SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi tích cực tham gia các hoạt động giáo dục Âm nhạc

“

MỤC LỤC

NỘI DUNG

PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ

1.Lý do chọn đề tài

TRANG

1

3

2

2.Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm

3.Nhiệm vụ nghiên cứu

4.Đối tượng , phạm vi của sáng kiến

5.Phương pháp nghiên cứu

6.Kế hoạch nghiên cứu

PHẦN 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1.Cơ sở lỹ luận

2.Cơ sở thực tiễn

4

5

3.Các biện pháp thực hiện

5

Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch

6,7,8

8

Biện pháp 2: Tạo môi trường giúp trẻ làm quen hoạt

động âm nhạc

9,10

11,12,13,14,15,16,17

19

Biện pháp 3: Tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục âm

nhạc

Biện pháp 4: Lồng ghép hoạt động giáo dục âm nhạc

trong các hoạt động lễ hội

Biện pháp 5: Sử dụng các loại nhạc cụ đa dạng và các

loại trang phục gây hứng thú cho trẻ:

Biện pháp 6: Phối hợp với phụ huynh học sinh

4.Kết quả đạt được

22

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

23

1. Kết luận

23

2. Bài học kinh nhiệm

1/20

“

2/20

“

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài

Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật mang ®Õn cho chúng ta nh÷ng

gi©y phót th- gi·n thùc sù tho¶i m¸i, cho ta c¶m nhËn c¸i ®Ñp cña tù nhiªn,

quª h-¬ng, ®Êt n-íc, con ng-êi... ¢m nh¹c là nhu cầu cuộc sống là mãn ¨n

tinh thÇn không thể thiếu trong đời sống con người. Âm nhạc là ngôn ngữ

chung của toàn nhân loại. Nếu cuộc sống mà thiếu đi âm nhạc chẳng khác

nào thiếu đi ánh sáng măt trời.

Một nhà soạn nhạc người Đức Robert Schumann đã từng phát ngôn

rằng: "Nhiệm vụ cao quý nhất của âm nhạc là chiếu sáng vào những cõi sâu

thẳm trong trái tim mỗi người".

Như chúng ta đã biết âm nhạc tác động vào trái tim mỗi con người

ngay từ khi ta còn nằm trong nôi qua tiếng à ơ của bà, của mẹ. Âm nhạc có

sức hấp dẫn đối với mọi lứa tuổi và đặc biệt là đối với trẻ ở lứa tuổi mầm

non. Âm nhạc dường như là một thế giới kì diệu đầy cảm xúc. Những nốt

nhạc trầm bổng, nhũng giai điệu mượt mà vui tươi của các tác phẩm âm

nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ. Qua đó giúp

trẻ phát triển toàn diện nhân cách của mình..

Trong chương trình giáo dục mầm non, bộ môn giáo dục âm nhạc là

một bộ môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu

thích, là nguồn cảm hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật và nó còn là

phương tiện thiết thực cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục trong trường

mầm non. Có thể coi âm nhạc là một bộ phận không thể tách rời với công

tác chăm sóc, giáo dục trẻ.

Giáo dục âm nhạc hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, tổ quốc,

tình yêu thương con người. Hình thành và phát triển ở trẻ những thói quen

tốt trong sinh hoạt tập thể như: Tính tổ chức kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trước

mọi người. Ngoài ra, giáo dục âm nhạc còn là phương tiện nâng cao khả

năng tư duy trí tuệ, ngôn ngữ, thể chất, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng,

củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi.

Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục cho trẻ lòng yêu

âm nhạc, khả năng cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc như:

Ca hát, vận động, nghe hát, múa, trò chơi âm nhạc. Đặc biệt đối với trẻ 4- 5

tuổi, giáo dục âm nhạc là bước khởi đầu giúp trẻ biết lựa chọn, đánh giá tác

phẩm âm nhạc và biết cách biểu diễn ở mức độ đơn giản.

