SKKN Một số thí nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi khám phá khoa học hiệu quả
Tôi nhận thấy các “Thí nghiệm khoa học” mà tôi đã trình bày ở trên đã mang lại hiệu quả thiết thực trên trẻ lớp tôi. Những hình thức này không chỉ áp dụng riêng cho lớp mẫu giáo lớn mà còn có thể áp dụng cho các lứa tuổi khác ở các trường khác nhau. Tuy nhiên, ở mỗi lứa tuổi thì giáo viên cần linh hoạt lựa chọn nội dung cho phù hợp với nhận thức của trẻ lớp mình. Tôi tin rằng, với các hình thức tổ chức phong phú và đa dạng như vậy, trẻ sẽ thật sự hứng thú với hoạt động khám phá khoa học.
Một số hoạt động thí nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi khám phá khoa học hiệu quả
MỤC LỤC
I.
II.
A.
B.
C.
1.
ĐẶT VẤN ĐỀ ( LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI) ........................ 2
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ .................................................... 4
CƠ SỞ LÝ LUẬN .............................................................
THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ ................................................. 5
CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH .....................................
4
6
Thí nghiệm tìm hiểu về các chất dinh dưỡng ................. 6
Các thí nghiệm với cây và hạt .......................................... 12
Một số thí nghiệm với nước .............................................. 17
Thí nghiệm với vật chìm vật nổi ...................................... 21
Các trò chơi với không khí và ánh sáng .......................... 24
Trò chơi với Nam châm ..................................................... 28
HIỆU QUẢ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM .................... 29
KẾT LUẬN, KHUYẾN NGHỊ ......................................... 30
2.
3.
4.
5.
6.
D.
III.
Page 1/30
Một số hoạt động thí nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi khám phá khoa học hiệu quả
I. ĐẶT ĐỀ TÀI
“ Trẻ em hôm nay
Thế giới ngày mai”
Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của dân tộc. Việc
bảo vệ và chăm sóc, giáo dục trẻ em là trách nhiêm của nhà nước, của xã hội
và của mỗi gia đình. Chính vì vậy việc giáo dục và phát triển nhân cách cho
trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non, đóng vài trò vô cùng quan trọng trong việc phát
triển cho trẻ nhỏ về mọi mặt như: Thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể lực.
Nhận thức được ý nghĩa to lớn đó, ngành giáo dục mầm non đã đề ra mục tiêu rõ
ràng là hình thành cơ sở ban đầu về nhân cách con người phát triển toàn diện, ở
trường mầm non trẻ không chỉ được chăm sóc mà trẻ còn được làm quen với nhiều
hoạt động học khác nhau. Trong đó hoạt động “khám phá khoa học” có ý nghĩa
quan trọng trong việc phát triển nhận thức cho trẻ. Hoạt động học này nhằm hình
thành và giúp cho trẻ phát triển nhận thức về các sự vật, hiện tượng xung quanh và
giáo dục thái độ ứng xử đúng đắn với thiên nhiên, với xã hội cho trẻ. Đồng thời
thông qua các hoạt động khám phá khoa học sẽ giúp cho trẻ dần hình thành và phát
triển các kỹ năng quan sát, kỹ năng tư duy, phân tích, tổng hợp, khái quát… là
những kỹ năng cần thiết cho trẻ bước vào trường tiểu học và quan trọng hơn, chính
là những kỹ năng cần cho cuộc sống hàng ngày của trẻ.
Trong cuộc sống của thời đại công nghệ thông tin và việc đổi mới phương
pháp giáo dục mầm non, cô và trẻ được đưa đến gần nhau hơn, trong chương trình
giáo dục mầm non cải cách cô là người thầy, người mẹ thì trong chương trình giáo
dục mầm non mới cô còn là người bạn thân thiết của trẻ. Đó là điều tuyệt vời nhất
mà chương trình mới mang lại cho trẻ nhưng lại đặt ra một thách thức mới cho thế
hệ giáo viên mầm non. Là người thầy, là người mẹ thì phải hiểu trẻ, yêu trẻ còn là
một người bạn thì cô phải học cùng trẻ, chơi cùng trẻ. Để làm tốt được ba vai trò
ấy, cô phải sáng tạo những hình thức học mới, đặc biệt mà trong đó cô và trẻ cùng
tìm hiểu, trẻ được quan sát thực tế và trải nghiệm chứ không phải là “cô giảng,
cháu nghe”.
