SKKN Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bổ sung tài liệu tại thư viện trường THCS

Là hình thức được áp dụng thường xuyên trong thư viện tính từ khi thư viện mở cửa để phục vụ bạn đọc. Đây là hình thức cung cấp năng lượng cho thư viện để thư viện luôn trong trạng thái hoạt động. Bổ sung hiện tại còn giúp cho thư viện có được những tài liệu phản ánh được sự phát triển của xã hội, của khoa học tự nhiên và văn học nghệ thuật.
Kết thúc phương thức bổ sung ban đầu, thư viện nhà trường tiến hành lập kế hoạch bổ sung hiện tại thường xuyên, liên tục. Từng học kì, từng năm học thư viện căn cứ vào nhu cầu của giáo viên, học sinh và lượt sách luân chuyển để xây dựng kế hoạch bổ sung.
Kế hoạch bổ sung sẽ giúp cho thư viện chủ động chủ động tiến hành việc bổ sung của mình một cách liên tục và có hệ thống. Từ đó thư viện biết cần phải bổ sung những loại sách nào? Cần bao nhiêu bản? Và hàng năm, thư viện nhà trường đã lập kế hoạch bổ sung cho mình.

Download

Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bổ sung tài liệu tại thư viện trường THCS

...................................................................................................

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh coi sự phát triển, đa dạng của sách báo là

tiêu chuẩn, thước đo để đánh giá trình độ phát triển, mặt bằng văn hoá của một

quốc gia, một dân tộc. Người từng nói: “Số sách vở nhiều hay ít cũng chứng tỏ

trình độ phát triển của một dân tộc thấp hay cao”. Có thể nói, vốn tài liệu của một

thư viện là tài sản quý giá, là tiềm lực, là sức mạnh và là niềm tự hào của thư viện

ấy. Vốn tài liệu càng phong phú thì khả năng đáp ứng nhu cầu bạn đọc càng lớn và

càng có sức thu hút bạn đọc đến với thư viện.

Trong những năm gần đây, với sự phát triển như vũ bão của khoa học kỹ

thuật, hiện tượng bùng nổ thông tin vô cùng mạnh mẽ, số lượng tài liệu tăng lên rất

nhiều không những phong phú về nội dung, môn loại mà còn đa dạng về hình thức.

Do vậy, vấn đề đặt ra cho các thư viện là phải có định hướng đúng đắn trong công

tác bổ sung.

Công tác bổ sung tài liệu là một bộ phận quan trọng trong hoạt động thông

tin - thư viện. Nó đảm bảo cho mọi hoạt động của thư viện được vận hành tốt. Nếu

tài liệu trong thư viện không được bổ sung, năm tháng trôi qua nhanh thì thư viện

sẽ mất tác dụng “Thông tin văn hoá, khoa học kỹ thuật,…” mà biến thành “Bảo

tàng sách”. Nếu coi bổ sung chỉ là lựa chọn tài liệu có giá trị vẫn chưa đủ, điều cơ

bản là những tài liệu đó phải phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của thư viện cũng

như nhu cầu của độc giả và làm cho vốn tài liệu đó luôn luôn được sử dụng đến

mức tối đa. Nhưng làm thế nào để có thể bổ sung một cách hiệu quả nhất thì vẫn

đang là điều cần phải suy nghĩ.

Nhận thức được điều đó, tôi xin mạnh dạn chọn đề tài: “Giải pháp nâng cao

hiệu quả công tác bổ sung tài liệu tại thư viện trường THCS” cho sáng kiến

kinh nghiệm của mình. Hi vọng, bài viết của tôi phần nào đó sẽ giúp được các thư

viện bạn có công tác bổ sung đạt hiệu quả để bổ sung cho thư viện mình vốn sách

tốt nhất, thích hợp nhất và tiết kiệm nhất.

2. Mục đích nghiên cứu

Thông qua đề tài tôi muốn tìm hiểu kỹ hơn về công tác bổ sung vốn tài liệu ở

thư viện, tìm ra những ưu nhược điểm, và đưa ra những đề xuất góp phần nâng cao

chất lượng.

1/24

Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bổ sung tài liệu tại thư viện trường THCS

...................................................................................................

3. Đối tuợng và phạm vi nghiên cứu

a. Đối tượng nghiên cứu : Công tác bổ sung sách cho thư viện.

b. Phạm vi nghiên cứu: Thư viện trường THCS

4. Phương pháp nghiên cứu

Điều tra bằng phiếu anket

Phỏng vấn trực tiếp

Tổng hợp, phân tích, so sánh các số liệu thống kê

Nghiên cứu tham khảo tài liệu liên quan đến đề tài.

