SKKN Nâng cao chất lượng giáo dục Âm nhạc thông qua việc cải biên, sáng tác một số trò chơi và thông qua đời sống hằng ngày đối với trẻ ở Trường Mầm non

Ý thức rõ vai trò của giáo dục âm nhạc cho nên hoạt động học có chủ đích “Giáo dục âm nhạc” đã trở thành một hoạt động không thể thiếu được trong trường lớp Mầm non và hơn nữa...Cùng với sự quan tâm chỉ đạo của các cấp, trong những năm qua, bản thân tôi đã và đang cố gắng đi sâu tìm những biện pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học cho hoạt động làm quen giáo dục âm nhạc. Nhưng đối với đặc điểm của lứa tuổi mẫu giáo, giáo dục âm nhạc không chỉ dừng lại ở việc cô dạy trẻ hát và múa đơn giản mà phải tổ chức hát, múa dưới nhiều hình thức và luôn đi cùng với đồ dùng, đồ chơi âm nhạc. Bên cạnh đó, giáo dục âm nhạc luôn được thực hiện phù hợp với chế độ sinh hoạt cả ngày ở trường của trẻ có ý nghĩa lớn như: Giáo dục âm nhạc được tích hợp trong làm quen văn học, làm quen chữ viết, hoạt động tạo hình, làm quen với toán, thể dục buổi sáng...Nhờ đó mà cuộc sống của trẻ thêm vui vẻ, hồn nhiên. Cho nên trong mỗi bậc học, trường học, người làm công tác quản lý, chỉ đạo đại diện cho đơn vị mình về mặt pháp lý có thẩm quyền và chịu trách nhiệm về mọi hoạt động của trường mình. Vì vậy muốn quản lí và chỉ đạo có hiệu quả chúng ta không chỉ nắm vững nội dung, phương pháp quản lí, vận dụng sáng tạo phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện của đơn vị mình mà phải nắm vững mọi hoạt động một cách cụ thể để chỉ đạo.
- 1 -  
Lời cảm ơn  
    
Để hoàn thành được đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “Nâng cao chất lượng  
giáo dục âm nhạc thông qua việc cải biên, sáng tác một số trò chơi và thông  
qua đời sống hằng ngày đối với trẻ ở trường Mầm non”, trong quá trình  
nghiên cứu thực hiện bản thân được sự giúp đỡ rất nhiều của các cấp lãnh  
đạo, đã tham khảo một stài liệu có liên quan...Đặc biệt sự chỉ đạo cụ thể của  
Sở GD - ĐT Quảng Nam, Phòng GD - ĐT Thăng Bình như đã tổ chức các lớp  
tập huấn, tạo điều kiện trong việc tham quan học tập...Tôi cũng bày tỏ lòng biết  
ơn đến các đồng chí CB - GV trong Hội đồng nhà trường, đã tạo điều kiện giúp  
đỡ về tài liệu cũng như những ý kiến trao đổi quý báu trong quá trình giảng dạy  
để bản thân hoàn thành đề tài sáng kiến kinh nghiệm này.  
Trong quá trình viết chắc chắn còn những hạn chế thiếu sót, rất mong  
quý cấp quan tâm giúp đỡ thêm để đề tài được hoàn thành và cũng là kinh  
nghiệm cho bản thân trong quá trình chỉ đạo công tác chuyên môn tại trường đạt  
hiệu quả hơn.  
- 2 -  
Tên đề tài:  
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NHẠC THÔNG  
QUA VIỆC CẢI BIÊN, SÁNG TÁC MỘT SỐ TRÒ CHƠI VÀ  
THÔNG QUA ĐỜI SỐNG HẰNG NGÀY ĐỐI VỚI TRẺ Ở  
TRƯỜNG MẦM NON  
I. ĐẶT VẤN ĐỀ : Âm nhạc vận động sáng tạo khi được giáo viên  
Mầm non sử dụng một cách có có mục đích, phù hợp sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ thu  
nhận kinh nghiệm tích cực tạo cảm giác hưng phấn, vui tươi. Giáo viên có thể  
chơi đàn guitar, organ hay bật nhạc không lời êm dịu làm nhạc nền trong khi  
đang diễn ra các hoạt động khác cuả trẻ ( giờ ăn, chơi ở các góc chơi, chơi ngoài  
trời, trẻ làm bài tập theo nhóm...). Ca hát và nghe nhạc giúp trẻ duy trì tập trung,  
phấn khởi trong khi hoạt động. Trẻ mẫu giáo thích hát theo lời bài hát, hay đung  
đưa người theo tiếng nhạc có giai điệu êm dịu, vui tươi, nhộn nhịp. Ngoài ra,  
giáo viên Mầm non sử dụng âm nhạc để ổn định lớp, nhóm, vào bài, chuyển tiếp  
các phần trong giờ học hoặc chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác để  
tạo sự hứng thú, thư giãn, gây sự chú ý cho trẻ.  