Với trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi - độ tuổi không phải lớn nhất, cũng không phải
nhỏ nhất trong trường mầm non - trẻ bước đầu đã có một số hiểu biết nhất định về
thế giới xung quanh, khả năng chú ý, ghi nhớ đã phát triển tương đối, bước đầu
hình thành tư duy hình tượng và tư duy lôgic. Trẻ rất thích thú khi quan sát những
Page 2/30
Một số hoạt động thí nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi khám phá khoa học hiệu quả
hiện tượng xảy ra xung quanh và đã bước đầu biết phân tích cùng cô, phỏng đoán
sự việc.
Là giáo viên đáng lớp 3-4 tuổi nhiều năm, tôi quan sát trẻ và thấy rằng thật là
khó để giải thích cho trẻ một vấn đề như “không khí” nhưng khi cô cho trẻ làm một
thí nghiệm thực tế và phân tích thì trẻ ghi nhớ rất nhanh. Sau một thời gian dài cô
hỏi về thí nghiệm đó trẻ vẫn có thể trả lời rõ ràng, đúng yêu cầu cô đưa ra.Vì vậy
tôi đã chọn đề tài: “Một số thí nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi khám phá khoa học hiệu
quả”.
2. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU :
-Thời gian nghiên cứu từ tháng 9/2016 đến tháng 2/ 2017
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
- Học sinh lớp Mẫu giáo bé c3
4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU - ỨNG DỤNG
-Trong nhóm lớp mẫu giáo bé c3 và khối bé .
Page 3/30
Một số hoạt động thí nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi khám phá khoa học hiệu quả
II. GIẢI QUYẾT VẮN ĐỀ
1.CƠ SỞ LÝ LUẬN
Đối với trẻ mẫu giáo lúc này tư duy trực quan hình tượng đã phát triển mạnh hơn
do vậy trẻ đã có nhu cầu khám phá mối quan hệ giữa các sự vật hiện tượng với
nhau , bước đầu có khả năng suy luận .Vậy nên quá trình công tác ,nghiên cứu và
thử nghiệm một số thí nghiệm khoa học về sự phát triển của cây , nước ánh sáng ,
tôi thấy chúng ta có thể ứng dụng một số kiến thức khoa học vào hoạt động chung (
Như các tiết học môi trường xung quanh tìm hiểu về nước và các hiện tượng tự
nhiên , phân loại đồ dùng theo chất liệu …) hoặc dùng để gây hứng thú cho trẻ
trước khi vào bài mới . Ngoài ra có có thể thực hiện trong các hoạt động ngoài giờ ,
hoạt động ngoại khóa để mở rộng hiểu biết cho trẻ .Trong đó , ta có thể kết hợp làm
một số đồ dùng đồ chơi đơn giản . Được trực tiếp làm thí nghiệm với các vật mà
mình đang học quả là một điều thích thú đối với trẻ . Thật vậy, cứ để cho các cháu
được hoạt động , được trải nghiệm , được thử đúng – sai và cuối cùng cháu tìm ra
kết quả nào đó sẽ là một điều lý thú đối với trẻ . Cho nên ở đơn vị tôi việc tổ chức
tiết học khám phá khoa học đang được diễn ra tại trường , lớp tạo cơ hội cho trẻ
tiếp thu kiến thức , ren kỹ năng một cách chủ động hơn . Nhìn ra được vấn đề nên
tôi và các đồng nghiệp đã sáng tạo ra một số thí nghiệm trò chơi thực hiện nghiệm
bổ sung vào hoạt động khám phá khoa học để giúp trẻ phát huy hết khả năng của
mình . Như chúng ta đã biết, đặc điểm tâm sinh lý của trẻ là khả năng tập trung
kém, sự hứng thú chóng đến và cũng chóng đi. Trẻ có một trí nhớ tuyệt vời để ghi
nhớ những kiến thức mà cô giáo cung cấp nhưng cũng có thể quên ngay chỉ một,
hai ngày sau đó. Ở lứa tuổi 3-4 tuổi, khả năng nhận thức của trẻ đã khá sâu Làm
thế nào để khai thác triệt để thế mạnh và hạn chế mặt yếu trong đặc điểm tâm sinh
lý và khả năng nhận thức của
trẻ? Tôi xác định phải xây dựng được hình thức tổ chức sao cho phù hợp, thu hút
được sự tập trung, chú ý và thường xuyên ôn luyện kiến thức, kỹ năng cho trẻ trong
học tập và vui chơi sẽ mang lại hiệu quả tối ưu nhất. Chính vì vậy tôi đã tiến hành
thử nghiệm “ Một số thí nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi khám phá khoa học”
2. CƠ SỞ THỰC TIỄN
- Trường nằm ven đê sông đuống. Trường có 22 phòng học và các phòng
năng khiếu . Trường mới đi vào hoạt động song trường luôn cố gắng tham gia các
phong trào đoàn thể do các cấp các nghành giáo dục phát động và đạt kết quả cao .
