SKKN Một số biện pháp giáo dục trẻ bảo vệ môi trường trong Trường Mầm non
Môi trường còn là nơi chứa đựng nhiều tài nguyên thiên nhiên. Nhưng hiện nay môi trường đang bị hủy hoại nghiêm trọng, sự ô nhiễm, suy thoái môi trường gây nên sự mất cân bằng sinh thái, sự cạn kiệt nguồn tài nguyên ảnh hưởng đến cuộc sống của con người, sinh vật và thực vật. Chính vì thế: Chỉ thị số 36/ TW ngày 26 tháng 6 năm 1998 của bộ chính trị về “ Tăng cường công tác bảo vệ môi trường trong thời kỳ Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa đất nước” đã đưa ra những giải pháp cơ bản để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ môi trường như “ Thường xuyên giáo dục, tuyên truyền, xây dựng thói quen, nếp sống và phong trào quần chúng bảo vệ môi trường”
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Môi trường bao gồm tất cả các yếu tố vô sinh và hữu sinh có tác động, ảnh
hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sức khỏe, đời sống của con người. Môi trường
cung cấp cho ta không gian để sống, cung cấp nguồn tài nguyên để sản xuất và là nơi
chứa đựng chất thải. Từ ngày xưa, khi chưa thể tự tạo ra các công cụ lao động, con
người sống chủ yếu bằng săn bắt và hái lượm, phụ thuộc vào những cái có sẵn trong
thiên nhiên. Lâu dần, khi cộng đồng người phát triển, những cái có sẵn từ thiên nhiên
đã hết thì môi trường lại là nơi cung cấp cho họ nguyên liệu để sản xuất từ sản phẩm
thô sơ nhất. Ngày nay, cùng với sự phát triển của nhân loại, sự tiến bộ của khoa học
kỹ thuật, môi trường lại cung cấp cho con người các nguyên liệu, nguồn tài nguyên để
sản xuất.
Dù ở bất kỳ thời đại nào môi trường đều rất quan trọng đối với con người. Giữa
môi trường và sự phát triển có mối quan hệ chặt chẽ, môi trường là địa bàn và đối
tượng của sự phát triển, còn phát triển là nguyên nhân tạo nên các biến đổi môi
trường.
1. Lý do chän ®Ò tµi:
Hiện nay bảo vệ môi trường đang trở thành vấn đề nóng bỏng trên toàn cầu.
tất cả các quốc gia trên thế giới đã và đang nỗ lực vào cuộc để tìm ra những giải
pháp để cứu lấy trái đất. Ngôi nhà chung của toàn nhân loại, môi trường đang bị
hủy hoại do chính con người vẫn đang diễn ra từng ngày, từng giờ ở khắp nơi trên
thế giới. Tài nguyên khoáng sản cạn kiệt, rừng bị chặt phá bừa bãi, các chất thải
công nghiệp không được xử lý, làm môi trường đất,nước, không khí bị ô nhiễm
nặng nề. Hậu quả của sự tác động đó là những trận nắng nóng, những trận động
đất, những cơn bão, lũ khủng khiếp trên thế giới . Một trong những nguyên nhân
chính gây nên những tình trạng đó là do thiếu hiểu biết về môi trường, của các
quốc gia nói chung, và của từng cá nhân nói riêng, Để khắc phục những vấn đề
này, nhiệm vụ hàng đầu được đặt ra là phải nhanh chóng, tăng cường việc giáo dục
bảo vệ môi trường cho từng cá nhân ở mọi lứa tuổi, nhất là lứa tuổi mầm non.
Để nhằm khắc phục hậu quả con người gây ra đối với môi trường. Giáo dục mầm
non là mắt xích đầu tiên có vai trò vị trí quan trọng trong việc GDMT cho trẻ, việc
đưa giáo dục môi trường trong trường mầm non là rất cần thiết, sẽ giúp trẻ tạo ra
những phản xạ, thói quen đầu tiên về bảo vệ môi trường sống. Từ đó sẽ hình thành ý
thức trong đầu trẻ về việc bảo vệ môi trường.
Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ trong trường mầm non nói chung và cho
trẻ 4 - 5 tuổi nói riêng, nhằm bảo vệ sức khỏe và đảm bảo sự tăng trưởng lành
mạnh cho cơ thể trẻ, bên cạnh đó giúp trẻ hiểu biết về môi trường sống của bản
thân nói riêng, con người và các sinh vật nói chung. Qua đó làm cho trẻ hiểu biết
cách sống tích cực trong môi trường và thân thiện với môi trường
Giáo dục môi trường cho trẻ là tạo cho trẻ môi trường sống phù hợp với môi
trường sống của trẻ thơ, môi trường ấy cần đáp ứng những nhu cầu: An toàn, sạch
sẽ, và phong phú, hình thành ở trẻ một cách sống có văn hóa trong môi trường..
Môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con người và sự phát triển
kinh tế văn hoá của đất nước và của cá nhân. Từ những nhận thức trên, tôi đưa ra
“Một số biện pháp giáo dục trẻ bảo vệ môi trường trong trường mầm non”
1. Cơ sở lý luận:
Môi trường là không gian sống của con người và các loài sinh vật. Mỗi con
người đều có không gian nhất định để hoạt động.
Môi trường còn là nơi chứa đựng nhiều tài nguyên thiên nhiên. Nhưng hiện nay
môi trường đang bị hủy hoại nghiêm trọng, sự ô nhiễm, suy thoái môi trường gây
nên sự mất cân bằng sinh thái, sự cạn kiệt nguồn tài nguyên ảnh hưởng đến cuộc
sống của con người, sinh vật và thực vật. Chính vì thế: Chỉ thị số 36/ TW ngày 26
tháng 6 năm 1998 của bộ chính trị về “ Tăng cường công tác bảo vệ môi trường
trong thời kỳ Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa đất nước” đã đưa ra những giải pháp
cơ bản để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ môi trường như “ Thường xuyên giáo dục,
tuyên truyền, xây dựng thói quen, nếp sống và phong trào quần chúng bảo vệ môi
trường”
Và đưa các nội dung bảo vệ môi trường vào chương trình giáo dục của tất cả các
bậc học trong hệ thống giáo dục quốc dân.
2
Cùng với luật giáo dục thì Bộ giáo dục và đào tạo đã có quyết định số 3288/ QT –
BGD & ĐT ngày 2/10/1998 phê duyệt và ban hành các văn bản về chính sách và
chiến lược Giáo dục môi trường trong nhà trường.
Quyết định số 1363/QĐ – TTg ngày 17/10/2001 của thủ tướng chính phủ về việc
phê duyệt đề án “ Đưa nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào hệ thống giáo dục
quốc dân”
Quyết định số 256/QĐ – TTg ngày 2/12/2003 của thủ tướng chính phủ về chiến
lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020
Quốc Hội nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam khóa XI, kỳ họp thứ 8
đã ban hành luật bảo vệ môi trường ngày 29/11/2005 và luật có hiệu lực ngày
1/7/2006. Chính vì vậy bảo vệ môi trường là một việc làm cực kỳ cần thiết và cấp
bách.
2. Cơ sở thực tiễn:
Môi trường và tài nguyên thiên nhiên hiện nay ngày càng bị suy thoái nghiêm
trọng. Muốn bảo vệ môi trường và phát triển bền vững thì mỗi người dân cần có ý
thức trách nhiệm và biết cách bảo vệ môi trường.
* Thuận lợi:
Năm học 2017 - 2018 nhà trường phân công tôi dạy lớp mẫu giáo nhỡ B1(4- 5
tuổi|) Tôi nhận thấy và xác định rõ những việc cần làm ngay đối với trẻ, kết hợp
với phụ huynh để đẩy mạnh công tác giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua
một số hoạt động nhằm cho trẻ hiểu và gần gũi với môi trường, giúp trẻ có ý thức
bảo vệ môi trường.Trong quá trình thực hiện tại lớp, tôi có những thuận lợi:
Được sự quan tâm của Ban Giám Hiệu, các đồng nghiệp tạo điều kiện để tôi có
cơ hội nâng cao trình độ chuyên môn cũng như kỹ năng sư phạm cho bản thân.
Đa số các cháu mạnh dạn, hồn nhiên, thích tìm tòi khám phá những điều mới lạ
xung quanh trẻ.
Môi trường lớp học rộng, thoáng mát, đầy đủ cơ sở vật chất.
