SKKN Sưu tầm và viết lời mới cho một số bài đồng dao phục vụ công tác giáo dục trẻ Mầm non
Giáo viên đã sử dụng nhiều bài đồng dao trong khi tổ chức các hoạt động học tập và vui chơi cho trẻ. Nhưng do không có nguồn tài liệu phong phú nên các bài đồng dao giáo viên đã sử dụng chủ yếu được lấy từ một số tài liệu chuyên môn và từ kinh nghiệm của giáo viên. Vì số lượng bài ít nên sử dụng lặp đi lặp lại gây nhàm chán cho trẻ. Hiện nay trường mầm non đang thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới. Vì vậy, chương trình giáo dục trẻ được thực hiện theo các chủ đề, chủ điểm. Có những bài đồng dao có nhịp điệu, trò chơi hấp dẫn trẻ thì nội dung lại không phù hợp với chủ điểm giáo dục mà giáo viên đang thực hiện. Nên giáo viên gặp nhiều khó khăn trong việc lựa chọn và tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen với các bài đồng dao.
Sưu tầm và viết lời mới cho mốt số bài đồng dao
MỤC LỤC
I. Đặt vấn đề
- Lý do chọn đề tài
II. Giải quyết vấn đề
1. Cơ sở lý luận
2. Thực trạng vấn dề
3. Các biện pháp
- Sưu tầm một số bài đồng dao.
- Viết lời mới cho một số bài đồng dao và cách chơi các trò chơi tương
ứng với các bài đồng dao đó
- Đưa các bài đồng dao vào giờ học của trẻ.
- Đưa các bài đồng dao vào mọi lúc, mọi nơi trong hoạt động mốt nagỳ
cảu trẻ
4. Hiệu quả SKKN
III. Kết luận và kiến nghị
- Kết luận
- Ý kiến đề xuất
1/26
Sưu tầm và viết lời mới cho mốt số bài đồng dao
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Trong thời đại mà thông tin bùng nổ và kỹ thuật điện tử xâm nhập đến từng
mái trường, từng gia đình, đến từng trẻ em, làm sao chúng ta có thể yên tâm với
con em mình khi từng ngày, từng giờ mà những mặt trái của thời đại công nghệ
đang ảnh hưởng không mấy tích cực đến sự hình thành và phát triển nhân cách
của trẻ. Bởi vậy, ngày nay các nhà giáo dục, các bậc cha mẹ luôn băn khoăn đi
tìm một phương pháp giáo dục trẻ em thực sự có hiệu quả.
Nhưng có lẽ hầu như chúng ta đã lãng quên một phương pháp giáo dục đầy
hiệu quả mà chúng ta sẵn có. Đó là kho tàng đồng dao và trò chơi trẻ em. Riêng
về lĩnh vực giáo dục, kho tàng này cung cấp nội dung và phuơng pháp giáo dục
tương đối rõ ràng và đầy đủ hơn cả. Những trò chơi dân gian đã đến với trẻ thơ
một cách nhẹ nhàng theo kiểu “vừa học, vừa chơi”, qua những bài đồng dao theo
cách nói vần, đồng dao đã làm tốt chức năng biểu đạt ý, giáo dục nhận thức, bồi
dưỡng tình cảm cho trẻ.
Nhận thức được vấn đề này, trong công tác chăm sóc - giáo dục trẻ Mầm
non, bên cạnh việc ứng dụng công nghệ dạy học hiện đại tôi luôn tìm tòi, học
hỏi và sáng tạo các hình thức, phuơng pháp giáo dục trẻ dựa trên những tài liệu
giáo dục sẵn có trong kho tàng văn hoá dân tộc.
