Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi có các kỹ năng tự phục vụ bản thân

Sáng kiến kinh nghiệm : Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi có các kỹ năng tự phục vụ bản thân

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài:

Như chúng ta đã biết trẻ em là niềm tự hào lớn của mỗi gia đình, là chủ nhân

tương lai của đất nước, là nền tảng vững chắc cho xã hội Việt Nam “ Trẻ em hôm

nay, thế giới ngày mai”. Để đạt được điều đó thì việc chăm sóc giáo dục trẻ phải có

sự chung tay góp sức của nhà trường, gia đình và xã hội. Nhưng trước sự phát triển

mạnh mẽ không ngừng của nền kinh tế hiện nay thì rất nhiều các bậc phụ huynh có

rất ít thời gian để quan tâm đến con. Và cũng không ít trẻ mầm non vì quá được

cưng chiều, cha mẹ làm thay hết mọi việc nên trẻ có thói quen ỷ lại và chỉ biết

trông chờ người khác phục vụ. Thiếu kỹ năng tự phục vụ sẽ dẫn đến hệ lụy trẻ lười

biếng, thụ động và khó khăn khi tham gia vào các hoạt động của tập thể. Vì vậy

việc giáo dục kỹ năng sống nói chung và kỹ năng tự phục vụ nói riêng cho trẻ là

điều rất cần thiết. Việc rèn luyện kĩ năng sống tự phục vụ bản thân ngay từ nhỏ là

vô cùng cần thiết đối với trẻ mầm non. Nếu các con không có kĩ năng tự phục vụ

bản thân, các con sẽ không thể chủ động và tự lập trong cuộc sống hiện đại.

Nếu trẻ biết tự phục vụ bản thân , trẻ sẽ thấy quý trọng bản thân, nuôi dưỡng

những giá trị sống nền tảng và hình thành những kỹ năng sống tích cực trong trẻ,

giúp trẻ cân bằng cuộc sống trên bốn lĩnh vực nền tảng : Thể trạng, tâm hồn, trí tuệ

và tinh thần, từ đó sẽ xây dựng những kỹ năng sống hòa nhập với môi trường xung

quanh. Ở mỗi lứa tuổi, trẻ rất cần những tác động khác nhau đên kỹ năng sống của

trẻ. Chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ từ lứa tuổi mầm non chính là cơ sở giúp

trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ và thẩm mỹ, là nền tảng cho

quá trình học tập suốt đời của trẻ.

Chính vì vậy, tôi luôn quan tâm đến những biện pháp dạy trẻ kỹ năng tự phục

vụ của trẻ, đặc biệt là ở lứa tuổi tôi đang giảng dạy 3- 4 tuổi.Theo nghiên cứu thì trẻ

ở lứa tuổi này não bộ vẫn rất dễ dàng tiếp thu và thay đổi, đặc biệt là trong những

tình huống kích thích cảm xúc của bé và sau khi trẻ chơi những trò chơi đòi hỏi sự

hoạt động cơ thể. Vì thế những kinh nghiệm tích cực mà trẻ thu được trong thời kỳ

này rất quan trọng đối với sự phát triển kỹ năng lâu dài và toàn diện của bé. Trong

những năm sau đó, bộ não sẽ tiếp tục được định hình thông qua việc kết nối các

khớp dây thần kinh. Đây là quá trình tăng cường các phần não bộ được sử dụng

thường xuyên và bỏ qua những phần ít khi được sử dụng tới. Trong giai đoạn này,

mọi sự kiện tích cực có thể giúp trẻ nâng cao kỹ năng và mọi sự tương tác xã hội có

thể giúp trẻ hình thành nhân cách. Bạn có thể tưởng tượng điều này như một quả

1 / 25

Sáng kiến kinh nghiệm : Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi có các kỹ năng tự phục vụ bản thân

cầu tuyết ngày càng to ra khi nó lăn. Nhưng đừng quên rằng những cách hành xử

và thói quen không mong muốn cũng có thể sẽ tăng lên nếu trẻ bị ảnh hưởng xấu từ

những tác nhân bên ngoài.Chính vì vậy việc dạy trẻ những kỹ năng sông, kỹ năng

tự phục vụ ngay từ giai đoạn này là rẩ tốt. Nó giúp trẻ hình thành những thói quen

tốt ngay từ nhỏ, trẻ có sự chủ động trong cuộc sống sau này.Song chưa được chú

trọng nên đa phần trẻ lớp tôi nhận không có những kỹ năng tự phục vụ bản thân.