Thực hiện sự chỉ đạo của cơ sở giáo dục và đào tạo , phòng giáo dục và đào tạo
Page 4/30
Một số hoạt động thí nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi khám phá khoa học hiệu quả
quận, nhà trường luôn thực hiện đổi mới hình thức giáo dục cho trẻ mầm non để trẻ
phát triển toàn diện . Nhiệm vụ đặt ra cho mỗi giáo viên phải tìm tòi sáng tạo, tự
học hỏi, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn của bản thân để luôn đổi mới
hình thức hoạt động cho trẻ .
Bước đầu, khi bắt tay vào thực hiện các thí nghiệm tôi đã gặp những thuận
lợi và khó khăn cơ bản sau
* Thuận lợi:
Được sự quan tâm, giúp đỡ của ban giám hiệu: đầu tư trang thiết bị hiện đại:
máy vi tính. Nhà trường đã nối mạng internet, nhờ đó mà tôi có thể cập nhật nhiều
thông tin, kiến thức mới.
Thường xuyên được tham dự các tiết kiến tập về hoạt động khám phá khoa
học trong và ngoài nhà trường.
Trẻ trong lớp cùng một độ tuổi.
Trẻ ham học hỏi và bước đầu có những lập luận và suy nghĩ riêng, không
hoàn toàn phụ thuộc vào người lớn
Phụ huynh quan tâm nhiều đến việc học tập của trẻ, phối hợp ôn kiến thức
cùng trẻ ở nhà và nhiệt tình hỗ trợ giúp đỡ giáo viên về nguyên vật liệu tranh
ảnh… theo yêu cầu của giáo viên tại lớp.
Bản thân tôi luôn cập nhật những thông tin về ngành và những đổi mới trong
giáo dục thông qua sách vở và trang Web của giáo dục mầm non, trang Web của
các trường bạn. Nhờ vậy, tôi nắm vững được định hướng đổi mới trong giáo dục
mầm non.Giáo viên cùng nhóm là giáo viên trẻ, năng động, đạt trên chuẩn.
* Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi đã có, tôi cũng gặp một số khó khăn:
Một số đề tài khám phá khoa học rất hay và cần thiết cho trẻ nhưng lại trừu
tượng và khó giải thích bằng lời và phim ảnh cũng không mang lại hiệu quả cao.
Kiến thức của trẻ không đồng đều.
Có một số trẻ đi học không đều, nghỉ dài ngày vì thế kiến thức của trẻ bị gián
đoạn.
Vẫn còn một số phụ huynh chưa thật sự coi trọng ngành học mầm non nên
chưa kết hợp với giáo viên để rèn trẻ.
Page 5/30
Một số hoạt động thí nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi khám phá khoa học hiệu quả
Đứng trước những thuận lợi và khó khăn như vậy, để thực hiện tốt nhiệm vụ
giáo dục trẻ nói chung và yêu cầu của hoạt động khám phá khoa học tôi đã luôn
trăn trở, suy nghĩ, tìm tòi để tìm ra những biện pháp tối ưu nhất. Tôi đã tổ chức
được cho trẻ nhiều hoạt động thí nghiệm giúp trẻ hiểu rõ hơn và ghi nhớ lâu hơn
bản chất của sự việc, hiện tượng.