Vì vậy, để tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ trồng người của mình, năm học
2015 - 2016, tôi đã nghiên cứu và áp dụng sáng kiến: “Sưu tầm và viết lời mới
cho một số bài đồng dao phục vụ công tác giáo dục trẻ mầm non’’.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1- Cơ sở lý luận:
1.1.Một số khái niệm cơ bản của đề tài
Các bài đồng dao được sưu tầm, viết lời mới cùng với các trò chơi đi kèm
theo nó đều được lựa chọn dựa trên cở sở đặc điểm nhận thức và đặc điểm tâm
sinh lý của trẻ ở lứa tuổi mầm non. Trong đó:
- Đồng giao được truyền tụng trong dân gian và không biết tác giả. Nhưng
đồng dao vẫn mãi mãi trong tâm hồn người Việt Nam từ khi trẻ thơ cho đến lúc
trưởng thành và thường gặp nhất là các bài đồng dao gắn liền với các trò chơi
của trẻ. Đó là những kỷ niệm gắn liền với que chuyền nhỏ, quả bưởi con trong
trò chơi đánh chuyền, là những viên sỏi trong trò chơi ô ăn quan hay những
tiếng hò hét vang cả khoảng sân trong trò chơi kéo co, rồng rắn lên mây..... Tuy
chỉ được lưu truyền qua các thế hệ bằng các phương thức truyền miệng, nhưng
đồng dao và trò chơi đồng dao đã mang lại cho trẻ em đời sống tinh thần phong
phú qua những cảm xúc vui tươi, hồn nhiên, trong sáng cũng như một môi
trường giáo dục mang tính cộng đồng .
- Đồng dao là thơ ca truyền miệng trẻ em. Đồng dao được chia làm hai loại
gắn với công việc của trẻ em và gắn với trò chơi của trẻ em. Đồng dao được
truyền từ đời này tiếp đời nọ, vùng này qua vùng kia, có khi thay đổi, có khi sai
lạc, có khi thất truyền và bị lãng quên. Việc sáng tác đồng dao được thực hiện
trong một quá trình lâu dài bao gồm: sáng tạo – Lưu truyền - Sử dụng - Điều
2/26
Sưu tầm và viết lời mới cho mốt số bài đồng dao
chỉnh. ở đây chủ thể sáng tạo, sử dụng, lưu truyền và tái tạo các bài đồng dao
này chủ yếu là trẻ em.
2- Thực trạng:
Các bài đồng dao được sưu tầm, đặt lời mới cùng với các trò chơi đi
kèm theo nó đều được lựa chọn dựa trên cở sở khảo sát việc tổ chức các hoạt
động cho trẻ làm quen với các bài đồng dao và tổ chức các hoạt động vui chơi
cho trẻ tru?ng mầm non thực tế cho thấy:
* Thuận lợi :
- Trường mới đạt chuẩn quốc gia cấp độ 2 được đầu tư đủ đồ dùng trang
thiết bị phục vụ học tập vui chơi.
- Đội ngũ giáo viên đạt chuẩn có niềm đam mê, yêu nghề mến trẻ.
- Ban Giám Hiệu nhà trường thường xuyên quan tâm, chỉ đạo sát sao việc
thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ đến từng giáo viên.
* Khó khăn:
Giáo viên đã sử dụng nhiều bài đồng dao trong khi tổ chức các hoạt động
học tập và vui chơi cho trẻ. Nhưng do không có nguồn tài liệu phong phú nên
các bài đồng dao giáo viên đã sử dụng chủ yếu được lấy từ một số tài liệu
chuyên môn và từ kinh nghiệm của giáo viên. Vì số lượng bài ít nên sử dụng lặp
đi lặp lại gây nhàm chán cho trẻ. Hiện nay trường mầm non đang thực hiện ch-
ương trình giáo dục mầm non mới. Vì vậy, chương trình giáo dục trẻ được thực
hiện theo các chủ đề, chủ điểm. Có những bài đồng dao có nhịp điệu, trò chơi
hấp dẫn trẻ thì nội dung lại không phù hợp với chủ điểm giáo dục mà giáo viên
đang thực hiện. Nên giáo viên gặp nhiều khó khăn trong việc lựa chọn và tổ
chức các hoạt động cho trẻ làm quen với các bài đồng dao.