2/24

Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bổ sung tài liệu tại thư viện trường THCS

...................................................................................................

PHẦN NỘI DUNG

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA CÔNG TÁC

BỔ SUNG TÀI LIỆU

1.1 Cơ sở lí luận

Công tác bổ sung là bổ sung vốn tài liệu trong quá trình sưu tầm, nghiên cứu

và lựa chọn những tài liệu có nội dung tư tưởng tốt, có giá trị khoa học, thực tiễn,

nghệ thuật cao để đáp ứng nhu cầu đọc và thông tin của người dùng chính thư viện

đó.

Công tác bổ sung được tiến hành tốt sẽ làm cho thư viện ngày càng phát

triển, đảm bảo cho thư viện có khả năng thỏa mãn nhu cầu của bạn đọc và từ đó cán

bộ thư viện có thể làm việc đạt hiệu quả hơn. Và ngược lại, nếu công tác bổ sung

không tốt sẽ dẫn đến tài liệu không có giá trị, không thỏa mãn nhu cầu của bạn đọc

và thư viện không thể phát triển.

1.1.1 Nguyên tắc bổ sung

Mỗi thư viện khi tiến hành công tác bổ sung cần phải tuân theo các nguyên

tắc sau đây:

- Tính Đảng: là nguyên tắc đầu tiên và cũng là nguyên tắc chỉ đạo trong

công tác bổ sung của các thư viện tại Việt Nam. Các thư viện phải lựa chọn và đưa

vào vốn tài liệu của mình những tài liệu phù hợp với quan điểm đường lối của

Đảng Cộng sản Việt Nam.

Hiện nay, tại thư viện nhà trường đã xây dựng được một tủ sách pháp luật có

gần 100 cuốn sách gồm những văn kiện của Đảng, điều lệ, chính sách và các quyết

định của Chính phủ…. Ngoài ra, vì là thư viện trường học nên tủ sách pháp luật của

trường còn có các văn bản pháp luật về Giáo dục và Đào tạo.

- Nguyên tắc bổ sung phù hợp đặc điểm, tính chất và nhiệm vụ của thư

viện trường phổ thông: Kho sách là cơ sở vật chất bảo đảm mọi họat động nghiệp

vụ của thư viện. Vì vậy sách được mua cho thư viện trường phổ thông phải “phù

hợp với mục tiêu và đối tượng đào tạo, chức năng và nhiệm vụ của nhà trường"

gồm: Sách giáo khoa, sách tham khảo và sách nghiệp vụ. Kho sách khư viện trường

phổ thông phải có nội dung mang tính khoa học giáo dục sâu sắc, phải căn cứ vào

nội dung chương trình dạy và học của nhà trường, căn cứ vào nhu cầu đọc sách của

3/24

Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bổ sung tài liệu tại thư viện trường THCS

...................................................................................................

giáo viên và học sinh mà tiến hành lựa chọn, đưa sách vào thư viện. Đây cũng là

căn cứ để xác định số lượng bản thích hợp để bổ sung vào thư viện.

- Bổ sung thường xuyên và có kế hoạch

Thư viện trường bổ sung thường xuyên theo năm học, một năm tiến hành bổ

sung hai lần vào đầu năm học và đầu học kì II và bổ sung đột xuất khi Phòng Giáo

dục có sách mới gửi danh mục cho các trường đăng kí.

1.1.2 Chính sách bổ sung

Là việc xác định những nguyên tắc, phạm vi, tiêu chuẩn bổ sung của thư

viện:

- Xác định chính xác phạm vi thu thập tài liệu: là thư viện trường học nên thư

viện chủ yếu sách phục vụ cho việc giảng dạy, học tập của giáo viên và học sinh.

- Đảm bảo mối tương quan, tỷ lệ tương xứng trong thành phần vốn tài liệu

theo nhiều khía cạnh khác nhau:

+ Về nội dung: Sách trong thư viện nhà trường chủ yếu là sách giáo khoa,

sách tham khảo, sách nghiệp vụ và truyện thiếu nhi các loại.

+ Về ngôn ngữ: bổ sung những tài liệu theo ngôn ngữ mà ngành tri thức đó

được xuất bản nhiều nhất, có chất lượng khoa học, thực tiễn cao đồng thời có nhiều

bạn đọc sử dụng. Thư viện nhà trường bổ sung sách chủ yếu là ngôn ngữ tiếng việt

và có giá trị thông tin hiệu quả nhất.

