SKKN Một số biện pháp phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

Trong quá trình chăm sóc trẻ hàng ngày với độ tuổi 5 - 6 tuổi, bản thân tôi ngoài việc nắm vững những kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, xác định những mục tiêu và nội dung chương trình về chương trình giáo dục mầm non làm cơ sở, tôi còn phải hiểu được tình hình thực tiễn của địa phương, của trường và lớp mình đang công tác để khai thác những cái hay, cái đẹp nhằm giáo dục các cháu. Để phát huy một cách cao nhất về tính tích cực chủ động và sáng tạo của trẻ trong các hoạt động, giáo viên cần nhận ra những dấu hiệu về tính tích cực chủ động sáng tạo ở mỗi trẻ, nhằm tìm ra những phương pháp giảng dạy đúng đắn và thiết kế những nội dung và hình thức hoạt động phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ. Qua đó, cần có những giải pháp kịp thời để khắc phục tính thụ động và phát huy khả năng tích cực, chủ động, sáng tạo cho trẻ.
MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, CHỦ ĐỘNG, SÁNG  
TẠO CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI ”  
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ  
Mục tiêu của ngành Giáo dục - Đào tạo phải giáo dục ra một thế hệ trẻ phát triển  
toàn diện về mọi mặt, những người đạo đức tốt, sức khỏe, kiến thức khoa  
học kỹ thuật, năng lực, nhiệt huyết và lòng hăng hái; biết yêu quý, tôn trọng và  
cảm thụ cái đẹp và tích cực chủ động, sáng tạo trong mọi lĩnh vực của cuộc sống và  
công tác. Muốn đào tạo được một thế hệ trẻ như vậy thì giáo dục Mầm non đóng vai  
trò là một mắt xích quan trọng, là viên gạch đầu tiên đặt nền móng vững chắc cho cả  
hệ thống giáo dục. Để chuẩn bị cho trẻ ngày hôm nay trở thành những chnhân trong  
tương lai của đất nước phẩm chất đạo đức, biết cảm nhận, phân biệt được cái hay,  
cái xấu, cái đẹp... thì ngay từ bây giờ, giáo dục Mầm non phải giúp trẻ hứng thú với  
việc học và phát triển khả năng suy nghĩ trở thành người năng động, tích cực, chủ  
động và sáng tạo trong mọi hoạt động hiểu biết về thế giới xung quanh.  
Cùng với yêu cầu tổ chức cho trẻ hoạt động trong chương trình Chăm sóc -  
giáo dục Mầm non hiện nay lấy trẻ làm trung tâm, các cháu phải tự giác phát huy tính  
tích cực chủ động sáng tạo của mình. Tính tích cực chủ động sáng tạo của trẻ không  
phải thuộc tính sẵn có, mà nó là "sản phẩm" của một quá trình giáo dục và nuôi  
dưỡng trong một môi trường đặc biệt, đó là môi trường Giáo dục Mầm non. Do vậy vị  
trí của người giáo viên mầm non trong việc phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo  
của trẻ đóng một vai trò đặc biệt quan trọng và có ảnh hưởng rất lớn. Giáo viên là  
người "trung gian" tổ chức môi trường lồng ghép các hoạt động phù hợp với trình độ  
phát triển của mỗi trẻ. Để đầy đủ mọi cơ sở luận làm nền tảng cho việc giải  
quyết vấn đề thì trước hết chúng ta phải hiểu được "thế nào là sáng tạo đối với  
trẻ mẫu giáo". Sáng tạo là tìm ra những cái mới, cách giải quyết mới, không bị gò bó,  
phụ thuộc vào cái đã có. Những biểu hiện của tính tích cực chủ động, sáng tạo ở trẻ  
là: Trẻ thích thú chủ động tiếp xúc, hoạt động khám phá tìm hiểu các đối tượng gần  
gũi xung quanh. Trẻ chủ động độc lập, tự tin thực hiện nhiệm vụ được giao hay tự  
chọn. Trẻ sử dụng thao tác duy như phân tích, tổng hợp, so sánh, phân loại...  
vào nhận thức của mình để hoàn thành công việc được tốt.  
