SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ mẫu giáo nhỡ (4 – 5 tuổi)
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện còn gặp nhiều khó khăn, tình hình sức khoẻ còn nhiều vấn đề đáng lo ngại. Nhiều trẻ mắc bệnh còi xương, suy dinh dưỡng, các bệnh đường hô hấp, các bệnh đường ruột các điều kiện đảm bảo và chăm sóc sức khoẻ của trẻ còn nhiều thiếu thốn. Cơ sở vật chất ở các trường và gia đình còn thiếu thốn, chưa đảm bảo vệ sinh môi trường cho trẻ sinh hoạt, học tập. Vì vậy, giáo dục thể chất cho trẻ em ở nước ta cần được tiến hành một cách mạnh mẽ toàn diện, cần được sự quan tâm ủng hộ của toàn xã hội, tạo điều kiện cho trẻ được phát triển tốt nhất.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Trong đời sống xã hội, giáo dục và đào tạo là lĩnh vực có vai trò quan
trọng đối với mọi quốc gia, dân tộc ở mọi thời đại. Trong xu thế phát triển tri
thức ngày nay, giáo dục - đào tạo được xem là chính sách, biện pháp quan trọng
hàng đầu để phát triển ở nhiều quốc gia trên thế giới và Việt Nam không phải là
ngoại lệ.
Con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực cho sự phát triển xã hội, muốn
phát triển xã hội phải chăm lo nhân tố con người về thể chất và tinh thần, nhất là
về học vấn, nhận thức về thế giới xung quanh để họ có thể góp phần xây dựng
và cải tạo xã hội. Bác Hồ đã từng nói: “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu” bởi
không có tri thức, hiểu biết về xã hội, tự nhiên và chính bản thân mình, con
người sẽ luôn lệ thuộc, bất lực trước những thế lực và sức mạnh cản trở sự phát
triển của dân tộc, đất nước mình.
Giáo dục góp phần nâng cao dân trí ở mọi quốc gia, dân tộc. Ngày nay,
giáo dục và đào tạo còn góp phần tạo ra hệ thống giá trị xã hội mới. Trong nền
kinh tế tri thức hiện nay, tri thức là sản phẩm của giáo dục và đào tạo, đồng thời
là tài sản quý giá nhất của con người và xã hội. Sở hữu tri thức trở thành sở hữu
quan trọng nhất được các nước thừa nhận và bảo hộ. Nguồn lực phát triển kinh
tế - xã hội ở mỗi quốc gia, dân tộc từ tài nguyên, sức lao động cơ bắp là chính
chuyển sang nguồn lực con người có tri thức là cơ bản nhất.
Chăm sóc - giáo dục trẻ em ngay từ những tháng năm đầu tiên của cuộc
sống là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong sự
nghiệp chăm lo đào tạo và bồi dưỡng thế hệ trẻ trở thành những con người tương
lai của đất nước. Việt Nam đang có một bước chuyển mình mạnh mẽ trên con
đường đi đến xây dựng cuộc sống ấm no, văn minh và hạnh phúc. Trẻ em hôm
nay là thế giới ngày mai , trẻ em sinh ra có quyền được chăm sóc và bảo vệ,
được tồn tại, được chấp nhận trong gia đình và cộng đồng. Vì thế, giáo dục con
người ở lứa tuổi mầm non vừa là quyền lợi, vừa là nghĩa vụ của mỗi con người
đối với xã hội, đối với cộng đồng.
1
Trẻ em là công dân của xã hội, là thế hệ tương lai của đất nước nên ngay
từ thuở lọt lòng chúng ta cần chăm sóc giáo dục trẻ thật chu đáo. Đặc biệt, giáo
dục thể chất cho trẻ càng có ý nghĩa quan trọng hơn bởi trong nghị quyết Trung
ương 4 về những vấn đề cấp bách của sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ
của nhân dân có ghi rõ: “Sức khoẻ là cái vốn quý nhất của mỗi con người và của
toàn xã hội, là nhân tố quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”
Giáo dục thể chất là một bộ phận quan trọng của giáo dục phát triển toàn
diện, có mối quan hệ mật thiết với giáo dục đạo đức, thẩm mỹ và lao động. Hơn
nữa, giáo dục thể chất cho trẻ mầm non càng có ý nghĩa quan trọng hơn bởi cơ
thể trẻ đang phát triển mạnh mẽ, hệ thần kinh, cơ xương hình thành nhanh, bộ
máy hô hấp đang hoàn thiện. Cơ thể trẻ còn non yếu dễ bị phát triển lệch lạc,
mất cân đối nếu không được chăm sóc giáo dục đúng đắn thì có thể gây nên
những thiếu sót trong sự phát triển cơ thể trẻ mà không thể khắc phục được.