+ Về loại hình tài liệu: cần bổ sung những loại tài liệu nào, đặc biệt cần chú ý

đến những loại tài liệu mới xuất hiện và có triển vọng phát triển ở trong nước. Thư

viện trường hiện nay bổ sung chủ yếu tài liệu giấy và gần đây có bổ sung thêm tài

liệu điện tử dưới dạng đĩa.

- Xác định nguồn bổ sung: cần bổ sung theo nguồn nào tại nhà xuất bản hay

cơ quan phát hành… Thư viện nhà trường bổ sung sách chủ yếu tại các nhà sách

Giáo dục và Công ty cổ phần sách thiết bị và xây dựng trường học Hà Nội.

- Xác định tiêu chí thanh lọc tài liệu: Ngoài tiêu chí thanh lọc tài liệu của

ngành thư viện thì thư viện mình có thể đưa ra thêm những tiêu chí cụ thể khác.

1.2 Cơ sở thực tiễn

Hiện nay, hệ thống thư viện đang dần được quan tâm đặc biệt là hệ thống

thư viện trường học. Tuy nhiên, bên cạnh những thư viện có vốn tài liệu phong

phú, cơ bản đáp ứng được nhu cầu của bạn đọc trong nhà trường thì vẫn còn một số

4/24

Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bổ sung tài liệu tại thư viện trường THCS

...................................................................................................

thư viện còn nghèo nàn về tài liệu, hầu như bạn đọc không đủ sách để đọc hoặc có

thì cũng là những sách cũ, lạc hậu không còn giá trị khoa học đặc biệt là ở các

trường vùng sâu, vùng xa.

Hơn nữa, Sở Giáo dục và Đào tạo đã có văn bản quy định về việc học sinh

khối 6,7 trong các nhà trường phải được tham gia thư viện một tiết/tuần. Thư viện

phải phục vụ bạn đọc hai buổi/ ngày.

Mặt khác cùng với sự ra đời ồ ạt của rất nhiều đầu sách thì việc chọn cho thư

viện mình những cuốn sách tốt nhất, phù hợp với thư viện, với bạn đọc là điều cũng

rất khó khăn đòi hỏi công tác bổ sung phải tiến hành hiệu quả.

Như vậy, nếu vốn sách thư viện không được bổ sung thường xuyên, công

tác bổ sung không được quan tâm thì bạn đọc sẽ không có sách để đọc hoặc sách

thư viện nhiều nhưng lại không phù hợp với nhu cầu của bạn đọc thì sách đó cũng

không có giá trị . Điều đó khiến các tiết học thư viện không hiệu quả và thư viện

trở nên kém phát triển là điều tất yếu.

Căn cứ vào nhiệm vụ năm học 2014– 2015 ngay từ đầu năm học, cán bộ phụ

trách thư viện nhà trường đã lên kế hoạch bổ sung thêm một số đầu sách mới để

phục vụ việc giảng dạy và học tập trong năm học và đảm bảo số lượng sách đạt số

bản theo quy định cho việc duy trì danh hiệu thư viện tiên tiến.

Trong năm học 2014 – 2015 (tính đến hết học kì I), thư viện đã bổ sung được

603 cuốn sách với 13.072.400đ cụ thể như sau:

Sách giáo khoa: 52 cuốn = 527.000đ

Sách tham khảo: 363 cuốn = 5.190.000đ

Sách nghiệp vụ: 28 cuốn = 205.000đ

Truyện thiếu nhi: 160 cuốn = 7.150.400đ

Kinh phí dành cho việc bổ sung vốn tài liệu của thư viện được lấy từ nguồn

kinh phí ngân sách nhà nước, xã hội hóa hoạt động thư viện. Hàng năm, nhà

trường dành kinh phí bổ sung cho thư viện từ 2 - 3% tổng ngân sách giáo dục để

mua sắm sách, báo, thiết bị sửa chữa, nâng cấp thư viện thực hiện theo Thông tư

liên Bộ Tài chính – Giáo dục và Đào tạo số 30/TTLB ngày 26/7/1990.

5/24

Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bổ sung tài liệu tại thư viện trường THCS

...................................................................................................

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC BỔ SUNG TÀI LIỆU TẠI

THƯ VIỆN TRƯỜNG THCS

Trong những năm qua, nhà trường đã thực hiện việc bổ sung tài liệu theo các

bước sau:

2.1 Các bước của quá trình bổ sung tài liệu

- Xác định các bước tiến hành bổ sung tài liệu để:

+ Bổ sung tài liệu đúng diện yêu cầu.

