Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

Các hoạt động trong ngày của trẻ diễn ra từ khi đón trẻ đến khi trả trẻ, đây là thời gian chính mà giáo viên sử dụng để kết hợp giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ. Trong từng hoạt động chúng ta đều có thể tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ. Tuy nhiên chúng ta không nên quá tham về nội dung tích hợp mà quên mất nội dung chính của từng hoạt động. Điều quan trọng giáo viên phải đào sâu suy nghĩ linh hoạt xây dựng từng hoạt động trong ngày một cách tỉ mỉ, tích hợp nội dung chuyên đề một cách hợp lý

Download

MỤC LỤC

NỘI DUNG

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ

TRANG

PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. Cơ sở lý luận

2. Cơ sở thực tiễn

3. Biện pháp

Biện pháp 1. Khảo sát ý thức bảo vệ môi trường của trẻ

Biện pháp 2: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường thông qua

các bài thơ câu chuyện

Biện pháp 3: Tích hợp nội dung giáo dục ý thức bảo vệ

môi trường cho trẻ theo chủ đề

Biện pháp 4: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường thông qua

các hoạt động trong ngày

Biện pháp 5: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường thông

qua các hoạt động trong ngày

Biện pháp 6: Xây dựng môi trường lớp học

Biện pháp 7: Làm đồ dùng đồ chơi từ các nguyên vật liệu

cũ hỏng

IV. Hiệu quả của sáng kiến

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

1/26

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài

Hiện nay bảo vệ môi trường đang trở thành vấn đề nóng bỏng trên toàn

cầu. Tất cả các quốc gia trên thế giới đã và đang nỗ lực vào cuộc để tìm ra

những giải pháp để cứu lấy Trái đất - Ngôi nhà chung của toàn nhân loại. Môi

trường đang bị hủy hoại do chính con người vẫn đang diễn ra từng ngày, từng

giờ ở khắp nơi trên thế giới. Tài nguyên khoáng sản cạn kiệt, rừng bị chặt phá

bừa bãi, các chất thải công nghiệp không được xử lý, làm môi trường đất, nước,

không khí bị ô nhiễm nặng nề. Hậu quả của sự tác động đó là những trận nắng

nóng, những trận động đất, những cơn bão, lũ khủng khiếp trên thế giới. Một

trong những nguyên nhân chính gây nên những tình trạng đó là do thiếu hiểu

biết về môi trường của các quốc gia nói chung và của từng cá nhân nói riêng. Để

khắc phục những vấn đề này, nhiệm vụ hàng đầu được đặt ra là phải nhanh

chóng tăng cường việc giáo dục bảo vệ môi trường cho từng cá nhân ở mọi lứa

tuổi đặc biệt là lứa tuổi mầm non.

Để nhằm khắc phục hậu quả con người gây ra đối với môi trường, giáo

dục mầm non là mắt xích đầu tiên có vai trò vị trí quan trọng trong việc giáo dục

môi trường cho trẻ, việc đưa giáo dục môi trường trong trường mầm non là vô

cùng cần thiết, sẽ giúp trẻ tạo ra những phản xạ, thói quen đầu tiên về bảo vệ

môi trường sống của mỗi cá thể, từ đó xây dựng quan niệm nhận thức, kiến thức

và kỹ năng cho các bậc học sau.

Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non là cung cấp cho trẻ những

kiến thức sơ đẳng về môi trường phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ nhằm

tạo ra thái độ, hành vi đúng của trẻ đối với môi trường xung quanh. Việc khám

phá quy luật của tự nhiên nhằm mục đích bảo vệ môi trường có thể bắt đầu từ

lứa tuổi mầm non. Môi trường sống bao gồm các yếu tố tự nhiên, xã hội và vật

chất nhân tạo bao quanh con người. Môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối

với đời sống con người và sự phát triển kinh tế văn hoá của đất nước và của cá

nhân.

Để đảm bảo cho con người được sống trong một môi trường lành mạnh

thì việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường được hình thành và rèn luyện từ rất

sớm, từ lứa tuổi mầm non giúp con trẻ có những khái niệm ban đầu về môi

trường sống của bản thân mình nói riêng và con người nói chung là cần thiết. Từ

đó biết cách sống tích cực với môi trường nhằm đảm bảo sự phát triển lành

mạnh của cơ thể và trí tuệ.