Nhận thức được điều đó, Đảng và Nhà nước ta trong những năm gần đây đã đặc
biệt chú trọng tới công tác chăm sóc giáo dục trẻ mầm non.
Quyết định 641/QĐ-TTg năm 2011 về phê duyệt Đề án tổng thể phát triển
thể lực, tầm vóc người Việt Nam giai đoạn 2011 – 2030 do Thủ tướng Chính
phủ ban hành là đề án chú trọng đến vấn đề “Tăng cường chăm sóc sức khỏe trẻ
em, người chưa thành niên và thanh niên nhằm giảm thiểu các bệnh về tim
mạch, bệnh béo phì, bệnh gây bất bình thường về chiều cao thân thể, góp phần
nâng cao chất lượng cuộc sống”.
Đề án nâng cao chất lượng giáo dục mầm non "Phát triển Giáo dục mầm
non giai đoạn 2006 – 2015" của bộ giáo dục và đào tạo cũng đưa ra mục tiêu:
“Nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ trong các cơ sở giáo
dục mầm non, phấn đấu để tỷ lệ trẻ em đạt chuẩn phát triển là 80% năm 2010 và
95% năm 2015, giảm tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng ở các cơ sở giáo dục mầm non
xuống dưới 12% năm 2010 và dưới 10% năm 2015”.
Với mục đích góp phần củng cố, tăng cường sức khỏe, phát triển cân đối,
hài hòa về hình thái và chức năng của cơ thể của trẻ. Rèn luyện tư thế vận động
cơ bản; phát triển các tố chất nhanh, mạnh, khéo, bền; phát triển khả năng định
2
hướng trong không gian. Góp phần rèn luyện và phát triển cảm giác nhịp điệu,
khả năng cảm nhận cái đẹp qua vận động nhanh nhẹn, nhịp nhàng, đúng tư thế,
sự hứng thú đối với các loại vận động và đối với hoạt động tập thể. Rèn luyện
tính trung thực, tính tổ chức kỷ luật, tinh thần tập thể, lòng dũng cảm, tự tin và
khả năng tự quản, tự lập cho trẻ. Hình thành cho trẻ những thói quen vận động
cần thiết cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Thời gian vừa qua, Phòng GD&ĐT Quận
Long Biên cũng đã tổ chức chuyên đề “Phát triển vận động cho trẻ trong trường
mầm non” với nhiều hình thức khác nhau, đặc biệt là tổ chức nhiều tiết kiến tập
về bộ môn Giáo dục thể chất cho đội ngũ cán bộ giáo viên mầm non trong quận
cùng tham gia học tập và rút kinh nghiệm để nâng cao khả năng dạy bộ môn
Giáo dục thể chất cho trẻ mầm non sao cho đạt hiệu quả cao nhất.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện còn gặp nhiều khó khăn, tình hình
sức khoẻ còn nhiều vấn đề đáng lo ngại. Nhiều trẻ mắc bệnh còi xương, suy dinh
dưỡng, các bệnh đường hô hấp, các bệnh đường ruột các điều kiện đảm bảo và
chăm sóc sức khoẻ của trẻ còn nhiều thiếu thốn. Cơ sở vật chất ở các trường và
gia đình còn thiếu thốn, chưa đảm bảo vệ sinh môi trường cho trẻ sinh hoạt, học
tập. Vì vậy, giáo dục thể chất cho trẻ em ở nước ta cần được tiến hành một cách
mạnh mẽ toàn diện, cần được sự quan tâm ủng hộ của toàn xã hội, tạo điều kiện
cho trẻ được phát triển tốt nhất.
Vì thế, là một giáo viên mầm non, tôi rất quan tâm tới vấn đề giáo dục
thể chất cho trẻ nên tôi đã thực hiện một số biện pháp giáo dục để nâng cao thể
chất cho trẻ tại lớp tôi, qua một thời gian áp dụng tôi rút ra một số kinh nghiệm
và xin chia sẻ qua đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể
chất cho trẻ Mẫu giáo nhỡ (4 – 5 tuổi)”.
