SKKN Một số kinh nghiệm giúp trẻ 5 tuổi hứng thú và tích cực làm quen với toán trong Trường Mầm non
Chúng ta cũng biết rằng với mỗi trẻ em đều có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh. Trẻ thường tỏ ra dễ xúc cảm với cảnh vật xung quanh, dễ bị cuốn hút trước cảnh vật nhiều màu sắc, một bức tranh sinh động, đồ chơi ngộ nghĩnh, một bài hát vui nhộn… Vì thế, hoạt động âm nhạc và tạo hình sẽ là phương tiện hữu hiệu đầy hấp dẫn để phát triển các lĩnh vực nhận thức, ngôn ngữ, thể chất, tâm lý tình cảm và xã hội cho trẻ. Chính vì sức hấp dẫn của âm nhạc và tạo hình là rất lớn với trẻ nên khi sử dụng âm nhạc và tạo hình một cách hợp lý, có chọn lọc làm phương tiện để dạy hay củng cố kiến thức các môn học khác trong đó có môn LQVT sẽ mang lại hiệu quả cao. Điều đó khiến cho việc tiếp thu các kiến thức môn học LQVT trở nên dễ dàng hơn, trẻ hứng thú hơn, giáo viên cũng thấy tự tin và chủ động hơn khi tổ chức các hoạt động cho trẻ.
A – ĐẶT VẤN ĐỀ:
I/ Lý do chọn đề tài:
Chúng ta đã biết cấp học Mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo
dục quốc dân. Trường Mầm non là “cái nôi” nuôi dưỡng, hình thành nhân cách
con người mới xã hội chủ nghĩa. Bởi vậy, để ngay từ ban đầu trẻ được hình
thành và phát triển một cách toàn diện về “Đức, trí, thể, mỹ”, người giáo viên
mầm non không chỉ dừng lại ở việc chăm sóc, thỏa mãn nhu cầu vui chơi của trẻ
mà còn phải đầu tư giúp trẻ bằng cả con đường tích lũy kiến thức để tạo tâm thế
thật tốt cho trẻ bước vào lớp 1.
“Toán học” theo nhận thức chung của mọi người là khô và khó. Vì vậy để
“học” được “nó” lại càng khó hơn. Đối với trẻ Mầm non nói chung, trẻ mẫu giáo
lớn nói riêng, “Toán học” đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày
của trẻ, giúp trẻ nhận thức được thế giới xung quanh, trong các mối quan hệ về
số lượng, con số, phép đếm, sắp xếp các đối tượng theo những quy tắc nhất
định, hay những định hướng về không gian, thời gian…. “Toán học” còn giúp
trẻ phát triển về nhiều mặt như trí tuệ, tư duy trực quan, tư duy lôgic... và một
số thói quen cẩn thận, chính xác, tạo cơ sở ban đầu cho trẻ tiếp xúc, lĩnh hội các
kiến thức về toán ở phổ thông, qua đó góp phần phát triển toàn diện cho trẻ.
Đối với trẻ mầm non, việc tiếp thu, lĩnh hội những kiến thức còn hạn chế,
các quá trình phát triển tư duy và nhân cách đang từng bước hình thành, trẻ rất
dễ nhớ nhưng cũng rất mau quên những kiến thức mà cô giáo đã cung cấp; vì
thế, việc hình thành và củng cố cho trẻ những hiểu biết sơ đẳng về Toán là rất
cần thiết. Nhưng làm thế nào để trẻ học tốt môn toán một cách hiệu quả nhất, lôi
cuốn trẻ nhất? Điều đó đã khiến tôi trăn trở, suy nghĩ, học hỏi, nghiên cứu để tìm
ra biện pháp hiệu quả. Chính vì thế nên tôi đã chọn đề tài: "Một số kinh nghiệm
giúp trẻ 5 tuổi hứng thú và tích cực làm quen với toán trong trường mầm
non" để viết sáng kiến kinh nghiệm.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
1. Cơ sở lý luận:
Việc cho trẻ mẫu giáo nói chung và trẻ 5 tuổi nói riêng LQVT là một
trong những hoạt động rất quan trọng ở trường mầm non. Trong đó, việc dạy trẻ
LQVT giúp trẻ khám phá, tìm hiểu về thế giới xung quanh một cách có ý nghĩa
đối với ứng dụng cuộc sống; Từ đó góp phần tạo điều kiện hình thành những tư
duy toán học sơ đẳng, phát triển nhận thức, phát triển trí tuệ, là nền móng vững
chắc cho việc hình thành nhân cách cho trẻ sau này. Nó để lại những dấu ấn
trong tiềm thức suốt cả quá trình học toán ở các cấp học tiếp theo của trẻ.
Để thực hiện tốt kế hoạch, nhiệm vụ năm học 2019 - 2020 được
giao, tôi luôn băn khoăn, lo lắng, suy nghĩ phải làm gì, và làm như thế nào
giúp trẻ tiếp thu kiến thức về môn toán một cách thoải mái, nhẹ nhàng nhưng đạt
kết quả cao nhất với cách thức tốt nhất. Bởi chỉ có như thế, trẻ sẽ được kích
1/10
thích về tư duy từ trực quan hành động đến tư duy trừu tượng và cao hơn nữa là
tư duy logic được phát triển..