Tuy nhiên thực trạng giáo dục âm nhạc trong trường mầm non Hoa

Sữa Long Biên hiện nay còn gặp nhiều hạn chế như việc tổ chức các hoạt

3/20

“

động giáo dục âm nhạc hàng ngày chưa thực sự thu hút trẻ, Trẻ chưa tích

cực tham gia vào các hoạt động giáo dục âm nhạc mà giáo viên tổ chức, trẻ

còn nhút nhát chưa có kỹ năng biểu diễn, Các bài hát, trò chơi theo chủ điểm

chưa phong phú đa dạng và mang lại hiệu quả cao…Ngoài ra năng khiếu

múa hát của giáo viên còn gặp nhiều hạn chế. Giáo viên chưa linh hoạt, sáng

tạo khi tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ tại nhà trường.

Từ những hạn chế trên trong năm học 2015- 2016 tôi đã mạnh dạn

chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi tích cực tham gia các hoạt

động giáo dục âm nhạc ” để nghiên cứu và tìm ra những biện pháp giúp trẻ

trong trường lớp tôi hứng thú, nhiệt tình hơn khi tham gia mọi hoạt động

giáo dục âm nhạc.

2. Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm:

Nghiên cứu, tìm kiếm "Một số biên pháp giúp trẻ 4 – 5 tuổi tích

cực tham gia hoạt động giáo dục âm nhạc” từ đó đưa ra một số hình

thức, biện pháp giúp trẻ yêu thích bộ môn giáo dục âm nhạc. Ngoài ra giúp

trẻ mạnh dạn, tự tin, hứng thú hơn khi tham gia mọi hoạt động giáo dục âm

nhạc. Và hình thành cho trẻ kỹ năng biểu diễn đơn giản.

3.Nhiệm vụ nghiên cứu:

- Nghiên cứu những vấn đề có liên quan đến hoạt động giáo dục âm nhạc

của trẻ 4-5 tuổi

- Tìm hiểu thực trạng giờ học âm nhạc của trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non

- Đề xuất một số biên pháp giúp trẻ 4 – 5 tuổi tích cực tham gia hoạt

động giáo dục âm nhạc

4. Đối tượng , phạm vi của sáng kiến:

- Đối tượng nghiên cứu là trẻ lớp mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi, trường Mầm non

Hoa Sữa, năm học 2015- 2016.

- Địa điểm: Tại lớp mẫu giáo nhỡ D do tôi phụ trách

5. Phương pháp nghiên cứu

5.1. Nghiên cứu thực tiễn: Quan sát những hoạt động của trẻ, phương pháp

tổ chức của giáo viên qua các hoạt động học, hoạt động ngoại khoá

5.2. Quan sát ghi chép: Quan sát quá trình trẻ tham gia các hoạt động của

lớp, trò chuyện thăm dò ý tưởng của trẻ. Sau khi quan sát xong, thu thập

những vấn đề liên quan và ghi chép lại một cách cụ thể, chính xác với từng

trẻ.

5.3 Thực nghiệm sư phạm: Tìm tòi sáng tạo các hình thức hoạt động âm

nhạc, sưu tầm các loại âm thanh mới lạ kích thích tai nghe âm nhạc của trẻ.

6. Kế hoạch nghiên cứu

- Từ ngày 15/09/2017đến ngày 20/10/2017: Chọn đề tài, trang bị lý luận

- Từ ngày 21/10/2017 đến ngày 27/02/2018: Tổ chức cho trẻ thực hiện một

số biện pháp trong các hoạt động

- Từ ngày 28/03/2018 đến ngày 20/03/2018: Phân tích kết quả và viết SKKN

4/20

“

PHẦN II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. Cơ sở lỹ luận

Âm nhạc giáo dục ở trẻ ý chí, tính tổ chức, sự kiên trì. Niềm vui phấn khởi

khi biểu diễn các bài hát điệu múa thú vị trước các trò chơi, âm nhạc còn động

viên những trẻ nhút nhát thiếu tự tin thêm mạnh dạn hòa nhập với các bạn trong

mọi hoạt động. Cảm thụ âm nhạc gắn bó chặt chẽ với sự phát triển trí tuệ đòi hỏi

trẻ phải chú ý, quan sát và nhạy bén khi trẻ tập trung nghe nhạc, so sánh âm

thanh tiến hành theo các hướng khác nhau, làm quen với ý nghĩa biểu cảm của

âm nhạc, ghi nhớ đặc điểm tính chất tượng hình âm nhạc.

