SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi hứng thú tham gia vào hoạt động giáo dục Âm nhạc
Ở trường mầm non đặc biệt đối với lứa tuổi trẻ mẫu giáo, âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật phát triển năng lực cảm xúc, tưởng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn tả hứng thú cho trẻ. Khác với các loại hình nghệ thuật khác như hội họa, văn học, điện ảnh, ... âm nhạc không hoàn toàn xác định rõ những hình ảnh cụ thể. Âm nhạc bằng ngôn ngữ riêng là giai điệu, âm sắc, cường độ, nhịp độ hòa âm tiết tấu, ... cùng với thời gian đã thu hút, hấp dẫn làm thỏa mãn nhu cầu tình cảm của trẻ. Ý thức rõ vai trò của giáo dục âm nhạc cho nên hoạt động giáo dục âm nhạc đã trở thành một hoạt động không thể thiếu được trong trường mầm non. Trong những năm qua, bản thân tôi đã và đang cố gắng đi sâu tìm những biện pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học cho hoạt động làm quen giáo dục âm nhạc. Nhưng đối với đặc điểm của lứa tuổi mẫu giáo, giáo dục âm nhạc không chỉ dừng lại ở việc cô dạy trẻ hát và múa đơn giản mà phải tổ chức hát, múa dưới nhiều hình thức và luôn đi cùng với đồ dùng, đồ chơi âm nhạc. Bên cạnh đó, giáo dục âm nhạc luôn được thực hiện phù hợp với chế độ sinh hoạt hàng ngày ở trường của trẻ. Giáo dục âm nhạc được tích hợp trong các hoạt động như làm quen văn học, làm quen chữ viết, hoạt động khám phá, hoạt động tạo hình, làm quen với toán, thể dục buổi sáng, ... Nhờ đó mà cuộc sống của trẻ thêm vui vẻ, mạnh dạn, tự tin, hồn nhiên, tràn đầy hứng thú.
ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN ĐAN PHƯỢNG
TRƯỜNG MẦM NON ĐAN PHƯỢNG
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 – 6 TUỔI
HỨNG THÚ THAM GIA VÀO HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC ÂM NHẠC
Lĩnh vực:
Cấp học:
Giáo dục mẫu giáo
Mầm non
Tên tác giả:
Nguyễn Thị Lan
Đơn vị công tác: Trường mầm non Đan Phượng
xã Đan Phượng, huyện Đan Phượng
Chức vụ:
Giáo viên
NĂM HỌC 2019 - 2020
Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi hứng thú tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Lý do về mặt lý luận
Âm nhạc là nhu cầu cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu được đối
với đời sống con người, nó mang đến cho chúng ta những phút giây thư giãn thực
sự thoải mái, cho ta cảm nhận được cái hay cái đẹp của tự nhiên, quê hương đất
nước, con người. Âm nhạc là ngôn ngữ chung của nhân loại. Nếu cuộc sống mà
thiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời. Đặc biệt đối với trẻ mầm
non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, trong trẻo
của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ
thơ, qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách của trẻ.
Ở trường mầm non đặc biệt đối với lứa tuổi trẻ mẫu giáo, âm nhạc là một
trong những loại hình nghệ thuật phát triển năng lực cảm xúc, tưởng tượng, sáng
tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn tả hứng thú cho trẻ. Khác với các loại hình
nghệ thuật khác như hội họa, văn học, điện ảnh, ... âm nhạc không hoàn toàn xác
định rõ những hình ảnh cụ thể. Âm nhạc bằng ngôn ngữ riêng là giai điệu, âm sắc,
cường độ, nhịp độ hòa âm tiết tấu, ... cùng với thời gian đã thu hút, hấp dẫn làm
thỏa mãn nhu cầu tình cảm của trẻ. Ý thức rõ vai trò của giáo dục âm nhạc cho nên
hoạt động giáo dục âm nhạc đã trở thành một hoạt động không thể thiếu được
trong trường mầm non. Trong những năm qua, bản thân tôi đã và đang cố gắng đi
sâu tìm những biện pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học cho hoạt
động làm quen giáo dục âm nhạc. Nhưng đối với đặc điểm của lứa tuổi mẫu giáo,
giáo dục âm nhạc không chỉ dừng lại ở việc cô dạy trẻ hát và múa đơn giản mà
phải tổ chức hát, múa dưới nhiều hình thức và luôn đi cùng với đồ dùng, đồ chơi
âm nhạc. Bên cạnh đó, giáo dục âm nhạc luôn được thực hiện phù hợp với chế độ
sinh hoạt hàng ngày ở trường của trẻ. Giáo dục âm nhạc được tích hợp trong các
hoạt động như làm quen văn học, làm quen chữ viết, hoạt động khám phá, hoạt
động tạo hình, làm quen với toán, thể dục buổi sáng, ... Nhờ đó mà cuộc sống của
trẻ thêm vui vẻ, mạnh dạn, tự tin, hồn nhiên, tràn đầy hứng thú.