Vậy làm thế nào để trẻ có các kỹ năng tự phục vụ tốt? Phương pháp, và dạy dưới

những hình thức nào?

Qua việc tìm tòi, nhận thức sâu sắc ý nghĩa vai trò quan trọng của các kỹ năng

tự phục vụ đối với sự phát triển của trẻ. Chính điều đó đã thôi thúc tôi lựa chọn và

thực hiện đề tài “ Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi có các kỹ năng tự phục vụ

bản thân”

2. Thời gian nghiên cứu:

Thời gian nghiên cứu của đề tài là từ tháng 08/2016 đến tháng 3/2017

3. Phạm vi nghiên cứu:

Rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi lớp tôi đang phụ trách.

4. Đối tượng nghiên cứu:

Trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi.

2 / 25

Sáng kiến kinh nghiệm : Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi có các kỹ năng tự phục vụ bản thân

PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. Cơ sở lí luận

Trẻ ở giai đoạn 3- 4 tuổi đây là giai đoạn quan trọng đối với sự phát triển của

trẻ.Ở độ tuổi này , trẻ bắt đầu hình thành khả năng suy nghĩ muốn tự lập, muốn làm

cái này, cái kia một mình. Tính tự lập là một biểu hiện tâm lý có ảnh hưởng trực

tiếp đên quá trình phát triển và hình thành các phẩm chất nhân cách cho trẻ.Một số

dấu hiệu bắt đầu hình thành tính tự lập , đó là như cầu tự khẳng định mình xuất

hiện.Trẻ muốn làm một số công việc đơn giản trong sinh hoạt hằng ngày.Giáo dục

tính tự lập cho trẻ ngay từ lúc còn nhỏ không những tạo cho trẻ khả năng tự lập

trong sinh hoạt hằng ngày mà còn là một trong những điều kiện quan trọng giúp trẻ

hình thành sự tự tin, năng động ,sáng tạo làm cơ sở hình thành các kỹ năng sống

cho trẻ sau này.

Thực tế cho thấy, đối với mỗi gia đình hiện nay, đặc biệt là cha mẹ mắc phải

sai lầm khi giáo dục nói chung và giáo dục trẻ có tính tự lập nói riêng. Thứ nhất là

cha mẹ nuông chiều con quá mức chỉ biết hưởng thụ dần hình thành tính ích kỷ,

vụng về, thiếu tự tin trong cuộc sống.Thứ hai là cha mẹ không tin vào khả năng của

con mình, trẻ muốn làm nhưng thấy trẻ lóng ngóng, chậm chạp thì tỏ ra khó chịu,

nên người lớn thường xót ruột và làm thay trẻ, dẫn đến trẻ có thái độ bướng bỉnh

dần hình thành tính ỷ lại, lười biếng, mất tự tin ở trẻ.

Đối với giáo viên đa số đã có nhận thức đầy đủ và có thái độ đúng trong việc

giáo dục tính tự lập cho trẻ lên ba.Song về hướng dẫn hoạt động để trẻ có kỹ năng

tự phục vụ thì vẫn còn hạn chế.Nguyên nhân là do người giáo viên cho rằng trẻ còn

quá nhỏ để dạy trẻ tính tự lập, bên cạnh đó là cô giáo ngại khó, sợ tốn thời gian. Vì

vậy để hình thành và phát triển tính tự phục vụ cho trẻ nói chung và trẻ mẫu giáo bé

nói riêng thì giáo viên mầm non cần kết hợp với cha mẹ trẻ để có những biện pháp

phù hợp nhằm phát huy khả năng tự phục vụ bản thân, làm cơ sở cho sự hình thành

và phát triển nhân cách ở trẻ sau này. Vậy kỹ năng tự phục vụ là gì?

Vậy tự phục vụ là gì?