Ngày nay trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, trước nhu

cầu đào tạo thế hệ trẻ - lực lượng kế thừa xây dựng đất nước sau này, giáo dục

2/26

bảo vệ môi trường đã trở thành nhiệm vụ quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ

ở các trường học và đã được quan tâm ngay từ bậc học mầm non. Song song với

sự phát triển kinh tế của đất nước, thì môi trường đang bị hủy hoại nghiêm

trọng, một trong những nguyên nhân cơ bản là do sự thiếu ý thức, thiếu hiểu biết

của một số người và đặc biệt là trẻ mầm non chưa được giáo dục thường xuyên,

trẻ chưa nắm được kiến thức cơ bản về môi trường, chưa biết phân biệt những

hành vi làm ảnh hưởng đến môi trường.

Từ tình hình thực tế đó làm tôi suy nghĩ, làm thế nào để nâng cao giáo dục

bảo vệ môi trường cho trẻ đem lại kết quả tốt hơn. Và tôi quyết định chọn đề tài

“Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5-6

tuổi”

2. Mục đích nghiên cứu

Tìm ra những biện pháp phù hợp với trẻ, với yêu cầu nâng cao chất lượng,

hiệu quả về ý thức bảo vệ môi trường

3. Đối tượng phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu: Mẫu giáo lớn 5-6 tuổi

Nghiên cứu trong khuôn khổ: Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ

môi trường cho trẻ 5-6 tuổi

4. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp nghiên cứu lý luận

+ Thường xuyên sưu tầm và đọc các tài liệu về môi trường, một số giải

pháp bảo vệ môi trường

+ Tham gia các buổi kiến tập, tập huấn do Phòng giáo dục, nhà trường tổ

chức để trao đổi kinh nghiệm và học hỏi từ đồng nghiệp

- Phương pháp điều tra khảo sát

- Phương pháp quan sát

- Phương pháp thực nghiệm

- Phương pháp thực hành

5. Kế hoạch nghiên cứu

- Xây dựng đề cương, nghiên cứu lý thuyết về đề cương

- Xây dựng biện pháp thực nghiệm

- Thục nghiệm, thống kê kết quả trên trẻ

- Thu thập số liệu, viết đề tài

6. Thời gian nghiên cứu

- Từ tháng 9 năm 2017 đến tháng 4 năm 2018

3/26

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. Cơ sở lý luận:

Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh

con người. Môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con người và

sự phát triển kinh tế văn hoá của đất nước, của nhân loại. Bảo vệ môi trường là

những hoạt động giữ cho môi trường trong lành, sạch đẹp, đảm bảo cân bằng

sinh thái, ngăn chặn và khắc phục hậu quả mà con người hay thiên nhiên gây

cho môi trường. Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non là quá trình giáo

dục có mục đích nhằm phát triển ở trẻ những hiểu biết sơ đẳng về môi trường,

có sự quan tâm đến vấn đề môi trường phù hợp với lứa tuổi, được thể hiện qua

những kiến thức, thái độ hành vi của trẻ đối với môi trường xung quanh.

Vấn đề ô nhiễm môi trường đang diễn ra liên tục ở tất cả các nước trên thế

giới, ô nhiễm môi trường ảnh hưởng tới toàn cầu như tình trạng ô nhiễm không

khí, nguồn nước, hạn hán, lũ lụt...xảy ra liên tục mà gần đây nhất như Trung

Quốc đang trả giá cho tình trạng ô nhiễm làm ảnh hưởng tới sức khoẻ. Nhân tố

con người là yếu tố chính làm cho tình trạng ô nhiễm càng gia tăng trầm trọng

nhưng chính con người cũng là nhân tố bảo vệ môi trường và cải thiện môi

trường sống. Môi trường sống của con người là vũ trụ bao la, trong đó hệ mặt

trời và trái đất là bộ phận có ảnh hưởng trực tiếp rõ nét nhất. Môi trường thiên

nhiên bao gồm các nhân tố thiên nhiên: đất, nước, không khí, ánh sáng...tồn tại

khách quan ngoài ý muốn của con người. Môi trường nhân tạo gồm những nhân

tố vật lý, sinh học, xã hội do con người tạo nên, chịu sự chi phối của con người.

Môi trường xã hội bao gồm mối quan hệ giữa người với người. Những vấn đề

môi trường này nó cùng nhau tồn tại, xen lẫn và tương tác chặt chẽ vào nhau.