Với tâm huyết và lòng yêu nghề mến trẻ, tôi luôn mong muốn truyền đạt thật
nhiều kiến thức cho trẻ, giúp trẻ phát triển hết những khả năng vốn có của mình.
Chính vì điều đó tôi đã luôn trăn trở, tìm tòi và sáng tạo, để tìm ra những cách thức
hay, những phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mình. Trong tất cả các môn
học của trẻ tôi đặc biệt yêu thích bộ môn âm nhạc, có lẽ vì bản thân âm nhạc đã
mang nhiều thế mạnh. Đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non âm nhạc là môn học giúp trẻ
phát triển toàn diện nhất. Và thông qua âm nhạc trẻ sẽ linh họat, mạnh dạn, tự tin,
thông minh qua việc sáng tạo các động tác minh họa kết hợp khi hát và rèn luyện
1/19
Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi hứng thú tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc
cho trẻ, khi vận động theo nhạc sẽ thúc đẩy sự vận động cơ thể, sự nhanh nhẹn
khéo léo, bền bỉ và dẻo dai qua các động tác.
Giáo dục âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo dục thẩm mỹ
ngoài ra nó còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, trẻ có khả năng trải nghiệm những cảm
xúc trong quá trình cảm thụ và thể hiện âm nhạc: Khi nghe nhạc, trẻ cảm nhận
được tính chất, tình cảm của âm nhạc, ảnh hưởng những trạng thái cảm xúc có
trong tác phẩm. Đồng thời âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng
sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng. Nhịp điệu rắn rỏi của
bản hành khúc gợi cho trẻ niềm vui, hào hứng phấn khởi. Bài hát êm dịu đưa trẻ
đến tình cảm nhẹ nhàng,... Ngoài ra âm nhạc còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát
triển tai nghe và cảm xúc cho trẻ. Với tôi âm nhạc giống như một bí quyết riêng
giúp tôi thu hút trẻ, tạo ấn tượng đẹp khi tới trường lớp.
Vì tất cả những những lý do này, tôi luôn mong muốn mình phải làm thế nào
để giúp trẻ hứng thú, học thật tốt hoạt động giáo dục âm nhạc. Tôi đã không ngừng
suy nghĩ và sáng tạo, để tìm ra những cách thức giảng dạy và tạo ra môi trường học
tập tốt nhất cho trẻ. Bằng tất cả sự nỗ lực, cố gắng đó, tôi cảm thấy một phần nào ý
nguyện của mình đã thực hiện được.