Âm nhạc được coi là phương tiện tốt nhất để phát triển tai nghe âm nhạc.

Luyện tập thường xuyên để phân biệt các chi tiết âm nhạc là cơ sở ban đầu tạo

cho trẻ có khả năng tiếp cận với tác phẩm âm nhạc phân biệt được câu nhạc,

đoạn nhạc, thể loại âm nhạc của tác phẩm …. từ đó tai nghe âm nhạc của trẻ

được dần dần phát triển.

Giáo dục Âm nhạc trong trường mầm non là hoạt động nghệ thuật có tác

dụng giáo dục thẩm mỹ ngoài ra nó còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, giúp trẻ có khả

năng trải nghiệm những cảm xúc trong quá tŕnh cảm thụ và thể hiện âm nhạc.

Âm nhạc còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và khả năng phát

triển cảm xúc. Khi nghe nhạc, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm

nhạc, ảnh hưởng những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm. Đồng thời âm

nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp

trẻ hình thành sự liên tưởng. Nhịp điệu rắn rỏi của bản hành khúc gợi cho trẻ

niềm vui, hào hứng phấn khởi. Từng câu nhạc có giai điệu liền bậc lên xuống

liên tiếp theo ngữ điệu nói tự nhiên của trẻ sẽ như những lời thủ thỉ nhắc nhở trẻ

một hành vi lễ giáo phù hợp

Âm nhạc là một phương tiện kỳ diệu và tế nhị nhất để truyền đạt lời kêu gọi

của những cái tốt đẹp và nhân đạo. Nó dẫn dắt trẻ vào thế giới của điều thiện,

tạo ra sự đồng cảm và là một phương tiện bồi dưỡng năng lực sáng tạo của trí

tuệ mà không một phương tiện nào sánh được. Đối với trẻ, âm nhạc là cả một

thế giới diệu kì đầy cảm xúc với những lời, giai điệu, sự phong phú của âm hình,

sự ngộ nghĩnh của các hình tượng, sự nhịp nhàng, uyển chuyển, sự khoẻ khoắn

của các vận động. Âm nhạc là phương tiện phát triển năng lực thẩm mĩ, đạo đức,

trí tuệ, thể chất cho trẻ, tạo tiền đề cho sự phát triển toàn diện nhân cách

5/20

“

2. Cơ sở thực tiễn

§Ó thùc hiÖn được "Một số biên pháp giúp trẻ 4 – 5 tuổi tích cực

tham gia hoạt động giáo dục âm nhạc” t«i còng gÆp nh÷ng thuËn lîi vµ

khã kh¨n như sau:

2.1.Thuận lợi:

a. Về phía nhµ tr-êng:

- Trường tôi nhiều năm liền là trường điểm của quận Long Biên. Với đéi

ngò gi¸o viªn ®¹t chuÈn vµ trªn chuÈn lu«n yªu nghÒ, mÕn trÎ vµ nhiÖt t×nh

trong mọi c«ng viÖc nên được phụ huynh yên tâm, tin tưởng.

- Ban gi¸m hiÖu lu«n quan t©m ®Õn c« vµ trÎ, t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho

gi¸o viªn hoµn thµnh tèt nhiÖm vô cña m×nh. §ång thêi cã sù chØ ®¹o ®óng

®¾n vµ gîi më cho gi¸o viªn c¸ch tổ chức các hoạt động dạy học và vui chơi

khoa häc nhÊt.

b. VÒ phía lớp häc

- TrÎ cïng chung mét ®é tuæi nªn nhËn thøc mang tÝnh t-¬ng ®ång. §a sè trÎ

®Òu ham häc hái, tìm tòi

- Trẻ trong lớp đều ngoan ngoãn, nhanh nhẹn, có sức khoẻ tốt để tham gia

vào các hoạt động của lứa tuổi.

- M«i tr-êng líp réng, tho¸ng m¸t, s¹ch sÏ vµ ®-îc cung cÊp ®Çy ®ñ trang

thiÕt bÞ hiÖn ®¹i phôc vô cho gi¶ng d¹y vµ ch¨m sãc trÎ nh- : M¸y tÝnh, đàn

organ, máy chiếu, ®iÒu hoµ, tivi, ®Çu ®Üa, b×nh nãng l¹nh, đồ dung đồ chơi

phong phú đa dạng kích thích trí tò mò sự ham hiểu biết của trẻ.

c. Về phía bản thân

- Là một giáo viên trẻ năng động, nhiệt tình, ham tìm tòi, học hỏi. Đã có

kinh nghiệm chăm sóc và giáo dục trẻ. Có năng khiếu về âm nhạc, biết sử

dụng thành thạo đàn.