Ý thức rõ vai trò của giáo dục âm nhạc cho nên hoạt động học chủ  
đích “Giáo dục âm nhạc” đã trở thành một hoạt động không thể thiếu được  
trong trường lớp Mầm non và hơn nữa...Cùng với sự quan tâm chỉ đạo của các  
cấp, trong những năm qua, bản thân tôi đã đang cố gắng đi sâu tìm những  
biện pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy học cho hoạt động làm  
quen giáo dục âm nhạc. Nhưng đối với đặc điểm của lứa tuổi mẫu giáo, giáo dục  
âm nhạc không chỉ dừng lại ở việc dạy trẻ hát và múa đơn giản phải tổ  
chức hát, múa dưới nhiều hình thức và luôn đi cùng với đồ dùng, đồ chơi âm  
nhạc. Bên cạnh đó, giáo dục âm nhạc luôn được thực hiện phù hợp với chế độ  
sinh hoạt cả ngày ở trường của trẻ có ý nghĩa lớn như: Giáo dục âm nhạc được  
tích hợp trong làm quen văn học, làm quen chữ viết, hoạt động tạo hình, làm  
quen với toán, thể dục buổi sáng...Nhờ đó cuộc sống của trẻ thêm vui vẻ,  
hồn nhiên. Cho nên trong mỗi bậc học, trường học, người làm công tác quản lý,  
chỉ đạo đại diện cho đơn vị mình về mặt pháp lý có thẩm quyền chịu trách  
nhiệm về mọi hoạt động của trường mình. Vì vậy muốn quản lí và chỉ đạo có  
hiệu quả chúng ta không chỉ nắm vững nội dung, phương pháp quản lí, vận dụng  
sáng tạo phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện của đơn vị mình mà phải nắm vững  
mọi hoạt động một cách cụ thể để chỉ đạo.  
Trong thực tế hiện nay, bản thân đã được công tác trong ngành 18 năm, 7  
năm giảng dạy và 11 năm làm công tác quản phụ trách chuyên môn, tôi nhận  
thấy công tác tổ chức cải biên, sáng tác một số trò chơi, tổ chức các lớp tập  
huấn...để phục vụ giáo dục âm nhạc có tác dụng tích cực đối với chúng ta trong  
công tác quản lí, chỉ đạo nhất là chuyên môn. Trong một trường học thì có  
nhiều thành phần, một sgiáo viên thực hiện tốt nhưng một số giáo viên do  
- 3 -  
lớn tuổi, điều kiện hoàn cảnh khó khăn...dẫn đến chất lượng chưa đạt theo yêu  
cầu. Một số giáo viên chưa biết lồng ghép Giáo dục âm nhạc trong một số hoạt  
động như thế nào để phù hợp, không bị lạm dụng, không cho là tham lam trong  
nội dung tích hợp...Từ những hạn chế này, nếu chúng ta biết vận dụng một cách  
sáng tạo, thường xuyên tổ chức sưu tầm, cải biên, sáng tác một số trò chơi giáo  
dục âm nhạc, thao giảng, tổ chức các hoạt động để đưa giáo dục âm nhạc vào  
cho phù hợp thì sẽ uốn nắn kịp thời tạo điều kiện để cùng nhau thực hiện tốt.  
Với tầm quan trọng của việc tổ chức làm đồ dùng dạy học, đồ chơi và  
nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc thông qua việc tổ chức các hoạt động để  
phục vụ chuyên môn nên bản thân tôi đã đề cập tới vấn đề: “Nâng cao chất  
lượng giáo dục âm nhạc thông qua việc cải biên, sáng tác một số trò chơi và  
thông qua đời sống hằng ngày đối với trẻ ở trường Mầm non”  
II. CƠ SỞ LUẬN:  
Âm nhạc vốn rất gần gũi với trẻ em nhưng ở những năm đầu tiên của  
cuộc sống, những phản ứng vui vẻ của trkhi nghe âm nhạc vẫn còn mơ hồ,  
thậm chí nhiều khi còn lẫn lộn giữa âm nhạc với các âm thanh khác nhau xung  
quanh. Khi trẻ bước vào tuổi mẫu giáo, nhất từ 4 tuổi trở lên thì trẻ đã cảm  
nhận được những bài hát và những điệu nhạc này: Tuy nhiên lòng yêu thích âm  
nhạc ở các cháu lại ở nhiều mức độ khác nhau. Có cháu yêu đến độ say mê, có  
cháu lại rất thờ ơ khi nhạc vang lên. Và mức độ yêu âm nhạc phần lớn do hoàn  
cảnh cuộc sống, giáo dục của người lớn xung quanh. Vì thế cho nên giáo dục âm  
nhạc phương tiện giáo dục thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, góp phần phát triển trí  
tuệ và có sự tác động lớn đến sự phát triển tâm sinh lí của trẻ.  
