SKKN Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ độ tuổi 24- 36 tháng trong lĩnh vực phát triển ngôn ngữ qua hoạt động “Làm quen với văn học” ở trường Mầm Non Gia Thượng

Là một cô giáo Mầm Non trực tiếp dạy trẻ 24- 36 tháng tôi luôn có những suy nghĩ trăn trở làm sao để dạy các con phát âm chuẩn, chính xác đúng Tiếng Việt. Vì thế tôi đã dạy các con thông qua hoạt động làm quen với văn học và dạy các con ở mọi lúc mọi nơi qua các hoạt động hàng ngày, từ đó trẻ khám phá hiểu biết về mọi sự vật hiện tượng, về thế giới xung quanh trẻ, phát triển tư duy. Tôi thấy mình cần phải đi sâu tìm hiểu kỹ vấn đề này để từ đó rút ra nhiệm vụ giáo dục cho phù hợp với yêu cầu phát triển của lứa tuổi.
MỤC LỤC:  
Trang phụ bìa…………………………………….………….………….…………1  
Mục lục ………………………………………………..…..…………………..…..2  
Danh mục viết tắt…………………………………………………………………..3  
Phần I: Đặt vấn đề…………………………………..……….…………….…… .4  
Phần II : Giải quyết vấn đề………………………………………………………. 5  
I – Cơ sở luận…………………………………………………………...…….. ..5  
II- Thực trạng vấn đề………………………………………………………….….. 5  
1. Thuận lợi…..…………………………………………….………………………5  
2. Khó khăn…..……………………………………………………………………6  
3.Quá trình điều tra thực tiễn….………………………………………….………6  
Phần III: Những biện pháp thực hiện đề tài………………………..……….……..7  
I - Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ ơ mọi lúc mọi nơi…………………….….….……..7  
II – Giáo dục ngôn ngữ thông qua giờ học……..……………………..……..……10  
Phần IV : Một số trò chơi phát triển ngôn ngữ cho trẻ………….…..…...……….12  
1- Trò chơi 1: Cái gì? Dùng để làm gì?............................................................ ...15  
2- Trò chơi 2: Con Muỗi………………………………………………..….…...15  
3- Trò chơi 3: Trò chuyện về các PTGT quen thuộc…………….………..…....15  
4- Trò chơi 4: Trò chuyện cùng cô ……………………...……….................…..15  
Phần V : Phối kết hợp với phụ huynh………………..……………………….… 16  
Phần VI : Kết quả khi thực hiện đề tài……………………………………………16  
Phần VII : Kết luận ………………………………………...…..…………….….17  
Phần VIII : bài học kinh nghiệm……………………………….…………….…...17  
* ý kiến đề xuất…………………………...…………………..………………..…18  
* Tài liệu tham khảo………………………..………………………………….….19  
DANH MỤC VIẾT TẮT  
* Giáo viên mầm non  
* Mầm non  
(GVMN)  
( MN)  
* Phòng Giáo Dục  
* Ban Giám Hiệu  
* Nhà trẻ  
( PGD)  
( BGH)  
( NT)  
* Giáo Dục Mầm non  
( GDMN)  
PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ  
1- Lý do chọn đề tài:  
Bác Hồ đã dạy: “Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quý báu của  
dân tộc, chúng ta phải giữ gìn nó , quý trọng nó.”  
Ngôn ngữ có vai trò to lớn trong sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ em .  
Ngôn ngữ phương tiện giữ gìn bảo tồn, truyền đạt và phát triển những kinh nghiệm  
lịch sử và phát triển hội của loài người . Trẻ em sinh ra đầu tiên là những cơ thể sinh  
học, nhờ có ngôn ngữ phương tiện giao lưu bằng hoạt động tích cực của mình dưới sự  
giáo dục dạy học của người lớn trẻ em dần chiếm lĩnh được những kinh nghiệm lịch  
sử - xã hội của loài người biến nó thành cái riêng của mình. Trẻ em lĩnh hội ngôn  
ngữ sẽ trthành những chủ thể có ý thức, lĩnh hội kinh nghiệm của loài người xây dựng  
hội ngày càng phát triển hơn.  