2. Lý do về mặt thực tiễn
Trong thực tế việc tạo hứng thú cho trẻ trong giờ hoạt động âm nhạc đã được
giáo viên mầm non rất quan tâm, các giáo viên đã biết cách tổ chức cho trẻ tham
gia vào các hoạt động âm nhạc hiệu quả đạt được rất cao. Đó là trẻ đã có hứng thú
với các hoạt động âm nhạc trong giờ học cũng như ở mọi lúc, mọi nơi ... Qua đó đã
hình thành một số kỹ năng âm nhạc ở trẻ: hát đúng nhạc, hát rõ lời, vận động theo
phách, theo nhịp, vận động minh họa. Nhưng bên cạnh đó vẫn còn hiện tượng là
một số giáo viên chưa biết cách tổ chức hoạt động cho trẻ, chưa biết vận dụng
những biện pháp linh hoạt, sáng tạo vào trong quá trình dạy trẻ và đặc biệt là chưa
biết thu hút sự tập trung chú ý, sự tích cực tham gia vào các hoạt động của trẻ nên
sự cảm nhận âm nhạc của trẻ cũng như các kỹ năng hoạt động âm nhạc còn hạn
chế: Trẻ còn hay quên, hay nhầm lẫn, chưa rèn luyện được kỹ năng cho trẻ dẫn tới
hiệu quả giáo dục chưa cao. Đứng trước vấn đề trên là một giáo viên mầm non tôi
nghĩ rằng nếu tình trạng trên cứ diễn ra lâu dài thì sẽ ảnh hướng đến chất lượng học
của trẻ. Ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Vì hoạt động âm nhạc có
vai trò quan trọng liên quan đến sự phát triển toàn diện của trẻ, có liên quan tới các
môn học khác mà trẻ ở độ tuổi mẫu giáo lớn càng cần phải cho trẻ nắm bắt kiến
thức, cảm nhận âm nhạc một cách đầy đủ, chính xác chắc chắn để trẻ có cơ sở học
tốt ở các lớp sau, chính vì vậy tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6
2/19
Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi hứng thú tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc
tuổi hứng thú tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc” làm đề tài nghiên cứu
của mình.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Tìm những biện pháp thích hợp để gây hứng thú cho trẻ 5 - 6 tuổi tham gia
vào hoạt động giáo dục âm nhạc. Giúp trẻ được phát triển cả về thể chất lẫn tâm
hồn, luôn mạnh dạn tự tin, yêu thích và cảm nhận được cái đẹp qua giai điệu, lời
ca; đem lại cho trẻ tác phong nhanh nhẹn, hát chính xác giai điệu của bài hát, múa.
Góp phần giáo dục nhân cách cho trẻ, tạo cho trẻ có đời sống văn hóa lành mạnh,
phát triển đức - trí - thể - mĩ cho trẻ. Tạo cho trẻ tham gia vào các hoạt động khác
một cách hứng thú để từ đó giúp cho kết quả trên trẻ được cao hơn, mạnh dạn tự
tin hơn.
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
“ Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi hứng thú tham gia vào hoạt động giáo
dục âm nhạc”.
IV. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT, THỰC NGHIỆM
Trẻ mẫu giáo lớn lớp 5 tuổi A5.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Trong quá trình triển khai đề tài tôi đã sử dụng những phương pháp nghiên
cứu sau:
- Phương pháp quan sát sư phạm.
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
- Phương pháp thực hành, trải nghiệm.
- Phương pháp thống kê toán học.
- Phương pháp kiểm tra đánh giá.
VI. PHẠM VI VÀ KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU
- Phạm vi thực hiện: Trẻ 5 – 6 tuổi lớp A5.
- Thời gian thực hiện: Từ tháng 9/2019 đến tháng 1/2020.
B. NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1. Tình trạng khi chưa thực hiện
Năm học 2019 - 2020, tôi được ban giám hiệu nhà trường phân công chủ
nhiệm lớp 5 tuổi A5. Với số trẻ là 39, trong đó có 20 trẻ nam và 19 trẻ nữ. Tôi
nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn sau:
a. Thuận lợi
Phòng Giáo dục và Đào tạo Huyện, Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện
mở các lớp chuyên đề bồi dưỡng chuyên môn và tổ chức các buổi kiến tập của
huyện, trường cho chị em giáo viên học hỏi nâng cao nghiệp vụ sư phạm.
3/19
Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi hứng thú tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc
Nhà trường đạt chuẩn Quốc gia, có phòng âm nhạc riêng cho trẻ, được các
cấp bổ sung cơ sở vật chất như đàn, đài, ti vi, ...
Nhà trường có đội ngũ giáo viên trẻ, nhiệt tình, sáng tạo, chị em đồng nghiệp
luôn quan tâm giúp đỡ và cùng trao đổi các phương pháp giảng dạy hay để cùng
nhau tiến bộ.
Trẻ được tham gia nhiều hoạt động văn nghệ của trường, lớp giúp trẻ được
thể hiện khả năng và nâng cao tính tự tin, hứng thú ở trẻ.
Lớp có 2 giáo viên, có trình độ trên chuẩn, có lòng yêu nghề mến trẻ, nhiệt
tình, có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, luôn trau
dồi phẩm chất đạo đức nhà giáo, luôn học tập bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên
môn của mình.
b. Khó khăn
Bản thân tôi và một số giáo viên trong trường còn chưa thạo đánh đàn và số
trẻ trẻ trên lớp đông nên khó khăn trong việc tổ chức hoạt động cho trẻ.