Tất cả những nội dung trên cần được tiến hành thường xuyên đối với trẻ.  
Đặc biệt đnâng cao chất lượng, sự yêu thích âm nhạc đối với trẻ giáo viên phải  
tự tạo nhiều đồ chơi, đồ dùng dạy học phù hợp, tích hợp giáo dục âm nhạc với  
các hoạt động trong cuộc sống hằng ngày ở trường Mầm non- Mẫu giáo một  
cách lôgich, có hiệu quả.  
Bởi vậy, muốn thực hiện tốt việc lồng ghép phù hợp, nhuần nhuyễn,  
muốn có trò chơi mới trong hoạt động giáo dục âm nhạc hoặc trong các ngày hội  
ngày lễ chúng ta cần sử dụng đầy đủ 3 phương pháp cơ bản của giáo dục âm  
nhạc là :  
Phương pháp trực quan thích giác: là phương pháp đặc thù của giáo dục âm  
nhạc, trong đó âm nhạc gợi lên những tâm trạng , cảm xúc, tình cảm đa dạng,  
gần gũi trẻ.  
Phương pháp dùng từ (giảng giải, chỉ dẫn...) hướng đến ý thức của trẻ. đối  
với trẻ, lời nói cụ thể và có hình ảnh của giáo viên là một trong những phương  
tiện nhận thức đặc biệt gần gũi, dễ hiểu.  
Phương pháp thực hành nghệ thuật : Trẻ hát, chơi trò chơi âm nhạc, vận  
động, sử dụng nhạc cụ, hoạt động sáng tạo dưới sự hướng dẫn của giáo viên.  
Cho nên ở đơn vị tôi quản lý, việc tổ chức lồng ghép giáo dục âm nhạc  
trong các hoạt động từ thể dục buổi sáng cho đến hoạt động chiều cũng đã áp  
dụng và có hiệu quả, cải biên, sưu tầm, sáng tác một số trò chơi phần phong  
phú hơn.  
III. CƠ SỞ THỰC TIỄN :  
- 4 -  
Thực trạng và phân tích thực trạng  
một người phụ trách chuyên môn tôi lo lắng về vấn đề này. Với mong  
muốn là làm sao ở tất cả các cô giáo phải đầu tư, nghiên cứu chuyên môn như :  
sưu tầm, cải biên, sáng tác một số trò chơi không những phục vụ các GDÂN mà  
còn phục vụ các hoạt động khác. Ngoài ra 100% CB - GV phải biết vận dụng  
giáo dục âm nhạc vào các hoạt động khác thật sự nhuần nhuyễn.  
Qua thực tế đơn vị tôi đang quản như đã nêu trên, trong những năm qua  
(2005 - 2006 và 2006 - 2007) tôi đã cố gắng và tìm ra biện pháp để bồi dưỡng và  
trang bị các kiến thức đgiáo viên sưu tầm, cải biên một số trò chơi . Ở những  
năm đầu thực hiện do chưa biết phát huy được thế mạnh của giáo viên, chưa  
được đi tham quan học tập nên kết quả không cao.  
Qua 11 năm làm cán bộ quản lí, nhìn lại đơn vmình quản lí tôi nhận  
thấy: Ngoài việc tổ chức cải biên, sưu tầm, sáng tác một số trò chơi phục vcho  
các chuyên đề như toán, văn học- chữ viết, khám phá khoa học...thì trò chơi  
phục vụ GDÂN trong đời sống hằng ngày của trẻ ở trường cũng đã từng bước  
nâng lên. Tuy chưa thực sphong phú bằng những đơn vị bạn tiếng nhưng  
với bản thân thì một phần nào đó cũng góp thêm cho phong trào chuyên môn  
của trường cũng như của ngành.  
IV. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:  
1. Thái độ cần của mỗi một cô giáo Mầm non:  
Giáo viên không nhất thiết phải biệt tài gì trong việc múa hát mới  
thành công trong việc dạy nhạc, vận động kịch cho trẻ, bởi đức tính quan  
trọng nhất của một cô giáo là có một thái độ tích cực, công nhận và trân trọng  
các biểu hiện của trẻ. Mỗi trẻ cần một môi trường mang thông điệp: “Ở đây  
con làm gì cũng được, các sáng tạo của con thật tuyệt vời vì con đã tự nghĩ ra”.  
Giáo viên phải biết động viên, khen ngợi trẻ kịp thời, thể thổi vào trẻ bầu  
không khí tin tưởng bằng những hành động sáng tạo chơi trò chơi đóng kịch.  