Một tiết học toán nếu chỉ dạy đúng phương pháp, đầy đủ các bước, thì vẫn
chưa đủ vì trẻ của chúng ta thường đón nhận sự truyền tải kiến thức một cách
sinh động, hấp dẫn khi tiết học đó có những đồ dùng sinh động, phong phú, lôi
cuốn trẻ. Là một giáo viên mầm non, ngoài việc quan tâm và nhiệt tình chăm sóc
giáo dục trẻ, tôi còn dành thời gian nghiên cứu học hỏi để có những sáng tạo
riêng cho bộ môn toán. Việc đổi mới giáo dục làm quen với toán cũng đã có
định hướng đổi mới hình thức thực hiện trên cơ sở khoa học, đảm bảo tính đặc
thù của hoạt động toán sơ đẳng. Việc nâng cao kỹ năng thực hành giúp trẻ lĩnh
hội “toán” một cách thoải mái, đồng thời tạo cho trẻ có kiến thức và kỹ năng
phong phú về toán. Học toán vừa giúp trẻ phát triển nhận thức, có những hiểu
biết về thế giới xung quanh, các mối quan hệ về tập hợp và số lượng, về hình
dạng, kích thước, khả năng định hướng trong không gian, khả năng chú ý, ghi
nhớ, tư duy… cung cấp cho trẻ những kiến thức sơ đẳng về toán ngay từ thưở ấu
thơ, làm nền tảng cho sự phát triển sau này của trẻ một cách tốt nhất.
Hơn nữa, đặc điểm của toán là một môn học khoa học có chút khô khan,
gò bó đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non. Vì vậy, với giờ học toán, giáo viên cần
làm rất nhiều đồ dùng, đồ chơi đa dạng, phong phú về chủng loại, về màu sắc...
để kích thích sự hứng thú, tích cực hoạt động cho trẻ.
Chúng ta cũng biết rằng với mỗi trẻ em đều có tâm hồn nhạy cảm với thế
giới xung quanh. Trẻ thường tỏ ra dễ xúc cảm với cảnh vật xung quanh, dễ bị
cuốn hút trước cảnh vật nhiều màu sắc, một bức tranh sinh động, đồ chơi ngộ
nghĩnh, một bài hát vui nhộn… Vì thế, hoạt động âm nhạc và tạo hình sẽ là
phương tiện hữu hiệu đầy hấp dẫn để phát triển các lĩnh vực nhận thức, ngôn
ngữ, thể chất, tâm lý tình cảm và xã hội cho trẻ. Chính vì sức hấp dẫn của âm
nhạc và tạo hình là rất lớn với trẻ nên khi sử dụng âm nhạc và tạo hình một cách
hợp lý, có chọn lọc làm phương tiện để dạy hay củng cố kiến thức các môn học
khác trong đó có môn LQVT sẽ mang lại hiệu quả cao. Điều đó khiến cho việc
tiếp thu các kiến thức môn học LQVT trở nên dễ dàng hơn, trẻ hứng thú hơn,
giáo viên cũng thấy tự tin và chủ động hơn khi tổ chức các hoạt động cho trẻ.
Xuất phát từ đặc điểm trẻ 5 tuổi, đây là giai đoạn thuận lợi khi hướng dẫn
trẻ các kĩ năng tạo hình cũng như kĩ năng tập tô chữ, tô và viết số vì vận động
tinh của trẻ đã phát triển tốt hơn, linh hoạt hơn; Đồng thời vốn biểu tượng, khả
năng tư duy tưởng tượng của trẻ ngày càng phong phú và tiến bộ rất nhiều so
với các lứa tuổi trước.Vì vậy, hoạt động tạo hình chính là một thứ ngôn ngữ đặc
biệt để trẻ biểu lộ tình cảm, cảm xúc, suy nghĩ của mình với mọi điều xung
quanh một cách đặc biệt hơn. Giai đoạn này trẻ rất yêu thích được tái tạo và
sáng tạo các bức tranh với nhiều nội dung và hình ảnh khác nhau. Do đó, hoạt
động tạo hình sẽ là phương tiện rất hiệu quả để giáo viên lồng ghép vào trong
các hoạt động dạy và củng cố kiến thức của các môn học khác trong đó có môn
LQVT. Qua đó cũng góp phần rèn tính kiên trì cho trẻ, hỗ trợ khả năng tập tô
chữ cái, chữ số và khả năng viết cho trẻ khi vào lớp Một.
2/10
Ta cũng có thể thấy rất rõ sức mạnh của âm nhạc đối với mọi hoạt động ăn
chơi, giải trí…của con người trong đó có trẻ em ở các lứa tuổi. Khi con người
làm việc hay học tập trong môi trường có nền nhạc nhẹ nhàng sẽ trở nên hăng
say, hứng khởi và hiệu quả hơn rõ rệt khi làm việc trong môi trường không có
tiếng nhạc. Âm nhạc làm tâm hồn mỗi chúng ta trở nên thư thái, sảng khoái,
hứng khởi; Âm nhạc cũng giúp chúng ta trở nên hăng say trong công việc, yêu
đời hơn. Vì thế, âm nhạc cũng sẽ giúp trẻ trở nên hoạt bát, hứng thú hơn, tích
cực hơn trong học tập cũng như khi vui chơi. Bởi vậy, người giáo viên có thể
tích cực đưa âm nhạc lồng ghép vào hoạt động cho trẻ LQVT sẽ giúp giờ học trở
nên sôi nổi hơn, trẻ cũng hứng thú và tích cực hơn nên hiệu quả tiếp thu các kiến
thức và kĩ năng bài học cũng sẽ tốt hơn.