- Khả năng cảm thụ âm nhạc tốt, có năng khiếu múa hát thường xuyên tham

gia vào các chương trình của trường của phường và quận tổ chức.

- §-îc th¨m quan kiÕn tËp tr-êng b¹n vµ ®ång nghiÖp trong tr-êng nªn häc

tËp ®-îc nhiÒu c¸ch t¹o m«i tr-êng khoa häc vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt

2.2 Khó khăn

- Lớp có một số trẻ mới, chưa được đi học bao giờ nên thời gian đầu năm

học còn quấy khóc, ảnh hưởng nhiều tới các hoạt động của lớp.

- Một số trẻ do được gia đình chiều chuộng, nên đôi khi còn quá hiếu động

chưa có nề nếp, quy củ

- Nhiều trẻ hát còn chưa rõ, chưa đúng giai điệu.

6/20

“

Từ những thuận lợi và khó khăn đã nêu ở trên t«i ®· t×m cho m×nh mét

sè biÖn ph¸p sau đây nhằm áp dụng tại lớp học của mình

3. Các biện pháp thực hiện

Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch giúp trẻ tích cực tham gia hoạt động

giáo dục âm nhạc

Việc xây dựng kế hoạch giáo dục âm nhạc trong năm học là vấn đề quan

trọng và cần thiết giúp cho giáo viên chủ động hơn trong việc tổ chức các

hoạt động giáo dục âm nhạc.

Cách lựa chọn bài dạy hát, nghe hát, trò chơi phù hợp là yếu tố quyết định

trong quá trình giúp trẻ tích cực tham gia hoạt động giáo dục âm nhạc. Vì

vậy giáo viên phải chọn các bài hát theo chủ đề, chủ điểm, từ dễ đến khó

theo khả năng của trẻ, của cô, và điều kiện thực tế của lớp,...

Một yếu tố quan trọng khi lựa chọn bài dạy hát giáo viên cần lưu ý chọn

những bài hát mới phù hợp với trẻ ở lứa tuổi lớp mình, không chọn các bài

hát quá dài, có cường độ khó và cao. Còn khi lựa chọn bài nghe hát giáo

viên không chọn các bài có tiết tấu, giai điệu khó, bài hát có nội dung nói về

chuyện yêu đương của người lớn, bạo lực …

Ngoài ra có thể thay thế các bài hát dạy và bài hát nghe bằng các bài hát

đơn giản của nước ngoài như: Happy birthday to you, we wish you a

Merrychristmas, happy new year,,, sao cho phù hợp.

Sau đây là bảng xây dựng kế hoạch giáo dục âm nhạc trong năm học 2017-

2018 theo chủ điểm của tôi tại lớp:

Chủ

điẻm

Dạy hát

Dạy VĐ

Nghe hát

Trò chơi

Trường

mầm

non

- Em đi mẫu

- Ngày đầu

tiên đi học

- Cô giáo

- Tai ai

tinh

giáo

- VĐMH:

Vui đến

trường

- Ai nhanh

hơn

- Cả tuần

- Cô giáo

- Ai đoán

đều ngoan

miền xuôi

giỏi

Bản

- Cái mũi

- Năm ngón

- Giai điệu

sắc màu

thân

táy ngoan

7/20

“

gia đình

- VĐMH:

Hãy lắng

nghe

- Đôi và một

- Những

nốt nhạc

vui

- Mời bạn

- Ba ngọn

nến lung

linh

- Nhìn hình

ảnh đoán

tên bài hát

- Tai ai

ăn

- VĐ theo

nhịp: Mẹ đi

vắng

- Niềm vui

gia đình

tinh

- Nhà của

- Gia đình

nhỏ, hạnh

phúc to

- Nghe tiết

tấu, tìm đồ

vật

tôi

Những

nghề bé

yêu

- VĐ theo

tiết tấu

chậm:

- Người xây

hồ, kẻ gỗ

- Đoán tên

bạn hát

Cháu yêu

cô chú

công

nhân

- Cháu yêu

- Se chỉ luồn

- Vận động

cơ thể theo

nhạc bài

cô thợ dệt

kim

Boongga

- Giai điệu

tuổi thơ

- Em là chú

- Từ một

ngã tư

cảnh sát

đường phố

- VĐ theo

tiết tấu

- Đưa cơm

cho mẹ đi

cày

- Ai nhanh

nhất

phối hợp:

Lớn lên

cháu lái

máy cày

- Chú bộ đội

và cơn mưa

- Ai giỏi

nhất

8/20

“

Những

- Ai cũng

yêu chú

mèo

- Gà gáy

- Hòa âm

mi- sol

con vật

gần gũi

VĐMH:

Đố bạn

- Chú voi

con ở bản

đôn

- Ngày hội

rừng xanh

- Ba con

- Hoa thơm

bướm lượn

- Những

nốt nhạc

vui

bướm

- VĐ theo

tiết tấu

- Tôm cua

cá thi tài

- Những

chú cá tài

ba

chậm: Cá

ơi từ đâu

đến

- Con chuồn

- Tự nguyện

- Nghe

tiếng kêu

đoán tên

bài hát

chuồn

Bé yêu

cây

- Hoa kết

- Hoa trong

vườn

- Ngàn hoa

đua sắc

- Chuyền

dây

trái

xanh và

những

ngày tết

vui vẻ

- VĐMH:

Em yêu

- Vườn cây

của ba

cây xanh

- Em thêm

- Em đi

chùa hương

- Mùa Xuân

ơi

- Hòa âm

ánh sáng

- Giai điệu

ngày tết

một tuổi

- VĐ theo

tiết tấu

phối hợp:

Sắp đến

tết rồi

Phương

tiện và

luật lệ

- Đèn xanh

- Từ một

ngã tư

- Nghe âm

thanh đoán

tên PTGT.

- Thuyền

cập bến

đèn đỏ

đường phố

- Ngồi tựa

mạn thuyền

ATGT

- VĐMH:

Em đi

chơi

thuyền

9/20

“

- Lái máy

bay

- Anh phi

công ơi

- Ai nhanh

nhất

- VĐMH:

Đi xe đạp

- Chúng em

với an toàn

giao thông

- Tôi là gió

- Giai điệu

vui tươi

Nước

- Cho tôi đi

- Nốt nhạc

mùa hè

và một

số hiện

tượng

tự

làm mưa với

hồng

- VĐMH:

Bé yêu

- Bẩy sắc

- Sợi dây

cầu vồng

yêu thương

biển lắm

nhiên

- Em yêu

mùa hè quê

em

- Mùa hè

xanh

- Ai nhanh

hơn

- VĐ theo

tiết tấu

nhanh:

Mùa hè

đến

- Ru con

- Nghe giai

điệu đoán

tên bài hát

mùa đông

Quê

hương

đất

- Em yêu Hà

- Hà Nội thủ

đô ta đó

- Nốt nhạc

vui

Nội

- VĐMH:

Em mơ

gặp bác

hồ

- Từ rừng

xanh cháu

về thăm

- Hòa âm

pha-sol

nước

Bác Hồ

lăng bác

- Nhớ ơn

- Bác hồ

- Nhìn hình

ảnh đoán

bác

một tình yêu

bao la

tên bài hát

Biện pháp 2: Tạo môi trường giúp trẻ làm quen hoạt động âm nhạc

Ở lứa tuổi Mầm non “Trẻ học mà chơi, chơi mà học” thông qua chơi để

trẻ lĩnh hội kiến thức. Vì vậy, việc tạo cơ hội cho trẻ được học tập, vui chơi

trong môi trường thân thiện, sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện về các mặt thể

chất, nhận thức, thẩm mỹ…Xây dựng cảnh quan, môi trường hoạt động

trong và ngoài lớp rất quan trọng bởi qua các môi trường giáo dục này có thể

hấp dẫn, kích thích trẻ tham gia tìm tòi khám phá, bộc lộ khả năng cá nhân.

10/20