Khi trẻ nhận ra rằng cô giáo tôn trọng và hoan nghênh các biểu hiện cá nhân của  
chính mình, thì trẻ sẽ tự tin hơn, nhiều chi tiết phong phú hơn. Khi có được sự tự  
tin, trẻ tự thấy hài lòng và hãnh diện với suy nghĩ “Mình đã làm được điều gì  
đó một mình”. Đồng thời giúp trẻ say sưa, thích thú hơn trong nhiều giờ hoạt  
động khác  
2. Chuẩn bị của giáo viên cho hoạt động Giáo dục âm nhạc:  
Dựa vào tình hình thực tế ở từng địa phương, ở từng lớp giáo viên tự xây  
dựng kế hoạch cho lớp của mình, vì vậy trước khi bắt đầu bất cứ hoạt động âm  
nhạc nào với một nhóm trẻ, giáo viên nên vạch sẵn một loạt các hoạt động giúp  
cân bằng giữa yên tĩnh ồn ào, giữa năng động với nghỉ ngơi. Một giáo viên  
có kinh nghiệm sẽ chóng nhận ra trạng thái của nhóm và sẽ sẵn có trong tay đầy  
đủ các nội dung, hình thức lựa chọn phù hợp hơn.  
Để tổ chức tốt trò chơi , vận động sáng tạo theo nhạc cho trẻ đòi hỏi giáo  
viên lập kế hoạch tập duyệt nghiêm túc như thể sẽ biểu diễn thực sự trước  
khán giả. Nếu trong lúc đang dẫn dắt trẻ múa mà giáo viên còn lo ngó vào sách,  
vở bài soạn thì sẽ không thể giao tiếp trực tiếp phát hiện phản ứng của trẻ. Nếu  
giáo viên thiếu tự tin khi nhớ thiếu lời bài hát thì sao giáo viên có thể để lôi kéo  
- 5 -  
trẻ tập trung được? Giảng dạy hiệu quả đòi hỏi cô giáo phải “làm bài tập ở nhà”.  
Cô giáo cũng sẽ đạt được sự tự tin qua luyện tập như các trẻ nhỏ vậy thôi.  
3. Giáo dục âm nhạc trong đời sống hằng ngày đối với trẻ ở trường Mẫu  
giáo :  
Bản thân tôi đã kế hoạch chỉ đạo 100% GV trong trường thực hiện  
và có hiệu quả trong những năm học qua.  
- Trước giờ học buổi sáng :  
Giờ đón trlà lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các  
cháu chưa tự giác. Giai đoạn này trẻ tạm thời bức ra những tình cảm âu yếm mà  
bố mẹ dành cho để đến trường, lúc này âm nhạc góp phần tác động rất lớn. Biết  
rằng biện pháp này rất bình thường đối với tất cả giáo viên ở hầu hết các trường,  
huyện nhưng một số giáo viên chưa biết chọn những ca khúc nào cho phù hợp  
và tôi đã suy nghĩ, đưa ra một số bài hát rất lôi cuốn trẻ như : ca khúc “Em đi  
Mẫu giáo” sáng tác Dương Minh Viên bởi vì bài hát có nhịp điệu vừa phải, sắc  
thái vui vẻ trong lời ca : “ Nắng vừa lên em đi Mẫu giáo...  
...mừng vui đón em vào trường...”  
Rồi những bài “Cháu đi Mẫu giáo” của Phạm Thanh Hưng, bài  
“Trường chúng cháu là trường Mầm non”của Phạm Tuyên. Hoà với khung  
cảnh thiên nhiên, niềm phấn chấn đến trường của trẻ qua bài hát “Con chim hót  
trên cành cây”. Rồi một ngày mới lại bắt đầu sôi động với âm thanh và màu sắc  
thiên nhiên qua bài “Vui đến trường” của Hồ Bắc.  
Ngoài ra, để tạo cho trẻ nề nếp trước khi vào lớp phải lễ phép, tự tin qua  
bài “Lời chào buổi sángcủa Nguyễn Thị Nhung nhắc nhở cháu phải chào bố  
mẹ...  
Con chào bố ạ. Con chào mẹ yêu con đi học nhé chiều con lại về  
Cho trẻ nghe những bài trẻ thể hát theo được như trên. Ngoài tác  
động âm nhạc còn giúp trẻ làm quen, củng cố các bài trong chương trình trẻ phải  
học hát. Còn có nhiều bài hát không cần trẻ phải hát được cũng tạo không khí  
vui vẻ khi đến trường: “Đi học” của Bùi Đình Thảo, “Bài ca đi học” của Phan  
Trần Bảng không chỉ giúp trẻ làm quen, nhận biết cuộc sống xung quanh mà còn  
chăm từng bữa ăn giấc ngủ : Cô giáo như mẹ hiền”, “Ngày đầu tiên đi học”  
của Nguyễn Ngọc Thiện.  