Ngôn ngữ phương tiện để phát triển tư duy, là công cụ hoạt động trí tuệ và  
phương tiện để giáo dục tình cảm, thẩm mỹ cho trẻ. Như vậy ngôn ngữ có vai trò to  
lớn đối với hội đối với con người. Vấn đề phát triển ngôn ngữ một cách có hệ  
thống cho trẻ ngay từ nhỏ nhiệm vụ vô cùng quan trọng.  
một cô giáo Mầm Non trực tiếp dạy trẻ 24- 36 tháng tôi luôn có những suy  
nghĩ trăn trở làm sao để dạy các con phát âm chuẩn, chính xác đúng Tiếng Việt. thế  
tôi đã dạy các con thông qua hoạt động làm quen với văn học dạy các con ở mọi lúc  
mọi nơi qua các hoạt động hàng ngày, từ đó trẻ khám phá hiểu biết về mọi sự vật hiện  
tượng, về thế giới xung quanh trẻ, phát triển tư duy. Tôi thấy mình cần phải đi sâu tìm  
hiểu kỹ vấn đề này để từ đó rút ra nhiệm vgiáo dục cho phù hợp với yêu cầu phát triển  
của lứa tuổi. Chính vì vậy nên tôi đã chọn đtài:  
Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ độ tuổi 24- 36  
tháng trong lĩnh vực phát triển ngôn ngữ qua hoạt động “Làm quen với văn học”  
ở trường Mầm Non Gia Thượng. nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ đối  
với chương trình GDMN mới hiện nay.  
2- Phạm vi thực hiện đề tài:  
Tại lớp D2 ( nhóm trẻ 24- 36 tháng) trường Mầm Non Gia Thượng- Long  
Biên - TP Hà Nội từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 5 năm 2019.  
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ  
I – Cơ sở luận:  
Trong quá trình phát triển toàn diện nhân cách con người nói chung và trẻ Mầm Non  
nói riêng thì ngôn ngữ một vai trò rất quan trọng không thể thiếu được. Ngôn ngữ là  
phương tiện để giao tiếp quan trọng nhất đặc biệt đối với trẻ nhỏ, đó phương tiện giúp  
trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh hình thành những cảm xúc tích cực.  
Ngôn ngữ là công cụ giúp trẻ hoà nhập với cộng đồng trở thành một thành viên của  
cộng đồng. Nhờ những lời chỉ dẫn của người lớn trẻ dần dần hiểu được những  
quy định chung của hội mọi người đều phải thực hiện theo những quy định  
chung đó.  
Ngôn ngữ còn là phương tiện giúp trẻ tìm hiểu khám phá, nhận thức về môi  
trường xung quanh, thông qua cử chỉ lời nói của người lớn trẻ sẽ được làm quen với các  
sự vật, hiện tượng có trong môi trường xung quanh. Nhờ có ngôn ngữ trẻ sẽ nhận  
biết ngày càng nhiều màu sắc, hình ảnh… của các sự vật , hiện tượng trong cuộc sống  
hàng ngày.  
Đặc biệt đối với trẻ 24- 36 tháng cần giúp trẻ phát triển mở rộng các loại vốn từ,  
biết sử dụng nhiều loại câu bằng cách thường xuyên nói chuyện với trẻ về những sự vật,  
hiện tượng, hình ảnh…. trẻ nhìn thấy trong sinh hoạt hành ngày, nói cho trẻ biết đặc  
điểm, tính chất, công dụng của chúng từ đó hình thành ngôn ngữ cho trẻ .  
II- Thực trạng của vấn đề:  
1- Thuận lợi:  
- Lớp diện tích rộng rãi, thoáng mát.  
- Trẻ được phân chia theo đúng độ tuổi.  
- Đa số trẻ đi học rất đều.  
- Đồ dùng , đồ chơi phục vụ cho việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ phong phú về mầu  
sắc và hình ảnh, hấp dẫn thu hút trẻ.  