Đặc biệt hơn hiện nay sự bùng nổ dân số cùng với quá trình đo thị hóa các nhà

máy, xí nghiệp tạo ra nhiều khí thải, khói độc,...đang xâm nhập và làm ảnh

hưởng đến cuộc sống và sức khỏe của con người.

Trẻ biết môi trường xung quanh trẻ bao gồm những gì? Trẻ biết phân biệt

được môi trường xung quanh trẻ, những việc làm tốt - xấu đối với môi trường và

làm gì để bảo vệ môi trường? Hay cũng có thể giáo dục trẻ cách chăm sóc giữ

gìn sức khỏe cho bản thân trẻ, biết chăm sóc và bảo vệ cây cối, bảo vệ con vật

nơi mình ở. Dạy trẻ biết về một số ngành nghề, văn hóa, phong tục tập quán của

địa phương, xây dựng cho trẻ niềm tự hào và ý thức gìn giữ bảo tồn văn hoá dân

tộc. Vì vậy việc giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ trong trường mầm non là

nhiệm vụ vô cùng quan trọng.

4/26

2. Cơ sở thực tiễn:

Năm học 2017-2018 nhà trường phân công tôi dạy lớp mẫu giáo 5-6 tuổi.

Với tình hình thực tế tại lớp tôi đang phụ trách tôi nhận thấy cần đẩy mạnh công

tác giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua một số hoạt động nhằm cho trẻ

hiểu và gần gũi với môi trường, giúp trẻ có ý thức bảo vệ môi trường. Từ thực tế

trên tôi nhận thấy một số thuận lợi và khó khăn sau.

a) Thuận lợi:

* Đối với nhà trường:

- Là trường mầm non đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 có đầy đủ các phòng

chức năng, được đầu tư trang thiết bị đầy đủ phục vụ việc giảng dạy, môi trường

lớp học rộng rãi, thoáng mát;

* Đối với giáo viên:

- Được sự quan tâm của BGH tạo điều kiện tham gia góp ý để tôi có cơ

hội nâng cao kỹ năng sư phạm của bản thân;

* Đối với phụ huynh:

- Đa phần phụ huynh kết hợp với nhà trường trong quá trình chăm sóc

giáo dục trẻ;

* Đối với trẻ:

- Trẻ ngoan, có nền nếp, có ý thức bảo vệ môi trường xung quanh;

- Đa số trẻ mạnh dạn, hồn nhiên, thích khám phá;

b) Khó khăn:

- Một số trẻ nhút nhát, một số cháu quá hiếu động tiếp thu chậm, chưa có

ý thức bảo vệ môi trường;

- Một số trẻ chưa có tinh thần tự giác, khi thấy rác bẩn chưa biết nhặt vào

thùng rác còn cần phải nhắc nhở;

- Một số phụ huynh quá nuông chiều con nên trẻ ỷ lại;

Thực tế ở lớp tôi nói chung hiện nay hiệu quả giáo dục môi trường cho trẻ

đạt chưa cao, vì vậy tôi chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm này với mục đích

“Giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi có ý thức bảo vệ môi trường”

3. Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5-6 tuổi

3.1. Biện pháp 1: Khảo sát ý thức bảo vệ môi trường của trẻ

Trước khi thực hiện đề tài tôi đã căn cứ vào tình hình của lớp và đặc điểm

tâm sinh lý của trẻ ở lớp mình (tổng số 47 cháu) vì vậy tôi đã tiến hành một số

khảo sát đối với trẻ. Thông qua khảo sát giúp giáo viên nhận biết được ý thức

bảo bệ môi trường của trẻ, thông qua đó giúp giáo viên xây dựng những biện

pháp phù hợp để giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi trường

5/26

Bảng khảo sát đầu năm về ý thức bảo vệ môi trường của trẻ

(Tổng số trẻ: 47 trẻ)

Nội dung

Đạt

Chưa đạt

Số trẻ

Tỷ lệ

Số trẻ

Tỷ lệ

1. Trẻ biết tác hại

của bão, lũ

2. Nguyên nhân làm

ô nhiễm nguồn nước

3. Vệ sinh lau đồ

dùng, đồ chơi

4. Có ý thức bảo vệ

cây xanh

5. Không vứt rác

bừa bãi

70,2%

29,8%

76,5%

80,8%

76,5%

83%

23,5%

19,2%

23,5%

17%

3.2. Biện pháp 2: Giáo dục trẻ ý thức bảo vệ môi trường thông qua các bài

thơ, câu chuyện

Tâm lý lứa tuổi mầm non trẻ tri giác bằng trực quan và hành động cụ thể,

nên những hành vi, hành động, lời nói, trong các bài thơ, bài hát, câu chuyện,

những hoạt động trẻ được trải nghiệm có tác động sâu sắc đến tâm lý của trẻ.