Ngoài giờ âm nhạc, còn tổ chức nghe nhạc trong các gìơ khác. Qua 3 năm  
bản thân nhận thấy đây phương pháp giáo dục tổng hợp đạt hiệu quả cao. Qua  
thực tế, trong các giờ dạy trẻ về thơ, truyện, LQCV, KPKH,...có sự tham gia của  
GDÂN sẽ làm cho tiết học trnên phong phú hơn.  
b. Trong hoạt động làm quen chữ viết :  
Trong giờ LQCV yêu cầu cháu nhận mặt chữ bằng nhiều biện pháp khác  
nhau thì song song với việc nhận biết chữ cái, âm nhạc nghe trong giờ học cũng  
góp phần giúp trẻ nhận biết thêm như : ôn nhóm chữ cái o, ô,ơ ; a, ă, â qua bài  
hát “Sói và gà cánh tiên” của Trần Ngọc.  
- 6 -  
Ta vui học chữ “a” có kèm theo cái móc. Ta vui học chữ  
“o” có mọc thêm cái râu. Ta vui học chữ “ô” trên đầu che cái nón...  
Mặc phần nội dung này không đi sâu vào cấu trúc giờ dạy nhưng khi  
trẻ thuộc bài hát thì trẻ nhớ được chữ và phân biệt được sự giống và khác nhau  
giữa các chữ cái đó.  
c. Trong hoạt động làm quen văn học :  
Trong giờ LQVH giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu chuyện thông qua  
việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung... để truyền đạt tới trẻ những vẻ đẹp của tiếng  
nói dân tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người Việt Nam nối tiếp  
nhau.  
Thông qua việc dạy bài thơ “Hạt gạo làng ta” của Trần Đăng Khoa, sau  
khi trẻ đọc thơ xong cô kết hợp cho trẻ nghe bài hát “Hạt gạo làng tado Trần  
Viết Bính phổ nhạc. Và chính giai điệu trữ tình của bài hát giúp cho ý thơ trong  
bài thơ được nâng cao, tiết học thêm sinh động, phong phú và trẻ rất chú ý.  
nhiều bài thơ có cùng chủ đề với bài hát, tuy là lời thơ không hoàn  
toàn trùng với lời bài hát nhưng mang ý nghĩa mở rộng nhận thứ cho trẻ trong  
tiết học đó n:  
Trẻ đọc bài thơ “Bó hoa tặng cô” của Ngô Quân Miện  
Ngày mồng tám tháng ba  
Chúng em đi hái hoa  
Mang về tặng cô giáo  
Bó hoa của em đây  
Vàng tươi hoa cúc áo  
Hồng hồng hoa cối xay  
Đỏ rực nrong riềng  
Tim tím hoa bìm bìm  
Dây tơ hồng em cuốn  
Thành một vừa xinh  
Sao em hồi hộp thế  
Chẳng nói được câu nào  
Lời cô thân thiết sao  
Vòng tay cô dịu quá  
phải hoa nói hộ  
Cho lòng em xôn xao  
Ôi chùm hoa bé nhỏ  
Của đồng quê ngọt ngào.  
Sau khi đọc thơ kết hợp hát bài: “Mừng ngày 8/3”(Tân Huyền) giúp trẻ cảm thụ  
hiểu thêm nội dung bài thơ. Đồng thời thể hiện tình cảm của trẻ thông qua tiết  
học đó.  
Khi cho trẻ đọc bài thơ Bác Hồ của emkết hợp nghe hát bài “Nhớ ơn  
Báccủa Phan Huỳnh Điểu; Thơ “Chú bộ đội hành quân trong mưa” kết hợp  
nghe hát bài “Màu áo chú bộ đội” của Nguyễn Văn Tý.  
Ngoài ra còn chọn những bài hát có đề tài như bài thơ: “Chim chích  
bông” của Nguyễn Viết Bính, “Mẹ và cô” của Trần Quốc Tuấn...  
- 7 -  
Khi đọc ban giám khảo sẽ cho là bình thường nhưng trong quá trình thực  
hiện đây một kinh nghiệm làm cho các tiết thơ, truyện sinh động, hấp dẫn  
đồng thời giúp trẻ cảm thụ nội dung của bài thơ, câu chuyện đó qua bài hát đó  
chứ không phải một nội dung lồng ghép để chuyển tiếp cho hay.  
Ngoài ra một số bài đồng dao, thơ, truyện trong chương trình cũng được  
nhiều nhạc sĩ sáng tác thành nhạc cũng từng được xoay chuyển hát như:  
“Gánh gánh gồng gồng”  
“Chi chi chành chành”  
”Rềnh rềnh ràng ràng”  
Giúp trẻ tiếp thu nhanh, mau thuộc và gây hứng thú trong quá trình học của  
cháu.  
d. Trong hoạt động khám phá khoa học:  
- Để giúp trẻ hiểu đúng đắn về những đề tài của giờ hoạt động chung làm  
quen khám phá khoa học thông qua việc trò chuyện, đàm thoại, quan sát, trò  
chơi...thì việc kết hợp sử dụng âm nhạc trong giờ học góp phần tạo cho trẻ có  
cảm xúc với các đối tượng như bài “Giới thiệu một số loài hoa” yêu cầu trẻ  
phân biệt được một số loại hoa, so sánh, nhận xét sự giống và khác nhau...biết  
thưởng thức vẻ đẹp, mùi thơm, yêu quí, bảo vệ...Sau đó ta cho trẻ nghe bài  
“Hoa trong vườn” hoặc thể cho cháu nghe bài “Ra vườn hoa” của Văn Tấn.  