Do trình độ nhận thức của trẻ không đồng đều.Trong lớp một số trẻ nhút
nhát, trẻ rụt rè, quá hiếu động, chưa tự tin, chưa thực sự hứng thú khi thể hiện
trước cô và các bạn nên ảnh hưởng đến hoạt động của trẻ.
Một số phụ huynh chưa quan tâm tới việc giáo dục âm nhạc cho trẻ, chỉ quan
tâm cho con học viết, đọc nên khả năng âm nhạc của trẻ còn hạn chế.
Đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động âm nhạc đã được bổ sung tuy nhiên còn
ít, cơ sở vật chất chưa nhiều.
2. Số liệu điều tra trước khi nghiên cứu
Để thực hiện đề tài, ngay từ đầu năm học 2019 - 2020 tôi đã tiến hành khảo
sát đánh giá về mức độ hứng thú của trẻ qua các giờ giáo dục âm nhạc ở nhóm lớp
tôi được giao với các tiêu chí, kết quả cụ thể như sau:
(Bảng số liệu kèm theo sau sáng kiến)
II. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Từ việc khảo sát trên, tôi đã nghiên cứu và tìm ra được các biện pháp hiệu
quả để giúp trẻ hứng thú với hoạt động giáo dục âm nhạc như sau:
1. Biện pháp 1: Tự học bồi dưỡng nâng cao việc tổ chức hoạt động âm nhạc
và khả năng âm nhạc
Là một giáo viên dù giảng dạy môn học nào hay cấp học nào chăng nữa, bên
cạnh những yêu cầu về phẩm chất đạo đức, sức khỏe, khả năng sư phạm… năng
lực chuyên ngành là rất cần thiết trong công tác giảng dạy. Cần phải tự rèn luyện
để nâng cao năng lực chuyên môn, có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu đổi mới
giáo dục hiện nay. Muốn thực hiện tốt việc giáo dục âm nhạc, giáo viên phải có
khả năng, kiến thức âm nhạc, biết biểu diễn vì hiệu quả giáo dục ảnh hưởng trực
4/19
Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi hứng thú tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc
tiếp tới trẻ. Qua việc tự học bồi dưỡng nâng cao việc tổ chức hoạt động âm nhạc và
năng khiếu âm nhạc, tôi sẽ có nhiều kiến thức và kỹ năng trong việc tổ chức các
hoạt động âm nhạc cho trẻ. Và qua đó tôi sẽ truyền tải tới trẻ kiến thức âm nhạc có
tính chính xác cao hơn như việc dạy trẻ hát đúng nhạc, đúng giai điệu của bài hát.
Bên cạnh đó, Phòng Giáo dục luôn tạo điều kiện cho giáo viên đi kiến tập về hoạt
động giáo dục âm nhạc ở các trường bạn: Mầm non Tân Lập, Mầm non Tân Hội,
Mầm non Liên Hà, Mầm non Việt Triều,... nên tôi cũng học hỏi và rút được rất
nhiều kinh nghiệm cho bản thân để có phương pháp tổ chức hoạt động âm nhạc
cho trẻ tốt hơn.
Tận dụng đặc điểm của trẻ mẫu giáo đó là tính bắt chước người lớn từ đó tôi
lôi cuốn, kích thích được trẻ tham gia hoạt động âm nhạc và hứng thú tham gia.
Tích cực trong việc tìm tòi học hỏi kỹ năng âm nhạc qua việc xem băng đĩa, ti vi,
nghe đài, … thấy có động tác nào đẹp tôi học và làm theo. Có bài hát hay phù hợp
với chương trình mầm non tôi ghi chép lại để hướng dẫn thêm cho trẻ. Trước khi
dạy hát hoặc hát cho trẻ nghe, tôi tập đi tập lại nhiều lần, hát cho thuộc lời, đúng
giai điệu, tôi còn tập hát cho trẻ nghe. Tích cực làm việc trực tiếp với nhóm, cá
nhân để giúp trẻ thể hiện tốt hoạt động âm nhạc. Trẻ hoạt động không bị áp đặt để
trẻ phát huy được năng lực bản thân, được trao đổi, nhận xét để trở nên năng động,
tự tin hơn.
Vào những buổi sinh hoạt văn nghệ cuối ngày, cuối tuần, sinh hoạt văn nghệ
cuối chủ đề, tôi luôn cùng trẻ thể hiện năng khiếu, giọng hát của mình cho trẻ
nghe, không những thế tôi còn khuyến khích trẻ tham gia cùng với tôi như múa
cùng cô, hoặc cô hát trẻ sử dụng dụng cụ âm nhạc phù họa theo, ...