3. BIỆN PHÁP
Để đáp lại sự tín nhiệm của Ban giám hiệu nhà trường, lòng tin của các bậc
phụ huynh, tôi đã sớm lên kế hoạch và tiến hành thực hiện. Ngay vào đầu năm học
khi học sinh đã ổn định, tôi khảo sát học sinh chuyên đề để nắm bắt tình hình phát
triển của trẻ trong lớp. Kết quả thu được:
60% trẻ ban đầu có một số hiểu biết về tự nhiên và một số hiện tượng gần
gũi với trẻ trong cuộc sống
74% trẻ hứng thú tham gia vào tiết học, các hoạt động tại lớp cùng cô và các
bạn.
Sau khi khảo sát, nắm được mặt mạnh, mặt yếu về nhận thức của cả lớp nói
chung và khă năng của từng trẻ nói riêng, tôi đã tiến hành cho trẻ thực hiện một số
thí nghiệm thực tế nhằm giúp trẻ tìm hiểu và ghi nhớ sâu hơn kiến thức môn học.
Tôi đã tiến hành thực hiện một số thí nghiệm sau:.
3.1. Thí nghiệm tìm hiểu các chất dinh dưỡng
3.1.1 Đậu phụ được làm ra như thế nào.
a. Mục đích:
- Trẻ biết quy trình làm ra đậu phụ. Biết đậu tương làm ra sữa đậu nành và đậu phụ.
- Biết giá trị dinh dưỡng của đậu phụ và sữa đậu nành.
- Thông qua hoạt động giáo dục trẻ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng.
b. Chuẩn bị:
- Một đoạn phim nói về quy trình sản xuất đậu tương thành sữa đậu nành.
- Một bình sữa đậu nành nóng.
- Bát inox to
- 1 chai dấm hoa quả.
- Rá có vải lót.
- 1 can đựng đầy nước.
- Đĩa, dao, thìa.
Page 6/30
Một số hoạt động thí nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi khám phá khoa học hiệu quả
c. Tiến hành:- Cho trẻ xem đoạn phim về quy trình sản xuất đậu tương thành sữa
đậu nành và cho trẻ nhận xét. Cô chốt lại: Sữa đậu nành được làm từ đậu tương.
- Rót sữa đậu nành nóng vào bát cho trẻ quan sát kỹ khi rót (Cô làm giúp trẻ và
nhắc nhở trẻ giữ khoảng cách khi rót sữa nóng)
- Cho trẻ nếm dấm và nhận xét đó là cái gì? Có vị gì? (chua)
- Rót từ từ dấm vào sữa đậu nành nóng. Cho trẻ quan sát hiện tượng xảy ra và nêu
nhận xét. (Khi rót dấm vào sữa đậu nành nóng, sữa dần đông đặc lại).
- 10 phút sau, cho trẻ nhẹ nhàng đổ cốc ra rá lọc, nén lại thành bánh.
- Xắt đậu ra đĩa và cho trẻ nếm thử cho trẻ nếm thử sản phẩm và nhận xét đó là cái
gì? Có vị gì?
d. Kết luận:
- Trong sữa đậu nành có một chất gọi là chất đạm, khi rót dấm hoặc nước chua vào
sữa đậu nanh thì chất đạm này đông đặc lại thành đậu phụ - là món ăn chúng ta
thường ăn hàng ngày. Vì vậy đậu phụ có rất nhiều chất đạm, ăn đậu sẽ giúp chúng
ta mau lớn, khỏe mạnh, thông minh.
HA1. Sữa đậu nành nóng
HA2.Cho dấm hoa quả vào sữa đậu
nàn
age 7
Một số hoạt động thí nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi khám phá khoa học hiệu quả
HA3.Quan sát sữa đậu nành đông đặc HA4.Đổócđậurarácóvảilótthànhócđậu
HA5. Ép đậu thành bánh
3.1.2. Bé làm giá đỗ
a. Mục đích:
HA6.Xắtđâuthànhmiếngchotrẻnếmthử
- Giúp trẻ biết giá đỗ được làm từ hạt đỗ xanh.