Tự phục vụ là phương tiện không thể thiếu để giúp trẻ tăng năng lực hội nhập,

tích cực, chủ động, sáng tạo, tự tin vững vàng trước mọi thử thách.

Tự phục vụ chính là chiếc chìa khóa sự sống còn , sự phát triển và sự thành

công của mỗi con người.

Khi nhắc đến dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non, nhiều người cho rằng

đó là một cái gì đó to tác, cao siêu nhưng thực tế dạy trẻ tự phục vụ là dạy trẻ

3 / 25

Sáng kiến kinh nghiệm : Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi có các kỹ năng tự phục vụ bản thân

những thói quen sinh hoạt thường ngày trong giao tiếp, ứng xử của trẻ đối với bản

thân và mọi người xung quanh.

2. Cơ sở thực tiễn

Trường học nơi tôi công tác là ngôi trường được xây mới nên thuận lợi trong

việc thực hiện nội dung xây dựng môi trường giáo dục sạch đẹp, an toàn cho trẻ.

Chương trình lồng ghép dạy kỹ năng sống: kỹ năng tự phục vụ cho trẻ 3- 4

tuổi ở trường tôi công tác có những khó khăn và thuận lợi sau:

2.1. Thuận lợi:

- Trường mới được xây dựng cách đây gần 4 năm ,có khuôn viên rộng rãi,

thoáng mát và đẹp. Nhà trướng luôn có nhiều thành tích trong chăm sóc, nuôi

dưỡng và giáo dục trẻ mầm non

- Ban giám hiệu nhà trường luôn tạo điều kiện cho giáo viên được học tập

nâng cao chuyên môn, mua sắm cũng như bổ sung cơ sở vật chất, đồ dùng , đồ chơi

để đảm bảo chất lượng trong chăm sóc và giáo dục trẻ.

- Giáo viên nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, có năng lực chuyên môn .

-Giáo viên được tham khảo nhiều tài liệu về chương trình giáo dục mầm non

theo hướng đổi mới.

-Giáo viên tự học hỏi, trau dồi kiến thức trong lĩnh vực giáo dục kỹ năng sống

cho trẻ mầm non.

-Được sự quan tâm hỗ trợ của phụ huynh học sinh và chị em đồng nghiệp.

-Trẻ đến lớp đúng độ tuổi.

2.2. Khó khăn:

- Khả năng nhận thức của trẻ là không đồng đều. Có một số trẻ còn chưa biết

nói, hoặc nói chưa thạo nên sẽ gây khó khăn cho trẻ trong việc thể hiện ý muốn của

mình cho cô giáo.Nhiều trẻ khả năng tự phục vụ còn yếu, còn rụt rè nhút nhát nên

buộc cô giáo phải hết sức gần gũi và nhẹ nhàng mới có thể tiếp cận và hiểu được

trẻ. Bên cạnh đó có những trẻ nghe những không hiểu được các yêu cầu của cô,

thích tự làm theo ý mình nên sẽ gây khó khăn cho tôi trong việc rèn các trẻ đó.

-Đây là nội dung giáo dục còn khá mới mẻ trong chương trình giáo dục mầm

non mới vì vậy có rất ít tài liệu để tham khảo và tìm hiểu.

-Nhiều phụ huynh còn chưa hiểu, chưa quan tâm đến việc rèn kỹ năng cho trẻ.

- Lớp có 39 trẻ là quá đông, trong khi đó có một trẻ mới bắt đầu đi học nên

chưa có nề nếp.

4 / 25

Sáng kiến kinh nghiệm : Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi có các kỹ năng tự phục vụ bản thân

- Trẻ còn bị ảnh hưởng do cuộc sống hiện đại như: intrenet, tivi, các trò chơi

điện tử.....nên trẻ không có hứng thú với các kỹ năng tự phục vụ.

- Trẻ đã số được bố mẹ nuông chiều, sống trong bao bọc nên có tính ỷ lại, ích

kỷ.