Để thực hiện tốt việc tự học bồi dưỡng nâng cao việc tổ chức hoạt động âm
nhạc và năng khiếu âm nhạc trong trường mầm non, giáo viên phải chịu khó sưu
tầm, tìm tòi , học hỏi những bài hát hay những động tác múa đẹp để có thể tổ chức
tốt các hoạt động âm nhạc cho trẻ. Có đầy đủ những trang thiết bị phục vụ cho việc
tự học, bồi dưỡng của giáo viên như: Hệ thống ti vi, đàn nhạc và mạng công nghệ
thông tin để qua đó giáo viên có thể sưu tầm, tự học bồi dưỡng để nâng cao việc tổ
chức hoạt động âm nhạc cho trẻ.
Có thể nói đây là một trong những biện pháp rất hữu ích giúp giáo viên tự tin
về chuyên môn, kiến thức, kĩ năng về âm nhạc để truyền tải cho trẻ sự hứng thú
với hoạt động giáo dục âm nhạc.
2. Biện pháp 2: Làm đồ dùng đồ chơi, tạo môi trường phong phú cho trẻ
hoạt động
Trong trường mầm non có rất nhiều loại đồ dùng đồ chơi để phục vụ các
môn học và các hoạt động. Đồ dùng đồ chơi là nhu cầu không thể thiếu đối với
5/19
Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi hứng thú tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc
cuộc sống trẻ thơ. Đối với môn giáo dục âm nhạc có nhiều đồ dùng, dụng cụ âm
nhạc, những đồ dùng ấy phát ra những âm thanh sôi động giúp cho bài hát hay hơn,
thu hút được sự hứng thú của trẻ vào tiết học. Để đạt được kết quả cao tôi đã chuẩn
bị một số đồ dùng, dụng cụ tự tạo từ nguyên vật liệu dễ kiếm, dễ tìm từ những phế
liệu thải để làm đồ dùng, dụng cụ phục vụ cho môn giáo dục âm nhạc. Đồ dùng có
2 loại chủ yếu:
Đồ dùng có sẵn: Đàn, xắc xô, trống, kèn, mõ, trang phục…
Đồ dùng tự tạo: Đồ dùng tự tạo có muôn hình muôn vẻ bởi chúng được tạo
ra từ những vật sẵn có, dễ kiếm, dễ làm. Nguồn gốc của đồ dùng tự tạo là vô tận.
Làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo là hoạt động sáng tạo và độc đáo. Có thể dùng luôn
những đồ vật thông thường trong sinh hoạt hàng ngày, sử dụng trực tiếp những vật
liệu tự nhiên làm đồ chơi và bằng những vật liệu thu lượm được.
* Ví dụ: Tận dụng những đoạn tre già để đẽo làm phách tre, những chai nước giặt
để tạo thành nhiều chiếc đàn có hình dáng khác nhau. Dùng các vỏ lon bia, nước
ngọt để làm trống, xúc xắc, làm đàn tơ rưng bằng tre nhỏ. Vỏ hộp sữa làm trống
cơm. Tận dụng những hộp bánh để làm những chiếc trống thật xinh xắn, xin vải
vụn của thợ may làm hoa cài tay, những chai C2 để làm những bông hoa cầm tay
thật đẹp, mút xốp làm mũ múa, v.v…
Sử dụng đầy đủ đồ dùng trực quan phong phú về chủng loại đó là cô phải sử
dụng các loại đồ dùng trực quan như tranh, ảnh, mô hình, đồ dùng, đồ chơi, vật
thật, màn hình, …bởi vì trẻ mầm non luôn thích cái mới lạ, nếu trong giờ học cô
chỉ sử dụng một loại đồ dùng trực quan hoặc tranh ảnh, hoặc đồ chơi, hoặc mô
hình, thì sẽ gây cho trẻ sự chán nản, nhàm chán. Mặt khác, mỗi loại đồ dùng đồ
chơi đều có một ưu điểm, hạn chế riêng. Tranh ảnh thì đẹp nhưng không sinh động,
không thể hiện hết được những đặc điểm của sự vật, hiện tượng. Vật thật thì giúp
trẻ nắm bắt được đầy đủ, chính xác các kiến thức về đối tượng và sinh động hơn
tranh, ảnh. Nhưng không thể có đầy đủ các vật thật cho tất cả các tiết học và nhiều
vật thật không thể cho trẻ chơi trò chơi được, cho nên giáo viên phải biết lựa chọn
nhiều loại đồ dùng trực quan để đưa vào trong tiết dạy và phù hợp với nội dung tiết
dạy của mình sao cho vừa có thể thuận tiện cho việc truyền thụ kiến thức của cô,
vừa có thể gây được hứng thú cho trẻ, giúp trẻ tập trung chú ý, quan sát đối tượng,
tích cực hoạt động với đối tượng để nắm bắt kiến thức một cách dễ dàng, nhanh
chóng, đầy đủ chính xác. Qua biện pháp này tôi thấy trẻ rất hứng thú trong giờ hoạt
động âm nhạc.