+ Tránh bổ sung tài liệu trùng lặp.

+ Nâng cao chất lượng tài liệu trong thư viện.

• Quy trình bổ sung:

Lên kế hoạch bổ sung tài liệu

Nhận danh mục tài liệu từ các nhà

cung cấp

Gửi danh mục đến các tổ chuyên

môn để giáo viên đăng kí

Tra trùng

Loại

Trùng

Chọn

Ban Giám hiệu phê duyệt

Gửi danh mục tài liệu đến các nhà

cung cấp và đặt mua

6/24

Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bổ sung tài liệu tại thư viện trường THCS

...................................................................................................

Nhận tài liệu, kiểm tra, đối chiếu

Đăng kí tổng quát

Xử lí kĩ thuật

Xếp giá

• Phân công chi tiết:

Người chịu trách

Bước

Nội dung

nhiệm

Cán bộ thư viện

Lên kế hoạch bổ sung tài liệu (định kỳ, đột

xuất).

Cán bộ thư viện

Nhận danh mục tài liệu từ các nhà cung cấp:

qua email.

Gửi danh mục đến các tổ chuyên môn để giáo

viên đăng kí mua tài liệu.

7/24

Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bổ sung tài liệu tại thư viện trường THCS

...................................................................................................

Tổ trưởng chuyên môn, Tra trùng: Tiến hành tra trùng các tài liệu

cán bộ thư viện

được chọn trên danh mục.

- Nếu tài liệu trùng thì loại ra.

- Nếu không trùng thì chọn.

Hiệu trưởng, Hiệu phó Ban Giám hiệu phê duyệt

Cán bộ thư viện

Gửi danh mục tài liệu đến các nhà cung cấp

và đặt mua.

Nhận tài liệu, kiểm tra, đối chiếu.

Đăng kí tổng quát: Vào sổ đăng kí tổng quát

(tổng số sách, tổng giá tiền, số chứng từ).

Cán bộ thư viện, nhóm Xử lí kĩ thuật: đóng dấu, dán nhãn, vào sổ

cộng tác viên

đăng kí cá biệt: nhan đề, tác giả, nơi- nhà-

năm xuất bản, giá tiền, số vào sổ tổng quát,

môn loại.

Cán bộ thư viện

Xếp giá: Xếp sách lên giá phục vụ bạn đọc.

2.2 Hình thức bổ sung tài liệu

Thư viện trường học thân thiện chính là một không gian mở giúp bạn đọc sử

dụng thư viện một cách linh hoạt và hiệu quả, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận

thông tin, xây dựng thói quen đọc sách và tích cực tham gia các hoạt động của thư

viện, hỗ trợ việc dạy và học, phát triển mối quan hệ thân ái, cởi mở giữa cán bộ thư

viện và giáo viên, học sinh.

Thư viện nhà trường hiện nay có diện tích 120m²gồm phòng kho, phòng đọc

học sinh và phòng đọc giáo viên. Với cơ sở vật chất và trang thiết bị đầy đủ, thư

viện có thể đảm bảo phục vụ 100% giáo viên và học sinh. Thư viện phục vụ các lớp

6,7 theo thời khóa biếu mỗi lớp 1 tiết/tuần. Khối 8,9 học sinh mượn sách theo yêu

cầu theo lịch mượn của thư viện.

Thư viện nhà trường bổ sung sách, truyện theo kinh phí nhà trường cấp. Thư

viện sẽ tiến hành bổ sung 2 lần/năm vào mỗi đầu học kì của năm học. Hiện nay,

thư viện đã tiến hành hai hình thức bổ sung đó là bổ sung ban đầu và bổ sung hiện

8/24

Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bổ sung tài liệu tại thư viện trường THCS

...................................................................................................

tại. Trong thời gian tới, thư viện tiếp tục có kế bổ sung nữa đó là bổ sung hoàn bị

(tương lai).

* Bổ sung ban đầu

Là hình thức bổ sung đầu tiên được áp dụng trong thư viện ngay sau khi có

quyết định thành lập và sẽ kết thúc ngay sau khi thư viện bắt đầu mở cửa phục vụ

bạn đọc.