Để giải quyết được các vấn đề trên, là một giáo viên đã có khá nhiều năm  
giảng dạy lớp mẫu giáo 5-6 tuổi. Tôi thấy bản thân mình có vai trò rất lớn trong việc  
giúp trẻ phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo cho trẻ, giúp trẻ mạnh dạn, tự tin  
và phát triển một cách toàn diện. Chính vì vậy, tôi đã chọn đề tài “ Một số biện pháp  
phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi” làm đề tài  
nghiên cứu trong năm học 2017 - 2018.  
1
PHẦN II: NỘI DUNG  
I. THỰC TRẠNG:  
Trong quá trình chăm sóc trẻ hàng ngày với độ tuổi 5 - 6 tuổi, bản thân tôi  
ngoài việc nắm vững những kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, xác định những mục  
tiêu và nội dung chương trình về chương trình giáo dục mầm non làm cơ sở, tôi còn  
phải hiểu được tình hình thực tiễn của địa phương, của trường lớp mình đang công  
tác để khai thác những cái hay, cái đẹp nhằm giáo dục các cháu. Để phát huy một  
cách cao nhất về tính tích cực chủ động và sáng tạo của trẻ trong các hoạt động, giáo  
viên cần nhận ra những dấu hiệu về tính tích cực chủ động sáng tạo ở mỗi trẻ, nhằm  
tìm ra những phương pháp giảng dạy đúng đắn thiết kế những nội dung và hình  
thức hoạt động phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ. Qua đó, cần những giải  
pháp kịp thời để khắc phục tính thụ động và phát huy khả năng tích cực, chủ động,  
sáng tạo cho trẻ. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện tôi có được những thuận lợi và  
gặp phải một số khó khăn sau :  
1.Thuận lợi:  
Được sự quan tâm chỉ đạo của Phòng Giáo dục đào tạo huyện Nghĩa Đàn về  
mua sắm hỗ trợ đồ dùng dạy học cho trẻ, đặc biệt ưu tiên cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi có  
đầy đủ thiết bị, đồ dùng dạy học theo hướng dẫn thông 02 và thông 34 về thiết bị  
dạy học cho trẻ mầm non 5 tuổi.  
Được sự quan tâm, dìu dắt chỉ đạo sát sao, tận tình của Ban giám hiệu nhà  
trường; sự đoàn kết, nhất trí giữa Ban giám hiệu và giáo viên và giữa đội ngũ giáo  
viên với nhau. Nhà trường thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn, bồi dưỡng chuyên  
môn nghiệp vụ cho giáo viên nâng cao hiểu biết, kiến thức về chăm sóc và giáo dục  
trẻ, có thêm kỹ năng về quản lý nhóm lớp kỹ năng rèn luyện cho trẻ.  
Hai giáo viên đứng lớp đều bằng đạt trên chuẩn, được đào tạo chính quy và có  
khá nhiều kinh nghiệm và có trách nhiệm đối với lớp, với trẻ, nhanh nhẹn, tích cực  
trong mọi công việc.  
Bản thân qua công tác nhiều năm đã nắm khá vững kiến thức chuyên môn về  
chăm sóc giáo dục trẻ trên tinh thần luôn học hỏi kinh nghiệm đồng nghiệp, tìm tòi và  
nghiên cứu tự bồi dưỡng về chuyên môn, làm đồ chơi dụng cụ dạy học đủ số lượng  
chất lượng, đảm bảo về mặt thẩm mĩ, an toàn cho trẻ để giúp cho việc dạy học.  
Trong năm học qua, Trường Mầm non chúng tôi đã tổ chức dạy mẫu các hoạt  
động học chủ định nhằm phục vụ chuyên đề nâng cao phát triển vận động cho trẻ.  