* Khó khăn:
Một số trẻ nhút nhát, một số trẻ quá hiếu động kết hợp tiếp thu chậm, ý thức
bảo vệ môi trường chưa cao.
3
Một số phụ huynh chưa quan tâm đến trẻ và còn chiều chuộng trẻ chưa tạo cho
trẻ tính tự phục vụ. Nên một số bạn chưa có ý thức. Hay còn có tính ỷ lại.
Trong thực tế ở lớp tôi nói chung hiện nay hiệu quả giáo dục trẻ có ý thức bảo
vệ môi trường chưa cao, nếu như trong quá trình tổ chức việc giáo dục môi trường
cho trẻ sử lý một số biện pháp hợp lý và linh hoạt thì hiệu quả giáo dục môi trường
sẽ được nâng cao lên. Sau đây là một số biện pháp tôi đưa ra lồng tích MT để giáo
dục trẻ .
* Tính cấp thiết của đề tài:
Hiện nay, môi trường là vấn đề nóng của toàn nhân loại. Khí hậu ngày càng
khắc nghiệt và khó dự báo hơn, mưa bão lũ quét thất thường, suy thoái đất, nước,
suy giảm nguồn tài nguyên rừng, ô nhiễm môi trường xảy ra trên diện rộng… Đó
là các vấn đề về môi trường mà toàn nhân loại đã và đang đối mặt. Con người đã
tác động quá nhiều đến môi trường, khai thác đến mức cạn kiệt các nguồn tài
nguyên, thải nhiều chất độc làm cho môi trường không còn khả năng tự phân hủy.
Vì vậy, bảo vệ môi trường chính là bảo vệ sự sống của chúng ta.
* Năng lực của tác giả:
- Bản thân đã tốt nghiệp trường Đại học sư phạm Hà Nội. Có ý thức học hỏi nâng
cao trình độ chuyên môn, tích lũy kinh nghiệm cho bản thân.
Qua quá trình tìm hiểu, từ môi trường sống ngày càng ô nhiễm, khắc nghiệt nên đã
mạnh dạn đưa ra một số biện pháp giáo dục trẻ bảo vệ môi trường trong trường
mầm non.
2. Mục đích nghiên cứu của SKKN: Một số biện pháp giáo dục trẻ có ý thức bảo
vệ môi trường.
3. Đối tượng nghiên cứu: Trẻ 4 – 5 tuổi.
4. Đối tượng khảo sát thực nghiệm: Trẻ lứa tuổi mầm non
6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu: Từ tháng 8/2017 đến tháng 3/2018
B.NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VÂN ĐỀ
Tâm lý lứa tuổi mầm non trẻ tri giác bằng trực quan và hành động cụ thể, nên
những hành vi, hành động,lời nói,trong các bài thơ, bài hát,câu chuyện, những hoạt
động trẻ được trải nghiệm có tác động sâu sắc đến tâm lý của trẻ.
4
Tôi lựa chọn lồng vào một số bài học ,các hoạt động phù hợp với nội dung giáo
dục môi trường tôi đã đặt ra cho trẻ, đồng thời tôi dựa vào bảng khảo sát đâu năm
để đưa ra các biện pháp dạy trẻ sâu hơn. Bảng khảo sát được trình bày dưới đây :
TT Nội dung
Đầu năm
Đạt
Chưa đạt
1
2
3
4
5
Trẻ biết tác hại của 65%
bão,lũ
35%
Nguyên nhân làm ô 70%
nhiễm nguồn nước
30%
20%
25%
18%
Vệ sinh lau đồ 80%
dùng,đồ chơi
Có ý thức bảo vệ cây 75%
xanh
Không vứt rác bừa bãi 82%
Qua khảo sát ban đầu như trên, tôi thấy kết quả trên trẻ chưa cao là điều tôi
cần phải suy nghĩ làm thế nào để dạy trẻ đạt hiệu quả cao và tạo cho trẻ có một thói
quen văn minh tốt về MT Tôi tiến hành thực nghiệm:
1. Biện pháp 1 :Thông qua kể chuyện, đọc thơ
Trẻ nhỏ rất thích được nghe cô kể chuyện, đọc thơ. Hiểu được điều đó:
đã sưu tầm và sáng tác một số bài thơ có nội dung GDMT ®ể dạy trẻ :
Thay bà quét rác
Tôi
Bà thường dạy sớm
Quét nhà quét sân
Tuổi già sức yếu
Sáng nay em dạy
Quét rác thay bà
Bà vui biết mấy
5
Làm mỏi đôi chân,
Nhìn em cười xòa…
Nguyễn Lâm Thắng
Bé ngoan
Bé xem ti vi
Con thương mẹ cha
Con nói với bà
Đưa tin bão lụt
Phố phường ngập nước
Làng quê mênh mông
Đập con heo ra
Lấy tiền ủng hộ
Xôn xao trong lòng
Bé không ngủ được
Nước cao mấy thước
Trôi cửa trôi nhà
Còn gì đẹp hơn
Tấm lòng nhân ái
Mẹ khen bé giỏi
Đúng là bé ngoan
Nguyễn Lâm Thắng
Bão
Không một bàn chân
Mà đi rất gấp
Bấu toạt đồi xanh
Bão đi rất nhanh
Rủ theo thằng lũ
Vừa chạy vừa hú
Bão sắp vào làng
Dạy tiếng loa vang
Mau mau chống bão.