- Giáo viên nhiệt tình làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo phục vụ cho việc cung cấp và phát  
triển ngôn ngữ cho trẻ.  
2- Khó khăn:  
- Vì các cháu bắt đầu đi học nên còn khóc nhiều chưa thích nghi với điều kiện sinh  
hoạt của lớp nên còn bỡ ngỡ. Mỗi cháu lại những sở thích và cá tính khác nhau.  
- Trí nhớ của trẻ còn nhiều hạn chế, trẻ chưa nhớ hết trật tự của các âm khi sắp xếp  
thành câu vì thế trẻ thường xuyên bỏ bớt từ, bớt âm khi nói.  
- 60% trẻ phát âm chưa chính xác hay ngọng chữ x-s, dấu ngã - dấu sắc, dấu hỏi –  
dấu nặng.  
3- Quá trình điều tra thực tiễn:  
- Là một giáo viên chủ nhiệm lớp ngay từ đầu năm học tôi luôn quan tâm đến đặc  
điểm tâm sinh lý cũng như ngôn ngữ giao tiếp của từng trẻ nhằm khám phá , tìm hiểu  
khả năng giao tiếp bằng ngôn ngữ để kịp thời những biện pháp giáo dục và nâng  
cao dần ngôn ngữ cho trẻ. Khi tiếp xúc với trẻ tôi nhận thấy rằng ngôn ngữ của trcòn  
nhiều hạn chế về câu từ, về cách phát âm. Khi trẻ nói hầu hết toàn bớt âm trong các từ,  
giao tiếp không đủ câu cho nên nhiều khi giáo viên không hiểu trẻ đang nói về cái gì?  
Cũng một số trẻ còn hạn chế khi nói , trẻ chỉ biết chỉ tay vào những thứ mình cần  
khi cô hỏi. Đây cũng một trong những nguyên nhân của việc ngôn ngữ của trẻ còn  
nghèo nàn.  
- Qua quá trình tiếp xúc với trẻ bản thân tôi thấy rất lo lắng về vấn đề này và tôi  
nghĩ rằng mình phải tìm tòi suy nghĩ và nghiên cứu tài liệu để tìm ra biện pháp phát  
triển ngôn ngữ giao tiếp cho trẻ một cách có hiệu quả nhất để thể giúp trẻ tự tin hơn  
khi giao tiếp với mọi người.  
* Kết quả điều tra của đầu năm như sau:  
Tốt  
Khá  
Sl  
TB  
Yếu  
Sl  
Phân loại khả năng  
Sl  
%
%
Sl  
%
%
Khả năng nghe hiểu ngôn ngữ và 4  
13 7  
23 13  
43 6  
21  
phát âm  
Vốn từ  
4
4
5
13 7  
13 9  
23 13  
30 10  
33 10  
43 6  
33 7  
33 5  
21  
24  
17  
Khả năng nói đúng ngữ pháp  
Khả năng giao tiếp  
17 10  
PHẦN III : NHỮNG BIỆN PHÁP THỰC HIỆN ĐỀ TÀI  
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là giáo dục khả năng nghe, hiểu ngôn ngữ và phát âm  
chuẩn, phát triển vốn từ, dạy trẻ nói đúng ngữ pháp, phát triển ngôn ngữ mạch lạc, giáo  
dục văn hoá giao tiếp lời nói. Ngoài ra ngôn ngữ còn là phương tiện phát triển thẩm mỹ,  
tình cảm, đạo đức .Đặc biệt nhờ có ngôn ngữ trẻ dễ dàng tiếp nhận những chuẩn  
mực đạo đức của hội và hoà nhập vào xã hội tốt hơn. Chính vì vậy mà trong quá  
trình dạy trẻ tôi đã mạnh dạn áp dụng một số biện pháp dạy trẻ phát triển ngôn ngữ  
thông qua một số hoạt động sau:  
I- Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi:  
1- Giờ đón trẻ:  
Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ tới trường , tới lớp phải  
thật gần gũi, tích cực trò chuyện với trẻ.trò chuyện với trẻ là hình thức đơn giản nhất  
để cung cấp vốn từ cho trẻ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt là ngôn ngữ mạch  
lạc. Bởi qua cách trò chuyện với trẻ mớii thể cung cấp, mở rộng vốn từ cho trẻ.  