2.3. Thực trạng về kỹ năng tự phục vụ của trẻ:

Đầu năm tôi đã khảo sát thực tế và khả năng trẻ tự phục như sau:

TT

Nội dung khảo sát

Đạt

Chưa đạt

Số Tỷ lệ

Số

lượng

20

Tỷ lệ

%

lượng

19

17

11

9

%

1

2

Xếp hàng đúng cách

Tự lấy và cất ghế

51,3

56,4

71,8

76,9

61.5

74,4

79,5

48,7

51,3

64,1

76,9

38,5

64,1

30,8

76,9

48,7

43,6

28,2

23,1

38,5

25,6

20,5

51,3

48,7

35,9

23,1

61.5

35,9

69,2

23,1

22

3

Tự xúc cơm ăn

28

4

Tự lấy cốc và uống nước đúng cách

Tự rửa tay

30

5

24

15

10

8

6

Tự xúc miệng nước muối sau khi ăn cơm

Tự lấy tay che miệng khi ho

Tự biết cách lau mặt

29

7

31

8

19

20

19

14

9

Tự biết lau miệng đúng cách

Tự biết mặc, cởi áo

20

10

11

12

13

14

15

25

Tự biết cách cất dép và đi dép

Tự biết cài khuy áo

30

15

24

14

27

9

Tự biết lấy và cất gối

25

Tự biết cách cầm kéo, cầm dao

Tự cất đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy

định

12

30

16

Tự biết cách gấp, mắc quần áo

12

4

30,8

10,3

27

35

69,2

89,7

17 Khả năng trẻ tự làm được không cần cô

nhắc nhở

Bảng 1: Bảng khảo sát khả năng tự phục vụ của trẻ trong lớp

Thời gian đầu khi tôi mới nhận lớp , tôi thấy khả năng nhận thức của trẻ còn

chưa có, khả năng tự phục vụ của trẻ còn rất hạn chế.Có nhiều trẻ nói có chưa rõ,

chứ biết những kỹ năng tự phục vụ đơn giản như : Có những trẻ muốn uống nước

nhưng không biết lấy nước uống, không biết cách cầm cốc lấy nước sao cho đỡ đổ,

một số trẻ có như cầu đi vệ sinh nhưng không biết cởi quần và mặc quần nên

5 / 25

Sáng kiến kinh nghiệm : Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi có các kỹ năng tự phục vụ bản thân

thường hay đấi dầm luôn ra quần, ... Bên cạnh đó có những trẻ nghe chưa kịp hoặc

không hiểu những hiệu lệnh của cô nên không thực hiện được. Tuy nhiên cơ một số

trẻ lại có những kỹ năng tự phục vụ rất tốt nhưng thiếu tính chủ động nên trẻ luôn

chờ đợi người lớn nhắc nhở mới thực hiện.

Có thể hiểu ở đây hai vấn đề: hành động và kỹ năng. Khi tôi dạy trẻ rằng: con

hãy lau mặt cho sạch, trẻ thực hiện yêu cầu của cô, đó là hành động. Hầu hết các trẻ

lứa tuổi mầm non đều biết các hành động đơn giản: nhặt rác, chào hỏi người lớn,

xin lỗi và cám ơn... Nhưng để những hành động đó trở thành kỹ năng thì lại cần

một quá trình giáo dục. Hành động của trẻ trở thành kỹ năng khi trẻ thấy tay bẩn trẻ

đi rửa tay, mặt bẩn trẻ đi lau mặt, ăn cơm xong là đi chải răng chứ không cần ai

nhắc nhở, vì khi đó trẻ làm vì ý thức: thấy tay bẩn, mặt bẩn thì đi rửa tay, rửa mặt,

chải răng ngay sau khi ăn để răng sạch chứ không làm vì người khác sai bảo.

Như vậy, bên cạnh việc dạy trẻ các hành động vệ sinh cá nhân: rửa tay, lau

mặt, chải đầu tóc, gấp quần áo hay nói chung là giữ gìn vệ sinh cá nhân... chúng ta

cần dạy trẻ ý thức được những việc làm đó và trẻ thực hiện các hành động đó vì ý

thức trẻ hiểu chứ không phải vì người lớn bắt trẻ phải làm, khi đó kỹ năng sống của

trẻ được hình thành và theo trẻ đến suốt cuộc đời. Khi hiểu được bản chất của việc

dạy kỹ năng sống cho trẻ: "đưa hành động vào trong ý thức" thì việc dạy kỹ năng

sống cho trẻ nên đơn giản và các bậc cha mẹ và thầy cô đều có thể thực hiện được

mà không phải băn khoăn là làm sao để dạy trẻ kỹ năng sống.

