do vËy, ch¬i lµ mét
ho¹t ®éng chñ ®¹o trong gi¸o dôc trÎ.
3.1.2. Ph©n läai trß ch¬i d©n gian
Còng theo c¸c t¸c gi¶ tr×nh bµy th× trß ch¬i d©n gian cã thÓ ®-îc ph©n lo¹i
nh- sau:
+ Dùa vµo nh÷ng ®éng t¸c c¬ b¶n ®Ó ph©n lo¹i nh- trß ch¬i ch¹y, nh¶y,
nÐm, leo trÌo, mang v¸c,… . C¸ch ph©n nhãm nµy cã lîi cho ng-êi d¹y chän läc
cã sö dông trong rÌn luyÖn kü n¨ng c¬ b¶n cho häc sinh.
+ Dùa vµo l-îng d©n gian ®Ó ph©n nhãm nh- trß ch¬i l-îng d©n gian lín,
nhá, võa ph¶i, tr×nh ®é, løa tuæi.
+ Dùa vµo ®Þnh h-íng ph¸t triÓn mét tè chÊt nµo ®ã ®Ó ph©n lo¹i trß ch¬i
ph¸t triÓn søc bÒn, søc nhanh, mÒm dÎo…
Hai lo¹i ph©n nhãm nµy th-êng khã ph©n ®Þnh khã chÝnh x¸c, nhÊt lµ gÆp
nh÷ng trß ch¬i khã ph©n râ l-îng d©n gian hoÆc chñ yÕu c¸c tè chÊt thÓ lùc nµo.
+ C¸ch ph©n lo¹i trß ch¬i d©n gian thµnh hai nhãm chÝnh, phô tøc lµ trß
ch¬i chia ®éi vµ kh«ng chia ®éi, chia ®éi. Mét sè trß ch¬i nh- Hoµng Anh,
Hoµng YÕn. Trß ch¬i kh«ng chia ®éi nh- nÐm tróng ®Ých, nh¾m m¾t thæi cßi.
HiÖn nay ë ViÖt Nam phæ biÕn nhÊt trong c¸ch ph©n läai trß ch¬i d©n gian lµ trß
ch¬i d©n gian cho häc sinh TiÓu häc.
3.1.3. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña trß ch¬i:
HÇu hÕt c¸c trß ch¬i ®Òu ho¹t ®éng râ rµng. Do vËy trß ch¬i th-êng cã c¸c
®Æc ®iÓm sau:
+ C¸c trß ch¬i th-êng cã tÝnh t- t-ëng cao, tÝnh t- t-ëng thÓ hiÖn ë gióp
c¸c em h×nh thµnh ®-îc c¸c phÈm chÊt tinh thÇn trong s¸ng, lµnh m¹nh.
7
Đỗ Thị Tú Anh
Trường Tiểu học Phúc Đồng
Ứng dụng trò chơi dân gian nhằm nâng cao khả năng nhanh nhẹn, khéo léo cho học sinh Tiểu học
+ C¸c trß ch¬i th-êng cã tÝnh c¹nh tranh ganh ®ua rÊt cao. Do trß ch¬i cã
ph©n th¾ng thua nªn lµm cho tÝnh c¹nh tranh gi÷a c¸c c¸ nh©n, c¸c ®éi trë nªn
quyÕt liÖt h¬n.
+ C¸c trß ch¬i cã tÝnh hÊp dÉn cao nªn c©n ®¶m b¶o thêi gian, khèi l-îng,
c-êng ®é (tøc l-îng d©n gian) hîp lý míi cã thÓ t¹o ra hiÖu qu¶ tèt.
§iÒu ®ã ®ßi hái gi¸o viªn khi tæ chøc trß ch¬i cho c¸c em ë tr-êng còng
nh- ë nhµ ph¶i ®-îc hÊp dÉn chu ®¸o.
3.2. C¸c yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ GDTC cña trß ch¬i ë häc sinh TiÓu
häc.
Nh- ®· tr×nh bµy ë trªn, trß ch¬i d©n gian nÕu ®-îc tiÕn hµnh mét c¸ch
khoa häc hîp lý sÏ t¹o ra nh÷ng hiÖu qu¶ to lín. Ng-îc l¹i sÏ cã h¹i cho viÖc
h×nh thµnh nh©n c¸ch, ¶nh h-ëng xÊu tíi sù ph¸t triÓn c¬ thÓ vµ ph¸t triÓn thÓ
chÊt cña c¸c em. V× vËy khi lùa chän trß ch¬i ta ph¶i hiÓu râ c¸c yÕu tè ¶nh
h-ëng tíi hiÖu qu¶ cña trß ch¬i d©n gian.
TÝnh chÊt cña trß ch¬i ¶nh h-ëng tíi hiÖu qu¶ GDTC cña c¸c trß ch¬i.