Qua hoạt động này không chỉ giúp trẻ phát triển thể lực mà qua đó còn giúp trẻ được  
giao lưu, được tiếp xúc với các bạn chơi, bạn học giúp trẻ biết được cách giao tiếp với  
bạn, tự tin, mạnh dạn hơn, biết cách muốn hoàn thành nhiệm vụ phải cố gắng, kiên  
trì và nhanh nhẹn, phải cẩn thận… Là giáo viên trực tiếp thực hiện hoạt động này, tôi  
2
đã rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm giúp cho việc chăm sóc giáo dục của trẻ đạt  
hiệu quả cao hơn.  
Trẻ hầu như đi học đều được giáo dục từ lúc còn ở độ tuổi nhà trẻ, các giáo  
viên trường tôi luôn thực hiện nghiêm túc đầy đủ chương trình theo kế hoạch đra,  
không bỏ hoạt động nào trong ngày, vì vậy kiến thức của trẻ ít bị hổng sự tích cực,  
chủ động của trẻ cũng phát triển và hoàn thiện hơn từ đó. Hơn nữa, trẻ ở lứa tuổi mẫu  
giáo lớn nên đã kiến thức kỹ năng nhất định. Trẻ mạnh dạn ham học hỏi và  
thích khám phá tìm hiểu thế giới xung quanh trẻ.  
Một số phụ huynh rất nhiệt tình trong công tác phối hợp giữa gia đình và nhà  
trường, lớp về chăm sóc giáo dục trẻ, cung cấp hỗ trợ nguyên vật liệu, phế liệu để  
phục vụ giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi cho các cháu hoạt động, quan tâm đến chất  
lượng học chơi của con em mình.  
2. Khó khăn:  
Một số trẻ trong lớp là con em dân tộc còn phát triển chậm về khả năng nhận  
thức, một số trẻ quá hiếu động nhưng khi cô đặt câu hỏi, hay đưa ra tình huống thì trẻ  
lại im lặng, không trả lời, ngoài ra trong lớp trẻ biệt nên việc giáo dục cho trẻ  
còn gặp khó khăn.  
Với xu thế hiện nay, nhiều gia đình điều kiện nên chiều chuộng con thái quá,  
trẻ được chiều chuộng và bao bọc quá nhiều nên sự chủ động của trẻ, sự tích cực,  
sáng tạo của trẻ sẽ rất hạn chế, trẻ còn rập khuôn, có thói quen thụ động ỷ lại, trẻ  
chưa chủ động, chưa tự giác trong các hoạt động.  
Đề tài được tôi áp dụng ở lớp tôi dạy, cho đồng nghiệp trong trường và các đồng  
nghiệp ở trường bạn. Cụ thể ở lớp 5 tuổi A, 5 tuổi B, 5 Tuổi C- Trường Mầm non  
Nghĩa Minh.Tuy nhiên, kết quả đầu năm khảo sát thực tế tôi thấy các cháu còn thụ  
động, chưa tự mình trả lời các câu hỏi mà tôi đưa ra một cách lưu loát hay trẻ còn  
chậm chạp chưa tích cực, chưa sự sáng tạo rập khuôn, thậm chí làm cùng cô trẻ  
cũng chưa kỹ năng chưa làm được sản phẩm tốt. Qua khảo sát cho tỷ lệ trẻ đạt  
rất thấp, cụ thể như sau:  
Trường Mầm non Nghĩa Minh:  
TT  
1
Tên lớp  
5 Tuổi A  
5 Tuổi B  
5 Tuổi C  
Số trẻ đạt  
13/29  
Tỷ lệ % Ghi chú  
44,8 %  
2
10/29  
34,4 %  
3
12/28  
42,8%  
3
II. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:  
1. Biện pháp 1: Phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo cho trẻ thông qua việc  
tạo môi trường tốt nhất cho trẻ hoạt động:  
Môi trường bao gồm môi trường tự nhiên và môi trường hội. Môi trường là  
vườn ươm các mầm non “sáng tạo”. Để tồn tại và phát triển con người phải thích ứng  
với môi trường tự nhiên và môi trường hội. Một môi trường tốt sẽ có tác dụng làm  
tăng cường củng cố và phát triển các thuộc tính tâm lý cá nhân. Ngược lại nếu trong  
một môi trường xấu sẽ ảnh hưởng không tốt đến sphát triển các thuộc tính tâm lý  
cá nhân và kìm hãm hoạt động sáng tạo của trẻ.  