Trong phạm vi đối tượng cần dạy là 3- 4 tuổi, dạy trẻ một số kỹ năng phục vụ

, tôi đã đề ra một số biện pháp sau:

3.Biện pháp thực hiện:

3.1 . Biện pháp 1:Lập kế hoạch thực hiện rèn trẻ các kỹ năng trong 1 năm học:

Đối với trẻ 3- 4 tuổi thì nhận thức của trẻ là còn hạn chế. Vì vậy để trẻ dễ hiểu

hơn và để dễ đánh giá kết quả của trẻ. Tôi đã định ra các kế hoạch và lồng ghép vào

các hoạt động trong ngày theo từng tháng như sau:

TT

KỸ NĂNG

T8 T9 T10 T11 T12 T1 T2 T3 T4 T5

1

2

3

Cách xếp hàng

Cách lấy và cất ghế

Cách cất dép và đi dép

giầy

x

6 / 25

Sáng kiến kinh nghiệm : Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi có các kỹ năng tự phục vụ bản thân

4

5

6

Cách cất đồ dùng , đồ

chơi đúng nơi quy định

Cách sử dụng bát,

thìa,cốc đúng cách

Cách lấy nước và uống

nước

x

7

8

9

Cách lấy và cất gối

Cách rửa tay

x

Cách xúc miệng nước

muối

x

10

11

Cách sử lý khi ho

Cách lau mặt

x

12 Cách mặc và cởi quần

x

áo

13 Cách gấp và mắc quần

x

áo

14

15

Cài khuy áo

x

Cách cầm dao, kéo

x

Ngoài việc thường xuyên nhắc nhở, dạy trẻ các kỹ năng. Tôi vạch ra kế hoạch

đưa các kỹ năng vào các tháng để chú trọng hơn, để biết trong tháng này ngoài các

kỹ năng trẻ đã biêt thì sẽ dậy trẻ kỹ năng gì mới. Hơn nữa làm nhưu vậy trẻ sẽ nhớ

hơn là dậy trẻ liền một lúc nhiều kỹ năng , sau rồi trẻ không nhớ gì. Đưa các kỹ

năng theo tháng cô giáo cũng dễ định hướng là tháng này cần dạy trẻ kỹ năng gì mà

không bị bỏ quên, hay xót các kỹ năng.

3.2.Biện pháp 2: Nắm vững kiến thức trọng tâm về kỹ năng sống: kỹ năng tự

phục vụ cho trẻ thông qua các hoạt động vệ sinh cá nhân hàng ngày.

a. Giáo viên phải nắm được yêu cầu rèn luyện và kỹ năng thực hành cho trẻ.

- Thói quen vệ sinh cần rèn luyện.

- Ngoài những thói quen vệ sinh ở lớp, giáo viên cần rèn luyện thêm cho các

cháu những thói quen vệ sinh sau:

- Trẻ tự rửa mặt, rửa tay: trước khi ăn, sau khi đi đại tiện, chải đầu, đánh răng.

- Có ý thức giữ vệ sinh nơi công cộng, tôn trọng người khác như: không khạt

nhổ bậy, không vứt rác ra lớp học, nơi công cộng, biết sử dụng nước sạch..

7 / 25

Sáng kiến kinh nghiệm : Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi có các kỹ năng tự phục vụ bản thân

- Trẻ tự mặc quần áo, biết đòi hỏi người lớn phải cho mình ăn mặc gọn gàng

sạch sẽ.

- Biết gấp cất trải nệm, gối.

- Biết giữ nhà cửa, đồ dùng đồ chơi gọn gàng sạch sẽ. Biết giúp cô lau bàn

ghế, rửa đồ chơi, xếp lại giá đồ chơi gọn gàng ngăn nắp.

- Khi ra nắng biết đội mũ nón và biết mặc áo mưa khi trời mưa.

- Trẻ bắt đầu hình thành vững chắc các quy tắc vệ sinh cá nhân và nếp sống

văn minh.

