SKKN Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ độ tuổi 24- 36 tháng trong lĩnh vực phát triển ngôn ngữ qua hoạt động “Làm quen với văn học” ở trường Mầm Non Phương Trung II
Trong quá trình phát triển toàn diện nhân cách con người nói chung và trẻ Mầm Non nói riêng thì ngôn ngữ có một vai trò rất quan trọng không thể thiếu được. Ngôn ngữ là phương tiện để giao tiếp quan trọng nhất đặc biệt đối với trẻ nhỏ, đó là phương tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh hình thành những cảm xúc tích cực. Ngôn ngữ là công cụ giúp trẻ hoà nhập với cộng đồng và trở thành một thành viên của cộng đồng. Nhờ có những lời chỉ dẫn của người lớn mà trẻ dần dần hiểu được những quy định chung của xã hội mà mọi người đều phải thực hiện theo những quy định chung đó.
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN THANH OAI
TRƯỜNG MẦM NON PHƯƠNG TRUNG II
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Tên đề tài:
( Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ độ tuổi
24- 36 tháng phát triển ngôn ngữ qua hoạt động “Làm quen với
văn học” ở Trường mầm non Phương Trung II. )
Lĩnh vực : Giáo dục nhà trẻ
Tác giả
: Hoàng Thị Là
Chức vụ : Giáo viên
Năm học 2014 - 2015
MỤC LỤC:
Trang phụ bìa…………………………………….………….………….…………1
Mục lục ………………………………………………..…..…………………..…..2
Danh mục viết tắt…………………………………………………………………..3
Phần I: Đặt vấn đề…………………………………..……….…………….…… .4
Phần II : Giải quyết vấn đề………………………………………………………. 5
I – Cơ sở lý luận…………………………………………………………...…….. ..5
II- Thực trạng vấn đề………………………………………………………….….. 5
1. Thuận lợi…..…………………………………………….………………………5
2. Khó khăn…..……………………………………………………………………6
3.Quá trình điều tra thực tiễn….………………………………………….………6
Phần III: Những biện pháp thực hiện đề tài………………………..……….……..7
I - Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ ơ mọi lúc mọi nơi…………………….….….……..7
II – Giáo dục ngôn ngữ thông qua giờ học……..……………………..……..……10
Phần IV : Một số trò chơi phát triển ngôn ngữ cho trẻ………….…..…...……….12
1- Trò chơi 1: Cái gì? Dùng để làm gì?............................................................ ...15
2- Trò chơi 2: Con Muỗi………………………………………………..….…...15
3- Trò chơi 3: Trò chuyện về các PTGT quen thuộc…………….………..…....15
4- Trò chơi 4: Trò chuyện cùng cô ……………………...……….................…..15
Phần V : Phối kết hợp với phụ huynh………………..……………………….… 16
Phần VI : Kết quả khi thực hiện đề tài……………………………………………16
Phần VII : Kết luận ………………………………………...…..…………….….17
Phần VIII : bài học kinh nghiệm……………………………….…………….…...17
* ý kiến đề xuất…………………………...…………………..………………..…18
* Tài liệu tham khảo………………………..………………………………….….19
DANH MỤC VIẾT TẮT
* Giáo viên mầm non
* Mầm non
(GVMN)
( MN)
* Phòng Giáo Dục
* Ban Giám Hiệu
* Nhà trẻ
( PGD)
( BGH)
( NT)
* Giáo Dục Mầm non
( GDMN)
PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ
1- Lý do chọn đề tài:
Bác Hồ đã dạy: “Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quý báu của
dân tộc, chúng ta phải giữ gìn nó , quý trọng nó.”
Ngôn ngữ có vai trò to lớn trong sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ em .
Ngôn ngữ là phương tiện giữ gìn bảo tồn, truyền đạt và phát triển những kinh nghiệm
lịch sử và phát triển xã hội của loài người . Trẻ em sinh ra đầu tiên là những cơ thể sinh
học, nhờ có ngôn ngữ là phương tiện giao lưu bằng hoạt động tích cực của mình dưới sự
giáo dục và dạy học của người lớn trẻ em dần chiếm lĩnh được những kinh nghiệm lịch
sử - xã hội của loài người và biến nó thành cái riêng của mình. Trẻ em lĩnh hội ngôn
ngữ sẽ trở thành những chủ thể có ý thức, lĩnh hội kinh nghiệm của loài người xây dựng
xã hội ngày càng phát triển hơn.