Trem là đối tượng nhbt đầu tiếp xúc vi môi trường xã hi bên ngoài và  
các em cn nhiu hơn nhng gì người ln nghĩ. Chính vì vậy, cô giáo cn xây dng  
mt môi trường trong và ngoài lp tt nht để cho trhot động tích cc và sáng to.  
Môi trường ngoài lớp học yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt động nâng  
cao chất lượng chăm sóc giáo dục toàn diện trẻ. Chính vì thế, các trường mầm non  
cần tập trung xây dựng môi trường giáo dục ngoài lớp học an toàn, đẹp, hấp dẫn trẻ,  
thể xây khu vui chơi phát triển vận động (cột bóng rổ, thang leo, sân chơi bóng đá  
mini…); khu vực chơi với đồ chơi ngoài trời (cầu trượt, đu quay, đu bay, bập bênh,  
nhà bóng…); khu vực chơi “giao thông”; khu vực chơi trải nghiệm với đất, cát, nước,  
đá, sỏi…; khu vực trẻ trồng rau, trồng cây và chăm sóc cây cối, con vật nuôi; khu chơi  
với các nhân vật cổ tích, hay còn gọi “vườn cổ tích”; khu “sân khấu ngoài trời”,  
khu trồng cỏ, trồng hoa, trồng cây cảnh, cây ăn quả, cây bóng mát trên sân trường;  
khu tạo sân cỏ… hệ thống đường đi lối lại trên sân; độ cao của hệ thống tường bao, độ  
rộng của cổng biển trường; khu đặt bảng tuyên truyền, hộp thư cha mẹ… Đặc biệt,  
với yếu tố thời tiết khí hậu nắng nóng nhiều, các nhà trường cần xác định sân chơi của  
trẻ rất cần có cây xanh bóng mát, hệ thống mái tôn mái lá góp phần tạo bóng mát cho  
sân chơi của trẻ nhưng cũng không thể thay thế cho hệ thống cây bóng mát được, việc  
trồng các cây bóng mát vẫn phải được chú trọng.  
Môi trường giáo dục phải thực sự an toàn và có tính thẩm mỹ cao. Đảm bảo vệ  
sinh về nguồn nước, không khí, vệ sinh an toàn trong ăn uống. Các trang thiết bị, đồ  
dùng, đồ chơi phải được bảo dưỡng thường xuyên, giữ gìn vệ sinh và tạo sự hấp dẫn  
đối với trẻ. Có hàng rào bảo vệ xung quanh khu vực trường, thun tin mang tính giáo  
dc có ý nghĩa to ln không chỉ đối vi sphát trin thcht ca tr, mà còn tha  
mãn nhu cu nhn thc, mrng hiu biết ca tr, kích thích trhot động tích cc,  
sáng to.  
Đối vi môi trường trong lp hc không ththiếu nhng góc chơi ca trnh.  
Để lp hc thêm lôi cun tr, các cô giáo cn to nên mt môi trường lp hc vi  
nhng màu sc sinh động, nhng nhân vt và ngnghĩnh. Môi trường cn có không  
4
gian, cách sp xếp phù hp, gn gũi, quen thuc vi cuc sng thc hàng ngày ca  
tr; luôn thay đổi để to ra shp dn mi lạ đối vi tr. Cần tạo ra một thế giới thật  
đa dạng phong phú đầy màu sắc mang tính nghệ thuật về thiên nhiên, xã hội và con  
người xung quanh trẻ nhằm gây hứng thú, kích thích lôi cuốn trẻ tích cực tham gia  
vào các hoạt động như: Làm thật nhiều đồ dùng, đồ chơi khác nhau cả về hình dáng  
và màu sắc; mua- sưu tầm nhiều sách báo, chuyện tranh đặc biệt truyện tranh và  
truyện cổ tích, cắt dán hình ảnh những truyện tranh sáng tạo theo chủ đề... Đồ chơi  
hu hiu cho sphát trin ca trbao gm: đồ chơi xếp hình, đồ chơi lp ghép, khám  
phá khoa hc, giy, màu v, nhc c… Ngoài ra, trang bthêm mt sloi đồ chơi  
phát trin vn động trnhư: đồ chơi xúc cát, dng cnhà bếp… Đặc bit là các loi  
đồ chơi trên cn được cra, vsinh định kỳ để đảm bo san toàn, ngăn nga bnh  
dch cho tr.  