Như loài cá mập
Quẫy sóng biển khơi
Không một bàn tay
Mà xô cây đổ
Như lanh vuốt hổ
Nguyễn Lâm Thắng
Trực nhật lớp
Hôm nay thứ sáu đến trường
Là ngày trực nhật thông thường bạn ơi
Giẻ lau cô đã giặt rồi
Mình cùng lau sạch các tầng đồ chơi
Trời nắng mình mang ra phơi
Trời mưa mình để trong hè cho khô
6
Em ngoan em nhớ lời cô
Giữ lớp sạch sẽ để cô vui lòng
Nguyễn Hương Diệu
Nhắc bạn
Nhà em có một con mương
Giấy rác vứt xuống nước mương đen sì
Khuyên ai có rác vứt đi
Nên bỏ thùng rác văn minh hàng ngày
Nhắc bạn nếu có lỡ tay
Thì nên cúi xuống nhặt ngay túc thì
Để cho mương máng sạch trong
Cá cua bơi lội trong lòng nước xanh.
Nguyễn Hương Diệu
Thông qua các nội dung câu chuyện, bài thơ, trẻ hiểu những việc làm có lợi,
và có hại tới môi trường, nguyên nhân ô nhiễm môi trường, tác hại của môi trường
ô nhiễm đến sức khỏe con người, mọi vật xung quanh…Đặc biệt trẻ rất hào hứng
đàm thoại cùng cô về nội dung bài thơ câu chuyện .
Ví dụ: Tôi đưa ra các câu hỏi: Nguyên nhân gây ra bão, lũ? Tác hại của bão, lũ
gây ra ? Các con sẽ làm gì để phòng chống bão,lũ? Đồng thời khuyến khích trẻ đặt
câu hỏi theo ý của trẻ.Qua phương pháp này tôi thấy trẻ thay đổi rõ dệt, trẻ có phản
ứng với hành vi những người làm bẩn môi trường, và phá hoại môi trường như: vứt
rác bừa bãi,chặt cây…từ đó hinh thành ở trẻ những hành vi tốt về môi trường.
2. Biện pháp 2: Thông qua hoạt động lao động
Xác định rõ yêu cầu cần đặt ra đối với việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường
qua
những
khái
niệm
đơn
giản
và
gần
gũi
với
trẻ.
Giúp trẻ hiểu và phân biệt được đâu là môi trường sạch, môi trường bẩn.
Hình thành các thói quen lao động tự phục vụ: Lau dọn, sắp xếp gọn gàng đồ
dùng, đồ chơi, không vứt rác, vứt đồ chơi bừa bãi. Đi vệ sinh đúng nơi quy định,
biết röa tay sau khi đi vệ sinh xong. Biết tiết kiệm nước trong sinh hoạt hằng ngày.