- Các kỹ năng cần rèn cho trẻ.

- Trẻ phải thành thạo các kỹ năng thực hành vệ sinh cá nhân.

- Biết giúp cô giặt khăn, phơi khăn.

- Biết dùng tay - khăn che miệng khi hắt hơi, ho, ngáp, hỉ mũi…

b. Giáo viên cần nắm được các trình tự sau đây để hình thành kỹ năng tự phục

vụ cho trẻ

- Cô giáo hướng dẫn cho trẻ được nội dung yêu cầu thực hiện các thao tác vệ

sinh cá nhân.

Ví dụ: Để trẻ thực hiện được các thao tác rửa tay, cô giáo cần làm mẫu từng

bước rửa tay cho trẻ quan sát và thực hiện theo.

- Các cháu mẫu giáo nhỡ tuy còn nhỏ nhưng cũng có khả năng tiếp thu được

những kiến thức thông thường vì vậy cô cần phải hướng dẫn cho các cháu biết

những điều cần thiết của từng yêu cầu vệ sinh và những tác hại của việc không thực

hiện đúng yêu cầu đó, lời hướng dẫn của cô phải đơn giản, rõ ràng, chính xác, dể

hiểu.

Ví dụ: Cô giáo cần giúp trẻ hiểu vì sao mỗi khi học tập xong, sau khi đi đại

tiện trẻ cần phải rửa tay sạch sẽ? Ngoài phương pháp dùng lời, cô có thể kèm với

lời giải thích bằng tranh, phim ảnh...

- Chuẩn bị lời hướng dẫn và động tác mẫu. Các cháu có thể làm tốt các công

việc tự phục vụ bản thân vì vậy đối với những việc có thể làm mẫu được cô cần

chuẩn bị tốt lời hướng dẫn và làm thành thạo động tác mẫu, vừa làm vừa giải thích.

Cô có thể tập trước cho một cháu để cháu đó làm mẫu cho các cháu khác làm

theo.

Ví dụ: Thực hiện đúng lịch hoạt động vệ sinh hàng ngày của trẻ để hình thành

nền nếp kỹ năng tự phục vụ vệ sinh cá nhân cho trẻ.

8 / 25

Sáng kiến kinh nghiệm : Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi có các kỹ năng tự phục vụ bản thân

c) Giáo viên tổ chức một số biện pháp rèn luyện kỹ năng tự phục vụ qua hoạt

động vệ sinh cá nhân trẻ:

- Vệ sinh môi trường nề nếp của lớp:

Các cháu ở tường mầm non thời gian rất dài, nếu cô sắp xếp gọn gàng, sạch sẽ

mọi sinh hoạt của lớp có nề nếp làm cho lớp học vui tươi đầm ấm. Tất cả những cái

đó ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành thói quen cho trẻ.

Ví dụ: Lớp học sạch đẹp cháu sẽ không vứt rác bừa bãi, cháu không vứt đồ

chơi lung tung, khi mọi thứ trong lớp đều được sắp xếp theo đúng chỗ quy định.

Nếu hàng ngày cô thực hiện nghiêm túc thời gian biểu cháu sẽ thực hiện đúng

giờ nào việc đó. Vì những việc làm tốt được lặp đi lặp lại nhiều lần thì sẽ thành thói

quen tốt cho trẻ.

- Sự gương mẫu của cô và những người xung quanh: Đặc điểm của trẻ là hay

bắt chước, có thể bắt chước cái đúng, cái tốt, nhưng cũng có thể bắt chước cái sai,

cái xấu. Vì vậy cô giáo và mọi người xung quanh cần phải tự rèn bản thân và tuân

thủ những yêu cầu vệ sinh của nhà trường, thực hiện triệt để lời nói phải đi đôi với

việc làm để thực sự là tấm gương sáng cho các cháu noi theo.

Ví dụ: Trang trí, sắp xếp lớp học gọn gàng, ngăn nắp; rửa tay sau mỗi hoạt

động dạy học; giữ vệ sinh môi trường trường lớp sạch đẹp...