- Trong chủ đề nghề nghiệp như “Chú công nhân” giáo viên yêu cầu trẻ  
nắm được công việc, ý nghĩa của công việc đó, yếu quí người lao động...kết hợp  
cho trẻ nghe bài “Cháu yêu cô chú công nhân” của Hoàng Văn Yến.  
- Khi dạy đề tài “Chú bộ đội” nghe bài “Cháu thương chú bộ đội”,  
“Làm chú bộ đội”, “Gác trăngcủa Nguyễn Trí Tân...Nhằm giúp trẻ hiểu được  
trong đêm trung thu đó các chú bộ đội phải đứng gác giữ cho Tổ quốc được  
thanh bình để các em thiếu nhi được “Rước đèn trong đêm trăng”.  
- Và còn nhiều chủ đề khác cũng vậy, ở đây chúng ta không nên dừng lại  
ở phần nghe để chuyển tiếp mà nghe hát để nắm thêm nội dung thông qua đề tài  
dạy đó.  
e. Trong hoạt động Tạo hình:  
Giáo dục âm nhạc trong giờ tạo hình ngoài việc trẻ thực hành, cô mở máy  
cho trẻ nghe nhiều bài hát có nội dung tương đối phù hợp với đề tài đó, thì ở đây  
ngoài nội dung trên bản thân đã tổ chức nhiều tiết thao giảng ở trường với nội  
dung là cho trẻ nghe bài hát có nội dung phù hợp với đtài và dạy vào phần  
hướng dẫn, đàm thoại trước khi trẻ thực hành. Sau đó từ nội dung bài hát giáo  
viên kết hợp đàm thoại như: Vẽ hoa, nghe hát bài “Màu hoa”.  
+ Trong bài hát các con vừa nghe những bông hoa đó có màu gì?  
+ Ngoài những bông hoa đủ màu sắc đó thì bài hát còn có gì nữa ( nhiều  
lá, nhiều cây...)  
Những câu hỏi đàm thoại đó giúp trẻ có thêm một số ý tưởng trong quá  
trình vẽ để sản phẩm sáng tạo.  
- 8 -  
Hoạt động tạo hình  
Đề tài  
Nghe nhạc kết hợp  
Mưa mùa hạ (Đông Hải)  
Màu hoa (Hồng Đăng)  
Cháu vẽ ông mặt trời  
(Tân Huyền)  
Vẽ  
Mưa  
Hoa  
Mặt trời  
Nặn xé dán  
Chú gà con  
Con cá  
Đàn bơi  
Vịt con  
Đàn gà con  
Cá vàng bơi (Hà Hải)  
Cá vàng bơi (Hà Hải)  
Đàn vịt con (Mộng Lân)  
Vẽ  
Hoa mùa xuân  
Cô giáo em  
Mùa xuân đến rồi  
Cô giáo  
Bầu trời đêm trăng  
Ánh trăng hoà bình  
Chính vì vậy để nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc thông qua tình  
hình thực tế ở trường, lớp giáo viên cần hướng dẫn, gợi ý như sau: là cô giáo  
Mầm non, khi bắt đầu tiến hành hoạt động nào đó với trẻ, cô giáo nên khởi đầu  
bằng các trò chơi , hát bài hát dân ca, nghe các giai điệu nhẹ nhàng và cho trẻ  
hát các bài hát ngắn, dễ nhớ. Cô giáo có thể ghi âm các bản nhạc hay để phục vụ  
tốt cho các hoạt động này.  
Một thủ thuật thông dụng là cho chơi các trò chơi hay hát đồng ca để tập  
trung sự chú ý của trẻ, rồi sau đó chuyển nhanh sang nghe câu chuyện. Tuỳ theo  
độ tuổi số trẻ trong nhóm, giáo viên thường lựa chọn một hoạt động nào đó  
để duy trì cân đối giữa vận động “Động tĩnh”. Khi kết thúc một hoạt động  
nên làm cho nhóm trẻ lắng dịu xuống bằng giai điệu hay bài tập thư giãn. Giáo  
viên sẽ đạt kết quả cao nhất khi họ tạo sự chuyển tiếp ngọt ngào, uyển chuyển  
giữa các hoạt động. Nếu giáo viên dừng lại đột ngột, đứt quãng khi chuyển sang  
hoạt động kế tiếp sẽ làm cho trẻ mất tập trung, dễ xảy ra lộn xộn. Khi trẻ có  
nhiều kinh nghiệm âm nhạc, vận động tự tin hơn, giáo viên có thể bổ sung  
các vật dụng như: mũ hay trang phục và yêu cầu trẻ sáng tạo vận động cho phù  
hợp với trang phục đó. Các lời nhận xét cụ thể, khích lệ thích hợp sẽ tạo cho trẻ  
sáng tạo tích cực. Tránh các lời nhận xét chung chung như tốt, hay, dở, đúng,  
sai.  