Việc tăng cường đưa các trò chơi học tập, trò chơi vận động đan xen với
nội dung củng cố toán học sẽ giúp trẻ hứng thú nhiều với giờ học LQVT bởi
hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo. Trẻ chủ yếu tiếp thu
các kiến thức và kĩ năng qua hoạt động chơi. Thông qua chơi thì các hoạt động
học của trẻ mới đạt kết quả tôt nhất.
Mặt khác, trẻ mầm non luôn có nhu cầu vận động rất cao. Do vậy, trong
giờ học, muốn đứa trẻ hứng thú và học tập tốt, cô giáo nên tích hợp với các hoạt
động thể chất, nhất là các vận động nhún, lắc, bật, nhảy, chạy…sẽ kích thích trẻ
hào hứng hơn rất nhiều trong giờ học.
2. Cơ sở thực tiễn:
Đã có rất nhiều sáng kiến kinh nghiệm đề cập đến nhiều biện pháp giúp trẻ
mẫu giáo nói chung và trẻ 5 tuổi nói riêng học tốt môn Làm quen với Toán. Tuy
nhiên, các phương pháp đưa ra phần lớn còn mang tính hình thức, chưa thật sâu
và tính hiệu quả chưa thật cao.
Là một giáo viên mầm non với hơn mười hai năm trong nghề, trong đó tôi
đã có 10 năm kinh nghiệm dạy trẻ 5 tuổi, tôi nhận thấy,để giúp trẻ 5 tuổi hứng
thú tích cực với hoạt động LQVT, tôi đã đi sâu vào phương pháp tích hợp sử
dụng âm nhạc và tạo hình để giúp trẻ học tốt môn Làm quen với toán ở trên lớp.
Ngoài ra, tôi cũng kết hợp với một số phương pháp khác để tăng hiệu quả hơn.
1. Khó khăn:
* Về phía giáo viên:
- Quá trình tổ chức cho trẻ LQVT còn nặng về kết quả, thời gian tổ chức
và làm đồ dùng, cô chưa chú ý cho trẻ phối hợp nhiều kỹ năng vận động, tạo
hình, âm nhạc khi dạy và củng cố những kiến thức về “Toán học” cho trẻ. Điều
đó khiến giờ học trở nên khô khan, trầm và ít hiệu quả.
- Khi triển khai thực hiện chương trình GDMN mới và thực hiện các yêu
cầu của trường học điện tử, giáo viên còn nặng về thiết kế các bài giảng tương
tác, xây dựng kế hoạch phát triển thẩm mỹ, thể chất và ngôn ngữ, phát triển
nhận thức thường thiên về khám phá, chưa có nhiều thời gian chú ý đến khả
năng tiếp thu “Toán ” ở trẻ.
3/10
- Một số phụ huynh chưa nhận thức rõ yêu cầu và tầm quan trọng về các
môn học của trẻ ở trường mầm non. Họ hiểu một cách đơn giản như trẻ đến lớp
chỉ là học hát, học múa, nghe cô kể truyện, đọc thơ. Chính vì vậy mà phần nào
làm cho sự nhận biết cũng như hứng thú của trẻ về môn toán vẫn còn hạn chế.
- Bản thân còn hạn chế về thời gian dành cho học tập, nghiên cứu tài liệu.
Đôi khi tổ chức hoạt động học còn gò bó, chưa phát huy hết tính sáng tạo ở trẻ.
* Về phía trẻ: Khả năng tập trung chú ý của một số trẻ yếu; Có nhiều trẻ
hiếu động và chưa có nề nếp học tốt; Số trẻ trong lớp còn đông; Một số trẻ còn
hay nghỉ học; Nhận thức của trẻ về các biểu tượng toán chưa chắc chắn, trẻ còn
hay quên, dễ nhầm lẫn, rụt rè, thiếu mạnh dạn, tự tin khi trả lời các câu hỏi
trong các hoạt động; Đồ dùng sẵn có cho trẻ LQVT chưa đầy đủ.
2. Thuận lợi:
- Trường tôi đã được công nhận trường học điện tử nên cơ sở vật chất và
trang thiết bị điện tử đầy đủ, hiện đại, thuận lợi cho ứng dụng CNTT trong dạy
trẻ như thiết kế các bài giảng điện tử, bài gảng tương tác về các môn học trong
đó có môn LQVT. Lớp được trang bị máy tính, máy in, loa trợ giảng, máy chiếu
đa vật thể, máy chiếu, màn chiếu projector, đài, đàn organ giúp giáo viên thuận
lợi trong việc soạn giáo án, chuẩn bị và sử dụng các thiết bị điện tử và các bài
giảng điện tử trong các tiết dạy.
- Ban giám hiệu trường luôn quan tâm tạo điều kiện về mọi mặt, trang bị
khá đầy đủ đồ dùng, đồ chơi, tài liệu hướng dẫn tổ chức các hoạt động cho trẻ.
- Đa số trẻ ở gần trường nên rất chăm đến lớp.Trẻ ở cùng một độ tuổi nên
mức độ nhận thức tương đối đồng đều.