Trong trß ch¬i d©n gian, nÕu xem xÐt vÒ mÆt tÝnh n¨ng cña trß ch¬i ta thÊy cã trß
ch¬i chØ ®¬n thuÇn gi¸o dôc vÒ mÆt tè chÊt thÓ lùc nµo ®ã nh- ph¶n x¹ hoÆc ®Þnh
h-íng. Song l¹i cã nh÷ng trß ch¬i mang tÝnh t- t-ëng, mang tÝnh ph¸t triÓn cïng
lóc vµi ba yÕu tè thÓ chÊt thÓ lùc nh- trß ch¬i “nhanh lªn b¹n ¬i”, “giµnh cê
chiÕn th¾ng”.
Cã nh÷ng trß ch¬i lÊy h×nh thøc tËp luyÖn c¸ nh©n lµ chÝnh nh- vËt tay, ai
nhiÒu ®iÓm nhÊt. Song l¹i cã nh÷ng trß ch¬i lÊy h×nh thøc ch¬i tËp thÓ nh- nh¶y
d©y, kÐo co…
V× vËy cã thÓ nãi tÝnh chÊt cña trß ch¬i rÊt ®a d¹ng, nÕu chóng ta cho häc
sinh ch¬i c¸c trß ch¬i d©n gian mµ kh«ng xem xÐt tíi tÝnh chÊt cña tõng trß ch¬i
sÏ cã thÓ dÉn tíi c¸c em tËp qu¸ nhiÒu vÒ trß ch¬i ph¸t triÓn mét mÆt thÓ chÊt nµo
®ã, tõ ®ã cã thÓ lµm cho c¸c em ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c mÆt tè chÊt
thÓ lùc cña c¬ thÓ. MÆt kh¸c nÕu sö dông trß ch¬i qu¸ nhiÒu mang tÝnh tËp thÓ, sÏ
khã ph¸t huy ®-îc tÝnh ®éc lËp, s¸ng t¹o cña c¸c em. Song nÕu chØ ch¬i trß ch¬i
c¸ nh©n th× tinh thÇn tËp thÓ l¹i khã ®-îc x©y dùng. Do vËy trong qu¸ tr×nh øng
dông trß ch¬i d©n gian ®Ó GDTC cho häc sinh TiÓu häc, ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn hµi
hßa c¬ thÓ còng nh- ®Ó gi¸o dôc ®¹o ®øc tèt ®Ñp cho c¸c em. Trong GDTC, ë
giai ®o¹n tõ 6 – 7 tuæi cÇn lùa chän bµi tËp cã tÝnh chÊt gi¸o dôc t×nh c¶m tËp
thÓ, lßng dòng c¶m ®éc lËp, tÝnh s¸ng t¹o ®ång thêi cÇn cã t¸c dông ph¸t triÓn tè
chÊt thÓ lùc cho c¸c em, nhÊt lµ tè chÊt nhanh, n¨ng lùc d©n gian khÐo lÐo…
Trªn c¬ së ®ã, cñng cè c¸c kü n¨ng c¬ b¶n cho c¸c em ®· häc trong giê thÓ dôc
nh-: ®i, nh¶y, leo trÌo, nÐm,…
L-îng d©n gian cã ¶nh h-ëng tíi hiÖu qu¶ GDTC ®èi víi häc sinh TiÓu
häc.
L-îng d©n gian cña trß ch¬i d©n gian chñ yÕu chØ vÒ thêi gian, khèi l-îng
(cù ly, sè lÇn lÆp l¹i…), c-êng ®é (tèc ®é, thêi gian nghØ gi÷a…) cña trß ch¬i.
L-îng d©n gian ph¶i dùa vµo søc chÞu ®ùng cña c¸c em hay nãi c¸ch kh¸c lµ
ph¶i dùa vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn vÒ mÆt thÓ lùc, løa tuæi, søc kháe vµ vµo ®Æc
8
Đỗ Thị Tú Anh
Trường Tiểu học Phúc Đồng
Ứng dụng trò chơi dân gian nhằm nâng cao khả năng nhanh nhẹn, khéo léo cho học sinh Tiểu học
®iÓm t©m, sinh lý cña c¸c em sÏ g©y ra stress d©n gian. C¸c kÝch thÝch nµy lÆp l¹i
nhiÒu lÇn hoÆc qu¸ lín sÏ ¶nh h-ëng tíi søc kháe vµ ph¸t triÓn c¬ thÓ cña c¸c
em, thËm chÝ tæn h¹i søc kháe vµ g©y ra c¸c chÊn th-¬ng d©n gian kh¸c.
V× vËy ph¶i dùa vµo ®Æc ®iÓm t©m sinh lý cña c¸c em, dùa vµo ®Æc ®iÓm
ph¸t triÓn c¬ thÓ, tr×nh ®é thÓ lùc ®Ó lùa chän sö dông thêi gian, sè lÇn lÆp l¹i cù
ly, träng l-îng dông cô, thêi gian nghØ gi÷a… hîp lý ®Ó cã lîi cho sù ph¸t triÓn
thÓ chÊt cña c¸c em.