Ngôn ngữ là phương tiện để phát triển tư duy, là công cụ hoạt động trí tuệ và
là phương tiện để giáo dục tình cảm, thẩm mỹ cho trẻ. Như vậy ngôn ngữ có vai trò to
lớn đối với xã hội và đối với con người. Vấn đề phát triển ngôn ngữ một cách có hệ
thống cho trẻ ngay từ nhỏ là nhiệm vụ vô cùng quan trọng.
Là một cô giáo Mầm Non trực tiếp dạy trẻ 24- 36 tháng tôi luôn có những suy
nghĩ trăn trở làm sao để dạy các con phát âm chuẩn, chính xác đúng Tiếng Việt. Vì thế
tôi đã dạy các con thông qua hoạt động làm quen với văn học và dạy các con ở mọi lúc
mọi nơi qua các hoạt động hàng ngày, từ đó trẻ khám phá hiểu biết về mọi sự vật hiện
tượng, về thế giới xung quanh trẻ, phát triển tư duy. Tôi thấy mình cần phải đi sâu tìm
hiểu kỹ vấn đề này để từ đó rút ra nhiệm vụ giáo dục cho phù hợp với yêu cầu phát triển
của lứa tuổi. Chính vì vậy nên tôi đã chọn đề tài:
Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ độ tuổi 24- 36
tháng trong lĩnh vực phát triển ngôn ngữ qua hoạt động “Làm quen với văn học”
ở trường Mầm Non Phương Trung II. nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục
trẻ đối với chương trình GDMN mới hiện nay.
2- Phạm vi thực hiện đề tài:
Tại lớp D2 ( nhóm trẻ 24- 36 tháng) trường Mầm Non Phương Trung II –
Xã Phương Trung – Huyện Thanh Oai - TP Hà Nội từ tháng 9 năm 2014 đến tháng 5
năm 2015.
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I – Cơ sở lý luận:
Trong quá trình phát triển toàn diện nhân cách con người nói chung và trẻ Mầm Non
nói riêng thì ngôn ngữ có một vai trò rất quan trọng không thể thiếu được. Ngôn ngữ là
phương tiện để giao tiếp quan trọng nhất đặc biệt đối với trẻ nhỏ, đó là phương tiện giúp
trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh hình thành những cảm xúc tích cực.
Ngôn ngữ là công cụ giúp trẻ hoà nhập với cộng đồng và trở thành một thành viên của
cộng đồng. Nhờ có những lời chỉ dẫn của người lớn mà trẻ dần dần hiểu được những
quy định chung của xã hội mà mọi người đều phải thực hiện theo những quy định
chung đó.
Ngôn ngữ còn là phương tiện giúp trẻ tìm hiểu khám phá, nhận thức về môi
trường xung quanh, thông qua cử chỉ lời nói của người lớn trẻ sẽ được làm quen với các
sự vật, hiện tượng có trong môi trường xung quanh. Nhờ có ngôn ngữ mà trẻ sẽ nhận
biết ngày càng nhiều màu sắc, hình ảnh… của các sự vật , hiện tượng trong cuộc sống
hàng ngày.
Đặc biệt đối với trẻ 24- 36 tháng cần giúp trẻ phát triển mở rộng các loại vốn từ,
biết sử dụng nhiều loại câu bằng cách thường xuyên nói chuyện với trẻ về những sự vật,
hiện tượng, hình ảnh…. mà trẻ nhìn thấy trong sinh hoạt hành ngày, nói cho trẻ biết đặc
điểm, tính chất, công dụng của chúng từ đó hình thành ngôn ngữ cho trẻ .
II- Thực trạng của vấn đề:
1- Thuận lợi:
- Lớp có diện tích rộng rãi, thoáng mát.
- Trẻ được phân chia theo đúng độ tuổi.
- Đa số trẻ đi học rất đều.
- Đồ dùng , đồ chơi phục vụ cho việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ phong phú về mầu
sắc và hình ảnh, hấp dẫn thu hút trẻ.