- Giáo viên nhiệt tình, có trình độ chuẩn và trên chuẩn, có ý thức học hỏi
qua việc đọc, tham khảo tài liệu và các phương tiện thông tin đại chúng. Bản
thân lại nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy cho trẻ nắm chắc các kiến
thức trong hoạt động LQVT không những giúp cho trẻ học bộ môn toán sau này
sẽ dễ dàng hơn mà còn giúp cho trẻ tiếp thu kiến thức của các môn học khác một
cách nhanh nhạy và chính xác hơn. Bởi vậy, tôi luôn tìm tòi và đi sâu nghiên
cứu hoạt động LQVT cho trẻ nhằm giúp trẻ lĩnh hội kiến thức toán một cách
nhẹ nhàng, thoải mái, không gò ép, áp đặt trẻ mà đạt kết quả cao. Sau đây là một
số kinh nghiệm cũng như biện pháp giúp trẻ 5 tuổi hứng thú tích cực với hoạt
động LQVT tôi đã nghiên cứu:
C - MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÚP TRẺ 5 TUỔI HỨNG THÚ VÀ
TÍCH CỰC VỚI HOẠT ĐỘNG LÀM QUEN VỚI TOÁN
Để nắm được mức độ hứng thú và mức độ tiếp thu kiến thức, kĩ năng toán
học ở trẻ được thay đổi như thế nào, tôi đã tiến hành khảo sát đánh giá ban đầu về
các nội dung này khi mới nhận trẻ lên lớp và thực hiện dạy trẻ được 1 tháng:
Tôi tiến hành khảo sát 100% số trẻ trong lớp là 47 cháu.
Mức độ hứng thú
Mức độ tiếp thu kiến thức, kĩ
năng LQVT
4/10
Tốt
09
TB
20
Kém
18
Tốt
11
TB
19
Kém
17
19%
43%
38%
23%
40%
37%
Qua khảo sát, tôi thấy số trẻ nắm được kiến thức, kỹ năng các biểu tượng
LQVT còn thấp, mức độ hứng thú của trẻ trong hoạt động LQVTcòn hạn chế
nhiều, trẻ hoạt động chưa thoải mái, tự tin. Thực tế đó khiến tôi nghĩ Làm thế nào
để đưa trẻ vào hoạt động với toán một cách tự nguyện, hứng thú, giúp trẻ nắm
vững các kiến thức và kỹ năng thực hành? Và tôi đã quyết định nghiên cứu, áp
dụng các biện pháp sau:
1. Cô giáo phải là người gần gũi, yêu thương, quan tâm, tôn trọngvà
luôn đối xử công bằng với mọi trẻ
Người giáo viên muốn làm tốt được nhiệm vụ chăm sóc, giáo dục trẻ thì
cô giáo phải là người gần gũi, quan tâm trẻ, thực sự yêu trẻ, tôn trọng trẻ và đối
xử công bằng với mọi học sinh của mình. Đây chính là điều kiện tiên quyết đối
với mỗi thành công của cô giáo khi tổ chức bất kì hoạt động nào cho trẻ. Tại sao
lại như vậy? Ta có thể đặt ra trường hợp cô giáo luôn lạnh lùng, đối xử nghiêm
khắc với trẻ, không gần gũi trẻ, thiếu tôn trọng trẻ, thậm chí có trường hợp cô
giáo còn có những biểu hiện hoặc những hành động tiêu cực khác với trẻ sẽ làm
trẻ cảm thấy không an toàn, sợ hãi vì sợ sai mà không dám trả lời cô, hoặc trẻ bị
ức chế dẫn đến thiếu tập trung học tập, thiếu tự tin trong các hoạt động, không
thích đi học, hoặc không hợp tác dẫn tới việc dạy của cô và việc học của trẻ
cũng sẽ không hiệu quả… Từ đó, kinh nghiệm của tôi chính là người giáo viên
phải luôn gần gũi, quan tâm, yêu thương và đối xử công bằng với mọi trẻ, có
như vậy thì đứa trẻ mới chịu lắng nghe cô, tôn trọng cô và hợp tác với cô và các
bạn khi tham gia các hoạt động trong đó có hoạt động LQVT.
2. Tích cực làm, lựa chọn và đưa đồ dùng, đồ chơi phù hợp, sáng tạo,
hấp dẫn để tổ chức cho trẻ hoạt động làm quen với toán.
Ta biết rằng tư duy của trẻ mầm non còn mang tính trực quan đậm nét. Trẻ
tìm tòi khám phá, lĩnh hội các kiến thức, kĩ năng thông qua trực quan hành động
là chính. Vì vậy, đồ dùng, đồ chơi phục vụ giáo viên dạy và phục vụ trẻ hoạt động
và là rất cần thiết. Chúng là chiếc cầu nối giữa trẻ và hoạt động nhận thức.