2. CƠ SỞ THỰC TIỄN
Ở lứa tuổi mẫu giáo, nền móng của sức khoẻ và sự phát triển thể chất đầy
đủ đã vững vàng và bắt đầu hình thành những thói quen và tính cách. Đây là thời
3
kỳ đặc biệt thuận lợi để tiếp thu và củng cố các kỹ năng cơ bản cần thiết cho
cuộc sống sau này. Dĩ nhiên sự phát triển của trẻ phụ thuộc rất lớn vào điều
kiện, môi trường, đời sống, việc giáo dục, giáo dưỡng nhất là giáo dục thể chất
cho trẻ. Nhiều bậc cha mẹ luôn lo sợ trẻ vận động sẽ bị ngã gây ra chấn thương,
nhưng chúng ta hãy quan sát các loại vật nuôi trong gia đình như mèo chẳng
hạn. Mèo mẹ thường tập luyện cho mèo con lăn lộn, chạy, nhảy, leo trèo và tập
bắt mồi khi mèo con còn rất nhỏ. Bởi vậy, tập cho trẻ vận động là một trong
những biện pháp tích cực, có hiệu quả đối với trẻ ở tuổi mẫu giáo.
Giáo dục thể chất cho trẻ là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất
của trường mầm non, vì vậy mà nhiệm vụ giáo dục thể chất luôn được nhà
trường quan tâm, lưu ý thực hiện nghiêm túc và đầy đủ, nhờ đó chất lượng giáo
dục thể chất của trẻ không ngừng được nâng cao. Trong quá trình thực hiện
nhiệm vụ chăm sóc và giáo dục thể chất cho trẻ chúng tôi có những thuận lợi và
khó khăn sau:
a. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo quận
Long Biên, Ban giám hiệu trường mầm non Hoa Thủy Tiên quan tâm chỉ đạo sát
sao, tạo điều kiện đối với các hoạt động của giáo viên trong việc giáo dục thể
chất cho trẻ tại trường.
- Ban giám hiệu nhà trường đã lập kế hoạch xây dựng chuyên đề “Phát
triển vận động cho trẻ trong trường mầm non” một cách cụ thể và triển khai tới
cán bộ công nhân viên nhà trường và được tập thể hội đồng nhất trí, ủng hộ,
đoàn kết và quyết tâm thực hiện.
- Trường đã đạt chuẩn Quốc gia mức độ II nên cở sở vật chất của nhà
trường khang trang, có nhiều đồ dùng phục vụ cho việc giáo dục thể chất. Sân
chơi rộng có nhiều đồ chơi ngoài trời, Trồng nhiều cây xanh nên sân chơi sạch
sẽ, thoáng mát phục vụ tốt cho việc hoạt động nâng cao thể chất cho trẻ.
- Diện tích lớp rộng, đảm bảo không gian sinh hoạt chung trên 1,5m2 / trẻ,
không khí lớp thoáng mát, sạch sẽ đạt tiêu chuẩn cho mọi hoạt động của trẻ.
4
- Giáo viên nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ nắm vững phương pháp của bộ
môn giáo dục thể chất.
- Một số phụ huynh rất nhiệt tình kết hợp với giáo viên trong việc giáo
dục trẻ và hỗ trợ về các nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ giáo
dục thể chất.
b. Khó khăn:
- Số lượng trẻ trên một lớp còn đông nên giáo viên còn gặp khó khăn
trong việc chăm sóc giáo dục trẻ.
- Phương pháp và cách tổ chức các hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ
của giáo viên chưa hiệu quả, chưa phát huy được tính tích cực của trẻ trong giờ
học và các hoạt động giáo dục thể chất
- Một số phụ huynh còn chưa thực sự quan tâm đến việc giáo dục thể chất
cho trẻ.
- Thể lực cũng như khả năng vận động của trẻ phát triển không đồng đều.