- Giáo viên nhiệt tình làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo phục vụ cho việc cung cấp và phát
triển ngôn ngữ cho trẻ.
2- Khó khăn:
- Vì các cháu bắt đầu đi học nên còn khóc nhiều chưa thích nghi với điều kiện sinh
hoạt của lớp nên còn bỡ ngỡ. Mỗi cháu lại có những sở thích và cá tính khác nhau.
- Trí nhớ của trẻ còn nhiều hạn chế, trẻ chưa nhớ hết trật tự của các âm khi sắp xếp
thành câu vì thế trẻ thường xuyên bỏ bớt từ, bớt âm khi nói.
- 60% trẻ phát âm chưa chính xác hay ngọng chữ x-s, dấu ngã - dấu sắc, dấu hỏi –
dấu nặng.
3- Quá trình điều tra thực tiễn:
- Là một giáo viên chủ nhiệm lớp ngay từ đầu năm học tôi luôn quan tâm đến đặc
điểm tâm sinh lý cũng như ngôn ngữ giao tiếp của từng trẻ nhằm khám phá , tìm hiểu
khả năng giao tiếp bằng ngôn ngữ để kịp thời có những biện pháp giáo dục và nâng
cao dần ngôn ngữ cho trẻ. Khi tiếp xúc với trẻ tôi nhận thấy rằng ngôn ngữ của trẻ còn
nhiều hạn chế về câu từ, về cách phát âm. Khi trẻ nói hầu hết toàn bớt âm trong các từ,
giao tiếp không đủ câu cho nên nhiều khi giáo viên không hiểu trẻ đang nói về cái gì?
Cũng có một số trẻ còn hạn chế khi nói , trẻ chỉ biết chỉ tay vào những thứ mình cần
khi cô hỏi. Đây cũng là một trong những nguyên nhân của việc ngôn ngữ của trẻ còn
nghèo nàn.
- Qua quá trình tiếp xúc với trẻ bản thân tôi thấy rất lo lắng về vấn đề này và tôi
nghĩ rằng mình phải tìm tòi suy nghĩ và nghiên cứu tài liệu để tìm ra biện pháp phát
triển ngôn ngữ giao tiếp cho trẻ một cách có hiệu quả nhất để có thể giúp trẻ tự tin hơn
khi giao tiếp với mọi người.
* Kết quả điều tra của đầu năm như sau:
Tốt
Khá
Sl
TB
Yếu
Sl
Phân loại khả năng
Sl
%
%
Sl
%
%
Khả năng nghe hiểu ngôn ngữ và 4
13 7
23 13
43 6
21
phát âm
Vốn từ
4
4
5
13 7
13 9
23 13
30 10
33 10
43 6
33 7
33 5
21
24
17
Khả năng nói đúng ngữ pháp
Khả năng giao tiếp
17 10
PHẦN III : NHỮNG BIỆN PHÁP THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là giáo dục khả năng nghe, hiểu ngôn ngữ và phát âm
chuẩn, phát triển vốn từ, dạy trẻ nói đúng ngữ pháp, phát triển ngôn ngữ mạch lạc, giáo
dục văn hoá giao tiếp lời nói. Ngoài ra ngôn ngữ còn là phương tiện phát triển thẩm mỹ,
tình cảm, đạo đức .Đặc biệt nhờ có ngôn ngữ mà trẻ dễ dàng tiếp nhận những chuẩn
mực đạo đức của xã hội và hoà nhập vào xã hội tốt hơn. Chính vì vậy mà trong quá
trình dạy trẻ tôi đã mạnh dạn áp dụng một số biện pháp dạy trẻ phát triển ngôn ngữ
thông qua một số hoạt động sau:
I- Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi:
1- Giờ đón trẻ:
Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ tới trường , tới lớp cô phải
thật gần gũi, tích cực trò chuyện với trẻ.Vì trò chuyện với trẻ là hình thức đơn giản nhất
để cung cấp vốn từ cho trẻ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt là ngôn ngữ mạch
lạc. Bởi qua cách trò chuyện với trẻ cô mớii có thể cung cấp, mở rộng vốn từ cho trẻ.
VD: Cô trò chuyện với trẻ về gia đình của trẻ:
+ Gia đình con có những ai?
+ Trong gia đình ai yêu con nhất?