Một số hình thức hoạt động nghệ thuật trong trường mầm non như: Hát,  
nghe nhạc, vận động sáng tạo, trò chơi ...có tác dụng rất lớn trong việc tạo sự  
hưng phấn, phát triển nhận thức, trí tưởng tượng, giáo dục những tình cảm xã  
hội lành mạnh, làm phong phú thế giới nội tâm của trẻ, hình thành phát triển tình  
cảm thẩm mĩ, kích thích khả năng sáng tạo của trẻ trong quá trình khám phá, tìm  
hiểu thế giới xung quanh. Do vậy, giáo viên mầm non cần trau dồi kiến thức, kĩ  
năng cảm nhận thể hiện cái đẹp xung quanh hơn nữa, để vận dụng tổ chức tốt  
các hình thức cho trẻ tập hát, nghe nhạc, vận động, chơi trò chơi đóng vai, đóng  
kịch phù hợp, hiệu quả hơn với trẻ.  
4. Cải biên, sáng tác một số trò chơi phục vụ âm nhạc:  
- 9 -  
Đối với trẻ thơ, được hoạt động với âm nhạc thông qua các tchơi một  
biện pháp hữu hiệu nhất. Trò chơi đã trthành phương tịên để đem đến cho trẻ  
các yếu tố diễn tả của nhệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẻ nhưng lại  
đến với trẻ một cách nhẹ nhàng, thoả mái.  
Hiện nay, trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động  
theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó có vai trò quan  
trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát  
triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thâm nhạc.  
Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có  
những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố tiếp thu những  
nội dung giáo dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ kĩ năng  
thông qua tai nghe âm nhạc.  
Chính vì vậy bản thân đã tìm tòi, sáng tác, cải biên một số trò chơi nhằm  
làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ.  
a. Trò chơi “nghe thấu hát tài” :  
Trò chơi giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt, truyền tin cho bạn đúng  
- Chuẩn bị : Một số câu hát trong các bài hát trong chương trình mà trẻ đã  
thuộc.  
- Cách chơi: Thành viên thứ nhất của 2 đội ra ngoài lớp, cô nói thầm vào tai  
từng trẻ đại diện của 2 đội một câu hát giống nhau. Sau đó 2 trẻ có trách  
nhiệm chạy về đội của mình và nói lại câu hát đó cho bạn thứ 2, bạn thứ 2  
nói thầm vào tai cho bạn thứ 3...Và cứ thế tiếp tục cho đến trẻ cuối cùng của  
đội, trẻ cuối cùng lên hát lại câu hát đó. Nếu đội nào hát đúng và nhanh hơn  
thì thắng cuộc.  
dụ: Cô nói thầm vào tai trẻ đại diện 2 đội câu hát: “Yêu chú công nhân  
lớn lên cháu lái máy cày”. Hai trẻ đại diện chạy về nói thầm vào tai cho bạn thứ  
2 của đội mình...Và cứ thế cho đến bạn cuối cùng của đội lên hát lại đúng lời  
của câu hát trên và nhanh trước đội kia là thắng cuộc.  
b. Trò chơi: “Tai ai thính”  
Trò chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe các âm thanh của các nhạc  
cụ khác nhau và trẻ hứng thú được khám phá, trải nghiệm các nhạc cụ.  
- Chuẩn bị : một số nhạc cụ âm nhạc như sau  
Đàn organ bằng đồ chơi điện tử, kèn nhựa, kèn bằng vỏ ốc, phách gõ bằng tre,  
bằng vỏ nghêu, dàn gõ bằng tre, trống bằng lon, bằng quả bầu khô...  
- Cách chơi : Trẻ nghe và phân biệt âm thanh của các nhạc cụ. giới thiệu  
cho trẻ biết từng loại nhạc cụ và âm thanh của các loại nhạc cụ đó như:  
+ Cô đàn organ và nói cho trẻ biết đó tiếng đàn organ.  
+ Cô thổi kèn bằng nhựa và cho trẻ biết đó tiếng kèn bằng nhựa.  
+ Cô gõ phách bằng tre và cho trẻ biết đó tiếng bằng phách tre...  