3- Một số biện pháp
3.1.Sưu tầm một số bài đồng dao.
Bài 1: Chi chi chành chành
Chi chi chành chành
Cái đanh thổi lửa
Con ngựa đứt cương
Ba vương ngũ đế
Chấp chế đi tìm
Ù à ù ập.
(Sưu tầm)
Bài 2: Dung dăng dung dẻ
Dung dăng dung dẻ
Dắt trẻ đi chơi
Đến cổng nhà trời
Tìm nơi gió mát
Cùng hát véo von
Mời ông trăng tròn
3/26
Sưu tầm và viết lời mới cho mốt số bài đồng dao
Xuống chơi với bé
Xì xà xì xụp
Ngồi thụp xuống đây.
Dung dăng dung dẻ
Dắt trẻ đi chơi
Đến cổng nhà trời
Tìm nơi gió mát
Cùng hát véo von
Mời ông trăng tròn
Xuống chơi với bé
Xì xà xì xụp
Ngồi thụp xuống đây.
(Sưu tầm)
Bài 3: Nu na nu nống
Nu na nu nống
Cái cóng nằm trong
Cái ong nằm ngoài
Củ khoai chấm mật
Phật ngồi phật khóc
Con cóc nhảy ra
Con gà ú ụ
Nhà mụ thổi xôi
Nhà tôi nấu chè
Te he chân rụt.
(Suu tầm)
Bài 4: Trồng đậu, trồng cà
Trồng đậu, trồng cà
Hoa hòe, hoa khế
Khế ngọt, khế chua
Cột đình, cột chùa
Hai ta ôm cột
Cây cam, cây quýt
Cây quýt, cây hồng
Cành đa, lá nhãn
Ai có tay, ai có chân thì rụt
(Suu tầm)
Bài 5: Câu ếch
Ếch ở dưới ao
Vừa ngớt mưa rào
Nhảy ra bì bõm
Ếch kêu “ộp ộp”
4/26
Sưu tầm và viết lời mới cho mốt số bài đồng dao
Ếch kêu “ ặp ặp”
Thấy bác đi câu
Rủ nhau trốn mau
Ếch kêu “ộp ộp”
Ếch kêu “ ặp ặp”
(Suu tầm)
Bài 6: Tập tầm vông
Tập tầm vông
Chị có chồng,
Em ở vá.
Chị ăn cá,
Em mút xơng.
Chị ăn kẹo,
Em ăn cốm.
Chị ở lò gốm,
Em ở Bến Thành.
Chị trồng hành,
Em trồng hẹ.
Chị nuôi mẹ,
Em nuôi cha.
(Sưu tầm)
Bài 7: Kéo cưa lửa xẻ
Kéo cưa lửa xẻ
Ông thợ nào khỏe
Về ăn cơm vua
Ông thợ nào thua
Về bú ti mẹ
Kéo cưa lừa xích
Làm ít ăn nhiều
Làm đâu ngủ đấy
Nó lấy mất cưa
Lấy gì mà kéo
(Sưu tầm)
Bài 8: Thả đỉa ba ba
Thả đỉa ba ba
Con đỉa đeo bà
Con gà cục tác
Mỏ nhát cầm chầu
Con mèo cầm lái
Con nhái chạy buồm
Con tôm tát nớc
5/26
Sưu tầm và viết lời mới cho mốt số bài đồng dao
Vục nước rỡn trăng.
(Suu tầm)
3.2.Viết lời mới cho một số bài đồng dao và cách chơi các trò chơi tương ứng
với các bài đồng dao đó.
Bài 1: Chi chi chành chành
Lời 1: Chi chi chành chành
Chi chi chành chành
Nhớ rút cho nhanh
Tay xoè ngón đặt
Miệng đặt mắt nhìn
Đi trốn đi tìm
Lời 2: Chi chi chành chành
Chi chi chành chành
Chim oanh học nói
Khỉ già múa rối
Chó sói đuổi bò
Rùa nhảy khỏi hồ
Bắt cò ăn thịt
Ú tim oà ập!