- Trẻ biết giá trị dinh dưỡng của giá đỗ.
- Hình thành ở trẻ niềm vui khi tự làm ra thực phẩm và sự hào hứng của trẻ
khi ăn những món ăn mình tự làm.
b. Chuẩn bị:
- 1 cốc hạt đỗ xanh loại 1.
- Máy làm giá đỗ.
c. Cách tiến hành:
- Cô cùng trẻ rửa sạch đỗ và hớt những hạt nổi.
- Ngâm hạt vào nước ấm 3 -4 tiếng.
- Cho trẻ quan sát và ghi nhật ký bằng hình ảnh hàng ngày.
- Thu hoạch giá, gửi xuống nhà bếp làm món ăn cho trẻ ăn thử,
d. Giải thích và kết luận:
Page 8/30
Một số hoạt động thí nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi khám phá khoa học hiệu quả
- Giá đỗ chính là mầm của hạt đỗ xanh, giá đỗ có rất nhiều vitamin và muối
khoáng cần thiết cho cơ thể, các con ăn vào sẽ khỏe mạnh và xinh đẹp.
Ngâm hạt đỗ bằng nước ấm
qua đêm cho hạt nảy mầm
Cho hạt đỗ nảy mầm vào trong
khay ủ
Quan sát và ghi nhật ký hàng
Hai ngày sau
ngày
3 ngày sau
3.2 Các thí nghiệm với cây và hạt.
Cho trẻ thu hoạch giá, gửi xuống
nhà bếp để làm cho trẻ ăn thử
3.2.1. Cây xanh cần gì để sống?
Page 9/30
Một số hoạt động thí nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi khám phá khoa học hiệu quả
a. Mục đích:
- Cho trẻ thấy được quá trình phát triển của cây và trẻ biết được cây cần
nước, không khí và ánh sáng để sống.
- Giúp trẻ biết được các bộ phận chính của cây.
- Trẻ hiểu được cây xanh cần được chăm sóc và bảo vệ, có ý thức chăm sóc
cây.
b. Chuẩn bị:
- 3 chậu cây.
- 1 túi nilon.
- Bình tưới nước
c. Cách tiến hành:
- Đặt 3 chậu cây ở nơi có nhiều ánh sáng mặt trời, một cây buộc túi nilon.
- Hàng ngày cho trẻ tưới nước vào 1 chậu cây không buộc túi nilon và chậu
cây có buộc túi nilon, chậu còn lại không tưới nước và ghi nhật ký bằng hình ảnh.
Sau vài ngày cô cho trẻ quan sát và nhận xét biểu hiện của cây : chậu cây không
buộc túi nilon và được tưới nước xanh tốt nhất, chậu cây buộc túi nilon nhanh
chóng héo rũ mặc dù được tưới nước còn chậu cây không tưới nước héo sau vài
ngày.
d. Giải thích và kết luận:
- Cho mỗi nhóm thực hiện một thực nghiệm, trẻ tự ghi nhật ký, tự giải thích
và nhận xét kết quả của nhau sau đó cô khẳng định lại: Cây cần có nước , không
khí và ánh sáng để phát triển. Thiếu một yếu tố nào trong ba yếu tố đó cây đều
không phát triển được.
3.2.2 Trong hạt có gì?
a. Mục đích:
- Giúp trẻ biết đặc điểm của hạt, trong hạt có mầm cây, nếu gieo hạt và chăm
sóc hạt sẽ nẩy mầm thành cây.
- Hình thành ở trẻ niềm vui khi trồng và chăm sóc cây.
b. Chuẩn bị:
Một vài loại hạt hai lá mầm như: hạt đậu, hạt bưởi, hạt lạc,…
c. Cách tiến hành:
- Ngâm hạt vào nước ấm qua đêm.
- Cho trẻ đoán xem trong hạt có gì?
Page 10/30
Tải về để xem bản đầy đủ
30 trang
03/08/2024
340
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số thí nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi khám phá khoa học hiệu quả", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_mot_so_thi_nghiem_giup_tre_3_4_tuoi_kham_pha_khoa_hoc_h.docx