7
Hướng dẫn trẻ cách nhổ cỏ, chăm sóc tưới cây, trồng cây để tạo môi trường xanh,
sạch, đẹp cho lớp. Giúp cho trẻ hiểu cây xanh rất có ích cho con người, làm giảm ô
nhiễm môi trường, giảm bụi, giảm tiếng ồn, cây còn để trang trí tạo ra cảnh đẹp, dưới
đây một trong những hình ảnh trẻ tham gia lao động;
Trẻ hăng say tham gia lao động
Thông qua hoạt động này, trẻ có những kỹ năng sống, văn minh, ngăn nắp ,gọn
gàng,biết giữ gìn vệ sinh trường, lớp sạch sẽ, biết chăm sóc cây cối,bảo vệ cây
xanh,
Điều này giúp trẻ khảng định mình, góp phần tham gia vào lao động thực
sự của người lớn và các bạn cùng tuổi nhằm bảo vệ MT của lớp, của trường, ngoài
ra còn hình thành lòng tự hào ở trẻ khi được góp công sức của mình, góp phần làm
cho môi trường, xanh ,sạch ,đẹp.
3. Biện pháp: Làm thí nghiệm
Phương pháp thí nghiệm là phương pháp cho trẻ thực hành thực tiễn tạo ra kết
quả kiểm nghiệm một sự vật tạo dựng trong thiên nhiên, đây chỉ là thí nghiệm hết
sức đơn giản,nhưng đối với trẻ lại hết sưc lớn lao trong việc tìm tòi khám phá thế
giới xung quanh và bảo vệ môi trường, Tôi cho trẻ thí nghiệm làm ra mưa, sử dụng
vòi phun nước. Làm ra gió, sử dụng quạt mạnh, thí nghiệm lúc gió to, gió nhỏ..
8
Cho trẻ làm thí nghiệm về môi trường nước, hai chậu to nước sạch , cho trẻ quan
sát , sau đó cho trẻ thả một số giấy rác vào 1 chậu nước sạch, khi giấy rác ngấm
nước, nước bắt đầu chuyền màu, cho trẻ nêu nhận xét.tôi đưa ra một số câu hỏi , ví
dụ : Tại sao chậu nước này trong còn chậu nước kia lại bị đục? Vì sao nguồn
nước bị ô nhiễm ? Tác hại của nguồn nước bị ô nhiễm? Các con đã làm gì để bảo
vệ nguồn nước?..Tôi cho trẻ làm như vậy giúp trẻ phát hiện được một số thuộc tính
bên trong của sự vật và hiện tượng mà không thể quan sát trực tiếp được. Dưới đây
là hình ảnh trẻ đang làm thí nghiệm .
Trẻ đang quan sát làm thí nghiệm
Phương pháp này đóng góp giúp trẻ khám phá ra nhiều điều mới lạ trong thiên
nhiên, và sơ bộ nắm được một số biến đổi của sự vật, và hiện tượng mang tính quy
luật, Nhờ đó sẽ hình thành nên ở trẻ, vốn tri thức tiền khoa học,tạo tiền đề học tập
và nghiên cứu khoa học về môi trường sau này.
4. Biện pháp : Tổ chức cho trẻ làm đồ dùng ,đồ chơi
Bên cạnh những biện pháp vừa kể trên tôi kết hợp với giáo viên cùng lớp, cùng
khối suy nghĩ, tìm kiếm, lựa chọn những mẫu đồ dùng, đồ chơi đơn giản được tận
9
dụng từ nguyên vật liệu thải bỏ để hướng dẫn trẻ cùng thực hiện. Sưu tầm thêm các
mẫu đồ chơi trong sách báo, tạp chí… để làm phong phú hơn ngân hàng đồ chơi tại
lớp cho trẻ.
Tạo sự hứng thú cho trẻ khi được khám phá các loại nguyên vật liệu ấy và tự tay
mình làm những món đồ chơi mình thích.
Tôi giải thích cho trẻ, sử dụng vật liệu phế thải để làm đồ chơi, trang trí lớp là
rất có ý nghĩa để bảo vệ môi trường, vì tiết kiệm nguyên vật liệu cũng là một việc
để bảo vệ môi trường.Một số hình ảnh minh họa phía dưới:
Trẻ đang hăng say tạo hình từ các nguyên vật liệu phế thải
10
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp giáo dục trẻ bảo vệ môi trường trong Trường Mầm non", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_giao_duc_tre_bao_ve_moi_truong_trong_t.doc