Hình ảnh 1 - Môi trường trong lớp học cho trẻ hoạt động sáng tạo.  
Bên cạnh tạo thế giới vật chất thì tạo môi trường không khí vui vẻ, thoải mái,  
đầy tình thương yêu lẫn nhau giữa cô và cháu đã ảnh hưởng trực tiếp đến tâm tư  
nguyện vọng của trẻ. Môi trường giao tiếp ci m, thân thin gia cô vi tr, gia trẻ  
vi trvà gia trvi môi trường xung quanh sto cơ hi cho trẻ được chia s, gii  
bày tâm s, nguyn vng, mong ước ca trvi cô, vi bn bè, nhvy mà cô hiu  
trhơn, trhiu nhau hơn, hot động phi hp nhp nhàng hơn nên hiu quhot  
động cũng cao hơn, tryêu trường, yêu lp, yêu cô giáo và bn bè hơn.  
5
2.Biện pháp 2: Phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo cho trẻ qua việc chú ý  
đến từng cá nhân trẻ lấy trlàm trung tâm.  
Trước hết, giáo viên cần nắm được hứng thú, nhu cầu, trình độ, khả năng của  
từng trẻ trong lớp, trên cơ sở đó lựa chọn được nội dung, phương pháp phù hợp với  
từng nhóm, từng cá nhân trẻ. Cần tổ chức các hoạt động đặt trẻ vào trung tâm của quá  
trình giáo dục, nghĩa tạo mọi cơ hội cho trẻ tham gia vào các hoạt động. Cho trẻ  
được học qua thực tế qua việc làm, qua khám phá tìm tòi. Cần gây hứng thú trực tiếp  
cho trẻ bằng trải nghiệm, trẻ được quan sát, trải nghiệm trực tiếp, khuyến khích trẻ  
chủ động nói ra những điều mình cảm nhận được để nói lên nhận xét cá nhân, khuyến  
khích trẻ nói ra càng nhiều càng tốt, thể đầy đủ hay chưa đầy đủ; đúng hay chưa  
đúng không quan trọng chỉ cần trẻ dám nói và được nói ra. Nhờ đó trẻ rất tự  
tin nói ra những điều mình suy nghĩ. Qua các hoạt động trẻ được tự điều chỉnh hiểu  
biết của mình qua câu trả lời của bạn và qua việc trực tiếp được trải nghiệm.Trẻ được  
tự suy ngẫm đánh giá hiểu biết kỹ năng của mình. Ngoài ra, thông qua tchơi trẻ  
được củng cố lại hệ thống kiến thức trẻ đã học nhằm khắc sâu cho trẻ kiến thức  
cần cung cấp mà không bị nhàm chán và lặp lại.  
Hình 2- Cho trẻ được trải nghiệm .  
Cho trẻ thực hiện các thí nghiệm: Trước khi làm thí nghiệm cho trẻ quan sát hiện  
trạng ban đầu của đối tượng, thí nghiệm và cho trẻ tự nêu lên phán đoán của mình về  
kết quả thí nghiệm. Trong quá trình thí nghiệm cho trẻ sử dụng các giác quan. Giáo  
6
viên hướng dẫn trẻ ghi lại kết quả khám phá bằng hình vẽ, mô hình biểu đồ, kết hợp  
với các câu hỏi gợi ý để trẻ so sánh kết quả thí nghiệm với trạng thái ban đầu.  