Ảnh đồ dùng, nhạc cụ tự tạo kèm theo cuối sáng kiến
6/19
Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi hứng thú tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc
3. Biện pháp 3: Nghiên cứu các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc
lôi cuốn hấp dẫn trẻ
Qua thực tế và nghiên cứu các tài liệu, suy nghĩ thay đổi các hình thức vào
bài sao cho sinh động, hấp dẫn bằng việc sử dụng các hình thức dạy học đa dạng,
sinh động sáng tạo: Trẻ mẫu giáo rất thích cái mới lạ, hấp dẫn sinh động còn những
cái quen thuộc, lặp đi lặp lại nhiều lần gây cho trẻ sự nhàm chán, cho nên trong
quá trình dạy trẻ tôi phải lựa chọn những hình thức dạy cho sinh động hấp dẫn,
sáng tạo và luôn có sự thay đổi xuyên suốt bài dạy để lôi cuốn sự chú ý của trẻ đặc
biệt là phải xác định được nội dung trọng tâm bài dạy sau đó tổ chức các hình thức
hoạt động:
a. Xác định nội dung trọng tâm
Để trẻ tiếp thu bài tốt và phát huy được hết khả năng của trẻ thì việc xác
định nội dung trọng tâm là vô cùng quan trọng, cô lựa chọn hoạt động để tiến hành
giờ học và tuỳ vào nội dung trọng tâm của hoạt động để lựa chọn 1- 2 nội dung kết
hợp cho nhẹ nhàng mà vẫn gây hứng thú cho trẻ.
- Nếu bài hát đa số trẻ chưa biết: Cô tiến hành hoạt động dạy hát là trọng tâm.
- Nếu bài hát đa số trẻ đã biết: Cô tiến hành dạy vận động theo nhạc là nội dung
trọng tâm.
- Nếu bài hát trẻ đã hát và vận động theo nhịp tốt thì chọn: Hoạt động nghe nhạc,
nghe hát là trọng tâm.
- Hoạt động sinh hoạt văn nghệ: Sau mỗi chủ đề cô tiến hành 1 hoặc 2 lần nhằm
giúp trẻ diễn đạt những bài hát, điệu múa, trò chơi âm nhạc… Cô giáo nên chọn
những bài có trong chủ đề để trẻ biểu diễn.
b. Tạo hứng thú giới thiệu bài
Để tạo cho trẻ sự tự tin thoải mái, hứng thú khi vào bài tôi dựa vào nội dung
bài hát và tính chất, sắc thái âm nhạc để trò chuyện với trẻ, kết hợp sử dụng các
loại rối, tranh ảnh, đồ dùng trực quan, thơ hợp lý để dẫn dắt vào bài. Làm như vậy
sẽ tạo sự hứng thú, hấp dẫn cho trẻ, có tác dụng giúp trẻ nhanh chóng làm quen với
bài hát. Tùy vào từng bài, tôi tạo hứng thú bằng các cách khác nhau
* Ví dụ: Dạy trẻ hát bài: "Cá vàng bơi" nhạc và lời Nguyễn Hà Hải tôi ứng dụng
công nghệ thông tin cô cho trẻ xem trên màn hình những con vật sống dưới nước,
để trẻ kể tên các con vật đó, cho trẻ xem hình ảnh con tôm, con cua, con cá giới
thiệu tên bài hát.