+ Mẹ yêu con như thế nào?
+ Buổi sáng ai đưa con đến lớp?
+ Bố con đưa đi bằng phương tiện gì?
- Như vậy khi trò chuyện với cô trẻ tự tin vào vốn từ của mình, ngôn ngữ của trẻ nhờ
đó mà được mở rộng và phát triển hơn.
- Ngoài ra trong giờ đón trẻ , trả trẻ tôi luôn nhắc trẻ biết chào ông, bà , bố , mẹ như
vậy kích thích trẻ trả lời câu trọn vẹn bên cạnh đó giáo dục trẻ có thói quen lễ phép ,
biết vâng lời.
2- Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động góc:
Trong một giờ hoạt động chung trẻ không thể phát triển ngôn ngữ một cách toàn diện
được mà phải thông qua các hoạt động khác trong đó có hoạt động góc. Đây có thể coi
là một hình thức quan trọng nhất , bởi giờ chơi có tác dụng rất lớn trong việc phát triển
vốn từ, đặc biệt là tích cực hoá vốn từ cho trẻ.Thời gian chơi của trẻ chiếm nhiều nhất
trong thời gian trẻ ở nhà trẻ, là thời gian trẻ được chơi thoải mái nhất. Trong qúa trình
trẻ chơi sử dụng các loại từ khác nhau, có điều kiện học và sử dụng các từ có nội dung
khác nhau.
VD1: Trò chơi trong góc” Thao tác vai” trẻ được chơi với em búp bê và khi trẻ chơi
sẽ giao tiếp với các bạn bằng ngôn ngữ hàng ngày.
+ Bác đã cho búp bê ăn chưa? ( Chưa ạ)
+ Khi ăn bác nhớ đeo yếm để bột không dây ra áo của búp bê nhé! ( Vâng ạ)
+ Ngoan nào mẹ cho búp bê ăn nhé!
+ Bột vẫn còn nóng lắm để mẹ thổi cho nguội đã ! (Giả vờ thổi cho nguội)
+ Búp bê của mẹ ăn ngoan rồi mẹ cho búp bê đi chơi nhé!!
(Âu yếm em búp bê)
- Qua giờ chơi cô không những dạy trẻ kỹ năng sống mà còn dạy trẻ nghe, hiểu giao
tiếp cùng nhau và trao cho nhau những tình cảm yêu thương , gắn bó của con người
VD2: Trong góc “ Hoạt động với đồ vật” ở chủ điểm “Giao thông” bằng đồ dùng tự
tạo đó chính là những chiếc ô tô đã đục sẵn lỗ và những chiếc ô tô, máy bay chưa có
bánh xe tôi đã cho trẻ lấy dây xâu qua những lỗ đó và tôi sẽ hỏi trẻ:
+ Linh ơi, con đang xâu gì vậy? ( Con đang xâu ô tô ạ)
+ Con xâu ô tô bằng gì đấy?
(Con xâu bằng dây xâu ạ)
+ Dũng ơi, ô tô này đã đi được chưa hả con? ( Chưa đi được ạ)
+ Muốn ô tô đi được phải làm thế nào? ( Lắp thêm bánh xe ạ)
+ Khi xâu xong con để sản phẩm của mình nhẹ nhàng vào khay nhé!
( Vâng ạ)
VD3: Ở góc “ Bé khéo tay” cũng ở chủ điểm “Giao thông ” bằng miếng xốp thừa tôi
đã tận dụng cắt thành hình ô tô, xe máy để cho trẻ in màu. Trẻ sẽ được in những PTGT
đủ màu sắc tạo lên giấy thành sản phẩm của mình một cách nghệ thuật. Tôi thấy trẻ rất
khéo léo, chăm chú khi làm . Khi trẻ làm tôi ân cần đến bên trẻ trò chuyện cùng trẻ:
+ Con đang làm gì vậy?
+ Ô tô của con có màu gì?