3.3. Biện pháp 3:Dạy trẻ kỹ năng tự phục thông qua các hoạt động hàng ngày.

a. Muốn thực hiện được những quy định thì phải có phương tiện thực hiện.

- Tham mưu nhà trường, phụ huynh học sinh tạo điều kiện vật chất tối thiểu

cần thiết để trẻ được thường xuyên thực hiện được những quy định về vệ sinh.

Ví dụ: Cô dạy các cháu bỏ rác vào sọt (giỏ rác) thì lớp phải có giỏ rác cho các

cháu bỏ, có phương tiện lại được thực hiện thường xuyên ở lớp cũng như ở nhà,

cháu sẽ nhanh chóng hình thành được thói quen vệ sinh đó. Cô cùng gia đình kết

hợp dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi, nếu có điều kiện để rèn luyện những kỹ năng thực

hành vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ.

- Trang bị, bổ sung đủ các trang thiết bị vệ sinh cá nhân trẻ ở lớp.

Ví dụ: Mỗi cháu 1 khăn mặt, 1 bàn chải răng, 1 cốc uống nước riêng có kí hiệu

tên trẻ; Khăn thêu tên, bìa hồ sơ để lưu bài học theo chủ đề, đồ dùng học tập của cá

nhân trẻ đều ghi tên kí hiệu riêng từng cháu.

- Giữ sạch sẽ nhà vệ sinh của trẻ:

Nhà vệ sinh nếu không được giữ vệ sinh sạch sẽ là nơi dễ mang mầm bệnh, vì

thế nhà vệ sinh dành cho trẻ cần được chú ý giữ gìn sạch sẽ, thông thoáng không để

9 / 25

Sáng kiến kinh nghiệm : Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi có các kỹ năng tự phục vụ bản thân

có mùi hôi. Thường xuyên chà rửa, lau chùi nhà vệ sinh bằng dung dịch nước vệ

sinh, nước lau nhà vừa vệ sinh sạch sẽ vừa giúp phòng tránh được các mầm bệnh

cho trẻ, giúp trẻ thoải mái khi sử dụng nhà vệ sinh.

Ví dụ: Chà sạch sẽ nhà vệ sinh mỗi ngày, giữ sạch sẽ các dụng cụ vệ sinh.

Ngoài ra, còn dán các hình ảnh thực hiện các thao tác và hành động thực hiện

vệ sinh dán trên vách lớp, trong nhà vệ sinh ngay chỗ đặt bồn rửa tay của trẻ hoặc

nơi trẻ tiểu tiện với mục đích thường xuyên nhắc nhở trẻ có thói quen vệ sinh đồng

thời thực hiện tốt các thao tác vệ sinh và các hành vi văn minh.

Tham mưu cùng nhà trường trang bị đầy đủ các dụng cụ vệ sinh cho trẻ:

khăn lau tay, lau mặt, bàn chải đánh răng, ca múc nước, xà phòng… chú ý sắp xếp

ngăn nắp, vừa tầm tay trẻ giúp trẻ dễ lấy sử dụng.

Ví dụ: Xà phòng để trong rổ nhỏ hoặc túi lưới treo cạnh bồn rửa tay; các loại

khăn treo trên giá thấp ngang tầm với trẻ và thường xuyên giặt sạch, phơi khô dưới

ánh nắng mặt trời; bàn chải đánh răng rửa sạch phơi nắng và cắm vào trong một giá

để bàn chải…

b. Rèn trẻ thông qua các hoạt động của lớp trong ngày

* Giờ đón trẻ: tôi đón trẻ vào lớp nhắc trẻ phải chào ba, mẹ ; chào cô, tôi

hướng dẫn trẻ xếp mũ nón bảo hiểm, cặp vào kệ, giúp trẻ chải lại đầu tóc, hướng

dẫn trẻ xếp dép đúng chân ngay ngắn lên kệ dép.

* Giờ ăn trưa: Dạy trẻ rửa tay, lau mặt, mời cô, các bạn, cầm muỗng đúng tay.

Ăn nhai từ tốn, không nhai nhồm nhoằm và nuốt vội.

Không ngậm thức ăn lâu trong miệng – không vừa ăn vừa chơi, vừa nói

chuyện, đi lại lung tung.

10 / 25