Cho trẻ hoạt động với đồ dùng, đồ chơi là cách thức giúp trẻ lĩnh hội kiến
thức và kinh nghiệm sống. Một tiết học không thể đạt kết quả cao nếu như thiếu
đồ dùng giảng dạy. Do đó, việc lựa chọn đồ dùng, giáo cụ phù hợp với tiết dạy là
vô cùng quan trọng. Muốn dạy một giờ học đạt kết quả cao thì khâu chuẩn bị
chiếm 50%. Đồ dùng trực quan cũng như những đồ dùng để phục vụ cho các con
trong hoạt động LQVT phải đẹp, an toàn, dễ sử dụng, sinh động thì giờ học mới
đạt kết quả cao. Thí dụ: Trong tiết tách – gộp trong phạm vi 9, tôi sử dụng nhóm
hoa và quả để dạy trẻ tách và gộp, 9 bông hoa cắm vào 2 lọ, 9 quả táo bày vào 2
đĩa. Tôi sử dụng hoa tươi thật, quả thật, lọ hoa thật và đĩa sứ để hướng dẫn trẻ,
5/10
Còn đồ dùng cho trẻ tương đối giống đồ dùng của cô nhưng nó là đồ dùng mô
phỏng có màu sắc đẹp tạo ra những hiệu ứng thị giác khác nhau cho trẻ, qua đó,
nó kích thích trẻ hứng thú với hoạt động mà cô định hướng hoặc yêu cầu trẻ thực
hiện. Hay với biểu tượng “Dạy trẻ so sánh dung tích của 3 đối tượng” tôi lựa
chọn, cải tạo và sử dụng những đồ vật trong suốt quen thuộc, gần gũi trẻ nhưng
có các hình dạng khác nhau. Chúng có thể có cùng dung tích hoặc khác nhau về
dung tích. Chúng được trang trí giản dị nhưng dễ nhìn, màu sắc đẹp, dễ sử dụng,
thu hút trẻ trong hoạt động, giúp trẻ nhận biết, so sánh dung tích của 3 đối tượng
thông qua hoạt động đong nước đổ vào những đồ dùng đó. Tôi lựa chọn dụng cụ
đong nước là những chiếc cốc nhỏ có quai giống hệt nhau cả về kiểu dáng và kích
thước để cho trẻ thực hành kĩ năng đong nước và chuẩn bị một số chiếc bảng để
trẻ gắn kết quả đo và so sánh chúng…. Khi chúng ta lựa chọn hay tạo ra những đồ
dùng đẹp mắt, phù hợp và biết cách khai thác chúng hiệu quả, chúng ta sẽ giúp trẻ
có được những ấn tượng tốt về biểu tượng toán mà trẻ đã học. Điều đó chứng tỏ
trẻ có những tích cực và có hứng thú khi tham gia hoạt động làm quen với Toán.
Tuy nhiên, đồ dùng sẵn có cho cô và trẻ ở hoạt động này vẫn còn thiếu như
đồ dùng dạy và học biểu tượng đo, biểu tượng định hướng về không gian, thời
gian và một số đồ dùng dạy Toán khác. Vì thế, để đảm bảo đồ dùng dạy và học
Toán được đầy đủ, hiệu quả nhằm giúp trẻ tích cực và hứng thú hoạt động, tôi
cùng đồng nghiệp đã thiết kế và tạo ra nhiều đồ dùng dạy và học để đảm bảo mỗi
giờ làm quen với toán thì trẻ đều có đầy đủ đồ dùng để hoạt động. Nhờ vậy mà
trước mỗi giờ học Toán, giáo viên chủ động và tự tin hơn, trẻ cũng tích cực hơn
khi tham gia hoạt động.
3. Xây dựng môi trường góc học toán trong lớp với nhiều đồ dùng, đồ
chơi học tập, trò chơi củng cố các biểu tượng toán mà trẻ đã, đang và sẽ học.
Môi trường cũng là một yếu tố trực quan trực tiếp tác động hàng ngày đến
trẻ. Vì vậy, việc xây dựng môi trường xung quanh được tôi đặc biệt quan tâm
trong đó tôi chú trọng xây dựng môi trường góc học toán trong lớp nhiều hơn.
Trang trí, sắp xếp lớp học phòng học hài hoà hợp lý sẽ tạo được sự chú ý,sẽ hấp
dẫn lôi cuốn trẻ vào các giờ hoạt động theo từng giai đoạn,theo từng chủ
điểm,theo nội dung từng bài. Tuỳ vào nội dung của từng bài để bố trí giá đồ dùng
đồ chơi, đồ dùng trên mảng tường cho hợp lý để trẻ luyện tập cũng như liên hệ
thực tế. Thí dụ: Đồ dùng sáp màu, hồ dán, bút chì, kéo, giấy 1 mặt, bảng con,
phấn và 1 số bộ đồ dùng học tập sẵn có được đóng hộp và các túi học liệu riêng
của trẻ sẽ được bày ở tủ học tập một cách ngăn nắp, khoa học vì những đồ dùng
đó trẻ thường xuyên lấy ra để sử dụng. Còn mảng tường trong góc học Toán tôi sẽ
treo hệ thống các bài tập củng cố về các biểu tượng toán học mà trẻ đang học, các
bộ đồ chơi củng cố biểu tượng số đếm, các bảng biểu với lô tô đồ dùng cho trẻ
thực hiện hoạt động tách gộp, sắp xếp theo quy tắc… Mỗi khi trẻ hoạt động góc
xong, tôi thưởng vẽ mặt cười hoặc ngôi sao mặt cười cho những bài tập đã hoàn
thành tốt của trẻ kẹp lên để tạo cho trẻ sự gần gũi, hứng thú vì nó là sản phẩm của
trẻ tự tạo ravà được chơi với sản phẩm của mình, được tự mình thực hiện cách
trang trí theo sự hướng dẫn của cô. Từ đó cũng kích thích được sự tích cực của trẻ
khi ôn luyện các biểu tượng Toán đã học tại góc hoạt động.
6/10
4. Tích cực sử dụng âm nhạc một cách linh hoạt để lồng ghép trong các
hoạt động học và củng cố các biểu tượng toán học cho trẻ.