Sau khi giới thiệu hết các loại nhạc cụ, lần lượt đánh đàn, gõ các loại nhạc  
cụ cho trẻ vừa nghe, vừa xem và cô hỏi trẻ tiếng nhạc cụ gì? Khi trẻ đã quen, cô  
cho trẻ ngồi không nhìn thấy nhạc cụ, sau đó đánh đàn, gõ, thổi các loại nhạc  
cụ hỏi xem trẻ nhận biết được âm thanh của loại nhạc cụ nào. Sau đó cho trẻ  
chia làm 2 đội và thi đua, nếu đội nào đoán sai phải hát một bài theo yêu cầu của  
đội đoán đúng. Nếu đoán đúng sẽ được khám phá, trải nghiệm với nhạc cụ đó.  
- 10 -  
c. Trò chơi: “Giai điệu thân quen”  
Trò chơi này giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai  
điệu bài hát đã học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh  
nhẹn, linh hoạt, trả lời rõ ràng, chính xác tên bài hát.  
- Chuẩn bị: Băng nhạc có các bài hát trong chương trình mà trẻ đã được  
học, casset  
- Cách chơi: Cô mở băng casset cho trẻ nghe giai điệu bài hát, 2 đội rung  
chuông giành quyền trả lời bằng cách nói rõ tên bài hát vừa nghe, nếu đúng  
mỗi trẻ trong đội được tặng một bông hoa, nếu sai quyền trả lời thuộc về đội  
bạn.  
dụ: Cho trẻ nghe giai điệu “ Lá xanh vẫy vẫy như gọi em đi nhanh đi  
nhanh...” thì trẻ phải nêu được đó là bài hát “Lá xanh”  
d. Trò chơi “Ô cửa mật”  
Trò chơi giúp trẻ được ôn luyện các bài hát, tạo cho trẻ mạnh dạn lên biểu  
diễn và mong muốn được khám phá những mật bên trong những ô cửa  
C - Chuẩn bị: Các loại đồ dùng, đồ chơi phù hợp theo từng chủ điểm ở phía  
sau những ô cửa, thùng các-tông sơn màu để làm ô cửa một số đồng tiền  
vàng để tặng cho trẻ  
- Cách chơi : Chia trẻ làm 2 đội, 2 đội trưởng lên oẳn tù tì để tìm ra đội nào  
chơi trước. từ 4-6 ô cửa được đánh dấu theo thứ tự từ 1 đến 6, đội nào  
chơi trước sẽ chọn bất kỳ một ô cửa, nếu ô cửa được mở ra, bên trong ô cửa  
đồ dùng đồ chơi gì thì đội đó phải hát một bài nói về hình ảnh đó.  
dụ: Mở ô cửa số 3 có con mèo thì hát một bài hát nói về con mèo như:  
“Ai cũng yêu chú mèo” hay “Thương con mèo”...  
Nếu mở ô cửa nào mà hát được bài hát có nội dung đúng với hình ảnh trong ô  
cửa đó thì đội đó được tặng một đồng tiền vàng. Tiếp tục đội kia chọn ô cửa.  
Nếu đội nào chọn ô cửa mà không hát được bài hát có nội dung như hình ảnh  
trong ô cửa thì quyền hát thuộc về đội bạn.  
e. Trò chơi “Ghi nhớ dấu chân”  
Trò chơi phát triển tai nghe, trẻ phản ứng nhanh với các loại tiết tấu khác  
nhau và ghi nhớ chủ định.  
- Chuẩn bị: Phấn màu, 5-6 vòng tròn, trống lắc.  
- Cách chơi: Cô có từ 5-6 vòng tròn, số trẻ mỗi lần tham gia chơi tương ứng  
với số vòng, cô dùng phấn màu vẽ hình bàn chân của trẻ vào đó đánh số  
theo thứ tự. Sau đó cho trẻ đi theo tiếng nhịp nhàng xung quanh vòng  
tròn, khi tiết tấu gõ thay đổi, trẻ phải chạy vào vòng có dấu chân của mình.  
Nếu trẻ nào chạy vào vòng mà ướm dấu chân của mình không vừa với dấu  
chân đã vẽ trong vòng là bị phạt nhảy lò cò quanh lớp một vòng.  
5. Hướng dẫn trẻ vận động theo nhạc ở Hoạt động góc:  
Theo chương trình giáo dục Mầm non mới hiện nay, Hoạt động góc đi đôi với  
Hoạt động học chủ đích. Ở Hoạt động học chủ đích, mỗi tuần chỉ một  
giờ hoạt động, vậy việc hướng dẫn trẻ hoạt động theo nhạc thông qua các giờ  
hoạt động cũng biện pháp rất cần thiết. Phương pháp này nhằm phát triển ở trẻ  

Tải về để xem bản đầy đủ

doc 14 trang huongnguyen 05/04/2024 270
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Nâng cao chất lượng giáo dục Âm nhạc thông qua việc cải biên, sáng tác một số trò chơi và thông qua đời sống hằng ngày đối với trẻ ở Trường Mầm non", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • docskkn_nang_cao_chat_luong_giao_duc_am_nhac_thong_qua_viec_cai.doc