VD: Cô trò chuyện với trẻ về gia đình của trẻ:  
+ Gia đình con có những ai?  
+ Trong gia đình ai yêu con nhất?  
+ Mẹ yêu con như thế nào?  
+ Buổi sáng ai đưa con đến lớp?  
+ Bố con đưa đi bằng phương tiện gì?  
- Như vậy khi trò chuyện với trẻ tự tin vào vốn từ của mình, ngôn ngữ của trẻ nhờ  
đó được mở rộng và phát triển hơn.  
- Ngoài ra trong giờ đón trẻ , trả trẻ tôi luôn nhắc trẻ biết chào ông, bà , bố , mẹ như  
vậy kích thích trẻ trả lời câu trọn vẹn bên cạnh đó giáo dục trẻ có thói quen lễ phép ,  
biết vâng lời.  
2- Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động góc:  
Trong một giờ hoạt động chung trẻ không thể phát triển ngôn ngữ một cách toàn diện  
được phải thông qua các hoạt động khác trong đó hoạt động góc. Đây thể coi  
một hình thức quan trọng nhất , bởi giờ chơi có tác dụng rất lớn trong việc phát triển  
vốn từ, đặc biệt là tích cực hoá vốn từ cho trẻ.Thời gian chơi của trẻ chiếm nhiều nhất  
trong thời gian trẻ ở nhà trẻ, thời gian trẻ được chơi thoải mái nhất. Trong qúa trình  
trẻ chơi sử dụng các loại từ khác nhau, có điều kiện học sử dụng các từ nội dung  
khác nhau.  
VD1: Trò chơi trong góc” Thao tác vai” trẻ được chơi với em búp bê và khi trẻ chơi  
sẽ giao tiếp với các bạn bằng ngôn ngữ hàng ngày.  
+ Bác đã cho búp bê ăn chưa? ( Chưa ạ)  
+ Khi ăn bác nhớ đeo yếm để bột không dây ra áo của búp bê nhé! ( Vâng ạ)  
+ Ngoan nào mẹ cho búp bê ăn nhé!  
+ Bột vẫn còn nóng lắm để mẹ thổi cho nguội đã ! (Giả vờ thổi cho nguội)  
+ Búp bê của mẹ ăn ngoan rồi mẹ cho búp bê đi chơi nhé!!  
(Âu yếm em búp bê)  
- Qua giờ chơi cô không những dạy trẻ kỹ năng sống mà còn dạy trẻ nghe, hiểu giao  
tiếp cùng nhau và trao cho nhau những tình cảm yêu thương , gắn của con người  
VD2: Trong góc “ Hoạt động với đồ vật” ở chủ điểm “Giao thông” bằng đồ dùng tự  
tạo đó chính là những chiếc ô tô đã đục sẵn lỗ những chiếc ô tô, máy bay chưa có  
bánh xe tôi đã cho trẻ lấy dây xâu qua những lỗ đó và tôi sẽ hỏi trẻ:  
+ Linh ơi, con đang xâu gì vậy? ( Con đang xâu ô tô ạ)  
+ Con xâu ô bằng đấy?  
(Con xâu bằng dây xâu ạ)  
+ Dũng ơi, ô tô này đã đi được chưa hcon? ( Chưa đi được )  
+ Mun ô tô đi được phi làm thế nào? ( Lp thêm bánh xe )  
+ Khi xâu xong con để sản phẩm của mình nhẹ nhàng vào khay nhé!  