* Ví dụ: Dạy trẻ hát bài: “Chú bộ đội đi xa” Nhạc và lời Hoàng Vân, tôi tạo tình
huống cô đóng làm chú bộ đội, mặc quần áo bộ đội, đội mũ ngôi sao vàng rất xinh
xắn, trò chuyện cùng các cháu: “Chào các cháu, chú bộ đội ở rất xa, về phép đến
thăm các con, thấy các cháu học rất ngoan nên ghé thăm các cháu, bạn nào cũng
7/19
Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi hứng thú tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc
học giỏi vậy mơ ước lớn lên các cháu sẽ làm gì? Chú chúc các cháu chăm ngoan để
thực hiện ước mơ của mình nhé. “Tạm biệt các cháu, chú đi đây”. Cô giáo hỏi ai
thích làm chú bộ đội? Các con thấy hình ảnh chú bộ đội như thế nào?
Trẻ đồng thanh nói: “ mũ cài ngôi sao…” Như vậy tôi vào bài rất nhẹ nhàng tạo
cho trẻ sự thoải mái tự tin và hứng thú.
c. Các hình thức tổ chức hoạt động âm nhạc
* Nội dung 1: Dạy hát: Để tiến hành dạy hát có hiệu quả với một bài hát mới
trẻ chưa biết hát, tôi có thể dạy trẻ theo cách dạy như đã hướng dẫn trong chuyên
đề giáo dục âm nhạc được vận dụng phù hợp với điều kiện và khả năng nhận thức
của trẻ. Trẻ học hát thông qua bắt chước giáo viên, do đó giáo viên vừa hát vừa bắt
nhịp bằng tay để giữ tốc độ đều cho các cháu hát. Giáo viên cần lưu ý đến những
bài có nhịp lấy đà, đảo phách để phân biệt cho đúng tránh ngược phách.
Khi phối hợp hát cùng nhạc đệm cô vừa bắt nhịp vừa lắng nghe nhạc đệm để
điều khiển trẻ hát đúng, khớp nhạc. Nếu trẻ chưa rõ lời bài hát cô đọc lại lời một
cách chậm rãi, diễn cảm hoặc đọc lại lời trên nền nhạc bài hát. Với bài hát dài, bài
có 2 lời ca, cô có thể chia đoạn dạy trẻ từng câu liên tiếp.
Cần thay đổi các hình thức hát, tổ, nhóm luân phiên nối tiếp để trẻ có dịp
nghỉ ngơi, theo dõi hoặc hoà nhập đúng lúc với các bạn, chú ý thay đổi tư thế đứng
hay ngồi cho trẻ đỡ mỏi, đỡ chán và kết hợp với vận động nhẹ nhàng.
* Ví dụ: Khi hát bài:“Cùng múa vui” nhạc và lời Lưu Hữu Phước. Câu hát "Nắm
tay nhau, bắt tay nhau" lần đầu hát "nắm" trước, "bắt" sau; lần hai hát "bắt" trước,
"nắm "sau, hai từ này ở cùng một độ cao nên trẻ dễ lẫn.
Ngoài việc chú ý đến nhịp phách trong khi dạy hát tôi còn tạo ra tình huống
cho trẻ vừa hát vừa dùng đồ vật cầm trên tay đung đưa theo nhịp bài hát, và có thể
cho từng cặp trẻ giao lưu với nhau.
Trong quá trình dạy hát cô giáo cần lưu ý nếu trẻ còn hát chưa đúng âm điệu
(luyến chưa đúng) thì cô hát mẫu riêng chỗ cần sửa và cho trẻ nghe trên đàn nhiều
lần đặc biệt cần chú ý đến từng cá nhân trẻ. Điều quan trọng khi dạy trẻ hát mà trẻ
hát chưa đúng nhạc, chưa thể hiện đúng phong cách, cô không nên nói với trẻ:
"Các con hãy hát hay hơn nữa nào" vì câu nói này trẻ khó hình dung phải thể hiện
như thế nào, mà tôi sẽ hát lại 2 - 3 lần hát chậm để trẻ ghi nhớ. Khi trẻ thuộc bài
hát có thể dạy nâng cao cho trẻ với hình thức hát Acapella.
Với hình thức tổ chức như trên trẻ lớp tôi rất hứng thú, hát đúng giai điệu bài
hát, tiếp thu bài rất nhanh.
* Nội dung 2: Dạy vận động theo nhạc: Vận động theo nhạc giúp trẻ phát
triển cảm giác nhịp điệu, sự khéo léo, khả năng phản ứng nhanh. Ngoài ra còn làm
thoả mãn nhu cầu tình cảm của trẻ, trẻ được bộc lộ cảm xúc, giao tiếp với bạn bè.