Hình ảnh 3 - Trẻ trực tiếp làm thí nghiệm  
Để phát triển ở trẻ tính tích cực, sáng tạo thì chúng ta cần cho trẻ tự nêu ý kiến  
của mình, tự mình nêu ý tưởng, chú ý đến từng cá nhân trẻ tức để cá nhân trẻ được  
tham gia trả lời ý kiến của mình chứ không phải trả lời “a dua” theo bạn, theo lớp. Ðó  
một hình thức học “vẹt” mà chúng ta cần tránh. Vô tình sẽ trở thành thói quen xấu,  
tạo tính ỷ lại, thủ động ở trẻ. Trong bất cứ hoạt động nào, giáo viên cũng cần cho  
nhiều trẻ được đóng góp ý kiến, ý tưởng, đặc biệt chú ý nhiều hơn thường xuyên  
khuyến khích những trẻ rụt rè, nhút nhát đứng lên phát biểu ý kiến, trả lời các câu hỏi  
của cô giáo.  
hình thức này, chúng ta sử dụng những biện pháp như : Trò chuyện, đàm  
thoại, giải thích, minh họa: Cô giáo lần lượt nêu ra những câu hỏi kèm theo những ví  
dụ minh hoạ để trẻ sáng tạo. Đặc biệt khi cho trẻ hoạt động với các đồ vật, đồ chơi  
giáo viên cần liên hệ với thực tế của con người trong môi trường xung quanh để hình  
thành nên những hiểu biết của bản thân. Để áp dụng phương pháp này người giáo viên  
mầm non cần phải: Biết khai thác khả năng hoạt động của trẻ, tạo mọi cơ hội để trẻ  
phát triển khả năng khám phá tìm tòi, trải nghiệm những đối tượng nhận thức. Tôn  
trọng đồng cảm với nhu cầu của trẻ, tạo cơ hội cho trẻ thích ứng hòa nhập với cuộc  
sống xung quanh. Kích thích động cơ bên trong của trẻ, gây hứng thú lôi cuốn trẻ vào  
các hoạt động, tạo tình huống vấn đề cho trẻ hoạt động đặc biệt hoạt động nhận  
thức. Khuyến khích trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động trải nghiệm, tự hoàn  
7
thiện, tôn trọng sự suy nghĩ sáng tạo của trẻ, chống gò ép, áp đặt làm trẻ thụ động.  
Phối hợp hợp lý các phương pháp khi tổ chức các hoạt động của trẻ.  
Chú ý đến từng cá nhân trẻ - hoạt động lấy trẻ làm trung tâm còn thực hiện  
bằng phương pháp hoạt động theo nhóm. Trong nhóm, mỗi thành viên đều phải làm  
việc hăng hái, chẳng thể ỷ lại vào một đôi người hiểu biết năng động hơn. Các  
thành viên trong nhóm giúp đỡ nhau tìm hiêu vấn đề nêu ra trong không khí thi đua  
với các nhóm khác. Kết quả làm việc của mỗi nhóm sẽ đóng góp vào kết quả học hỏi  
chung của cả lớp. Để diễn đạt kết quả làm việc của nhóm trước toàn lớp , nhóm sẽ cử  
ra một đại diện hoặc mỗi thành viên sẽ trả lời một phần nếu nhiệm vụ giao cho nhóm  
là khá phức tạp. Từ đó, trẻ sẽ trở nên năng động, tích cực và sáng tạo hơn.  
Hình 4- Cho trẻ họạt động theo nhóm  
3. Biện pháp 3: Phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo cho trẻ qua việc lựa chọn  
nội dung hoạt động phù hợp với yêu cầu giáo dục, dựa trên hứng thú và kinh  
nghiệm của trẻ:  
8
Trẻ phát triển tốt về mọi mặt khi được tham gia các hoạt động. Trẻ hoạt động  
càng tích cực thì sự phát triển của trẻ cả về thể lực lẫn trí tuệ càng nhanh.  