( Vâng ạ)  
VD3: góc “ Bé khéo tay” cũng ở chủ điểm “Giao thông ” bằng miếng xốp thừa tôi  
đã tận dụng cắt thành hình ô tô, xe máy để cho trẻ in màu. Trẻ sẽ được in những PTGT  
đủ màu sắc tạo lên giấy thành sản phẩm của mình một cách nghệ thuật. Tôi thấy trẻ rất  
khéo léo, chăm chú khi làm . Khi trẻ làm tôi ân cần đến bên trẻ trò chuyện cùng trẻ:  
+ Con đang làm gì vậy?  
+ Ô tô của con có màu gì?  
( Con in hình ô tô ạ)  
( Màu đỏ ạ)  
+ Đây phương tiện gì con biết không? ( Xe đạp ạ )  
+ Xe đạp này có màu gì ? ( Màu vàng ạ)  
+ Ô tô và xe đạp đi ở đâu hả con ? ( Trên đường ạ )  
- Như vậy bằng những đồ chơi tự tạo thông qua hoạt động chơi không những rèn cho  
trẻ sự khéo léo mà còn góp phần phát triển ngôn ngữ cho trẻ.  
3- Giáo dục ngôn ngữ thông qua hoạt động ngoài trời:  
- Hàng ngày đi dạo chơi quanh sân trường tôi thường xuyên đặt câu hỏi để trẻ được  
gọi tên các đồ chơi quanh sân trường như : Đu quay, cầu trượt , bập bênh….Ngoài ra tôi  
còn giới thiệu cho trẻ biết cây xanh, cây hoa ở vườn trường hỏi trẻ:  
+ Cây hoa này có màu gì? ( Trẻ trả lời màu đỏ)  
+ Thân cây này có to không? ( Có ạ)  
+ Cây phượng vĩ này rất cao và có lá màu gì?  
( Màu xanh ạ)  
+ Các con có nhìn thấy con gì đang bay đến không?  
( Có ạ)  
+ Con gì vậy? ( Con chim)  
+ Con chim kêu như thế nào? ( Chích chích….)  
* Giáo dục:  
+ Các con nhớ cây xanh rất tốt cho sức khoẻ của con người các con không được  
hái hoa, bẻ cành mà phải tưới cây để cây mau lớn nhé! ( Vâng ạ)  
- Qua những câu hỏi đặt ra sẽ giúp trẻ tích luỹ được những vốn từ mới ngoài ra  
còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ chính xác, mạch lạc , rõ ràng hơn.  
- Ở lứa tuổi này trẻ nhiều khi hay hỏi trả lời trống không hoặc nói những câu  
không có nghĩa. vậy bản thân tôi luôn chú ý lắng nghe và nhắc nhở trẻ, nói mẫu cho  
trẻ nghe và yêu cầu trẻ nhắc lại.  
II- Giáo dục ngôn ngữ thông qua các giờ học khác:  
* Thông qua giờ thơ, truyện:  
Trên tiết học khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là phát triển ngôn ngữ nói  
cho trẻ và còn hình thành phát triển ở trẻ kỹ năng nói mạch lạc muốn làm được như  
vậy trẻ phải vốn từ phong phú hay nói cách khác là trẻ cũng được học thêm được các  
từ mới qua giờ học thơ, truyện.  
Để giờ thơ, truyện đạt kết quả cao cũng như hình thành ngôn ngữ cho trẻ thì đồ  
dùng phục vụ cho tiết học phải đảm bảo :  
+ Đồ dùng phải đẹp, màu sắc phù hợp đảm bảo tính an toàn và vệ sinh cho trẻ.  
+ Nếu là tranh vẽ phải đẹp, phù hợp với câu truyện, phía dưới phải chữ to giúp  
cho việc phát triển vốn từ của trẻ được thuận lợi.  
+ Bản thân giáo viên phải thuộc truyện, ngôn ngữ của phải trong sáng, giọng  
đọc phải diễn cảm, thể hiện đúng ngữ điệu của các nhân vật.  
VD1: Trẻ nghe câu truyện Đôi bạn nhỏ” . Tôi cung cấp vốn từ cho trẻ đó là  
từ Bới đất”. Cô có thể cho trẻ xem tranh mô hình một chú gà đang lấy chân để bới đất  
tìm giun và giải thích cho trẻ hiểu từ Bới đất”.  