8/19
Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi hứng thú tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc
Các động tác múa giúp trẻ hiểu biết về kỹ năng, từ đó biết so sánh, lựa chọn vẻ đẹp
của múa. Dạy vận động theo nhạc bao gồm nhiều hình thức nhảy múa hoặc gõ đệm
theo nhịp theo tiết tấu, theo phách.
Phần làm mẫu là biện pháp quan trọng nhằm mục đích cho trẻ tri giác toàn
vẹn. Nếu là hát kết hợp vận động vỗ tay, theo tiết tấu thì tôi sử dụng các nhạc cụ:
Xắc xô, phách tre, phách dừa, mõ,…tôi làm mẫu chậm tiếng gõ, cách gõ, cho trẻ
tập chậm rồi mới nhanh dần theo tốc độ bình thường. Tuy nhiên trong tiết học cũng
không nhất thiết phải sử dụng nhạc cụ từ đầu đến cuối tiết học mà có thể thay đổi
hình thức vận động bằng lắc mông hoặc dậm chân…
* Ví dụ: Bài “Em đi chơi thuyền” - Nhạc và lời Trần Kiết Tường. Tôi cho cả lớp
lắc mông theo tiết tấu chậm, các tổ gõ phách dừa, xắc xô, các nhóm dậm chân theo
tiết tấu chậm … trẻ lớp tôi rất thích.
Ngoài ra khi dạy vận động để phát huy tính sáng tạo của trẻ tôi thường cho
trẻ vận động theo ý tưởng của trẻ.
* Ví dụ: Bài “Múa cho mẹ xem” - Nhạc và lời Xuân Giao. Tôi cho trẻ vận động
theo ý tưởng của trẻ ( 1 - 2 trẻ) và cho cả lớp vận động theo trẻ đó. Sau đó tôi dẫn
dắt bằng lời giới thiệu vận động của mình. Nếu trẻ vận động chưa đúng cô có thể
sửa chữa dần dần những chi tiết không chính xác bằng cách tách ra để tập riêng.
Tuy vậy, không phải bài nào trẻ cũng thuộc ngay ở trên tiết học do đó cô cần luyện
cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
Với hình thức tổ chức dạy vận động như trên tôi thấy trẻ lớp tôi rất tự tin,
thoải mái khi hoạt động âm nhạc và đặc biệt trẻ tiếp thu bài rất tốt.
Ảnh trẻ hát, vận động theo nhạc để cuối sáng kiến.
* Nội dung 3: Cho trẻ nghe nhạc - nghe hát: Nghe nhạc - nghe hát là một sự
tác động sâu sắc đối với tâm hồn con người, là cơ sở để trẻ học hát, vận động, chơi
theo nhạc. Chuẩn bị cho trẻ nghe hát, tôi dẫn dắt trẻ nghe nhạc bằng cách dùng lời
lẽ hấp dẫn sinh động để giới thiệu qua hình tượng âm nhạc, tên tác phẩm, tác giả.
Dựa vào lời ca khơi gợi sự tưởng tượng của trẻ. Phần giới thiệu cần ngắn gọn, lựa
chọn sắc thái lời nói để thu hút trẻ, gợi nhu cầu muốn nghe ở trẻ, làm cho trẻ
chuyển từ trạng thái của một dạng hoạt động trước đó sang hoạt động nghe hát.
Nếu hoạt động trước đó là trầm lắng thì lời nói để thu hút trẻ phải vang rõ, sôi nổi.
Nếu hoạt động trước là sôi nổi thì lời nói phải âu yếm nhẹ nhàng.
Có thể cho trẻ nghe qua phương tiện hoặc nghe trực tiếp. Trẻ được nghe cô
đàn hát trực tiếp sẽ gây ấn tượng mạnh mẽ nhất, lôi cuốn nhất. Vì vậy đòi hỏi giáo
viên cần phải hát thật chính xác, tự nhiên, diễn cảm thể hiện đúng phong cách tác
phẩm. Do đó khi đã hát đúng nhạc tôi chú ý đến việc thể hiện tình cảm qua giọng
hát kết hợp với nét mặt cử chỉ, điệu bộ sao cho phù hợp với bài hát.
9/19
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi hứng thú tham gia vào hoạt động giáo dục Âm nhạc", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_giup_tre_5_6_tuoi_hung_thu_tham_gia_va.doc