Thông qua hoạt động trẻ được cuốn hút vào sự tự lực tìm tòi khám phá,  
trải nghiệm để chiếm lĩnh các tri thức, kĩ năng của cuộc sống. Nhờ hoạt động chức  
năng, sinh lý của trẻ được phát triển, các giác quan được hoàn thiện, kiến thức trở nên  
phong phú và chính xác hơn.  
Giáo viên phải tìm hiểu khả năng của trẻ bằng cách cho trẻ được trao đổi trò  
chuyện, thảo luận, tự thể hiện đưa ra ý kiến của mình, giáo viên theo dõi, lắng  
nghe, nắm bắt ý tưởng, nhu cầu, nguyện vọng của trẻ để đưa vào nội dung hoạt động  
những vấn đề trẻ quan tâm, mong muốn khám phá.  
dụ: Với chủ đề thực vật giáo viên có thể mang đến lớp một cây đậu xanh,  
khuyến khích trẻ nói về cây xanh. Cho trẻ nêu các câu hỏi và ý tưởng.  
Làm mới nội dung hoạt động. Trong quá trình hoạt động giáo viên cần nắm bắt  
kịp thời xem trẻ đã tìm nội dung đến đâu, có còn hứng thú nữa không? Nếu không  
còn hứng thú nữa thì nên tìm hiểu chủ đề mới, nội dung mới.  
Gắn nội dung hoạt động của trẻ trong chương trình với hoàn cảnh sống cụ thể  
gần gũi với trẻ, bổ sung vào nội dung hoạt động những sự vật, hiện tượng ở địa  
phương. dụ: Khi cho trẻ tiếp xúc làm quen với các tác phẩm văn học chúng ta có  
thể lồng ghép nói cho trẻ biết thêm về những vị anh hùng như Nguyễn Văn Trỗi, Mẹ  
Suốt... khơi gợi cho trẻ thêm tự hào về quê hương của mình.  
Yêu cầu trẻ về nhà quan sát tìm hiểu thực tế cuộc sống xung quanh, sau đó đến  
lớp trình bày, thảo luận cùng chia sẻ kinh nghiệm. dụ : Cho trẻ về nhà quan sát tìm  
hiểu những động vật nuôi trong nhà để trẻ phân biệt những đặc điểm giống nhau và  
khác nhau giữa các con vật.Cho trẻ tìm hiểu xem muốn xây được nhà thì trước tiên ta  
phải làm gì và làm như thế nào để hoàn thành ngôi nhà.  
4. Biện pháp 4: Phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo cho trẻ qua việc tạo ra  
các tình huống vấn đề, kích thích trẻ suy nghĩ và tìm kiếm phương thức giải  
quyết:  
Tập trung sự quan tâm, chú ý, hứng thú của trẻ đặt ra các vấn đề trẻ  
chưa giải quyết được bằng cách lần lượt đưa ra một số câu hỏi cho trẻ liên hệ kinh  
nghiệm bản thân, trao đổi, thể hiện, sau đó nêu vấn đề về những điều tất cả đều  
muốn biết để gây tò mò, kích thích nhu cầu muốn tìm hiểu ở trẻ. dụ: Khi tìm hiểu  
về các loại “côn trùng” nên xoay quanh các câu hỏi như: Loại “côn trùng” nào các  
con biết? Côn trùng nào có ích? Vì sao con biết? Côn trùng nào có hại? đối với các  
côn có hại thì các con phải làm gì?...  
9
Thông thường các tình huống vấn đề đều do giáo viên đưa ra như phức tạp  
hóa nội dung hoạt động, nâng cao dần mức độ khái quát hóa tri thức, tận dụng các  
tình huống xảy ra xung quanh trẻ hoặc những tình huống xuất phát từ bản thân trẻ...  
và kích thích trẻ tự trả lời, tự giải đáp những thắc mắc đó. dụ: thể nói “thỏ là  
động vật nuôi trong gia đình: một trẻ khác nói lại "thỏ động vật sống trong rừng”.  
Từ đây thể nêu vấn đề: “Tại sao lại nói thỏ động vật nuôi hay thỏ động vật  
sống trong rừng”.  