( Các con , bản năng của những chú gà là mỗi khi đi kiếm ăn các chú phải lấy  
chân để bới đất, đào đất lên để tìm thức ăn cho mình , khi kiếm được thức ăn chú gà sẽ  
lấy mỏ để ăn đấy.) . Sau khi giải thích tôi cũng chuẩn bị một hệ thống câu hỏi giúp trẻ  
nhớ được nội dung truyện từ vừa học:  
+ Hai bạn Gà và Vịt trong câu truyện kể rủ nhau đi đâu?  
( Đi kiếm ăn ạ)  
+ Vịt kiếm ăn ở đâu? ( Dưới ao )  
+ Thế còn bạn kiếm ăn ở đâu? ( Trên bãi cỏ)  
+ Bạn kiếm ăn như thế nào? ( Bới đất tìm giun )  
+ Khi hai bạn đang kiếm ăn thì con gì xuất hiện đuổi bắt Gà con? ( Con Cáo)  
+ Vịt con đã cứu Gà con như thế nào? ( nhảy phốc lên lưng Vịt , Vịt bơi ra  
xa).  
+ Qua câu truyện con thấy tình bạn của hai bạn Gà và Vịt ra sao?  
( Thương yêu nhau)  
+ Nếu như bạn gặp khó khăn thì các con phải làm gì? ( Giúp đỡ bạn ạ).  
- Cô kể 1-2 lần cho trẻ nghe giúp trẻ hiểu thêm về tác phẩm và qua đó lấy nhân vật  
để giáo dục trẻ phải biết yêu thương và giúp đỡ bạn trong lúc gặp khó khăn.  
VD2: Qua bài thơ “ Cây bắp cải ” tôi muốn cung cấp cho trẻ từ Sắp vòng quanh”.  
Tôi chuẩn bị một chiếc bắp cải thật để cho trẻ quan sát, trẻ phải được nhìn, sờ,  
ngửi…..và qua vật thật tôi sẽ giải thích cho trẻ từ sắp vòng quanh”.  
- Tôi giải thích cho trẻ : Các con nhìn này đây là cây bắp cải mà hàng ngày mẹ vẫn  
mua về để nấu cho các con ăn đấy. Các con nhìn xem lá bắp cải rất to có màu xanh và  
khi cây bắp cải càng lớn thì lá càng cuộn thành vòng tròn xếp trồng lên nhau lá non thì  
nằm ở bên trong được bao bọc bằng những lớp lá già ngoài . Bên cạnh đó tôi cũng  
chuẩn bị câu hỏi để trẻ trả lời:  
+ Cô vừa đọc cho các con nghe bài thơ gì? (Cây bắp cải ạ)  
+ Cây bắp cải trong bài thơ được miêu tả đẹp như thế nào?  
( Xanh man mát )  
+ Còn lá bắp cải được nhà thơ miêu tả ra sao? ( Sắp vòng quanh ạ)  
+ Búp cải non thì nằm ở đâu? ( Nằm ở giữa ạ)  
- Như vậy qua bài thơ ngoài những từ ngữ trẻ đã biết lại cung cấp thêm vốn từ mới  
cho trẻ để ngôn ngữ của trthêm phong phú.  
- Ngoài việc cung cấp cho trẻ vốn từ mới thì việc sửa lỗi nói ngọng, nói lắp cũng vô  
cùng quan trọng khi trẻ giao tiếp. Khi áp dụng vào bài dạy tôi luôn chú trọng đến điều  
này và đã kịp thời sửa sai cho trẻ ngay tại chỗ.  

Tải về để xem bản đầy đủ

doc 18 trang huongnguyen 13/04/2024 100
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ độ tuổi 24- 36 tháng trong lĩnh vực phát triển ngôn ngữ qua hoạt động “Làm quen với văn học” ở trường Mầm Non Gia Thượng", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • docskkn_mot_so_kinh_nghiem_nham_nang_cao_chat_luong_cho_tre_do.doc