- Theo khảo sát đầu năm tôi thu được kết quả sau:
Đạt
Chưa đạt
Các mặt phát triển
của trẻ
Số trẻ
52 / 55
41 / 55
40 / 55
Tỷ lệ %
94.5
Số trẻ
Tỷ lệ %
5.5
1. Phát triển thể lực
2. Thói quen vệ sinh
3. Kỹ năng vận động
3 / 55
14 / 55
15 / 55
74.5
25.5
72.7
27.3
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO
5
CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC THỂ CHẤT CHO TRẺ
1. Lập chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ ở lớp:
Chế độ sinh hoạt là sự luân phiên rõ ràng và hợp lý các dạng hoạt động và
nghỉ ngơi của trẻ trong một ngày, nhằm thỏa mãn đầy đủ nhu cầu về ăn ngủ, vệ
sinh cá nhân, hoạt động và nghỉ ngơi của trẻ theo lứa tuổi, đảm bảo trạng thái
cân bằng của hệ thần kinh, giúp cơ thể phát triển tốt.
Chế độ sinh hoạt là điều kiện quan trọng để giáo dục thể chất cho trẻ có
kết quả. Khi chế độ sinh hoạt trở thành thói quen thì nó giúp trẻ phát triển tính
độc lập tích cực, sáng tạo của trẻ, giúp trẻ có được những phẩm chất thói quen
đạo đức, sinh hoạt có nề nếp theo trật tự thời gian.
Chính vì điều đó nên khi lập kế hoạch chế độ sinh hoạt một ngày cho trẻ
tôi đã dựa trên các yêu cầu sau:
- Dựa vào đặc điểm sinh lý, tâm lý của trẻ, trên cơ sở những nhiệm vụ
giáo dục và điều kiện sinh hoạt. Phù hợp với chức năng cơ thể và môi trường
sống
- Đảm bảo được sự cân bằng giữa các hoạt động và nghỉ ngơi, giúp trẻ có
thể tiến hành hoạt động dưới nhiều dạng khác nhau và tránh quá sức đối với trẻ.
- Chế độ sinh hoạt hàng ngày phải được lặp đi lặp lại tránh xáo trộn nhiều
để tạo thói quen, nề nếp cho trẻ.
- Chế độ sinh hoạt phải được tổ chức một cách linh hoạt cho phù hợp với
mọi trẻ; đồng thời chế độ sinh hoạt cần chú ý tới những đặc điểm riêng của từng
trẻ: những trẻ yếu, hệ thần kinh dễ bị kích thích thì cần tăng thời gian ngủ, nghỉ
ngơi nhiều hơn các bạn khác.
Qua những yêu cầu trên tôi đã lập kế hoạch sinh hoạt cho trẻ một ngày như sau:
Thời gian
7h17 – 8h00
8h00 – 8h30
8h30 – 9h00
Nội dung
Đón trẻ vào lớp - Trẻ chơi tự do
Thể dục sáng - Vệ sinh cá nhân - Điểm danh
Hoạt động chung ( Nhóm 1)
Hoạt động ngoài trời ( Nhóm 2)
Hoạt động chung ( Nhóm 2)
9h00 – 9h30
6
Hoạt động ngoài trời ( Nhóm 1)
Vệ sinh cá nhân
Hoạt động góc
9h30 – 9h45
9h45 – 10h30
10h3 – 10h45
10h45 – 11h30
11h30 – 14h00
14h00 – 14h30
14h30 – 15h00
15h00 – 16h30
16h30 – 17h30
Vệ sinh rửa tay
Ăn trưa
Vệ sinh - ngủ trưa
Vệ sinh cá nhân - Vận động nhẹ.
Ăn quà chiều
Sinh hoạt chiều
Trả trẻ
Với kế hoạch hoạt động một ngày của trẻ như trên tôi đã chú trọng vào
một số thời gian cụ thể để rèn kỹ năng vận động và giáo dục thể chất cho trẻ cụ
thể:
- Thể dục buổi sáng hàng ngày có ý nghĩa to lớn về giáo dục và sức khỏe
cho trẻ em, đặc biệt là trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo và mầm non. Tập những bài tập
đơn giản vào thể dục buổi sáng trẻ sẽ tích lũy sảng khoái cho cả ngày. Vì vậy
hàng ngày tôi duy trì thường xuyên các buổi tập thể dục sáng với những bản
nhạc vui nhộn để tạo hứng thú cho trẻ.
- Vì lớp có số lượng trẻ đông nên ở hoạt động chung chúng tôi chia lớp
thành 2 ca để đảm bảo trẻ nào cũng được tham gia vào hoạt động, với hoạt động
chung là các môn học trẻ được phát triển từ những vận động nhỏ nhất như vận
động của các ngón tay khi cầm bút vẽ đến các vận động của toàn cơ thể trong
các giờ học giáo dục thể chất hay vận động theo nhạc… Và với hoạt động ngoài
trời là cơ hội giúp trẻ tham gia vào mọi hoạt động giúp trẻ tăng cường phát triển
thể lực và vận động tại không gian sân trường rộng rãi thoáng mát.