Tôi sưu tầm các câu chuyện có nội dung về môi trường, phản ánh mối

quan hệ môi trường với thiên nhiên, nhằm cho trẻ nghe và cảm nhận đối với sự

kiện hay đối tượng trong chuyện kể, các chuyện đó đều hấp dẫn và có tác dụng

giáo dục môi trường cho trẻ. Đó là các truyện: Con chuột chết, Ai có lỗi, Nỗi đau

của lá, Chó cứu hỏa, Mỗi người một việc, Chú sâu róm quá đói,..

Giáo dục môi trường cho trẻ thông qua đọc thơ. Tôi đã sưu tầm một số bài

thơ có nội dung về môi trường để giáo dục trẻ:

Thùng rác trò chuyện

Xin bạn đừng chê tôi

Mất vệ sinh bẩn lắm

Tôi - thùng rác công cộng

Chẳng ai ngó, ai nhìn.

Không có tôi lọ lem

Phố mình đầy rác rưởi

Không có tôi nhuốc nhem

Phố mình đầy ruồi muỗi.

Nào bỏ đây vỏ trái

Giấy kẹo que cà rem

Đừng thương tôi mà quên

6/26

Tôi đang chờ đang đợi.

Đừng thương tôi lấm bụi

Mong phố mình sạch bong

Bạn tha hồ chạy nhảy

Là tôi luôn hài lòng

Đừng nhé bé ơi!

Bé không làm những gì nào

Ngắt hoa, bẻ cành, giẫm vào cỏ xanh

Khi vui học, lúc dạo quanh

Không chơi đất cát, đu cành cây cao

Không nên đứng sát bờ rào

Không chơi nhảy nhót cạnh ao, cạnh hồ

Bé nhớ lời cô dặn dò

Điều nào xấu tốt, gắng cho nên người

Thơ: Thay bà quét rác

Bà thường dậy sớm

Quét nhà quét sân

Tuổi già sức yếu

Làm mỏi đôi chân

Sáng nay em dậy

Quét rác thay bà

Bà vui biết mấy

Nhìn em cười xòa…

Nguyễn Lâm Thắng

Bé giữ gìn vệ sinh môi trường

Sân trường mát sạch

Nhờ bác lao công

Ngày ngày quét dọn

Em cũng góp phần

Giữ sân trường sạch

Sân trường bé chơi

Thấy lá vàng rơi

Vung vãi khắp nơi

7/26

Cùng đi nhặt lá

Bỏ vào thùng rác

Các nơi đều sạch

Không khí trong lành

Giúp bé học hành

Chăm ngoan, khỏe mạnh

Minh Châu

Tập quét nhà

Cái chổi lúa

Dựng góc nhà

Theo em ra

Và đi quét

Mẹ dặn trước

Quét trong nhà

Gần đến xa

Sân sạch bóng

Dù bụi đọng

Rác ngổn ngang

Giúp mẹ làm

Vui chẳng ngại!

Văn Hải

Lời cô dạy

Bé nhớ lời cô dạy

Không hái lá bẻ cành

Để cây luôn tươi tốt

Thấy rác rơi vương vãi

Nhặt bỏ vào giỏ ngay

Giũ vệ sinh môi trường

Không xả rác bừa bãi

Sạch, xanh và tươi đẹp

8/26

Bác quét rác

Keng! Keng! Keng!

Tiếng kẻng rất quen

Của bác quét rác

Đó là bác nhắc

Tất cả mọi nhà

Mang hết rác ra

Cho bác đi đổ.