Là thư viện trường học nên thư viện nhà trường ban đầu bổ sung chủ yếu là

sách giáo khoa và sách giáo viên. Tính đến năm 2010, khi có cán bộ thư viện

chuyên trách có nghiệp vụ thư viện về tiếp thì thư viện đã bổ sung được hơn 1000

cuốn sách trong đó có hơn 200 cuốn sách giáo khoa, gần 300 cuốn sách nghiệp vụ

và gần 1000 cuốn sách tham khảo trong đó có cả truyện thiếu nhi.

Kết thúc kế hoạch bổ sung ban đầu, thư viện nhà trường đã xây dựng được

kho tài liệu hạt nhân chủ yếu là sách giáo khoa, sách nghiệp vụ và sách tham khảo

phù hợp với chức năng và nhiệm vụ của thư viên trường học. Kho tài liệu này sẽ

tồn tại và phát triển cùng với sự tồn tại và phát triển của thư viện.

* Bổ sung hiện tại

Là hình thức được áp dụng thường xuyên trong thư viện tính từ khi thư viện

mở cửa để phục vụ bạn đọc. Đây là hình thức cung cấp năng lượng cho thư viện để

thư viện luôn trong trạng thái hoạt động. Bổ sung hiện tại còn giúp cho thư viện có

được những tài liệu phản ánh được sự phát triển của xã hội, của khoa học tự nhiên

và văn học nghệ thuật.

Kết thúc phương thức bổ sung ban đầu, thư viện nhà trường tiến hành lập kế

hoạch bổ sung hiện tại thường xuyên, liên tục. Từng học kì, từng năm học thư viện

căn cứ vào nhu cầu của giáo viên, học sinh và lượt sách luân chuyển để xây dựng

kế hoạch bổ sung.

Kế hoạch bổ sung sẽ giúp cho thư viện chủ động chủ động tiến hành việc bổ

sung của mình một cách liên tục và có hệ thống. Từ đó thư viện biết cần phải bổ

sung những loại sách nào? Cần bao nhiêu bản? Và hàng năm, thư viện nhà trường

đã lập kế hoạch bổ sung cho mình.

Đầu năm học và đầu học kì II, thư viện gửi thông báo tới các tổ trưởng tổ bộ

môn về nhu cầu mua sách phục vụ cho việc giảng dạy. vào thời gian nhất định, thư

viện sẽ kiểm tra, tổng kết và lên danh mục mua sách theo yêu cầu của giáo viên.

9/24

Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bổ sung tài liệu tại thư viện trường THCS

...................................................................................................

Đối với truyện thiếu nhi, thư viện sẽ có cuộc phỏng vấn các em theo lớp, đồng thời

theo dõi truyện mới được xuất bản, thăm dò nhu cầu đọc của các em để bổ sung đạt

hiệu quả nhất.

Cụ thể:

Năm học

2010-2011

107

2011-2012

154

2012-2013

105

2013 – 2014

Loại sách

Sách giáo khoa

222

493

Sách tham khảo

Sách nghiệp vụ

Tổng sách

402

509

535

128

637

683

676

756

Tổng tiền

18.258.000đ

19.014.500đ

16.890.000đ

19.800.000đ

Thống kê số lượng sách bổ sung qua các năm

Thực trạng công tác bổ sung tài liệu của thư viện trong những năm qua dù đã

có nhiều cố gắng, song vẫn còn những bất cập, nguyên nhân do sự phối hợp giữa

các khâu trong quy trình bổ sung chưa thực sự đồng bộ do nhiều nguyên nhân:

Nhiều giáo viên chưa quan tâm đến việc lập danh mục tài liệu đề nghị mua,

do vậy thường chậm trễ trong việc lựa chọn tài liệu.

Do hạn hẹp về kinh phí do vậy thư viện không tiến hành bổ sung được ngay

khi tài liệu mới xuất bản, khi bổ sung thì tài liệu cần bổ sung đã hết vì vậy nhiều tài

liệu không bổ sung được kịp thời.

Tài liệu điện tử trong những năm qua số lượng bổ sung còn ít. Nguyên nhân

kinh phí mua các tài liệu điện tử cao và để quản lý được loại hình tài liệu này thì cơ

sở vật chất phải được tăng cường đầu tư.

Tài liệu tra cứu trong thư viện còn hạn chế về số lượng.

10/24

Tải về để xem bản đầy đủ

24 trang huongnguyen 25/09/2024 490

Download

Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bổ sung tài liệu tại thư viện trường THCS", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

skkn_giai_phap_nang_cao_hieu_qua_cong_tac_bo_sung_tai_lieu_t.doc