- Tại các giờ Hoạt động góc trẻ được tham gia vào rất nhiều góc chơi,
thông qua các góc chơi tôi giúp trẻ phát triển các kỹ năng vận động như:
+ Tại góc thơ truyện nếu trẻ chỉ ngồi xem truyện tranh thì không có yếu tố
nào giúp trẻ phát triển vận động nên tôi đã cùng trẻ làm những con rối tay, rối
7
ngón tay ngộ nghĩnh để trẻ cùng diễn rối thông qua đó phát triển vận động của
ngón tay và bàn tay…
Trẻ diễn rối tay truyện Thỏ trắng biết lỗi
Trẻ diễn rối bàn tay truyện Cá rô con lên bờ
8
Trẻ diễn rối ngón tay truyện Dê đen và dê trắng
+ Góc nghệ thuật trẻ không chỉ làm tranh hay đồ chơi từ các nguyên vật
liệu phế thải mà tôi còn làm các bức tranh và cho trẻ vận động tạo dáng theo
những hình ảnh đó… Không những thế tại góc nghệ thuật trẻ còn được múa hát,
vận động theo lời những bài hát đã học thông qua trò chơi Nhìn hình ảnh đoán
tên và vận động minh họa bài hát đó…
Đặc biệt là tôi luôn hướng dẫn, gợi ý cho trẻ tại các góc chơi để trẻ có sự
giao lưu đổi vai chơi trong khi chơi nhằm phát triển toàn diện cho trẻ vì nếu trẻ
chỉ chơi tại một góc trong thời gian dài sẽ gây ra nhàm chán, mất hứng thú khi
chơi và đặc biệt sự phát triển vận động sẽ không cân đối
- Với Hoạt động sau khi ngủ dậy tôi luôn cho trẻ vận động nhẹ để giúp trẻ
tỉnh táo trước khi bước vào hoạt động mới của buổi chiều, để làm được điều đó
tôi luôn sáng tác và sưu tầm những bài thơ hay những trò chơi dân gian ngắn
gọn dễ thuộc và có thể cho trẻ tự nghĩ ra những động tác vận động khi đọc thơ.
Ví dụ: Ở chủ đề Động vật tôi cho trẻ chơi trò chơi Năm con cua đá, Con chim
chích…
9
5 con cua đá
- Với những câu thơ này trẻ dùng
những ngón tay làm con cua bò trên
cảng tay còn lại để chơi, trò chơi
này khiến trẻ thích thú và có tác
dụng phát triển vận động của ngón
tay…
Bò trên thân gỗ
Ăn những con bọ
Thật là ngon ngon
Bỗng một con rơi tòm xuống
Hỏi còn mấy con? ….
Trẻ chơi trò chơi Năm con cua đá cùng cô
Con chim chích
- Với bài thơ này tôi cho trẻ tự nghĩ
động tác để vận động theo lời thơ
hoặc theo ý thích của trẻ…
Bên này một con chim chích
Bên này một con chim chích
Hai chú chim cùng cười “hì hì”
Hai chú chim cùng cười “ha ha”
- Thời gian hoạt động chiều của mỗi ngày là một thời gian tương đối dài, trong
khoảng thời gian đó có thể giúp trẻ ôn lại những bài đã học buổi sáng, làm
những bài tập còn chưa hoàn chỉnh. Đó cũng là thời gian tôi rèn cho trẻ những
thói quen vệ sinh và cho trẻ tham gia các trò chơi vận động để rèn những kỹ
năng vận động cho trẻ. Để đạt được hiệu quả khi dạy trẻ tôi cũng thường xuyên
những trò chơi dân gian mới mẻ hay sáng tác một số trò chơi vui vẻ cho trẻ chơi.
Ví dụ: Trò chơi dân gian như Rồng rắn lên mây, trò chơi Mèo đuổi chuột…
10
Tải về để xem bản đầy đủ
46 trang
19/06/2024
590
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ mẫu giáo nhỡ (4 – 5 tuổi)", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_nang_cao_chat_luong_giao_duc_the_chat.doc