Tối nào cũng nhớ

Hễ nghe tiếng keng

Vội cùng mẹ em

Đến bên xe rác

Mẹ cùng với bác

Chất rác lên xe

Xe rác đầy ghê

Bác còng lưng đẩy

Và em nhìn thấy

Bác đẫm mồ hôi

Nhưng bác vẫn cười

Vì đường phố sạch

Hoàng Thị Dân

3.3. Biện pháp 3. Tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ

theo chủ đề:

Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non đặc biệt quan trọng vì thế

giáo viên cần chọn nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ theo từng chủ

đề khác nhau sao cho phù hợp với nội dung của chủ đề đó nhằm tạo ra mối quan

hệ chặt chẽ giữa nội dung tích hợp với nội dung chính của từng hoạt động. Tôi

đã lựa chọn một số nội dung sau:

Ví dụ 1: Trong chủ đề “Trường mầm non” tôi đưa ra các nội dung dạy trẻ:

- Nhận biết môi trường sạch - bẩn và sự ảnh hưởng đến sức khoẻ của con

người

- Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường ở trong trường học

- Cách phòng tránh khi môi trường bị ô nhiễm

- Cách giữ gìn vệ sinh trường lớp sạch sẽ

- Tiết kiệm trong tiêu dùng, sinh hoạt

- Giữ gìn đồ dùng, đồ chơi, biết vệ sinh đồ dùng đồ chơi

9/26

Ví dụ 2: Với chủ đề “Giao thông” gồm các nội dung:

- Trẻ biết được nguyên nhân của các phương tiện giao thông làm ô nhiễm

môi trường

+ Tiếng ồn của động cơ, tiếng còi xe máy, ô tô, tàu hoả, máy bay

+ Các phương tiện chở hàng cồng kềnh cũng gây cản trở, gây tắc nghẽn

giao thông, gây ra tai nạn

+ Trẻ chơi không đúng chỗ cũng làm cản trở giao thông

- Biện pháp giảm bớt ô nhiễm môi trường do phương tiện giao thông gây

+ Không vứt rác xuống đường, xuống sông khi đi trên các phương tiện

giao thông

- Các hành vi văn minh khi tham gia giao thông: đội mũ bao hiểm khi

ngồi trên xe máy; ngồi trên xe ô tô không thò tay,thò đầu ra ngoài tránh nguy

hiểm; chấp hành tốt luật lệ an toàn giao thông khi tham gia giao thông

- Tiết kiệm trong sinh hoạt: Cô và trẻ làm đồ đùng, đồ chơi, các phương

tiện giao thông bằng các phế liệu

Từ những kế hoạch trên giáo viên có thể dễ dàng chọn nội dung giáo dục

bảo vệ môi trường tích hợp vào các hoạt động trong ngày hoặc ngày hội ngày lễ,

sao cho phù hợp mà không nặng quá về nội dung giáo dục bảo vệ môi trường

hoặc tích hợp không phù hợp với nội dung chính của mỗi hoạt động

Ví dụ 3: Với chủ đề “Thế giới thực vật”

Qua giờ khám phá khoa học “Môi trường sống của một số loại cây” tôi

đàm thoại cùng trẻ: Cây xanh để làm gì? Cây xanh có ích lợi như thế nào?

Qua lợi ích của cây xanh, cô giáo giáo dục trẻ không ngắt lá bẻ cành, phải

bảo vệ chăm sóc cây xanh để cây cho ta nhiều lợi ích. Tôi cung cấp cho trẻ

những nội dung giáo dục bảo vệ môi trường như: Trẻ biết được cây cần ánh

sáng, nước, không khí, đất…

+ Trẻ biết được cây cần có sự chăm sóc của con người

+ Trẻ biết cây làm cảnh, cho ta bóng mát, cây, có tác dụng điều hoà và

làm sạch không khí, cây còn giữ cho đất khỏi trôi khi mùa mưa bão

+ Cây còn là nơi ở của động vật

+ Cây cối còn làm giảm ô nhiễm môi trường: giảm bụi, tiếng ồn, chất độc

hại, giảm nhiệt độ ngày hè…

+ Trẻ biết được những nguy hiểm xảy ra khi rừng cây bị tàn phá: Con vật

không có nơi ở, không có thức ăn, nhiều động vật quý hiếm bị diệt chủng, lũ lụt

xảy ra thường xuyên, không còn những cây thuốc quý…

+ Giáo dục trẻ cần phải bảo vệ rừng và cây xanh

10/26

Tải về để xem bản đầy đủ

26 trang huongnguyen 30/06/2024 570

Download

Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_giao_duc_y_thuc_bao_v.doc