Có lẽ không ai có thể phủ định hiệu quả của âm nhạc đối với hứng thú của
con người trong hầu hết các hoạt động, nhất là đối với trẻ mầm non trong đó có
trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi. Trẻ mầm non rất dễ bị lôi cuốn bởi tiếng nhạc, lời ca hay
những âm thanh có quy luật trong cuộc sống như tiếng kêu các con vật, tiếng còi
của các phương tiện giao thông… Hầu hết trẻ nhỏ đều tỏ ra hào hứng muốn bắt
chước những âm thanh đó, muốn hát theo các bài hát, muốn nhún nhảy, lắc lư,
vận động theo giai điệu các bản nhạc vui nhộn... Hiểu rõ điều đó, tôi đã tích cực
đưa âm nhạc lồng ghép vào trong các hoạt động tổ chức cho trẻ mẫu giáo lớn làm
quen với Toán. Cụ thể:
Tôi đã tìm, lựa chọn, sáng tác và liệt kê danh sách các bài hát, các bài đồng
dao các bản ráp hay, có tiết tấu vui nhộn và phù hợp với từng chủ đề, đề tài dạy
từng biểu tượng toán cho trẻ để đưa vào phần ổn định tổ chức tạo hứng thú ban
đầu cho trẻ trước khi bước vào mỗi giờ LQVT. Hay khi dạy biểu tượng số đếm ở
các loại tiết khác nhau, tôi tổ chức cho trẻ hát hoặc biểu diễn cùng cô bài hát “Tập
đếm”, đọc ráp “Thêm và bớt”, “ Tách tách, gộp gộp”… được trẻ rất hưởng ứng.
Hay khi dạy trẻ biểu tượng đo, tôi đã sáng tác bài hát “ Tại sao dài hơn?”dựa trên
nền nhạc bài hát “Mẹ ơi tại sao”. Hay khi dạy trẻ biểu tượng sắp xếp theo quy tắc,
tôi cho trẻ đọc bài ráp “ Lặp lại nhiều lần” … Các bài đọc ráp thường do tôi tự
sáng tác lời dựa trên nền nhạc ráp sẵn có để phù hợp với nội dung đề tài dạy trẻ.
Sau nhiều lần ổn định tổ chức cho trẻ bằng hình thức đọc ráp, tôi nhận thấy 100%
trẻ đều rất thích thú và có những ấn tượng sâu sắc cả về giai điệu lẫn nội dung lời
ráp. Do đó mà khi giáo viên đưa ra các câu hỏi để dẫn dắt trẻ từ bài ráp vào đề tài
học, phần lớn trẻ đều trả lời đúng và hào hứng phát biểu hơn.
Tôi cũng lựa chọn những bản nhạc sôi động trong đó có cả những bản nhạc
Remix không lời vui nhộn để làm hiệu lệnh cho trẻ đi lấy hoặc cất đồ dùng, hoặc
sử dụng những bản nhạc đó trong các trò chơi củng cố có luật tiếp sức.
Với các trò chơi tĩnh, tôi lựa chọn những bản nhạc nhẹ nhàng, thư thái giúp
trẻ tập trung hơn khi thảo luận, suy nghĩ để tự hoàn thành các yêu cầu của các bài
tập chot ừng cá nhân trẻ. Nhờ đó mà giờ học toán bớt khô khan hơn, trẻ cũng thấy
hứng thú và tích cực hơn khi hoạt động hay khi chơi các trò chơi ôn luyện.
Tuy nhiên, không phải đề tài nào và phần nào trong giờ LQVT ta cũng đưa
âm nhạc vào tích hợp mà tùy vào từng đề tài để ta lựa chọn và lồng ghép vào cho
phù hợp, hiệu quả. Có những đề tài ta không tìm được những bản nhạc nào phù
hợp, không sáng tác được thì ta lựa chọn hình thức khác như tích hợp với tạo hình
hay câu đố… để tổ chức cho trẻ hoạt động sao cho hợp lý và hấp dẫn hơn.
5. Tăng cường tích hợp một số hoạt động thể chất một cách linh hoạt
trong các hoạt động học và củng cố các biểu tượng toán cho trẻ.
Ta biết rằng trẻ có nhu cầu vận động rất cao. Hiếm đứa trẻ nào chịu ngồi
yên một chỗ trong vài phút mà không hoạt động tay chân hay thân thể. Khi trẻ
7/10
vận động thân thể, nó sẽ cảm thấy sảng khoái và thích thú. Bởi thế, tôi đã tăng
cường đưa một số hoạt động thể chất lồng ghép trong hoạt động cho trẻ LQVT.
Ví dụ, khi cho trẻ ổn định tổ chức bằng hình thức hát, hoặc đọc ráp hay đọc
đồng dao... , tôi thường cho trẻ kết hợp với các động tác vận động minh họa phù
hợp vừa giúp trẻ có thể thể hiện có cảm xúc các tác phẩm đó, vừa thỏa mãn nhu
cầu được vận động cho trẻ. Hay khi cho trẻ chơi các trò chơi củng cố có luật tiếp
sức, tôi thường đưa thêm các vận động tích hợp vào cho trẻ thực hiện, hẳng hạn
như Bật qua suối nhỏ rồi chạy lên nối các nhóm phương tiện giao thông với số
lượng tương ứng, Chạy nhấc cao đùi lên chọn khối theo đúng yêu cầu của đội
mình, Nhảy lò cò 1 chân lên tìm và gắn thẻ số tương ứng cho từng nhóm đồ
dùng,..v.v.. Khi cho trẻ ôn về số đếm, chúng ta có thể cho trẻ tự tạo số lượng các
vận động theo yêu cầu như:dậm chân 6 cái, vỗ tay 10 tiếng, lắc hông 8 cái, cuộn
tay 8 cái, gật đầu 7 lần, đứng lên ngồi xuống 9 cái .vv…
Qua áp dụng biện pháp này, trẻ rất hưởng ứng và giờ hoạt động thật sôi nổi.