Nguyªn t¾c chung trong viÖc lùa chän l-îng ®éng hîp lý cña c¸c em, dùa
vµo sù ph¸t triÓn cña c¬ thÓ,tr×nh ®é thÓ lùc ®Ó lùa chän sö dông thêi gian, sè lÇn
lÆp l¹i cù ly, träng l-îng dông cô, thêi gian nghØ gi÷a… hîp lý ®Ó cã lîi cho sù
ph¸t triÓn thÓ chÊt cña c¸c em. Do vËy, ph¶i dùa vµo môc ®Ých cña GDTC ë giai
®o¹n líp häc vµ tõng líp häc: gi¸o dôc phÈm chÊt ®¹o ®øc tinh thÇn tËp thÓ, tÝnh
®éc lËp s¸ng t¹o, kü n¨ng c¬ b¶n ch¹y, nh¶y, nÐm, leo trÌo,… ph¸t triÓn thÓ chÊt
cho c¸c em…®Ó lùa chän c¸c trß ch¬i cã ®é thÝch hîp míi cã thÓ lµm cho hiÖu
qu¶ cña gi¸o dôc thÓ chÊt cña c¸c trß ch¬i d©n gian ®¹t hiÖu qu¶ mong muèn.
Th«ng th-êng ®é khã cña trß ch¬i d©n gian dùa vµo tr×nh ®é, løa tuæi, líp
häc, thÓ lùc. §iÒu kiÖn s©n b·i, dông cô thêi tiÕt, khÝ hËu ¶nh h-ëng tíi hiÖu qu¶
cña trß ch¬i d©n gian ®èi víi c¸c em. BÊt kú mét trß ch¬i d©n gian nµo còng cÇn
ph¶i cã s©n b·i, dông cô phôc vô cho viÖc triÓn khai trß ch¬i.
§èi víi n-íc ta, do nÒn kinh tÕ x· héi cßn ch-a ph¸t triÓn tèt nªn phÇn lín
c¸c tr-êng TiÓu häc kh«ng cã phßng tËp trong nhµ bÞ ¶nh h-ëng rÊt lín bëi thêi
tiÕt m-a, n¾ng, nãng, l¹nh… Do vËy cã thÓ h¹n chÕ nh÷ng bÊt lîi do thêi tiÕt lµm
¶nh h-ëng tíi hiÖu qu¶ cña c¸c trß ch¬i d©n gian cña ®èi víi gi¸o dôc thÓ chÊt
cho c¸c em häc sinh. C¸c gi¸o viªn cÇn cã ph-¬ng ¸n ch¬i c¸c trß ch¬i trong
®iÒu kiÖn thêi tiÕt kh¸c nhau míi cã thÓ ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ cao trong gi¸o dôc thÓ
chÊt cho c¸c em.
3.3. Vai trß cña trß ch¬i d©n gian víi viÖc GDTC cho häc sinh TiÓu häc.
- Thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña hÖ x-¬ng, c¬, khíp.
- Thóc ®Èy viÖc tuÇn hoµn m¸u.
- Thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña hÖ h« hÊp.
- Thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c©n b»ng cña hÖ thÇn kinh.
- Thóc ®Èy c¸c hÖ thèng tiªu ho¸ néi tiÕt cña trÎ.
Do t¸c dông quan träng ®ã cña TDTT trong ®ã cã trß ch¬i d©n gian mµ
TDTT còng nh- trß ch¬i ®· gãp phÇn t¨ng c-êng thÓ chÊt cho c¸c em TiÓu häc.
MÆt kh¸c do trß ch¬i lµ mét ho¹t ®éng tËp thÓ, trß ch¬i cã thÓ cã chñ ®Ò t-
t-ëng vµ chñ ®Ých gi¸o dôc cô thÓ nªn qua trß ch¬i cã thÓ gi¸o dôc cho c¸c em
nh÷ng nh©n c¸ch tèt ®Ñp nh- tinh thÇn tËp thÓ, ý thøc tæ chøc kØ luËt, tinh thÇn
dòng c¶m còng nh- c¸c phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt ®Ñp kh¸c.
ChÝnh do t¸c dông to lín ®ã mµ nhiÒu chuyªn gia gi¸o dôc TiÓu häc ®·
®¸nh gi¸ vai trß cña trß ch¬i lµ mét bé phËn quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®-îc
trong GDTC cho häc sinh TiÓu häc trong ®ã c¸c chuyªn gia nh- L-u T©n,
9
Đỗ Thị Tú Anh
Trường Tiểu học Phúc Đồng
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Ứng dụng trò chơi dân gian nhằm nâng cao khả năng nhanh nhẹn, khéo léo cho học sinh Tiểu học (Lứa tuổi 6-7)", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_ung_dung_tro_choi_dan_gian_nham_nang_cao_kha_nang_nhanh.doc