(Lời mới)
Sáo nằm gốc mít
Khóc mẹ hu hu!
(Lời mới)
* Mục đích giáo dục:
- Luyện tập cho trẻ có tính phản xạ, cử động nhanh nhẹn.
- Cung cấp thêm kiến thức về thế giới động vật cho trẻ.
- Phát triển ngôn ngữ và thoả mãn nhu cầu vui chơi của trẻ.
* Đối tuợng chơi: Trẻ nhà trẻ (dưới 3 tuổi), trẻ mẫu giáo bé (3-4 tuổi).
Hình ảnh : Bé chơi “chi chi chành chành”
6/26
Sưu tầm và viết lời mới cho mốt số bài đồng dao
* Cách chơi:
Khoảng 3-4 trẻ một nhóm. Một trẻ làm “cái” xoè bàn tay ra. Các trẻ khác
đặt ngón tay trỏ vào lòng bàn tay trẻ làm “cái”. Trẻ làm “cái” vừa gõ ngón tay
vừa đọc theo nhịp bài đồng dao. Đến câu cuối cùng, trẻ làm “cái” nắm tay vào
để bắt các ngón tay của các bạn. Các bạn phải rút nhanh ngón tay khỏi bàn tay
của trẻ làm “cái”. Ai bị “cái” bắt ngón tay thì xoè bàn tay ra, đọc theo nhịp bài
đồng dao trên cho các bạn chơi tiếp.
Bài 2: Dung dăng dung dẻ
Dung dăng dung dẻ
Dắt trẻ đi chơi
Đến hỏi ông trời
Xin vài cái bánh
Gặp xe thì tránh
Đội mũ trên đầu
Đi chậm đi mau
Ta đi cùng nhau
Lâu lâu lại ngồi.
(Lời mới)
Lời 2: Dung dăng dung dẻ
Dung dăng dung dẻ
Dắt trẻ đi chơi
Dung dăng dung dẻ
Dắt trẻ đi chơi
Đến chỗ mát trời
Chớ nên bỏ phí
Thở làn không khí
Vừa sạch vừa trong
Em thấy mát lòng
Thân càng mạnh mẽ
Những buổi đẹp trời
Tìm nơi râm mát
Cùng nhau ca hát
Cất tiếng cuời vang
Nhảy múa nhịp nhàng
Cho lòng tuơi trẻ.
Dung dăng dung dẻ
Dắt trẻ đi chơi
(Lời mới)
Đến chỗ đông ngời
Nếu không nhìn kỹ
Người ta vô ý
Chân dẫm phải chân
Đau đớn vô cùng
Còn chi vui vẻ
* Mục đích giáo dục:
- Phát triển ngôn ngữ, mở rộng vốn từ và củng cố vận động đi cho trẻ.
- Dạy trẻ biết tự bảo vệ bản thân khi đi ra đường.
7/26
Sưu tầm và viết lời mới cho mốt số bài đồng dao
- Giúp trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên.
- Thoả mãn nhu cầu vui chơi của trẻ.
* Đối tuợng chơi: Trẻ nhà trẻ (dưới 3 tuổi), trẻ mẫu giáo bé (3-4 tuổi), trẻ
mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi).
Hình ảnh : Bé chơi “dung dang dung d?”
* Cách chơi:
- Các cháu cùng nắm tay nhau, vừa đi vừa đung đưa theo nhịp bài đồng dao.
Đến câu “ngồi thụp xuống đây” hay “lâu lâu lại ngồi” thì tất cả cùng ngồi xổm
một lát, rồi lại đứng dậy vừa đi vừa đọc tiếp bài đồng dao.
Bài 3: Nu na nu nống
8/26
Sưu tầm và viết lời mới cho mốt số bài đồng dao
Nu na nu nống
Nu na nu nống
Một hồ nước trong
Sao không rửa chân
Cho trắng cho xinh
Đi thi chân đẹp
Chân ai sạch sẽ
Gót đỏ hồng hào
Không bẩn tí nào
Được vào đánh trống.