Từ đó để lại cho trẻ những ấn tượng tốt về biểu tượng toán mà trẻ được lĩnh hội.
6. Tích cực sử dụng các hình thức tạo hình lồng ghép trong các hoạt
độnghọc và củng cố các biểu tượng toán học cho trẻ.
Giống như âm nhạc và vận động, hoạt động tạo hình được trẻ yêu thích
nhất là trẻ 5 tuổi. Trẻ 5 tuổi phần lớn đã có nhiều kĩ năng về tạo hình, trẻ thích
được tạo ra những bức tranh thật đẹp bằng nhiều hình thức thể hiện với nhiều nội
dung khác nhau. Vì thế, tôi đã sưu tầm và thiết kế nhiều bài tập ôn luyện, củng cố
các biểu tượng toán thông qua hoạt động tạo hình phù hợp với khả năng của trẻ.
Chẳng hạn như khi củng cố biểu tượng về số đếm, tôi cho trẻ vẽ ngôi nhà kì
diệu hay ngôi nhà chữ số trong đó tôi đưa ra yêu cầu cho trẻ sau khi vẽ song sẽ
trang trí cho mái nhà bằng những số 6, trang chí thân nhà bằng những số 8, trang
trí các ô cửa bằng các chữ số 9; Hay tôi cho trẻ vẽ các nhóm đồ vật có số lượng
theo yêu cầu và viết chữ số tương ứng vào mỗi nhóm, vẽ thêm cho đủ, hay tô màu
bao nhiêu đồ vật…
Chúng ta cũng có thể tích hợp tạo hình trong các hoạt động ổn định tổ chức
của giờ học cho trẻ làm quen với Toán. Ví dụ khi chuẩn bị cho trẻ làm quen biểu
tượng đo dung tích của 3 đối tượng, cô giáo có thể vẽ ba cái bình có hình dạng
khác nhau và đố trẻ bình nào có thể chứa được nhiều nước hơn để kích thích trẻ
suy đoán và dẫn dắt vào bài học một cách thật tự nhiên và lôi cuốn, ….
7. Ứng dụng công nghệ thông tin để thiết kế các bài giảng điện tử, các
bài tập ôn luyện với nhiều hình ảnh hấp dẫn, sinh động.
Hầu hết trẻ mẫu giáo đều thích xem các hình ảnh đẹp, các vi deo sinh động
nên khi thiết kế các bài giảng điện tử để dạy trẻ, tôi lựa chọn những hình ảnh thật
sắc nét, sống động, quay vi deo hay tìm và lựa chọn các video phải đảm bảo có
nội dung phù hợp với yêu cầu của đề tài dạy trẻ nhưng vẫn phải đảm bảo sự rõ
nét, sinh động để hấp dẫn trẻ quan sát. Và điều đó sẽ hấp dẫn thị giác của trẻ tập
trung hơn, nó cũng tạo ra sự sôi nổi của trẻ khi thảo luận, trò chuyện về các nội
8/10
dung trẻ được quan sát. Qua đó hứng thú của trẻ cùng với khả năng tiếp thu kiến
thức sẽ được nâng lên.
8. Tích cực học hỏi, nâng cao nghệ thuật sư phạm để lôi cuốn trẻ hứng
thú tích cực trong hoạt động làm quen với Toán.
Tất nhiên rồi! Khi người cô giáo có nghệ thuật sư phạm tốt sẽ thu hút, lôi
cuốn trẻ tập trung học, lắng nghe cô giảng và tích cực tham gia vào các hoạt
động. Vì vậy, để trẻ hứng thú tích cực trong hoạt động LQVT, cô giáo cần có
nghệ thuật sư phạm tốt như sử dụng những lời nói hài hước, dễ nghe, dễ hiểu mà
ngắn gọn khi hướng dẫn bằng lời cho trẻ; Từng cử chỉ, nét mặt, hành động phù
hợp mà sinh động của cô giáo sẽ cuốn hút đứa trẻ rất nhiều trong giờ học; Hay sự
nhanh nhạy, linh hoạt, khéo léo của cô khi xử lý các tình huống phát sinh trong
khi tổ chức các hoạt động LQVT sẽ giúp đứa trẻ bình tĩnh, mạnh dạn, tự tin tham
gia vào hoạt động một cách có hiệu quả.