( Con in hình ô tô ạ)
( Màu đỏ ạ)
+ Đây là phương tiện gì con có biết không? ( Xe đạp ạ )
+ Xe đạp này có màu gì ? ( Màu vàng ạ)
+ Ô tô và xe đạp đi ở đâu hả con ? ( Trên đường ạ )
- Như vậy bằng những đồ chơi tự tạo thông qua hoạt động chơi không những rèn cho
trẻ sự khéo léo mà còn góp phần phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
3- Giáo dục ngôn ngữ thông qua hoạt động ngoài trời:
- Hàng ngày đi dạo chơi quanh sân trường tôi thường xuyên đặt câu hỏi để trẻ được
gọi tên các đồ chơi quanh sân trường như : Đu quay, cầu trượt , bập bênh….Ngoài ra tôi
còn giới thiệu cho trẻ biết cây xanh, cây hoa ở vườn trường và hỏi trẻ:
+ Cây hoa này có màu gì? ( Trẻ trả lời màu đỏ)
+ Thân cây này có to không? ( Có ạ)
+ Cây phượng vĩ này rất cao và có lá màu gì?
( Màu xanh ạ)
+ Các con có nhìn thấy con gì đang bay đến không?
( Có ạ)
+ Con gì vậy? ( Con chim)
+ Con chim kêu như thế nào? ( Chích chích….)
* Giáo dục:
+ Các con nhớ cây xanh rất tốt cho sức khoẻ của con người các con không được
hái hoa, bẻ cành mà phải tưới cây để cây mau lớn nhé! ( Vâng ạ)
- Qua những câu hỏi cô đặt ra sẽ giúp trẻ tích luỹ được những vốn từ mới ngoài ra
còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ chính xác, mạch lạc , rõ ràng hơn.
- Ở lứa tuổi này trẻ nhiều khi hay hỏi và trả lời trống không hoặc nói những câu
không có nghĩa. Vì vậy bản thân tôi luôn chú ý lắng nghe và nhắc nhở trẻ, nói mẫu cho
trẻ nghe và yêu cầu trẻ nhắc lại.
II- Giáo dục ngôn ngữ thông qua các giờ học khác:
* Thông qua giờ thơ, truyện:
Trên tiết học khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là phát triển ngôn ngữ nói
cho trẻ và còn hình thành phát triển ở trẻ kỹ năng nói mạch lạc mà muốn làm được như
vậy trẻ phải có vốn từ phong phú hay nói cách khác là trẻ cũng được học thêm được các
từ mới qua giờ học thơ, truyện.
Để giờ thơ, truyện đạt kết quả cao cũng như hình thành ngôn ngữ cho trẻ thì đồ
dùng phục vụ cho tiết học phải đảm bảo :
+ Đồ dùng phải đẹp, màu sắc phù hợp đảm bảo tính an toàn và vệ sinh cho trẻ.
+ Nếu là tranh vẽ phải đẹp, phù hợp với câu truyện, phía dưới phải có chữ to giúp
cho việc phát triển vốn từ của trẻ được thuận lợi.
+ Bản thân giáo viên phải thuộc truyện, ngôn ngữ của cô phải trong sáng, giọng
đọc phải diễn cảm, thể hiện đúng ngữ điệu của các nhân vật.
VD1: Trẻ nghe câu truyện “ Đôi bạn nhỏ” . Tôi cung cấp vốn từ cho trẻ đó là
từ “ Bới đất”. Cô có thể cho trẻ xem tranh mô hình một chú gà đang lấy chân để bới đất
tìm giun và giải thích cho trẻ hiểu từ “ Bới đất”.
( Các con ạ , bản năng của những chú gà là mỗi khi đi kiếm ăn các chú phải lấy
chân để bới đất, đào đất lên để tìm thức ăn cho mình , khi kiếm được thức ăn chú gà sẽ
lấy mỏ để ăn đấy.) . Sau khi giải thích tôi cũng chuẩn bị một hệ thống câu hỏi giúp trẻ
nhớ được nội dung truyện và từ vừa học:
+ Hai bạn Gà và Vịt trong câu truyện cô kể rủ nhau đi đâu?
( Đi kiếm ăn ạ)
Tải về để xem bản đầy đủ
19 trang
20/04/2024
1470
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ độ tuổi 24- 36 tháng trong lĩnh vực phát triển ngôn ngữ qua hoạt động “Làm quen với văn học” ở trường Mầm Non Phương Trung II", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_mot_so_kinh_nghiem_nham_nang_cao_chat_luong_cho_tre_do.doc