(Lời mới)
* Mục đích giáo dục:
- Cho trẻ làm quen với âm điệu du dương của đồng dao, nhằm giúp cho trẻ
sau này biết yêu mến ngôn ngữ của dân tộc Việt Nam.
- Phát triển ngôn ngữ và thoả mãn nhu cầu vui chơi của trẻ.
* Đối tuợng chơi: Trẻ nhà trẻ (dưới 3 tuổi), trẻ mẫu giáo bé (3-4 tuổi).
Hình ảnh : Bé chơi “nu na nu n?ng”
* Cách chơi: Cho trẻ ngồi hàng ngang, duỗi chân ra, ngời điều khiển trò chơi
đọc bài đồng dao. Mỗi từ đập nhẹ vào một chân, đập từ đầu theo thứ tự đến cuối
cùng, rồi lại quay ngược lại cho đến chữ “đánh trống”, chân nào trúng từ “đánh
trống” thì co lại. Cứ thế cho đến khi các chân co lại hết, lại bắt đầu từ đầu.
9/26
Sưu tầm và viết lời mới cho mốt số bài đồng dao
Bài 4: Trồng đậu, trồng cà
Trồng đậu trồng cà
Hoe hoe hoa khế
Khế ngọt khế chua
Cột đình cột chùa
Hai tay ôm cột
Cây cam cây quýt
Cây mít cây hồng
Cành đa cành nhãn
Có chân thì rụt…
(Lời mới)
* Mục đích giáo dục:
- Cho trẻ làm quen với âm điệu du dương của đồng dao, nhằm giúp cho trẻ
sau này biết yêu mếm ngôn ngữ của dân tộc Việt Nam.
- Cung cấp thêm kiến thức về thế giới thực vật cho trẻ.
- Phát triển ngôn ngữ và thoả mãn nhu cầu vui chơi của trẻ.
* Đối tuợng chơi: Trẻ nhà trẻ (dưới 3 tuổi), trẻ mẫu giáo bé (3-4 tuổi).
* Cách chơi:
Cho trẻ ngồi hàng ngang, duỗi chân ra, nguời điều khiển trò chơi đọc bài đồng
dao. Mỗi từ đập nhẹ vào một chân, đập từ đầu theo thứ tự đến cuối cùng, rồi lại
quay ngược lại cho đến chữ “rụt”, chân nào trúng từ “rụt” thì co lại. Cứ thế cho
đến khi các chân co lại hết, lại bắt đầu từ đầu.
Bài 5: Câu ếch
Ếch ở dưới ao
Vừa ngớt mưa rào
Nhảy ra bì bọp
Ếch kêu ộp ộp!
Ếch kêu oạp oạp!
Thấy bạc đi câu
Rủ nhau chốn mau
Ếch kêu ộp ộp!
Ếch kêu oạp oạp!
(Lời mới)
* Mục đích giáo dục:
- Củng cố vận động bật nhảy cho trẻ.
- Cung cấp thêm kiến thức về thế giới động vật cho trẻ.
- Phát triển ngôn ngữ và thoả mãn nhu cầu vui chơi của trẻ.
* Đối tuợng chơi: Trẻ nhà trẻ (dưới 3 tuổi), trẻ mẫu giáo bé (3-4 tuổi), trẻ
mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi), trẻ mẫu giáo lớn (5-6 tuổi).
* Cách chơi: Vẽ một vòng tròn lớn ở giữa sân
- Một trẻ làm người đi câu, người đi câu cầm một sợi dây dài chừng 1m,
đầu sợi dây buộc một miếng giấy gấp nhỏ lại cho hơi nặng để có thể hất chú ếch
ở xa.
10/26
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Sưu tầm và viết lời mới cho một số bài đồng dao phục vụ công tác giáo dục trẻ Mầm non", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_suu_tam_va_viet_loi_moi_cho_mot_so_bai_dong_dao_phuc_vu.doc