Giáo viên động viên trẻ suy nghĩ, cùng tham gia xây dựng, bàn phương án tự  
tìm lấy câu trả lời hoặc cách giải quyết vấn đề. Khi trẻ đặt câu hỏi, giáo viên nên đưa  
thêm các câu hỏi dạng: “Vậy con nghĩ như thế nào? Chúng ta cùng nghĩ xem cần phải  
làm gì? ” nhằm thu hút trẻ trò chuyện để cùng nhau tìm kiếm câu trả lời.  
5. Biện pháp 5: Phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo cho trẻ qua việc tổ chức  
hoạt động cho trẻ trực tiếp làm đồ dùng, đồ chơi tcác nguyên vật liệu thiên nhiên,  
phế liệu.  
Những đồ dùng giáo viên cho trẻ làm đa số từ các nguyên vật liệu gần gũi  
nhất, dễ tìm thấy nhất ở bất cứ nơi đâu. dụ như rơm, lá cây, chai nước ngọt, hộp  
sữa, đĩa CD, ống hút, vỏ sò, ốc, hến…Với những nguyên vật liệu đó, cô và trẻ thể  
thao tác, làm nên những con vật hay đồ dùng, đồ chơi rất sáng tạo sử dụng cho nhiều  
hoạt động khác nhau. Để thể làm được những đồ dùng, đồ chơi đẹp, hấp dẫn, bắt  
buộc đòi hỏi trẻ phải tích cực suy nghĩ, chủ động và sáng tạo để thể tìm ra cách  
làm hiệu quả nhất đẹp nhất dựa trên sự hướng dẫn cơ bản của cô giáo. Có thể cùng  
một nguyên vật liệu trẻ thể làm được nhiều đồ dùng đồ chơi khác nhau, hay  
một đồ dùng đồ chơi thể sử dụng cho nhiều hoạt động. Từ đó, tạo cơ hội để phát  
huy tính tích tích cực, chủ động và sáng tạo ở trẻ.  
dụ: Con trâu: Dùng lá mít tạo thành hình con trâu sau đó dùng giấy đề can cắt, dán  
trang trí các chi tiết. Cái cày, cái cuốc, con dao: Dùng gỗ đẽo thành hình cái cày, cái  
cuốc, con dao; Cái kéo: Dùng xốp cắt 2 lưỡi kéo sau đó ghép thành hình cái kéo; Cái  
cân: Dùng hộp nước rửa bát cắt thành hình cái cân sau đó cắt hình cái đĩa cân; Xe chỉ:  
Dùng tre vót các lan của xe chỉ sau đó ghép thành hình cái xe chỉ; Guồng nước: Dùng  
tre vót các lan ghép thành hình cái guồng nước; Thớt: Dùng gỗ gót thành hình cái thớt  
sau đó dung giấy giáp xoa nhẵn; Xe tăng: Dùng can nước rửa bát lam thân xe lấy lắp  
can làm bánh xe tang; Xe ca: Dùng can nước rửa bát cắt các lỗ nhỏ thành các cửa sổ  
sau đó dung xốp cắt ghế xe, dung sốp tranh trí phía ngoài; Xe lu: Dùng hộp nước bát  
làm thân xe, sau đó cắt bánh xe dung xốp tranh trí đền xe, bánh xe; Máy khâu: Dùng  
hộp bìa mì tôm cắt các mảnh nhỏ sau đó ghép lại thành hình máy khâu; Dùi đục:  
Dùng dao vót thành hình cái rùi; Quang gánh: Dùng dao vót tre thành nan sau đó  
ghép 2 nan lại với nhau thành hình cái quang; Xe đẩy: lấy lọ rửa bát cắt thành hình,  
lấy thép uốn chân, giá đỡ thành hình cái xe đẩy; Xẻng: Dùng can nước rửa bát cắt  
10  

Tải về để xem bản đầy đủ

doc 19 trang huongnguyen 08/04/2024 1640
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • docskkn_mot_so_bien_phap_phat_huy_tinh_tich_cuc_chu_dong_sang_t.doc