Ở biện pháp này, tôi đặc biệt đề cao nghệ thuật khen chê. Khi trẻ trả lời sai
hoặc làm sai, tôi sẽ không chê trẻ, mà thay vào đó là tôi động viên, gợi ý, hướng
dẫn trẻ trả lời lại hoặc làm lại cho đúng và nói với trẻ “Chỉ cần con cố gắng, cô
tin là con sẽ làm được”. Nhiều khi đi ssong song với khen là những phần thưởng
nho nhỏ như thưởng mặt cười, thưởng bông hoa điểm tốt, thưởng ngôi sao vui vẻ,
thưởng cắm cờ... sẽ kích thích hứng thú và sự tích cực của trẻ rất nhiều.Với
những trẻ hoạt động tích cực, tôi sẽ khen ngợi trẻ mọi lúc, mọi nơi khi trẻ có bất
kì biểu hiện tích cực nào và với những trẻ chậm hơn, tôi luôn động viên, khích lệ
trẻ cố gắng hơn. Đây cũng là một trong những biện pháp mà tôi rất tâm đắc vì nó
thường tạo ra sự hứng thú rõ rệt trong mọi hành vi, cử chỉ, lời nói của trẻ ở mọi
lúc, mọi nơi và trong mọi hoạt động.
lII- Kết quả:
Từ khi áp dụng các biện pháp trên đến nay, Hoạt động LQVT trở nên nhẹ
nhàng, thoải mái hơn đối với cả cô và trẻ. Gần như 100% trẻ tỏ ra hứng thú với
hoạt động LQVT trong và ngoài tiết học; Mức độ tiếp thu kiến thức trẻ đạt loại
tốt khoảng 18 trẻ chiếm 38%, trẻ đạt loại khá là 17 trẻ chiếm 23%, trẻ đạt loại
trung bình là 10 trẻ chiếm 21%, chỉ có 2 trẻ (4%) là mức độ kém do khả năng
nhận thức của trẻ hạn chế hơn rõ rệt so với tất cả trẻ khác trong lớp.
C – Kết thúc vấn đề:
I- Bài học kinh nghiệm:
Từ áp dụng các biện pháp trên, tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
1/ Giáo viên phải kiên trì, tỉ mỉ, tạo môi trường lớp phong phú về đồ dùng
đồ chơi, phù hợp với thực tế của lớp, của trẻ, tạo cảm xúc yêu cái đẹp quanh trẻ.
2/ Giáo viên phải yêu trẻ, tôn trọng trẻ, luôn đối xử công bằng với mọi trẻ;
luôn trau dồi học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, năng lực và
nghệ thuật tổ
chức các hoạt động cho trẻ sao cho dễ hiểu, cuốn hút, khơi gợi và kích thích
được hứng thú của trẻ để trẻ tích cực hoạt động.
9/10
3, Đi sâu tìm tòi, sáng tác, sưu tầm lựa chọn các bài hát, bản nhạc, các bài
vè, bài đồng dao, hò..., sưu tầm và thiết kế nhiều đồ dùng đồ chơi, trò chơi mở
phong phú về chủng loại, hấp dẫn về kiểu dáng và phù hợp với yêu cầu hoạt
động của trẻ
4, Linh hoạt trong việc kết hợp nhiều hình thức, nhiều biện pháp tổ chức
các hoạt động cho trẻ để đạt kết quả cao nhất.
5, Phối kết hợp với phụ huynh và nhà trường để có sự giáo dục đồng bộ.
II– Kết luận chung và khuyến nghị:
1 Kết luận:
Hoạt động âm nhạc, tạo hình, giáo dục thể chất và ứng dụng CNTT trong
trường Mầm non là phương tiện phát triển nhận thức cho trẻ rất hiệu quả. Để trẻ
hứng thú và tích cực quả trong hoạt động LQVT thì mỗi giáo viên chúng ta cần:
- Tạo cho trẻ cảm giác gần gũi, an toàn, vui vẻ khi sinh hoạt ở trường, lớp.
Muốn vậy, cô giáo phải yêu trẻ, nhiệt tình, kiên nhẫn khi dạy và chăm sóc trẻ,
luôn tôn trọng và đối xử công bằng với trẻ; Tích cực tìm tòi nâng cao chuyên
môn nghiệp vụ và nghệ thuật sư phạm để cuốn hút trẻ trong mỗi hoạt động.
- Tích cực ứng dụng CNTT hiệu quả, tìm tòi, sưu tầm, thiết kế nhiều tác
phẩm âm nhạc độc đáo, vui tươi, nhiều trò chơi và đồ chơi hấp dẫn một cách
chọn lọc để tích hợp trong tổ chức cho trẻ LQVT; Đồng thời tăng cường đưa các
vận động thể chất lồng ghép vào dạy và củng cố các biểu tượng toán học cho trẻ.
Trên đây là một số kinh nghiệm được rút ra trong quá trình công tác của
tôi.Tôi xin mạnh dạn trình bày với các bạn đồng nghiệp và mong được sự đóng
góp của các đồng chí trong Ban giám hiệu và các bạn để từ đó tôi rút kinh
nghiệm sâu sắc hơn khi tổ chức các hoạt động LQVT cho trẻ đạt kết quả tốt hơn.
2. Khuyến nghị:
- Ban giám hiệu và PGD tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng thêm cho
giáo viên về nghệ thuật lên lớp; Tổ chức thêm một số đợt kiến tập môi trường và
tiết dạy LQVT tiêu biểu ở một số trường bạn cho giáo viên giao lưu học tập.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 25 tháng 3 năm 2020
Tôi xin cam đoan bản sáng kiến kinh
nghiệm là của tôi viết, tôi không sao
chép của bất kỳ ai.
NGƯỜI VIẾT
Nguyễn Thị Thúy Vân
10/10
Tải về để xem bản đầy đủ
12 trang
03/04/2024
2290
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số kinh nghiệm giúp trẻ 5 tuổi hứng thú và tích cực làm quen với toán trong Trường Mầm non", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_mot_so_kinh_nghiem_giup_tre_5_tuoi_hung_thu_va_tich_cuc.docx
